درخت حوزه‌های تخصصی

بنیاد پژوهش کنونی بر این پرسش نهاده شده که چه نسبتی میان جهانی شدن و هویت ملی دانشجویان دانشگاه های دولتی شهر تهران وجود دارد. روش این پژوهش از نوع پیمایشی و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسش نامه است. جامعه آماری این پژوهش تعداد 115077 نفر از دانشجویان دانشگاه های دولتی تهران است که با استفاده از روش نمونه گیری چند مرحله ای سهمیه ای، تعداد 382 نفر (53 درصد مرد و 47 درصد زن) به عنوان نمونه آماری تحقیق برگزیده شدند. نتایج حاصل از واکاوی داده ها از طریق نرم افزار SPSS نشان داد که گسترش فرایندهای جهانی شدن در قالب فناوری اطلاعات و ارتباطات (ماهواره و اینترنت)، زمینه ساز تقویت هویت فرو ملی دانشجویان بوده است.

آثار و شواهد بدست آمده از تپه‌های باستانی پیش از تاریخ نشان می‌دهد که شهر ساوه از قدمت تاریخی زیادی برخوردار است. وجود قلعة بسیار بزرگ آسیا آباد ساسانی در جوار شهر، قدمت آن را به دورة ساسانی می‌رساند. جغرافی‌نویسان اسلامی نیز شهر ساوه را از آثار دورة اسلامی نامیده‌اند. ساوه در قرون اوّلیة اسلامی توسط حکّام عرب و در اوایل قرن چهارم هجری قمری به دست حکام ایران اداره می‌شد. مطالعات انجام شده توسط موّرخان نشان می‌دهد که این شهر در دوران اسلامی تا اوایل قرن هفتم و بعد از حمله مغول تا اوایل قرن دهم دوران درخشان خود را گذرانده است. در شهر ساوه کتابخانة بزرگی وجود داشت که به دست مغولان به آتش کشیده شد. وجود بیمارستان‌ها، مدارس و رباط‌ها در این شهر نشان از اهمیت و اعتبار آن است. در این شهر میوه‌های انجیر، سیب و انار به فراوانی یافت می‌شد؛ همان گونه که اکنون نیز انار ساوه از شهرت خاصی برخوردار است. قبر امام‌زاده اسحق برادر امام رضا (ع) نیز در ساوه قرار دارد. مسجد جامع این شهر با کتیبه‌های متعدد مربوط به دوره‌های مختلف معماری خود از زیبایی خاصی برخوردار بوده که در حال حاضر نیز شاهد آن هستیم. در چهار فرسخی شهر ساوه مقبره شموئیل پیغمبر قرار دارد. حمدالله مستوفی نیز از شاهراه‌های ارتباطی این شهر نام برده است. شهر ساوه تا دورة صفویه از نظر صنعت سفالگری رقیب بزرگی برای شهرهای ری و کاشان محسوب می‌شد. خزف‌هایی که قدیمی‌ترین انواع آن مربوط به قرن چهارم هجری قمری است در این شهر کشف شده که نشان دهندة رونق صنعت سفالگری آن است. سفال‌های مکشوفه در ساوه مربوط به دوره ساسانی، اوایل اسلام تا دوره صفویه است. واژگان کلیدی: مسجد جامع ساوه، کتب‌خانه بوطاهر خاتونی، دریاچه ساوه، امام‌زاده اسحق، شموئیل پیغمبر، سفالگری، خزف‌سازی

"در ایران بعد از انقلاب اسلامی و تصویب قانون اساسی طرح های متعددی در قالب برنامه ریزی مردم گرا، عداالت خواه و استقلال طلب تصویب و اجرا شده است. با این همه شاخص های توسعه روستایی کشور گویای توسعه نیافتگی روستایی است، از این رو مهمترین پرسشی که مطرح می شود آن است که عوامل اصلی موثر در توسعه نیافتگی روستاهای ایران به رغم کوشش ها و سرمایه گذاری های زیاد کدام است؟ در این مقاله کوشش شده است توسعه نیافتگی روستایی ایران و نقش ادراکات محیطی در آن مورد بررسی قرار گیرد. داده های تحقیق مبتنی بر مطالعه میدانی از 460 خانوار و 30 روستای نمونه در شهرستان فومن (غرب گیلان) و برخی اطلاعات اسنادی است که با استفاده از آمار توصیفی، استنباطی مورد تحلیل قرار گرفته است. نتیجه مطالعه، گویای توسعه نیافتگی روستایی ایران است که ریشه در فقدان ادراکات محیطی مناسب در بین روستاییان و برنامه ریزان برخاسته از آنان دارد."

این مقاله عوامل مؤثر مهاجرت و تغییرات فرهنگی ایل قشقایی را که در حومة شهرها زندگی می کنند، بیان می دارد. قشقایی ها تنها گروه ترک زبان در بخش جنوب مرکزی ایران هستند که با فارس زبانان جنوب ایران از نظر فرهنگی متفاوتند. حدود یکصد هزار نفر از جمعیت ایل قشقایی هنوز کوچ نشین هستند. مردم ایل قشقایی که از نظر سوابق تاریخی و تولیدات دامی نقش مهمی را در سیاست و اقتصاد ایران ایفاء کردند، به وسیله مهاجرت به شهرها اسکان یافته و شیوه معیشت آنها دگرگون شده است. در این مطالعه سعی شده که تغییرات فرهنگی کوچ نشینان و اسکان یافته های قشقایی با هم مقایسه شوند تا تغییرات تدریجی زبان و فرهنگ آنها مورد ارزیابی قرار گیرد. واژگان کلیدی: عشایر، فرهنگ، قشقایی، ترکیب، تلفیق، مشابهت. اصل مقاله به زبان انگلیسی لست. لطفاً به صفحه (12) از بخش انگلیسی مجله رجوع شود.

گردشگری جغرافیایی یا ژئوتوریسم یکی از جدیدترین انواع برنامه ریزی ها و شاخه های گردشگری است که با مفاهیم جغرافیایی گره خورده است. کلی نگری در این شاخه خاص از صنعت گردشگری نشأت گرفته از ویژگی جغرافیایی آن است. با عنایت به اینکه توجه به شاخه های نوین گردشگری رو به افزایش است، بررسی در این زمینه بسیار ضروری به نظر می رسد. حتی می توان گفت در طرح های جامع گردشگری کشور جای این شاخه بسیار خالی است. استان همدان به عنوان یکی از نواحی غنی از لحاظ جاذبه های گردشگری دارای مکان های مناسبی برای برنامه ریزی برپایه ژئوتوریسم است. وجود جاذبه های زمین شناسی و ژئومورفولوژیک در برنامه ریزی های ژئوتوریسمی لازم است ولی به تنهایی کافی نیست. لذا جهت تعیین مکان های مناسب، ابتدا وضعیت زمین شناسی و ژئومورفولوژیکی استان از روی نقشه های زمین شناسی و ژئومورفولوژی مورد بررسی قرارگرفته و بعد با استفاده از منابع موجود در زمینه انواع جاذبه های فرهنگی و تاریخی گردشگری مکان هایی که دارای شرایط لازم و کافی جهت برنامه ریزی ژئوتوریسم می باشند، مشخص شده است.

مواد مخدر تاثیر عمیقی بر تمامی افراد و جوامع سراسر جهان دارد. در بعد فردی، مواد مخدر سلامت، زندگی و امنیت افراد را با خطر روبر کرده است. در بعد ملی، رابطه مواد مخدر با جرایم باعث بروز مناقشات، معضلات اجتماعی، تضعیف دولتها و عقب ماندگی کشورها شده است. کشورهای فقیر به شدت در برابر مواد مخدر آسیب پذیر بوده و نیازمند کمک هستند، زیرا آنها فاقد منابع کافی برای مقابله با چرخه جرم و جنایت می باشند. در بعد جهانی نیز مساله مواد مخدر اهمیت مشابهی دارد: بازارهای مواد مخدر هیچ مرزی ندارند و ماهیت فراملی آنها موجب می شود که هیچ دولت واحدی، چه فقیر و چه غنی نتواند به مرزهای این بازارها دست یابد.مواد مخدر در تقسیم بندی اولیه از دو نوع خارج نیست، یا منشا آن طبیعی است، که از خشخاش، شاهدانه و کوکا به دست می آید. و یا مصنوعی است که به طریق آزمایشگاهی استحصال می شود، مانند متاآمفتامین و آمفتامین (اکستاسی). مخربترین ماده مخدر در جهان، مواد افیونی خصوصا هروئین است که بزرگترین کانون تولید آن در جنوب غرب آسیا به ویژه در افغانستان است. تولید و قاچاق آن، ایران، پاکستان و کشورهای آسیای مرکزی را به شدت تحت تاثیر خود قرار داده است.سودآوری و ارزش افزوده قاچاق مواد مخدر موجب شکل گیری گروهها و شبکه های مافیایی قاچاق شده است. گروهی بودن، برنامه ریزی پیچیده، اغراض مالی بسیار قوی با هدف رسیدن به بالاترین سود، فعالیت در سطوح ملی، فراملی و بین المللی، برخورداری از سیستم اطلاعاتی قوی، تمایل به نفوذ در قدرتهای رسمی سیاسی برای برقراری ارتباط با عوامل دولتی، تلاش برای تحت نفوذ درآوردن قدرت رسمی و دخالت در تصمیم گیریها، فرهنگ سازمانی سخت و خشن و ... همگی از ویژگیهای قاچاقچیان سازمان یافته است. این مقاله با توصیف وضعیت کنونی مواد مخدر در منطقه، چالشهای ژئوپلیتیکی آن را در جنوب غرب آسیا بررسی می نماید.

ایران از جمله کشورهایی است که سازماندهی سیاسی فضا در آن ریشه تاریخی دارد. تا آنجا که بررسیهای تاریخی نشان میدهد اولین تجربه تقسیم فضای سرزمینی به عهد هخامنشیان بر میگردد، حال سوال اصلی آن است که علیرغم آنکه، پیوستگی مولفه های تقسیمات کشوری و ثبات سیاسی از منظر تسهیل حاکمیت دولت و اتصال دولت - ملت در سطوح مختلف در پهنه سرزمینی، پیوسته به عنوان هدف غایی در نظام برنامه ریزی مورد عنایت بوده است. چرا الگوی تقسیمات کشوری به خصوص در دوران معاصر در دستیابی به این هدف ناکام بوده است؟ فرضیه در نظر گرفته شده آن است که در باب عوامل ناکامی این الگو یکی از عواملی که کمتر به آن توجه شده است شکل گیری و تقسیمات سیاسی داخلی مدرن و اجرا نشدن اصول قانون اساسی مشروطه است که تحت لوای حکومت متمرکز با کودتای 1299ه.ش رضا خان شروع شد. در واقع اتخاذ مشی اقتدار گرایانه او که در جهت عکس اقتدار قانون اساسی به مثابه محور توسعه سیاسی دوره پیش تحقق یافته بود باعث شد تا گرایشهای قومی و فرهنگی تقویت شوند و با فروپاشی استبداد اول و دوم به شکل فعال و متراکم در آیند که نمونه های آن را در بحرانهای آذربایجان و کردستان دهه بیست و بحرانهای قومی بعد از انقلاب شاهد هستیم. این تحقیق با هدف بررسی رابطه بین الگوی تقسیمات کشوری و بی ثباتی سیاسی بین دو انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی با روش کتابخانه ای و تحلیل محتوا درصدد است، این مقطع از تاریخ سازماندهی سیاسی فضا در ایران را تحلیل نماید.

ساماندهی گردشگری در یک منطقه شامل شناخت وضع موجود در ابعاد کمبودها و نواقص است که در سه وجه گردشگر، محیط و میزبان صورت می گیرد. تفرجگاه های پیرامون کلان شهرها که به طور خودجوش توسط مردم و خارج از هدایت رسمی از سوی برنامه ریزان و دولت به عنوان مکانی برای گذران اوقات فراغت در نظر گرفته می شود، وقتی که حجم بازدیدکنندگان و کنش گری فضایی در آن مکان افزایش می یابد نیازمند ساماندهی از سوی مسوولان محلی و فرامحلی است. در صورت عدم ساماندهی این نوع مناطق نه تنها پایداری محیط با خطر مواجه می شود، بلکه امنیت اجتماعی مکان مربوطه دچار چالش می شود. علاوه بر آن، عدم ساماندهی باعث می شود نه تنها جریان گردشگری سودی برای ساکنان محل نداشته باشد بلکه خسارت هایی را نیز برای آنها به وجود آورد. از این رو، در این مقاله منطقه اخلمد به عنوان یک تفرجگاه پیرامون شهری مورد بررسی قرار گرفت و راهکارهای ساماندهی گردشگری در آن منطقه باز شناخته شد.