درخت حوزه‌های تخصصی

جغرافیای کشاورزی و کاربری اراضی برنامه ریزی و توسعه ناحیه ای

ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
جغرافیای انسانی جغرافیای طبیعی رشته های جغرافیای عمومی فنون جغرافیایی گروه های ویژه نقد و بررسی کتاب
ارزیابی مخاطرات طبیعی جغرافیای اقتصادی جغرافیای اکوتوریسم جغرافیای اوقات فراغت جغرافیای پزشکی جغرافیای تاریخی جغرافیای جمعیت جغرافیای حمل و نقل جغرافیای رفتاری و ادراک محیطی جغرافیای زمین در فضا جغرافیای سیاسی جغرافیای صنعتی جغرافیای فرهنگی جغرافیای کشاورزی و کاربری اراضی برنامه ریزی و توسعه ناحیه ای
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۰۱ تا ۴۲۰ مورد از کل ۵۰۰ مورد.
۴۰۱.

تحلیل اثرات طرح خروج دام از جنگل بر مردم محلی: مطالعه موردی روستای سیاه دره نهاوند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و یکم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ 1 - 24

کلید واژه ها: خروج دام از جنگل نظریه بنیانی نهاوند (شهرستان) سیاه دره (روستا)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۷ تعداد دانلود : ۴۰۶
هدف کلی پژوهش حاضر بررسی آثار و پیامدهای اجرای طرح خروج دام از جنگل در روستای سیاه دره شهرستان نهاوند بود، که به صورت کیفی و با استفاده از روش نظریه بنیانی انجام شد. جمع آوری اطلاعات از طریق مشاهده نیمه مشارکتی و مصاحبه نیمه ساختارمند در سال 1394 و در قالب گروه های بحث متمرکز صورت گرفت. جامعه آماری تحقیق سرپرستان خانوارهای ساکن روستای مورد مطالعه بودند. نمونه گیری تحقیق به صورت هدفمند و تا زمان اشباع نظری داده ها پیش رفت. پایایی پرشسنامه از طریق یادداشت برداری نکات کلیدی مطرح شده در مصاحبه ها، ایجاد نوعی تعامل دو طرفه با مصاحبه شوندگان و سه وجهی سازی و روایی آن نیز از طریق راهبرد «بازخورد مشارکت کننده» تأیید شد. تحلیل اطلاعات گردآوری شده از طریق مصاحبه و مشاهده با استفاده از روش های تحلیل کیفی و از طریق استخراج، دسته بندی، طبقه بندی و دستیابی به مفاهیم کلی در قالب روش نظریه بنیانی انجام گرفت. طبق نتایج به دست آمده، اثرات خروج دام از جنگل در شش دسته شامل 1) تضعیف و رکود فعالیت های دامداری، 2) اثرات مثبت و منفی بر وضعیت مالی روستاییان، 3) پیدایش معضلات اجتماعی در روستا، 4) تضعیف روحیه مشارکتی روستاییان در حفظ جنگل ها و مراتع، 5) عدم پایبندی سازمان های دولتی به تعهدات طرح، و 6) اثرات سوء روحی و روانی طبقه بندی شدند. در پژوهش حاضر، پیشنهادهای برنامه ریزی جامع در راستای سامان دهی پرورش دام و تلاش دولت برای عملی کردن وعده های داده شده به جنگل نشینان به منظور رفع مشکلات اجرایی طرح ارائه شد.
۴۰۲.

واکاوی عوامل مؤثر بر موفقیت شرکت های تعاونی روستایی با استفاده از مدل ارزیابی متوازن: مطالعه موردی شرکت تعاونی روستایی پیراقوم شهرستان اردبیل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و دوم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 27 - 44

کلید واژه ها: ارزیابی عملکرد کارت امتیازی متوازن پیراقوم (شرکت تعاونی تولیدی روستایی) اردبیل (شهرستان)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۶ تعداد دانلود : ۳۰۳
شرکت های تعاونی روستایی برای موفقیت باید با آگاهی از شرایط موجود خود، بتوانند وضعیت آینده را پیش بینی کنند و نسبت به تغییرات محیطی واکنش مناسب نشان دهند، که لازمه آن ارزیابی دقیق عملکرد شرکت هاست. در این راستا، با بهره گیری از شیوه کارت امتیازی متوازن، می توان به ارزیابی شرکت از چهار بعد مالی، مشتری، فرآیند داخلی، و رشد و یادگیری و نیز روابط میان آنها پرداخت. در پژوهش حاضر، عملکرد شرکت تعاونی روستای پیراقوم شهرستان اردبیل با استفاده از همین شیوه ارزیابی شد. جامعه آماری تحقیق شامل تمامی سهامداران شرکت تعاونی روستایی پیراقوم و همچنین، اعضای هیئت مدیره این شرکت بود. نتایج نشان داد که شرکت تعاونی تولید این روستا از هر چهار بعد یادشده موفق بوده و بعد رشد و یادگیری با میانگین نمره 77/4 دارای بالاترین رتبه است.
۴۰۳.

طراحی الگویی از چالش های سیاست گذاری و برنامه ریزی توسعه روستایی در ایران: یک نظریه داده بنیان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و یکم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ 97 - 123

کلید واژه ها: سیاست گذاری برنامه ریزی توسعه روستایی نظریه داده بنیان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۲ تعداد دانلود : ۳۳۳
در تحقیق حاضر، با استفاده از رهیافت نظریه داده بنیان، چالش های سیاست گذاری و برنامه ریزی توسعه روستایی در ایران در قالب رویکردی استقرایی شناسایی و تحلیل شد؛ و مشارکت کنندگان در تحقیق متشکل از خبرگان در حوزه برنامه ریزی و توسعه روستایی بودند که از آن میان، 28 نفر بر اساس معیار اشباع نظری و با استفاده از رویکرد نمونه گیری هدفمند و روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند. نتایج نشان داد که فقدان پارادایم و نظریه توسعه روستایی به عدم یکپارچگی نظام سیاست گذاری و برنامه ریزی روستایی انجامیده، که خود بر تقویت نگرش ها و باورهای تک بعدی و ناسازگار با نواحی روستایی و رویکردهای غیرمشارکتی تأثیر داشته است.
۴۰۴.

بررسی وضعیت نابرابری درآمدی در خانوارهای روستایی شهرستان نیشابور با تأکید بر نقش درآمدهای غیرکشاورزی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و سوم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 89 - 111

کلید واژه ها: تجزیه ضریب جینی درآمد غیرکشاورزی روستایی نابرابری درآمدی نیشابور (شهرستان)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۱ تعداد دانلود : ۲۷۱
امروزه، درآمدهای غیرکشاورزی به بخشی مهم از منابع تأمین معاش در خانوارهای روستایی تبدیل شده است و نقشی مهم در کاهش فقر و نابرابری درآمدی دراین خانوارها دارد. از این رو، در مطالعه حاضر، نقش درآمدهای غیرکشاورزی در نابرابری درآمدی در خانوارهای روستایی شهرستان نیشابور با بهره گیری از شاخص تجزیه ضریب جینی بررسی شد. داده های مورد نیاز از 380 خانوار روستایی این شهرستان به روش نمونه گیری طبقه ای چندمرحله ای طی دوره زمانی شهریور تا بهمن 1396 از طریق مصاحبه حضوری و تکمیل پرسشنامه به دست آمد. نتایج حاصل از پرسشنامه ها نشان داد که در سال های 1395 و 1396، میانگین درآمد یک خانوار روستایی شهرستان نیشابور حدود 19/21 میلیون تومان بود که از آن میان، درآمدهای غیرکشاورزی (خوداشتغالی، مزدبگیری غیرکشاورزی، مستمری، اجاره و سود و یارانه) 8/48 درصد و درآمدهای کشاورزی (زراعت، باغ و دام) 1/51 درصد از کل درآمد خانوار را تشکیل می داد. بر پایه نتایج تجزیه ضریب جینی، در حالی که درآمدهای غیرکشاورزی نابرابری درآمدی را کاهش داده، درآمد از بخش کشاورزی (باغ و دام) موجب افزایش نابرابری درآمدی در خانوارهای روستایی شده است. همچنین، بیشترین سهم در نابرابری درآمدی خانوارهای روستایی مربوط به بخش دام با 34 درصد و کمترین سهم مربوط به یارانه ها با دو درصد بود. با توجه به نتایج به دست آمده، پیشنهاد سیاستی مطالعه حاضر فراهم سازی زمینه رشد فعالیت های غیرکشاورزی به ویژه فعالیت های مزدبگیری و خوداشتغالی غیرکشاورزی در مناطق روستایی به منظور کاهش نابرابری درآمدی است. 
۴۰۵.

تأثیر تبدیل روستا به شهر بر توسعه نواحی روستایی: مطالعه موردی شهر سلطان آباد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و چهارم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 157 - 184

کلید واژه ها: تبدیل روستا به شهر روستا- شهر توسعه روستایی سلطان آباد (شهر)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۱ تعداد دانلود : ۱۹۵
در دهه های اخیر، در اغلب کشورهای در حال توسعه، گرایش برنامه ریزان به تمرکززدایی فضایی، وکاهش نابرابری های منطقه ای و دوگانگی های شهری- روستایی به اتخاذ راهبردهای شهری متفاوت انجامیده است؛ یکی از مهم ترین این راهبردها تبدیل روستا به شهر و تقویت آن است. با توجه به اهمیت این موضوع، تحقیق توصیفی- تحلیلی حاضر با هدف شناسایی اثرات تبدیل روستا به شهر در توسعه نواحی روستایی شهر سلطان آباد در سال 1398 صورت پذیرفت. گردآوری داده ها، به دو روش اسنادی و پیمایشی انجام شد؛ همچنین، تحلیل داده ها با بهره گیری از نرم افزارهای SPSS و LISREL و آزمون های تی (T) تک نمونه ای و نیز تحلیل عاملی به شیوه اکتشافی و تأییدی صورت گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که از جمله اثرات تبدیل روستا به شهر سلطان آباد ایجاد فرصت های شغلی جدید، رضایت مندی از تبدیل روستا به شهر، کاهش انگیزه افراد برای مهاجرت به شهرهای دیگر است. بنابراین، نتایج پژوهش حاضر بر موفقیت سیاست تبدیل روستا به شهر در توسعه روستایی محدوده مورد مطالعه دلالت داشت.
۴۰۶.

عوامل مؤثر بر عرضه گردشگری روستایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و سوم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ 1 - 22

کلید واژه ها: گردشگری گردشگری روستایی لاجیت رتبه ای ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۴ تعداد دانلود : ۱۹۸
در دنیای امروز، با توجه به افزایش اوقات فراغت و محدودیت های زندگی شهری ، اهمیت گردشگری روستایی روزبه روز پررنگ تر می شود. در روستاها، جاذبه های فراوان وجود دارد که برای گذران اوقات فراغت بازدیدکنندگان شهری یا غیربومی، ظرفیتی بسیار مناسب را فراهم می آورد. هدف مطالعه حاضر تحلیل عوامل مؤثر بر عرضه گردشگری روستایی و جامعه آماری آن شامل روستاییانی بود که به کشاورزی می پردازند و از توان های لازم برای ارائه و یا افزایش سطح خدمات گردشگری روستایی و کشاورزی برخوردارند. داده های تحقیق به روش میدانی و با نمونه گیری تصادفی با انتساب متناسب از طریق مصاحبه حضوری و تکمیل صد پرسشنامه در 24 روستا از دوازده استان کشور به دست آمد. حجم نمونه نیز به کمک رابطه کوکران تعیین شد. برای تحلیل داده ها و شناسایی عوامل مؤثر بر عرضه گردشگری روستایی، با توجه به ماهیت متغیر وابسته، از روش الگوی لاجیت رتبه ای استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که تنوع محصولات و خدمات، آموزش، اندازه مزرعه و تجربه اثر مثبت بر عرضه گردشگری روستایی دارند، در حالی که با افزایش سن کشاورزان، میل ورود به صنعت گردشگری کاهش می یابد. توجه بیشتر برنامه ریزان و سیاست گذاران به روستاییان و کشاورزانی که گردشگری را به عنوان شغل دوم برگزیده اند، از جمله پیشنهادهای پژوهش حاضر است.
۴۰۷.

تأثیر دستگاه های سیار روغن کشی زیتون بر توسعه روستایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیستم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴ 29 - 47

کلید واژه ها: فرآوری محصولات باغی روغن کشی زیتون توسعه روستایی زیتون کاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۱ تعداد دانلود : ۲۶۸
هدف تحقیق حاضر بررسی تأثیر دستگاه های سیار روغن کشی زیتون بر توسعه روستایی در استان های زیتون خیز کشور بود. جامعه آماری پژوهش را 5250 کشاورز زیتون کار تشکیل می دادند که با استفاده از رابطه کوکران، تعداد نمونه ها 192 نفر برآورد شد و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای، داده های مورد نیاز جمع آوری شد. ابزار اصلی تحقیق پرسشنامه ای است که روایی آن با کسب نظرات اساتید و صاحب نظران در حوزه کشاورزی به دست آمد و پایایی آن نیز با انجام آزمون مقدماتی و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ تأیید شد. یافته های تحقیق نشان داد که سطح توسعه روستایی در روستاهای دارای دستگاه سیار روغن کشی زیتون از سطح آن در روستاهای فاقد این دستگاه بالاتر است. همچنین، نتایج تحلیل رگرسیون ترتیبی نشان داد که متغیر مستقل به کارگیری دستگاه سیار روغن کشی زیتون بر توسعه اقتصادی و توسعه اجتماعی فرهنگی روستاها تأثیرگذار است.
۴۰۸.

سرمایه گذاری در گردشگری؛ راهکاری برای توسعه روستایی: مطالعه موردی روستای آزادگان، شهرستان بن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: گردشگری روش ارزش گذاری مشروط (CVM) تمایل به پرداخت (WTP) توسعه آزادگان (روستا) بن (شهرستان)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۸ تعداد دانلود : ۱۷۶
مدیریت و بهره برداری پایدار از زیست بوم های طبیعی و نیمه طبیعی مستلزم داشتن اطلاعات کافی از ارزش های اقتصادی خدمات زیست بوم هاست. هدف پژوهش حاضر برآورد ارزش گردشگری حاشیه رودخانه زاینده رود در محدوده روستای آزادگان شهرستان بن و بررسی نقش گردشگری در توسعه این روستا بود. برای برآورد ارزش اقتصادی، از روش ارزش گذاری مشروط (CVM) با بهره گیری از رهیافت ترجیحات اظهار شده و مدل لوجیت استفاده شد. گردآوری داده های مورد نیاز با تکمیل 554 پرسشنامه انتخاب دوگانه دوبعدی در روستای آزادگان در سال 1396 صورت گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که متغیرهای سن، تحصیلات و درآمد پاسخ گویان اثر مثبت و معنی دار و متغیرهای اندازه خانوار و مبلغ پیشنهادی اثر منفی و معنی دار بر تمایل به پرداخت (WTP) دارند. همچنین، بر پایه نتایج تحقیق، میزان تمایل به پرداخت هر فرد 8490 ریال در ماه و ارزش کل گردشگری حاشیه زاینده رود 59/6881 میلیون ریال برآورد شد. از این رو، می توان با توجه بدین موهبت ارزشمند، به اتخاذ سیاست های لازم برای سرمایه گذاری در توسعه روستایی پرداخت.
۴۰۹.

مدل سازی توسعه کارآفرینی روستایی مبتنی بر ظرفیت های محلی: مطالعه موردی سکونتگاه های روستایی شهرستان بناب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و دوم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ 87 - 110

کلید واژه ها: کارآفرینی روستایی ظرفیت محلی مدل سازی سکونتگاه های روستایی بناب (شهرستان)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۷ تعداد دانلود : ۳۶۳
پژوهش حاضر با هدف بررسی ظرفیت های محلی و مدل سازی کارآفرینی روستایی مبتنی بر این ظرفیت ها در سطح روستاهای شهرستان بناب صورت گرفت. پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی بود و برای گردآوری داده ها از مطالعات اسنادی و میدانی در قالب پرسشنامه استفاده شد. جامعه آماری پژوهش 12369 خانوار روستایی ساکن روستاهای شهرستان بناب بودند. با استفاده از رابطه کوکران، 372 خانوار به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. تحلیل اطلاعات با استفاده از آزمون های آمار استنباطی و مدل های تصمیم گیری چندشاخصه صورت پذیرفت. نتایج پژوهش نشان داد که متغیرهای نهادی- ساختاری، اقتصادی، اجتماعی و محیطی به ترتیب اولویت دارای بیشترین اثرگذاری بر مدل سازی توسعه کارآفرینی روستایی بودند. نتایج مدل های تصمیم گیری چندشاخصه نیز نشان داد که روستاهایی مانند آخوند قشلاق و زاوشت که از روستاهای پرجمعیت و نزدیک به مرکز شهر هستند، از ظرفیت های محلی بیشتری برای توسعه کارآفرینی برخوردارند. 
۴۱۰.

الگوی سامان دهی فضایی سکونتگاه های روستایی بر مبنای نظام جمعیتی و توزیع خدماتی: مطالعه موردی شهرستان اسفراین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و یکم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ 149 - 171

کلید واژه ها: سامان دهی فضایی سکونتگاه های روستایی جمعیت خدمات اسفراین (شهرستان)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۴ تعداد دانلود : ۱۶۲
پژوهش کاربردی حاضر با هدف سامان دهی فضایی سکونتگاه های روستایی شهرستان اسفراین و با بهره گیری از فنون سطح بندی جمعیتی، سطح بندی خدماتی، اسکالوگرام و تحلیل سلسله مراتبی به انجام رسید. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی، شیوه گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و ابزار جمع آوری اطلاعات مبتنی بر داده های ثانویه (آمارنامه سال 1390) استان خراسان شمالی بود که طی آن، چهل مؤلفه در ابعاد مختلف استخراج و بررسی شدند. تحلیل یافته ها نشان داد که از میان این مؤلفه ها در 157 روستای دارای سکنه شهرستان اسفراین، تنها دسترسی به مؤلفه های دبستان، مسجد، شورای اسلامی، دهیار، خانه بهداشت و دفتر مخابرات قابل قبول بوده و در دسترسی به سایر خدمات، محرومیت شدید حاکم است. در نهایت، برای برقراری تعادل فضایی و خدمات رسانی مطلوب در شهرستان اسفراین (متناسب با نظام جمعیتی، نقش و جایگاه هر روستا)، ضمن پیشنهاد یک نظام سلسله مراتبی، این شهرستان به سه منظومه روستایی، هفت مجموعه و سی حوزه روستایی تقسیم شد.
۴۱۱.

تعیین قابلیت اراضی برای توسعه کشاورزی و مرتع داری مناطق روستایی حوضه آبخیز ساری- قمیش استان اردبیل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و یکم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ 89 - 111

کلید واژه ها: قابلیت اراضی ارزیﺎﺑی ﭼﻨﺪﻣﻌیﺎره حوزه ساری قمیش کشاورزی مرتع داری اردبیل (استان)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۵ تعداد دانلود : ۲۳۴
هدف پژوهش حاضر مقایسه روش های دکتر مخدوم و تحلیل سلسله مراتبی- فازی برای ارزیابی توان بوم شناختی حوزه آبخیز ساری قمیش استان اردبیل برای انجام فعالیت های کشاورزی و مرتع داری بود. بعد از مشخص شدن معیارهای ارزیابی، از روش AHP  برای وزن دهی و از روش فازی در محیط نرم افزار Idrisi Selva برای هم مقیاس سازی لایه ها استفاده شد. در روش تحلیل سیستمی مخدوم، با تلفیق لایه های اطلاعاتی، نقشه یگان های بوم شناختی منطقه به همراه جدول ویژگی های واحد، تهیه و منطقه ارزیابی شد، و طبقات مختلف کشاوری و مرتع داری مشخص شدند. طبق نتایج به دست آمده، در روش تحلیل سلسله مراتبی- فازی، 9/3532 هکتار (94/65 درصد) و در روش تحلیل سیستمی 2/635 هکتار (85/11 درصد) از منطقه توان توسعه کشاورزی دارد؛ همچنین، در مقایسه با روش تحلیل سیستمی، روش تحلیل سلسله مراتبی دارای انعطاف پذیری بیشتر و نیز مطابقت بیشتر با وضعیت موجود کاربری اراضی در منطقه بوده و از این رو، بهتر است در مطالعات ارزیابی سرزمین، از این روش استفاده شود.
۴۱۲.

بررسی تطبیقی کاربرد شیوه های تصمیم گیری چندشاخصه در سنجش سطح توسعه یافتگی مناطق روستایی استان همدان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و یکم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ 29 - 53

کلید واژه ها: تاپسیس (TOPSIS) SAW تاکسونومی توسعه روستایی سطح توسعه همدان (شهرستان)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۲ تعداد دانلود : ۳۰۸
پژوهش حاضر با هدف بررسی تطبیقی کاربرد شیوه های تصمیم گیری چندشاخصه TOPSIS، SAW و تاکسونومی در سنجش سطح توسعه یافتگی دهستان های استان همدان انجام شد. بدین منظور، 53 متغیر در قالب هشت شاخص جمعیتی، زیربنایی، آموزشی، بهداشتی- درمانی، ارتباطی، خدماتی، اداری – سیاسی، و اقتصادی- تولیدی تعریف و وزن آنها با بهره گیری از روش های آنتروپی و  AHP تعیین شد. برای مقایسه نتایج، از ضریب پراکندگی، میانگین درصد تغییرات و مجموع شدت تغییرات استفاده شد. بر اساس نتایج ضریب پراکندگی، شیوه تاکسونومی روش بهینه برای رتبه بندی است. مقایسه میانگین درصد تغییرات شیوه ها نشان داد که شیوه های SAW و تاکسونومی درصد تغییرات کمتری نسبت به شیوه TOPSIS دارند و روش مجموع شدت تغییرات نیز نشان داد که شیوه SAW در مقایسه با دو روش دیگر دارای کمترین شدت تغییرات است. در مجموع، سنجش سطح توسعه با استفاده از شیوه های SAW و تاکسونومی منطقی تر و به واقعیت نزدیک تر است.
۴۱۳.

راهبردهای توسعه گردشگری روستایی با استفاده از تحلیل ترکیبی SWOT – QSPM (مورد مطالعه: روستای فهرج استان یزد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و پنجم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ 31 - 52

کلید واژه ها: راهبرد توسعه گردشگری روستایی روستای فهرج تحلیل SWOT تحلیل QSPM

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۲ تعداد دانلود : ۱۲۶
گردشگری روستایی به عنوان فرایندی در توسعه روستایی قلمداد می شود که با ایجاد فعالیت های مکمل کشاورزی، می تواند زمینه توسعه اقتصادی و زیست محیطی روستایی را در زمینه افزایش درآمد، اشتغال زایی و معیشت پایدار روستایی فراهم کند و بهبود کیفیت زندگی و توزیع متعادل و مناسب خدمات و تسهیلات را در چارچوب توسعه منطقه ای و محلی به همراه دارد. هدف از انجام این پژوهش، شناسایی عوامل درونی و بیرونی و ارائه استراتژی های مناسب با توسعه گردشگری روستایی در روستای فهرج است. در این راستا از تحلیل ترکیبی SWOT و QSPM استفاده شد که یک روش توصیفی – تحلیلی است. در ابتدا به کمک پرسشنامه، اطلاعات مورد نیاز از گردشگران گردآوری شد. در فرایند تحلیل، از ماتریس های ارزیابی عوامل داخلی استفاده شد که نشان دهنده وضعیت نامساعد عوامل درونی است و همچنین ماتریس ارزیابی عوامل خارجی که نشان می دهد گردشگری روستایی به خوبی توانسته از فرصت ها بهره برده و از تهدیدها دوری گزیند. سپس بهترین استراتژی با استفاده از ماتریس عوامل داخلی – خارجی، استراتژی های گروه WO شناخته شد. درنهایت از ماتریس برنامه ریزی استراتژیک کمی استفاده که استراتژی های گروه WO را اولویت بندی نمود. 
۴۱۴.

شناسایی و تحلیل عوامل مؤثر بر قابلیت کارآفرینی زنان روستایی: مطالعه موردی زنان کارآفرین روستاهای شهرستان بهشهر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و یکم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ 75 - 96

کلید واژه ها: قابلیت کارآفرینی زنان کارآفرین زنان روستایی کارآفرینی روستایی بهشهر (شهرستان)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۰ تعداد دانلود : ۳۶۴
تحقیق حاضر با هدف شناسایی و تحلیل عوامل مؤثر بر قابلیت کارآفرینی زنان روستایی شکل گرفت. جامعه آماری تحقیق را 56 نفر از زنان کارآفرین روستاهای شهرستان بهشهر تشکیل دادند که به روش سرشماری بررسی شدند. ابزار تحقیق پرسشنامه ای بود که روایی آن با کسب نظر استادان دانشگاه و کارشناسان مربوط و پایایی آن با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ (892/0) تأیید شد. برای تحلیل داده ها از نرم افزار آماری SPSS20 استفاده شد. نتایج نشان داد که رابطه ای معنی دار بین عوامل سیاست گذاری، اجتماعی- فرهنگی، فنی و اقتصادی با قابلیت کارآفرینی وجود دارد؛ و قابلیت کارآفرینی 93/33 درصد زنان مورد مطالعه در سطح خوب و 07/16 درصد آنها در حد ضعیف است. نتایج رگرسیون چندگانه نیز نشان داد که متغیرهای عوامل سیاست گذاری و اجتماعی- فرهنگی 7/22 درصد از تغییرات قابلیت کارآفرینی زنان روستایی را تبیین می کنند.
۴۱۵.

نقش تعاونی های تولید در توسعه روستایی با تأکید بر ابعاد کیفیت زندگی: مطالعه موردی دهستان رحمت بخش سیدان، شهرستان مرودشت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و یکم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ 145 - 167

کلید واژه ها: تعاونی تولید توسعه روستایی کیفیت زندگی رحمت (دهستان) سیدان (بخش)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۹ تعداد دانلود : ۳۶۷
در تحقیق حاضر، با رویکرد توصیفی تحلیلی، به بررسی و تحلیل نقش تعاونی های تولید در توسعه روستایی با تأکید بر کیفیت زندگی پرداخته شد. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه سرپرستان خانوار روستایی عضو تعاونی تولید دهستان رحمت بخش سیدان بود. حجم جامعه نمونه از طریق رابطه کوکران 274 نفر به دست آمد. برای آزمون فرضیات، از روش های کولموگروف- اسمیرنف، آزمون تی با دو نمونه مستقل و آزمون من ویتنی استفاده شد. نتایج نشان داد که به جز بعد محیطی در سایر ابعاد مورد بررسی (اقتصادی، اجتماعی و زیرساختی) تفاوت معنی دار بین دو گروه عضو و غیرعضو تعاونی تولید وجود دارد، و نقش تعاونی ها در بهبود کیفیت زندگی روستاییان مفید و مؤثر است.
۴۱۶.

بررسی تطبیقی کیفیت زندگی ذهنی در روستاهای هدف و غیرهدف گردشگری تاریخی - فرهنگی شهرستان مرودشت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و سوم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ 95 - 118

کلید واژه ها: کیفیت زندگی ذهنی گردشگری روستایی مرودشت (شهرستان)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۹ تعداد دانلود : ۲۵۲
در قرن ۲۱، گردشگری به عنوان صنعت شماره یک به بزرگ ترین صنعت جهان مبدل شده است. طی دهه های اخیر، کیفیت زندگی ساکنان مناطق گردشگری در کانون توجه برنامه ریزان قرار گرفته است. با توجه به اهمیت اثرات گردشگری در کیفیت زندگی این بخش از جمعیت کشور، هدف پژوهش حاضر بررسی تطبیقی کیفیت زندگی ذهنی در روستاهای هدف و غیرهدف گردشگری تاریخی- فرهنگی شهرستان مرودشت به روش توصیفی- تحلیلی بود. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه ای محقق ساخته بوده، که روایی آن با کسب نظر اساتید دانشگاهی تأیید شد؛ همچنین، ضریب آلفای کرونباخ 78/0 تا 89/0 نشان از پایایی مناسب و قابل قبول سازه های پرسشنامه داشت. بر اساس یافته های پژوهش، میانگین کیفیت زندگی ذهنی ساکنان روستاهای هدف گردشگری در عوامل دارایی، معیشت محلی و هزینه، تغذیه و سلامت به گونه ای معنی دار بالاتر و در عوامل اجتماع محلی و کالبدی به گونه ای معنی دار پایین تر از ساکنان روستاهای غیرهدف گردشگری است؛ در کل، کیفیت زندگی ذهنی در روستاهای هدف گردشگری در ابعاد اقتصادی و اجتماعی در سطح بالاتر و در بعد زیست محیطی در سطح پایین تر از روستاهای غیرهدف گردشگری است؛ با این همه، وضع کیفیت زندگی ذهنی ساکنان روستاهای هدف گردشگری مطلوب تر از ساکنان روستاهای غیرهدف گردشگری است.
۴۱۷.

واکاوی نقش شرکت های تعاونی روستایی در پیشبرد توسعه پایدار: رویکرد مسئولیت پذیری اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیستم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳ 43 - 64

کلید واژه ها: مسئولیت پذیری اجتماعی شرکت های تعاونی روستایی تهران (شهرستان)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۸ تعداد دانلود : ۲۷۰
هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی مسئولیت پذیری اجتماعی در شرکت های تعاونی روستایی شهرستان تهران بود. پژوهش به صورت پیمایشی انجام شد. جامعه آماری پژوهش را 6435 نفر از اعضای تعاونی های روستایی شهرستان تهران تشکیل می دادند. حجم نمونه با استفاده از رابطه کوکران 237 نفر تعیین شد. پرسشنامه بر اساس نمونه گیری طبقه بندی شده با انتساب متناسب و به صورت تصادفی در اختیار اعضای تعاونی های روستایی مورد مطالعه قرار گرفت. روایی صوری پرسشنامه از سوی گروهی از کارشناسان و پایایی آن با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ (89/0=α) تأیید شد. یافته ها نشان داد که از دیدگاه بیشتر پاسخ گویان (۴۹/۳ درصد)، مسئولیت پذیری اجتماعی شرکت های تعاونی روستایی در سطح خیلی کم تا کم است؛ همچنین، نُه عامل حاصل از تحلیل عاملی مسئولیت پذیری اجتماعی روی هم رفته 710/62 درصد از کل واریانس مجموعه را تبیین می کنند.
۴۱۸.

نقش سیاست های دولت در پایداری/ ناپایداری فعالیت های مولد زراعی: مطالعه موردی شهرستان های ترکمن و گمیشان از 1360 تا 1390(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: سیاست دولت فعالیت های زراعی ساخت زراعی ترکمن (شهرستان) گمیشان (شهرستان)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۸ تعداد دانلود : ۲۰۱
سیاست های دولت ها یکی از عوامل اثرگذار در فعالیت های کشاورزی است. پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و استفاده از روش تحقیق نظریه زمینه ای، به بررسی این عوامل در دو شهرستان ترکمن و گمیشان در استان گلستان طی دوره 1360 تا 1390 پرداخت و در آن، مطالعات میدانی از طریق انتخاب 32 نفر مشارکت کننده به روش گلوله برفی، صورت گرفت. یافته ها نشان داد که چهار سیاست کشت و توسعه محصولات راهبردی، تنوع بخشی به فعالیت های اقتصادی با ایجاد شهرک های صنعتی در نواحی روستایی، سدسازی و نیز تسطیح و زهکشی اراضی عمده ترین سیاست های اثرگذار دولت در ساخت زراعی و فعالیت های مولد زراعی ناحیه مورد مطالعه به شمار می روند؛ افزون بر این، افزایش اشتغال روستاییان و افزایش توان خاک از پیامد های مثبت دو سیاست تنوع بخشی به فعالیت های اقتصادی و تسطیح و زهکشی اراضی بوده و همچنین، کاهش منافع اقتصادی، تغییر الگوی کشت، کاهش آب رود، افزایش هزینه های دامداری و کاهش دامداری و در نهایت، ناپایداری فعالیت های زراعی و اقتصاد روستایی و نیز ضعف فعالیت های مولد زراعی از پیامدهای منفی سیاست های دولت ارزیابی شده است.
۴۱۹.

ارائه مدلی برای بهبود توسعه کارآفرینی روستا: مطالعه موردی شهرستان شازند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و سوم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ 1 - 26

کلید واژه ها: مدل معادلات ساختاری بهبود توسعه کارآفرینی عامل اقتصادی عامل آموزشی عامل نهادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۸ تعداد دانلود : ۱۸۹
ایجاد اشتغال و بهبود فرآیندهای زمینه ساز فضای کارآفرینی در مناطق روستایی یکی از ضروریات برنامه توسعه پایدار روستایی است. هدف تحقیق حاضر ارائه مدلی برای بهبود توسعه کارآفرینی روستا در شهرستان شازند استان مرکزی بود. جامعه آماری پژوهش کارآفرینان روستایی این شهرستان به تعداد 900 نفر بودند که از آن میان، با بهره گیری از روش نمونه گیری خوشه ای دومرحله ای، بر اساس جدول کرجسی- مورگان، 265 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها، از پرسشنامه ساختارمند استفاده شد که روایی آن را اساتید دانشگاه و متخصصان کارآفرینی تأیید کردند و پایایی آن، با انجام آزمون ضریب آلفای کرونباخ برای متغیرها و سازه های تحقیق، بین 71/0 تا 918/0 به دست آمد. همچنین، تحلیل روابط بین گویه ها و سازه ها با استفاده از نرم افزارهای آماری Spss22 و Smart PLS3 صورت گرفت و در ادامه، با بهره گیری از روش معادلات ساختاری، روابط عوامل آموزشی، اقتصادی و نهادی با توسعه کارآفرینی روستا بررسی شد. بر اساس نتایج تحقیق، معیار GOF مدل مورد نظر 389/0 به دست آمد که نشان دهنده برازش مناسب مدل بهبود توسعه کارآفرینی روستا بوده و بر اساس آن، بیشترین بار عاملی، به ترتیب، مربوط به عامل نهادی بر عامل اقتصادی و عامل آموزشی بر عامل نهادی است؛ به دیگر سخن، برای توسعه کارآفرینی روستایی، باید به مسیرهایی توجه کرد که به طور غیرمستقیم، بر توسعه کارآفرینی تأثیر می گذارند. همچنین، نتایج نشان داد که هر سه عامل آموزشی، اقتصادی و نهادی بر توسعه کارآفرینی مؤثرند، اما عاملی که بیشترین تأثیر مستقیم را بر توسعه کارآفرینی روستایی دارد، عامل اقتصادی است. 
۴۲۰.

واکاوی الگوی توانمندسازی اجتماع محور در روستاهای منطقه مکران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و چهارم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 185 - 214

کلید واژه ها: توانمندسازی توانمندسازی اجتماع محور الگوی توانمندسازی توسعه محلی مکران (منطقه)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۸ تعداد دانلود : ۱۸۱
الگوهایی گوناگون از توانمندسازی جوامع محروم ارائه شده است، ولی تناسب آنها با شرایط جغرافیایی و زمانی مناطق مختلف امکان استفاده از آنها را محدود می کند. در نگاهی کلی، الگوی توانمندسازی از سوی متخصصان بهداشت و روان شناسی، مدیریت و جامعه شناسی و نیز صاحب نظران مسائل اجتماعی در جهان بسط و توسعه یافته است. هدف مطالعه حاضر دستیابی به الگویی برای توانمندسازی جوامع محروم در منطقه مکران با تاکید بر رویکرد توانمندسازی اجتماع محور در مناطق روستایی بود. بدین منظور، با توجه به جامعه مورد نظر، از روش کیفی به طور غالب استفاده شد و در عین حال، برای سنجش سطح توسعه و دستیابی به نمونه های آزمایشی، روش کمی به کار رفت. ابزار اصلی جمع آوری اطلاعات، گروه متمرکز در سطوح مختلف به همراه مشاهده مشارکتی بود. یافته های پژوهش نشان داد که باید توانمندسازی هم «از پایین به بالا» و هم «از بالا به پایین» اجرا شود؛ به ویژه، توانمندسازی در این جامعه مجموعه ای درهم تنیده از توانمندسازی افراد، نهادها و حکمرانان و نیز مدیران و کارشناسان سازمانی است. از این رو، باید الگوی توانمندسازی بر پایه این سه گروه و با تاکید بر آموزش عمومی و مهارتی طراحی شود.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان