درخت حوزه‌های تخصصی

نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد میزان کجروی درون مدرسه ای و برون مدرسه ای در بین دانش آموزان پایه سوم راهنمایی استان خراسان در حد زیادی شیوع دارد. مقایسه میزان رفتارهای کجروانه پسران و دختران نشان داد که دختران به طور قابل توجهی کمتر از پسران مرتکب رفتارهای کجروانه می شوند. بررسی عوامل موثر بر کجروی درون مدرسه ای نشان داد که تقید دانش آموزان به عبادت، نگرش آنان نسبت به مدیر و معاون، خود پنداره و تصویر اجتماعی مثبت آنان از خودشان، تاثیر کاهنده برکجروی درون مدرسه ای داشته....

"طرح مساله: اعضای تعاونی تولید نسبت به دیگر کشاورزان برنامه های توسعه روستایی و کشاورزی را به نحو بهتری به کار گرفته اند. بر اساس تعریف پاتنام (1380) از سرمایه اجتماعی، منشا این همکاری ها به وجود شکل های مختلفی از سرمایه اجتماعی در جامعه مورد مطالعه مرتبط است. برای اثبات این فرضیه، مولفه های سرمایه اجتماعی کشاورزان عضو و غیرعضو تعاونی های تولید مقایسه شده است. روش: این تحقیق از نوع توصیفی- همبستگی می باشد که به روش پیمایشی انجام گرفته است. جامعه آماری این تحقیق 5746 بهره بردار کشاورز بودند. با استفاده از فرمول کریسی و مورگان (1970) حجم نمونه 362 نفر تعیین شد و برای دستیابی دقیق به افراد مورد مطالعه، از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای تناسبی استفاده شد. یافته ها: چهار عامل مبادله اطلاعات با خارج از نظام اجتماعی، اعتماد به نهادها، و شبکه روابط رسمی و میزان آگاهی، به ترتیب به عنوان مهم ترین فاکتورهای متمایز کننده دو گروه (عضو و غیرعضو تعاونی تولید) شناسایی شدند؛ به طوری که اعضای تعاونی تولید نسبت به غیر اعضا از نظر دارا بودن این مولفه ها در سطح بالاتری قرار داشتند. نتایج: چهار مولفه سرمایه اجتماعی، مبادله اطلاعات با خارج از نظام اجتماعی، اعتماد به نهادها، و شبکه روابط رسمی و میزان آگاهی، باعث تشدید و تسهیل همکاری ها در بین اعضای تعاونی تولید برای اجرای برنامه های توسعه ای شده اند. کلیدواژگان: تعاونی تولید روستایی، توسعه روستایی، سرمایه اجتماعی "

مقاله حاضر بر آن است تا با توجه به دو سیاست اجتماعی متفاوت که دو رییس جمهور پیشین ایران (آقای هاشمی رفسنجانی و آقای محمد خاتمی) در طول 8 سال دوران ریاست جمهوری خود در پیش گرفتند، به «سنجش و مقایسه میزان پیامدهای انزوای اجتماعی در میان دو گروه توده و نخبه جامعه ایران» بپردازد. در این راستا ابتدا به بررسی ابعاد پیامدهای انزوای اجتماعی پرداخته شده است و چهار بعد اساسی «احساس یاس»، «احساس تنهایی»، «احساس عجز» و «تحمل اجتماعی» به عنوان ابعاد پیامدهای انزوای اجتماعی تعیین گردیده است. سپس شاخص های پیامدهای انزوای اجتماعی در دو پیمایش ارزش ها و نگرش هایی که در دوران دو رییس جمهور انجام شده است(دو نظرسنجی ملی سال های 1374 و1382 (موج دوم)) با روش تحلیل ثانویه مورد بررسی قرار گرفته است و میزان شکاف در میان دو گروه توده و نخبه محاسبه گردیده و آن‌ها در دوران سازندگی و اصلاحات مورد مقایسه قرار گرفته اند. نتایج این پژوهش حاکی از آن بود که هر چند سیاست های آقای خاتمی در برخی از شاخص های «یاس اجتماعی» از جمله رضایت از خانواده، رضایت از وضع سلامتی و رضایت از وضع شهر محل زندگی موفق بوده است، اما دیگر شاخص ها و معرف های پیامدهای انزوای اجتماعی در دوران ایشان حاکی از افزایش «احساس یاس» در میان هر دو گروه نخبه و توده است. از سوی دیگر شکاف نظر میان این دو گروه نیز در این دوران افزایش یافته است. در بعد «احساس تنهایی» نتایج به گونه ای دیگر بود. در حالی که در دوران سازندگی قشر نخبه به شدت خود را بیگانه و تنها احساس می کرد، اما در دوران اصلاحات از احساس تنهایی این گروه بسیار کاسته شد. در بعد «احساس عجز و ناتوانی اجتماعی» عملکرد دولت آقای خاتمی در مقایسه با دولت آقای هاشمی رفسنجانی بسیار ضعیف تر بوده است، زیرا هر دو گروه نخبه و توده احساس عجزشان در این دوره افزایش یافته است. اما در مورد «تحمل اجتماعی» افزایش ناچیزی را در دوران آقای خاتمی مشاهده می کنیم. نکته قابل ملاحظه در این باب شکاف میان نظر توده و گروه نخبه است که آن را ناشی از تعاملات برون گروهی بیشترگروه نخبه نسبت به توده دانستیم.

از ابتدای قرن بیست و یکم، نگاه توسعه پایدار صرفاً توجه به ابعاد زیست - ­محیطی و یا اقتصادی نیست، بلکه مباحث اجتماعی دریچه­ جدیدی را در رسیدن به توسعه پایدار برای ما گشوده است. پایداری اجتماعی به عنوان یک جزء اساسی از توسعه پایدار مورد توجه ویژه سیاستمداران و برنامه­ریزان قرار گرفته است. از آنجا که در فرایند برنامه ریزی ­شهری توجه به مباحث اجتماعی اجتناب­ناپذیر و جزء جدایی ­ناپذیر طرح­های شهری محسوب می­شود، با تعیین ابعاد پایداری اجتماعی می­توان رویه­های مؤثّر بر مباحث اجتماعی جامعه را بررسی و شناسایی کرد. به عبارت دیگر، ابعاد پایداری اجتماعی می­تواند به عنوان یکی از مهمترین و کلیدی­ترین ابزار در برنامه­ریزی­ و سیاستگذاری های شهری استفاده شود. از طرفی، گستردگی، پیچیدگی و تنوع شاخص­های پایداری اجتماعی و نقش آنها برجامعه ایجاب می­کند تا این شاخص­ها برحسب نقش و عملکردشان مورد توجه قرار گیرند، که مشخصاً هر یک دارای ارزش­ متفاوتی از یکدیگر هستند. لذا این پژوهش با فرض یکسان نبودن وزن شاخص­های پایداری اجتماعی و با هدف شناخت و ارزیابی شاخص­های پایداری اجتماعی انجام شده است. برای رسیدن به این هدف، از مدل تحلیل شبکه ( ANP ) و روش دلفی در تعیین وزن هر یک از شاخص­ها در جهت تبیین پایداری اجتماعی استفاده شده است. روش تحقیق در این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی است. همچنین، روش یافته اندوزی بر اساس مطالعات کتابخانه­ای و اسنادی و مصاحبه با کارشناسان و مسؤولان بوده است. بر این­ اساس، پس از ارزیابی شاخص­ها با استفاده از مدل تحلیل شبک ه به این نتیجه رسیدیم که عدالت اجتماعی (0.136= EO )، بعد عینی ­امنیت (0.129= OS ) و تعامل­اجتماعی (0.107= SI )، به ترتیب، بیشترین وزن و در نتیجه، بیشترین تأثیر را در بین شاخص­های پایداری اجتماعی داشته­ است.

"سفرنامه های دوره صفوی و قاجاری، صرف نظر از کاستی های محتوایی و روش شناختی شان،به عنوان یکی از اسناد معتبر تاریخی، شرح آداب و رسوم و بازنمایی جهان ایرانی در منظومه فکری سفرنامه نویسانی است که با تصویر سازی از ایران بنیاد های شناخت نسبت به جهان ایرانی را در ذهن و ضمیر مخاطبانشان استوار ساختند. دوره صفویه که با تلفیق سه عنصر مهم هویت ساز یعنی مذهب، اسطوره و سرزمین، پایه گذار عصر نوینی در فرآیند هویت یابی ایرانیان به شمار می آید و دوره قاجاریه، که سرآغاز مداخله همه جانبه اروپاییان در جهان ایرانی و تاثیر عمیق آن بر هویت ایرانی است، در نقطه تمرکز این مقاله واقع شده اند. هدف مقاله پاسخ به این پرسش اصلی است که مهمترین ممیزه های فرهنگی ایرانیان که در این سفرنامه ها مورد توجه قرار گرفته است کدامند؟ مقاله با توجه به تعریف مفهوم هویت که بر وجود «دیگران» در فرآیند هویت یابی تاکید می کند، و توجه به نقش مولفه های فرهنگی در تکوین هویت ملی، مولفه های هویت فرهنگی ایرانیان را به صورت زیر احصا نموده است: مولفه های مثبت عبارتند از: مدارای دینی، دین مداری، میهمان نوازی، علم آموزی، شعردوستی، دلبستگی به مولفه های هویت ایرانی، مرجعیت روحانیت در بین مردم و رواج فرهنگ عفاف در میان توده ها. و در بعد منفی شناسه های مهم عبارتند از: خرافه گرایی و تقدیر باوری، تجمل گرایی، پنهانکاری و دورویی، فقدان شایسته سالاری، عافیت طلبی و مسامحه کاری، فقدان روح نقادی و فساد دستگاه سیاسی و جدایی کامل بین دولت و مردم. "

دوراهی اجتماعی موقعیتی است که در آن، هر کنشگر با دو گزینه روبه‌رو است: همیارانه و غیر همیارانه. برای هر کنشگر، رفتار غیر همیارانه نفع بیشتری را به دنبال دارد، اما اگر تعداد قابل توجهی از کنشگران، غیر همیارانه رفتار کنند، همه نسبت به وقتی که همیارانه رفتار می کردند، بیشتر زیان می بینند، مبانی نظری بررسی دو راهی اجتماعی، نظریه انتخاب عاقلانه (به ویژه روایت جامعه شناختی آن، شامل عقلانیت اجتماعی) و نظریه بازی است. عوامل موثر بر رفتار دو راهی اجتماعی، شامل عوامل موقعیتی، شخصیتی و فضای کنش است. در این تحقیق از روش پیمایش (جمعیت نمونه شامل 730 فرد 15 سال به بالای ساکن تهران) استفاده شده است. برای آزمون فرضیات نیز عمدتا از رگرسیون لوجستیک استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که میزان رفتار همیارانه پاسخ‌ گویان در موقعیت‌ های دوراهی اجتماعی، بین 65 تا 85 درصد، و میزان رفتار همیارانه مردم از نظر پاسخ‌ گویان، بین 20 تا 40 درصد است. فرضیات تحقیق شامل تاثیر عوامل شخصیتی (جهت گیری مذهبی و نوع شخصیت، با جهت ‌گیری ارزش‌ های اجتماعی) موقعیتی (اعتقاد به اثر بخشی عمل جمعی، شرایط دوستانه یا رقابتی حاکم بر موقعیت، ارتباط میان کنشگران در موقعیت، اطلاع از پیامد های رفتار غیر همیارانه در دوراهی اجتماعی، تاثیر تجربه قبلی) و فضای کنش (هنجار های حاکم برکنش، نوع رابطه، و نوع موقعیت کنش) بر رفتار افراد در موقعیت ‌های دو راهی اجتماعی تایید شد

در هر نظام آموزشی یکی از اهداف مهم تربیت افراد توانا ، مفید و لایق است و برای رسیدن به این هدف باید به همه عواملی که موجب موفق شدن برنامه ها ی آموزشی می شود توجه کرد.در نظام آموزشی دانشگاهی استاد(مدرس). یکی از موثرترین عوامل اجرایی برنامه ها ی آموزشی است ودانشجویان مخاطبین این برنامه ها هستند.لذا آگاهی از نظرات دانشجویان در ارزیابی درست اساتید و عواملی که می تواند بر این نگرش ها موثر باشد ،است. چرا که اطلاع از نگرش دانشجویان نسبت به روش های اعمال شده توسط اساتید یکی از روش های اصلاح نظام اموزشی است.این تحقیق در صدد است تا ضمن تبیین نگرش دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسارنسبت به اساتید عوامل موثر بر این نگرش ها رانیز بررسی کند.روش اجرای تحقیق پیمایشی است وابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه است.برای تحلیل اطلاعات از روش های آماری تحلیل روایی ، تحلیل عاملی ، ضریب همبستگی و ... استفاده شده است.جامعه آماری این تحقیق دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی گرمسار هستند که حداقل یک سال تحصیلی را گذرانده اند. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 406 نفر هستند که با استفاده از روش های نمونه گیری خوشه ای و تصادفی سیستماتیک انتخاب شده اند.در این تحقیق نگرش دانشجویان به عنوان متغیر وابسته و انتظار فایده ، ارزیابی فایده ، جامعه پذیری ، تاکید ارزشی ، گروه مرجع ،تجربه قبلی و رضایت دانشجویان به عنوان متغیر های مستقل مورد نظر است و فرض بر این است که بین متغیر های مستقل و متغیر وابسته رابطه مثبت وجود دارد.نتایج بدست آمده نشان می دهد که همه متغیر های مستقل بر نگرش دانشجویان تاثیر مثبت دارد ولی میزان اثر گذاری هر کدام از آنها متفاوت می باشد.

"طرح مساله: هدف این تحقیق بررسی رابطه بین عوامل جمعیت شناختی و بوم شناختی با نرخ جرایم و همچنین شناسایی نقاط جرم خیز و جرایم خاص هر یک از مناطق هشت گانه شهر شیراز می باشد. روش: جامعه آماری این پژوهش کلیه مجرمین دستگیر شده شهر شیراز در سال 1382 بوده و جمعیت نمونه نیز 2653 نفر مجرمین هشت جرم : الف) قتل، ب) آدم ربایی، ج) سرقت های مسلحانه، د) جعل اسناد، هـ) کلاهبرداری، و) غصب عناوین، ز) کیف قاپی، ح) سرقت های عادی می باشد. روش تحقیق، کمی و تکنیک مورد استفاده قرار گرفته، بررسی اسنادی می باشد. جهت جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه معکوس استفاده شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS استفاده شده است. یافته ها و نتایج: در مورد رابطه بین سابقه کیفری، تحصیلات و سن با نوع جرم، بررسی در دو سطح انجام گرفت که در سطح اسمی رابطه معناداری بین آنها با نوع جرم حاصل گردید، ولی در سطح ترتیبی بین سن و نوع جرم رابطه معناداری به دست نیامد. تراکم جمعیت با متغیرهای نرخ قتل، جعل اسناد، کلاهبرداری، کیف قاپی و سرقت های عادی رابطه معناداری داشت، ولی تراکم جمعیت با متغیرهای نرخ آدم ربایی، سرقت های مسلحانه و غصب عناوین رابطه معناداری نداشت. "

این پژوهش بر آن است به نقد و تحلیل موسیقی های رادیو آوا در یک بازة زمانی مشخص بپردازد. اینکه چه آثاری از آن پخش می شود و هرکدام از آنها چه کارکردی دارند. اصلی ترین تأثیر موسیقی بر روح مخاطب (انسان) است. ماهیت آثار موسیقی متشکل از دو رکن بنیادین ملودی و ریتم است و این هر دو به انضمام شعر آنها (در صورت با کلام بودن) در این مقاله بررسی و تحلیل شده است تا ضمن مقوله بندی مضامین، محتوا و انواع موسیقی پخش شده از این رادیو را مشهود نماید. این پژوهش با روش تحلیل محتوای کیفی انجام شده است. در روش تحلیل محتوای کیفی، جامعة مورد بررسی به صورت تصادفی، در دوازده روز از برنامه های رادیو آوا انتخاب شده که با استفاده از ضبط آنها، درنهایت 40 اثر بررسی و تحلیل شده اند. از رهگذر نقد و تحلیل فوق، ضعف ها و نقایص پخش، کارکرد و اجرای برنامه ها در رادیو آوا؛ تفکیک سیر تأثیرات مطلوب (کمال گرایی) از غیر آن و مقوله بندی مضامین، آواها و نواها در رادیو آوا، ترسیم شده است.

"طرح مساله: در این مطالعه رشد جمعیت و سطح باروری و ارتباط آن با توسعه یافتگی اقتصادی و اجتماعی کشورهای مختلف جهان به ویژه در کشورهای در حال توسعه، از جمله ایران مورد بحث قرار می گیرد. روش: روش بررسی در این مطالعه تلفیقی از روش کتابخانه ای و تحلیل ثانویه است و داده های جمعیتی و آماری از نشریات سازمانهای جهانی از قبیل صندوق جمعیت سازمان ملل متحد، یونیسف، بانک جهانی و مرکز آمار ایران اخذ و با بهره گیری از نرم افزار spss، ارتباط بین متغیرهای طرح شده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که هر اندازه سطح توسعه یافتگی کشوری بالا باشد به همان اندازه میزان زاد و ولد و در نتیجه رشد جمعیت آن کشور کمتر است. نتایج: رابطه بین توسعه یافتگی و نرخ زاد و ولد همان گونه که در این پژوهش نشان داده شده است یک رابطه معکوس می باشد؛ یعنی در مناطق محروم جهان و در سطح ایران و استانهای کشور این رابطه به خوبی نمایان است. استانهای برخوردار از رفاه و توسعه، شاهد میزان رشد جمعیت کمتری هستند. "

هدف از انجام این تحقیق، بررسی و شناخت تأثیر عوامل جمعیت شناختی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در تبیین پرخاشگری در خانواده می باشد. به عبارت دیگر در این پژوهش سعی شده است به این پرسش اساسی پاسخ داده که چرا در برخی از خانواده ها رفتارهای پرخاشگرانه دیده می شود. بر این اساس فرضیه هایی که از سه دیدگاه نظری از حوزه روان شناسی اجتماعی؛ یعنی رویکرد روانکاوی، رویکرد رفتارگرایی و رویکرد شناختی و همچنین، از مطالعات و تحقیقات پیشین، جهت تبیین پرخاشگری در خانواده استنتاج گردیده است. داده های مورد نیاز برای آزمون فرضیه های تحقیق از طریق پرسشنامه و با نمونه گیری سهمیه ای متناسب با حجم (PPS) از یک نمونه 384 نفری از سطح شهر تبریز گردآوری شد. برای دسته بندی مؤلفه های مربوط به پرخاشگری خانوادگی از تحلیل عاملی اکتشافی، برای محاسبه پایایی گویه ها از آلفای کرونباخ و نیز برای آزمون فرضیه ها از تکنیک های آماری ضریب همبستگی پیرسون، آزمون تفاوت میانگین (T-test) و آزمون تحلیل واریانس یک طرفه استفاده گردید و در نهایت برای تبیین عوامل اجتماعی مؤثر بر پرخاشگری خانواده از تحلیل رگرسیون چندگانه استفاده شد. نتایج حاصل نشان می دهد که پرخاشگری خانوادگی با متغیرهای نوع خانواده، نوع ازدواج، پایگاه اقتصادی - اجتماعی، وضعیت شغلی، سطح تحصیلات، سن و باورهای مذهبی رابطه معنی داری داشته است.

در جامعة جوان ایرانی موضوع های مرتبط با حوزة جوانان مسئله ای اجتماعی تلقی می شود؛ زیرا حدود یک سوم جامعة ایرانی کشور، یعنی بیش از 24 میلیون نفر را جمعیت جوان 20 تا 35 ساله تشکیل می دهند که در نهاد مهم اجتماعی ایرانی، یعنی خانواده، مؤثرند. جامعه شناسان ازدواج را قراردادی اجتماعى، ضامن بقاى نسل انسان و سبب آرامش و امنیت در جوامع دانسته اند. هم چنین نهاد خانواده از مهم ترین نهادهای اجتماعی به شمار می رود. امروزه با افزایش سن ازدواج و کاهش نرخ ازدواج، همسرگزینی و تشکیل خانوادة جوانان اهمیت به سزایی یافته است. جوانان به دلایل مختلف از مبادرت به ازدواج دوری می کنند و پدیدة تأخیر در سن ازدواج نه در حکم امری شخصی، بلکه به منزلة مسئله ای اجتماعی نمود یافته است. در این مقاله، یافته ها دیدگاه مثبت بیش تر جوانان را به ضرورت داشتن امر ازدواج تأیید می کنند؛ به رغم افزایش سن ازدواج، جوانان سن مطلوب ازدواج را برای خانم ها 2/23 و برای آقایان 6/27 بیان کرده اند.

هدف اساسى این پژوهش، تدوین مدل روابط سبک های فرزند پروری، شخصیت، عزت نفس و شادکامی در دانشجویان بود.350 نفر از دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی با روش نمونه گیرى خوشه اى تصادفی انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه های شادکامی آکسفورد، عزت-نفس روزنبرگ، شیوه های فرزند پروری بوری (فرم مادر) و پرسشنامه شخصیت آیزنک بود. داده هاى بدست آمده با روش آمارى تحلیل مسیر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که مدل اولیه ارائه شده تنها در بعضی شاخص ها برازش داشت، بنابراین مدل تعدیل شده برازش بهتری با داده ها نشان داد. آشکار شد که برون گرایی و عزت نفس، با شادکامی رابطه مستقیم مثبت دارند. هم چنین بین روان -رنجورخویی و شادکامی رابطه منفی معنادار و بین برون گرایی با شادکامی به واسطه عزت نفس رابطه غیرمستقیم معنا داری یافت شد. یافته ها نشان دادند که بین سبک فرزند پروری قاطع با شادکامی به واسطه روان رنجورخویی و برون گرایی رابطه غیرمستقیم معنادار وجود دارد. هم چنین برون گرایی، سبک فرزندپروری قاطع، روان رنجورخویی و عزت نفس به ترتیب بیشترین سهم را در تبیین شادکامی دارند. در این پژوهش نقش عزت نفس، شخصیت و سبک های فرزند پروری در شادکامی تأیید شد که این بیانگر اهمیت نقش این متغیرها در شادکامی است.

در مقاله حاضر رسم خون بری یا خون بس، به عنوان یکی از روش های سنتی حل منازعات قومی با منشا قتل در میان عشایر بختیاری شهرستان ایذه، مورد مطالعه قرار گرفته است. خون بس مانند دیگر سنت ها و رسم های سرزمین بختیاری نه تنها در ایل های دیگر لر، بلکه در میان دیگر اقوام ایرانی، از جمله عرب ها و بلوچ ها هم با نام ها و عناوین دیگر، رایج است. وجود و رواج رسم خون بس در میان اقوام مختلف، البته به معنای یکسانی آن در تمام جرییات نیست، و به خصوص در آیین برگزاری، میزان غرامت یا خون بها و نوع خون بها تفاوت های قابل ملاحظه ای دیده می شوند، که نشانگر تغییر در این رسم در مناطق مختلف کشور احتمالا بر اساس میزان توسعه یافتگی است. در حالی که از تداوم این رسم در میان اقوام مختلف صحبت می کنیم، نباید فراموش کرد که تحت تاثیر عوامل مختلف، آفتاب عمر این رسم رو به افول است. به همین سبب مطالعاتی از این دست در کنار پرسش های اساسی ملازم با آن، از جهتی تلاشی است برای مستند کردن این رسم قضایی. با توجه به این که پژوهش حاضر به دنبال ادراک معنایی است، از روش پژوهش کیفی استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهند که علی رغم وجود تشکیلات حقوقی و قضایی مدرن، بسیاری از خانواده های جامعه عشایری شهرستان ایذه ترجیح می دهند منازعات ناشی از قتل را از طریق رسم خون بس فیصله دهند