درخت حوزه‌های تخصصی

تحلیل کاربری اراضی شهری؛ چگونگی استفاده، توزیع، حفاظت، ساماندهی مکانی– فضایی فعالیت ها و عملکردهای شهری را بر اساس خواست و نیازهای جامعه شهری، بررسی می کند. امروز با توجه به رشد نابسامان کالبدی شهرها و بی تعادل در کاربری های موجود و از طرفی برای ارتقای کیفی شهر نشینی و تعادل بخشی و ساماندهی و بهینه گزینی کاربری ها، اراضی شهر ها، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. در این تحقیق، علاوه بر بررسی دیدگا ه های نظری و روند عملی چگونگی تحلیل کاربری اراضی شهری در ایران و جهان، برای نمونه به تحلیل کاربری اراضی شهر نورآباد ممسنی، به روش تحلیلی و پیمایشی پرداخته شده است. شهر نورآباد، نمونه ای از این شهر هایی است که براساس گسترش بی رویه و استفاده از زمین های مرغوب کشاورزی و همچنین پراکنش غیر اصولی خدمات، دچار کمبود امکانات و خدمات در سطح شهر است. این پژوهش جهت ساماندهی و تعادل بخشی و بالا بردن وضعیت کیفی زندگی شهری انجام گرفته است. در این تحقیق، با روش توصیفی، تحلیلی و پیمایشی، مسایل و کمبودهای کاربری ها به طور جداگانه به صورت کمی و کیفی، با لحاظ کردن شرایط اجتماعی، اقتصادی و کالبدی شهر بررسی شده و با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) به تجزیه و تحلیل کاربری ها پرداخته شده است. نتایج تحقیق نشان دهنده این مطلب است که با توجه به وضع نامطلوب کاربری ها، به ارائه راهکارها و پیشنهادهایی همانند توجه دولت به مناطق روستایی، برای مهاجرت کمتر به شهر، مشخص کردن محدوده توسعه شهر، به دلیل کاهش تخریب زمین های مرغوب کشاورزی، اصلاح بافت های روستایی که جزو محدوده خدماتی شهر شده اند، جهت حمل و نقل آسان، انتقال تجهیزاتی مثل، قبرستان و کشتارگاه از درون شهر به بیرون از شهر و انتقال کاربری های ناسازگار به خارج از شهر پرداخته، که ثمره آن تعادل بخشی به توزیع خدمات شهری و جلوگیری از گسترش بی رویه شهر خواهد بود.

سالک و سل، از مهمترین مشکلات بهداشتی - درمانی کشورهای در حال توسعه، از جمله ایران، محسوب می شود. میزان پراکندگی این دو بیماری در ایران یکسان نیست، به گونه ای که بیشترین پراکندگی بیماری سالک مربوط به شمال شرق کشور است. در این میان، استان خراسان رضوی در سال 1387 با تعداد مبتلایان 5447 تن رتبه ششم را در بین تمامی استان های کشور به خود اختصاص داده است و از کل مبتلایان به بیماری سالک در استان خراسان رضوی حدود 55.22 درصد فقط در شهر مشهد مشاهده شده است. این گویای آن است که این شهر یکی از مناطق پر خطر از نظر بیماری سالک در استان خراسان رضوی محسوب می شود. همچنین میزان پراکندگی این بیماری در سطح شهر مشهد متفاوت است، به گونه ای که در مناطق آب و برق، شهرک ابوذر، خواجه ربیع و حجت، 43.35 درصد از کل بیماران به سالک را به خود اختصاص داده اند. پراکندگی سل نیز در ایران متفاوت است و استان خراسان رضوی یکی از مناطق پر خطر از نظر این بیماری شناخته می شود. از عوامل اصلی افزایش بیماری سل در خراسان رضوی می توان به هم جواری با کشور افغانستان، تعداد زیاد مهاجران افغانی مقیم شهر مشهد و رفت و آمدهای آنها بین دو کشور اشاره کرد. شایان ذکر است که کشور افغانستان یکی از کانون های عمده بیماری سل در جهان به حساب می آید. کل مبتلایان به بیماری سل در استان خراسان رضوی در سال 1387، 1207 تن هستند که از این تعداد حدود 64.29 درصد در شهر مشهد مشاهده شده است. همچنین میزان پراکندگی این بیماری در سطح شهر مشهد متفاوت است، به طوری که مناطق گلشهر، امام رضا (ع)، مطهری و امام حسن مجتبی (ع)،31.06  درصد از کل بیماران به سل را به خود اختصاص داده اند.

مناطق مرزی کشور به دلیل کمبود امکانات و عدم سرمایه گذاری‌های مناسب همواره از نقاط محروم کشور محسوب می‌شوند، بررسی‌ های انجام شده نشان می‌دهد پدیده‌هایی چون قاچاق کالا، مواد مخدر، شرارت و کشیده شدن مرزنشینان به فعالیت‌ های غیرقانونی ناشی از فقر و بیکاری و کمبود امکاناتی است که بر اثر عدم توجه به مناطق مرزی کشور به وجود آمده است. استان سیستان و بلوچستان در تاریخچه توسعه گردشگری در جنوب شرق کشور جایگاه ویژه‌ای دارد، وجود اماکن باستانی و تاریخی در این منطقه منجر به ایجاد قطب‌های گردشگری در این منطقه شده است، اما با اینکه این استان دارای قابلیت‌های گردشگری زیادی می‌باشد و می‌تواند به عنوان منبع درآمدزایی برای منطقه و کشور باشد و از فقر و بیکاری مردم منطقه بکاهد، واقعیت امر این است که صنعت توریسم و گردشگری نتوانسته در این منطقه موفقیت چندانی به دست آورد. با توجه به اهمیت موضوع و جایگاه آن در برنامه‌ریزی‌های توسعه‌ای، این مقاله سعی دارد چالش‌های گردشگری در منطقه سیستان را مورد بررسی قرار دهد با این هدف که ضمن شناسایی چالش‌های گردشگری در این منطقه بتواند راهکارهایی در این مورد ارائه دهد. روش کار در این مقاله توصیفی- تحلیلی می‌باشد. برای گردآوری اطلاعات مورد نیاز از روش میدانی، پرسشنامه و مصاحبه بهره و برای تجزیه و تحلیل و پردازش اطلاعات از نرم افزار SPSS بهره گرفته شده است. در انتها راهکارهایی در زمینه های برنامه‌ریزی و مدیریت گردشگری بخصوص احداث مراکز اقامتی، پذیرایی، جاده، خط پرواز مستقیم خارجی و متخصصان گردشگری، تبلیغ فرهنگ گردشگری، امنیت اجتماعی و غیره ارائه داده می‌شود.

امروزه انواع بیماری های جسمی و روانی به علت گسترش زندگی شهری و همچنین توسعه صنعتی شهرها افزایش یافته است. از طرف دیگر، اهمیت چشمگیر گردشگری، بویژه در بخش طبیعت گردی در سطح جهانی و از جنبه های مختلف بر همگان آشکار گردیده است. به علاوه، با برنامه ریزی های بهینه ای که در برخی از کشورها صورت گرفته است، تا حد بالایی هزینه های درمان کاهش یافته و همچنین زمینه بهبود و بازتوانی بیماران فراهم گردیده است. چشمه های آب معدنی و گرم به عنوان یکی از شگفتی های خلقت که از گذشته های دور در درمان استفاده می شده اند، جایگاه خاصی را در توریسم درمانی برای گردشگران دارا هستند. استان اصفهان به دلیل موقعیت و وضعیت ژئومورفولوژیک ویژه ای که دارد، دارای چشمه های آب معدنی و گرم فراوانی با خواص و قابلیت های درمانی ویژه که دارد، دارای چشمه های آب معدنی و گرم فراوانی با خواص و قابلیت های درمانی ویژه است که به صورت پراکنده در سطح استان قرار گرفته اند. در این پژوهش، پس از گردآوری اطلاعات و داده های آماری و سپس پردازش آن، وضعیت چشمه های آب معدنی و آب گرم استان اصفهان تحلیل گردیده است که با در نظر گرفتن 52 چشمه و 12 شاخص، سطح بندی انجام شده است. براین اساس، چشمه هایی که از لحاظ دارا بودن شرایط اقلیمی، امکانات رفاهی، خدماتی و تفریحی در موقعیت مساعدتری هستند، در سطوح بالاتر قرار گرفته اند و با کاهش این موارد با توجه به این که برخی از چشمه ها دارای خواص درمانی ویژه ای هستند، در سطوح پایین تر قرار می گیرند. بنابراین، راهکارهایی در جهت برنامه ریزی برای گسترش تاسیسات و امکانات مناسب ارایه گردیده تا بتوان از آنها در جهت توریسم درمانی به شکل بهینه استفاده کرد.

تقسیم قدرت بین مرکز و نواحی پیرامون و ناحیه بندی سیاسی درون کشور نتیجه تفکر و اندیشه نظام سیاسی هر کشور است. قدرت حکومت به صورت افقی بر سرزمین جریان پیدا می کند. از این رو اداره سرزمین و چگونگی آن از مهم ترین امور کشورداری است که باید بر اساس مؤلفه های کارآمدی باشد که بتواند به وحدت ملی و حفظ تمامیت ارضی کشور منجر شود. تقسیمات کشوری چارچوب و استخوان بندی سرزمینی کشور به عنوان بستری برای تأمین امنیت ملی، کشوری و ناحیه ای به موازات مهیاسازی شرایط مطلوب برای توسعه متوازن و متعادل تمامی مناطق کشور می باشد. لازمه چنین بستری، شناسایی، نگاه همه جانبه و سیستماتیک به مقوله سازماندهی فضا و عوامل و مؤلفه های آن می باشد تا بتواند تمامی جریان های حرکتی موجود در سطوح مختلف ساختار سیاسی فضا(کشور) را پوشش دهد. پژوهش حاضر تلاش دارد با رویکردی سیستماتیک تقسیمات کشوری را به عنوان یک سیستم که بستر و زیر بنای ساختار سیاسی(کشور) بوده و حیات و تحرک زیرسیستمی با جریان بر روی آن تداوم می یابد را مورد بررسی قرار داده و به ارائه الگوی سازماندهی سیاسی فضا در ساختارهای بسیط (تمرکزگرا) بپردازد. نتایج نشان می دهد الگوی سیستمی در ساختارهای بسیط به دو شکل تعادل و عدم تعادل فضایی خود را نشان می دهد؛ لذا توجه سیستمی به مؤلفه ها و شاخص های تأثیرگذار در فرایند سازماندهی باعث شکل گیری جریان مداوم و پایدار روابط فضایی شده و سیستم سیاسی کشور را تحکیم می نماید.

بی تردید یکی از عوامل مهم در هجوم و فشار ترافیکی بر بخش مرکزی شهر تهران توزیع نامتعادل و ناموزون خدمات عمومی شهری بویژه خدمات درمانی – بهداشتی است که با برنامه ریزی و مکانیابی بهینه برای استقرار آنها در سطوح خدمات شهری می توان از حجم ترافیک و مراجعات مکرر شهروندان به منطقه مرکزی کاست و به امر تعادل بخشی در نحوه توزیع رفاه اجتماعی کمک نمود. بدین منظور این مقاله سعی دارد تا مشکلات و نابسامانیهای توزیع مکانی (فضایی) مراکز بهداشتی – درمانی را که بر ترافیک شهری اثر می گذارد‘ مورد ارزیابی قرار دهد.

ایجاد شهرهای جدید صنعتی در مجاورت شهرها و روستاهای موجود، همواره دگرگونی هایی بی سابقه در عرصه های گوناگون زندگی این شهرها و روستاها پدید می آورد. شهر صنعتی البرز در اواسط دهه چهل در چهارده کیلومتری شرق شهر قزوین در حاشیه روستای الوند ایجاد شده است. الگوی مکان گزینی البرز، ویژگی ها و هویّت خاصی بدان بخشیده است. و در نتیجه تحولات پر دامنه ای را در روستای الوند به وجود آورده است. هدف مقاله حاضر شناخت مشخصات پایه ای و تحولات شهر صنعتی البرز به منظور تحلیل و تبیین روند و چرایی دگرگونی ها و نقاط عطف تحولات الوند در چارچوب روش تاریخی - تحلیلی و دیدگاه روند پژوهی بوده است. برای دست یابی به این منظور تلاش شده تا به دو پرسش زیر پاسخ گفته شود: 1) سیر دگرگونی ها و نقاط عطف تحولات الوند و پیوندهای آن با شهر صنعتی البرز طی سال های 1346 تاکنون چگونه بوده است؟2) علل و عوامل بنیادی شکل دهنده به "ساز و کار" حاکم بر دگرگونی های الوند با ماهیت، ویژگی ها و مشکلات کنونی اش چه بوده است؟مقاله، دگرگونی های الوند را از سال 1346 تاکنون در سه دوره بررسی و تحلیل نموده و به این نتیجه رسیده است که شهر صنعتی البرز علت بنیادی تحولات الوند بوده و از آغاز تاکنون "نقش خوابگاهی" مهم ترین کارکرد آن بوده است. هم چنین دگرگونی های الوند تا سال 1361 در شرایط نبود چهار پیش شرط اصلی رشد شهری سالم یعنی "فرصت"، "فرهنگ"، "برنامه ریزی" و "مدیریت شهری" روی داده و در هر حال متاثر از استعدادهای طبیعی، تاریخی و زیست محیطی آن نبوده است. شهر شدن الوند در سال 1361 نقطه عطف مهمی در حیات آن بوده است، چرا که از یک سو، دو پیش شرط حیاتی رشد صحیح شهر یعنی برنامه ریزی و مدیریت شهری بر دگرگونی های الوند حاکم و ناظر شده است و از سوی دیگر، نقش خدماتی الوند که تا آن زمان به صورت خود جوش شکل گرفته بود، در چارچوبی قانونمند به عنوان "نقش دوم"، در حیات اقتصادی الوند، ظاهر می گردد. در مورد سوال دوم نیز نتیجه این بوده است که شکل گیری البرز با ماهیت کنونی اش عمدتا معلول علل و عوامل فرا منطقه ای و نیز شرایط عامی بوده است که در دهه 40 و 50 بر فرهنگ نو شهرسازی در ایران حاکم بوده است. بالاخره، مقاله پیشنهاد نموده است که با عبرت از گذشته، البرز و الوند باید در چارچوب "منطقه شهری - صنعتی قزوین" به عنوان یک "مجتمع شهری - صنعتی جدید"، سازمان دهی، برنامه ریزی و تجهیز شوند.

در پی ناکار آمدی الگوی رشد اقتصادی در تبیین توسعه برای اولین بار در سال 1990 توسط سازمان برنامه ریزی توسعه سازمان ملل، مفهوم توسعه انسانی با استفاده از سه شاخص اساسی کسب دانش، دسترسی به امکانات مادی لازم برای یک زندگی بهتر و برخورداری از طول عمر توام با سلامتی مورد سنجش قرار گرفت. در نوشته حاضر سعی می شود شاخص های توسعه انسانی، فقر انسانی در کشورهای خاورمیانه مورد بررسی قرار گیرد و اثرات آنها بر نابرابری جنسیتی ارزیابی گردد. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی است. بر اساس نتایج حاصل از محاسبه شاخص توسعه انسانی، 4 کشور در سطح توسعه انسانی بالا، 14 کشور در سطح توسعه انسانی متوسط و دو کشور عراق و یمن در سطح توسعه انسانی پایین قرار دارند. بررسی رابطه شاخص های توسعه انسانی با نابرابری جنسیتی نمایانگر وجود یک رابطه غیر خطی بین شاخص های توسعه انسانی و موقعیت زنان است. به طوری که با افزایش شاخص های توسعه انسانی، نابرابری بین زنان ومردان در کشورهای خاورمیانه کاسته می شود. همچنین در کشورهایی که مشارکت و نقش زنان در عرصه های اجتماعی و اقتصادی بیشتر است شاخص های فقر انسانی کاهش می یابد.

امروزه هدف از برنامه ریزی گردشگری، ضرورت ایجاد طرح و برنامه ریزی پایدار به منظور جلوگیری از اثرات مخرب فعالیت های گردشگری بر روی محیط ها و مناطق گردشگری (شهرها، روستاها و...) می باشد و دیگر این که اگر چه فعالیت های گردشگری به اهداف و اثرات اقتصادی بهتر دستیابی پیدا کرده، لذا آن اهداف باید برای رضایت مندی گردشگران و ارتقاء کیفی رفاه و زندگی جوامع محلی (ساکنین) و بشری بکار گرفته شود. منطقه ریجاب به عنوان یک منطقه ژئوتوریسمی بکر در میان رشته کوه های زاگرس قرار دارد. این منطقه با داشتن عوارض تیپیک ژئومورفولوژیکی و وجود جاذبه های توریسمی حاکی از قابلیت ها و توان های بالای موجود در آن دارد. این مقاله با هدف بررسی قابلیت ها و محدودیت های ژئوتوریسم و تدوین بهترین استراتژی در جهت رونق و بهبود عملکرد مدیریت توریسم در این منطقه صورت گرفته است. روش تحقیق تلفیقی از دو روش کتابخانه ای و مطالعات میدانی است. در روش کتابخانه ای علاوه بر متون مرتبط با موضوع، برخی از اطلاعات موردنیاز، خصوصآ اطلاعات کمی از طریق مراجعه به کتابخانه ها، ادارات و سازمان ها جمع آوری شد. در روش مطالعات میدانی، جمع آوری اطلاعات، از طریق مشاهده مستقیم (عکس و فیلم)، مصاحبه و پرسشنامه انجام شد. در این راستا تعداد 10 پرسشنامه به روش دلفی تکمیل گردید، سپس با استفاده از مدل SWOT تجزیه و تحلیل شد. در نهایت عوامل داخلی و خارجی ارزیابی شده و راهبردهای این عوامل استخراج شد. استخراج ماتریس داخلی و خارجی نشان داد که راهبردهای WOاولویت بیشتری برای اجرا دارند و نهایتآ این عوامل توسط ماتریس برنامه ریزی راهبردی کمی (QSPM) به ترتیب 1- تقویت نیروی متخصص، 2- احداث و بهبود وضعیت واحدهای اقامتی- خدماتی، 3- حفاظت از جاذبه های تیپیک گردشگری (خصوصآ ژئومورفولوژیکی) 4- ارائه تبلیغات گسترده، 5- آشنا کردن مردم محلی با فرهنگ گردشگری و 6- افزودن به وسعت منطقه گردشگری با بهره گیری از زمین های اطراف و مشارکت سرمایه گذاران و دولت، اولویت بندی شدند.

فقیرترین جوامع دنیا را اغلب افراد بدون زمین کشاورزی یا با زمین اندک تشکیل می‌دهند که عمدتاً در مناطق روستایی زندگی می‌کنند. نظر به اینکه درامد حاصل از فعالیتهای کشاورزی در این جوامع ممکن است اشتغالی در حد معیشت ایجاد نماید، بی‌تردید تنوع بخشی به فعالیتهای غیرکشاورزی را می‌توان عاملی تأثیرگذار در کاهش فقر روستایی این جوامع دانست. صنعتی شدن روستا به طور گسترده به عنوان اهرمی پویا برای توسعه شناخته شده است. ایجاد اشتغال،‌ توزیع درامد،‌ متنوع نمودن اقتصاد روستایی و کاهش فضایی نابرابری در توسعه اجتماعی ـ اقتصادی به طور سنتی از اهداف اولیه صنعتی شدن روستایی محسوب می‌شود. این مقاله کوششی است برای نشان دادن اینکه آیا صنعتی شدن بهترین ابزار برای تحقق توسعه در مناطق روستایی کشورهای در حال توسعه است؟ برای پاسخ به این سؤال به تحلیل کشورهای در حال توسعه‌ای پرداخته می‌شود که طی دو دهه اخیر توانسته‌اند صنعتی شدن روستا را به عنوان ابزاری برای اصلاح شرایط زندگی جوامع روستایی به کار گیرند و آن را توسعه بخشند. در این ارتباط، دیدگاههای متفاوت در استقرار صنعت در مناطق روستایی و اثرات صنعتی شدن روستا در کشورهای در حال توسعه مورد تحلیل قرار می‌گیرد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که در یک روند تکاملی از آغاز دهه هفتاد تاکنون، صنعتی شدن روستا به عنوان قسمتی از راهبرد توسعه همه جانبه روستایی، مهمترین هدفهای توسعه را در مناطق روستایی تحقق بخشیده و ضمن ایجاد اشتغال و افزایش درامد گروههای کم‌ درامد روستایی موجب کاهش فقر و رفاه مناطق روستایی شود

بررسی سازماندهی سیاسی فضا بویژه در جوامع متنوع فرهنگی (زبانی- مذهبی) از مباحث قابل توجه در حوزه مطالعات جغرافیای سیاسی به حساب می آید. علیرغم آنکه کارکرد اصلی تقسیمات کشوری، تمرکززدائی در اداره سرزمینی و سهولت در اعمال اراده ملی است، ولی وجود تهدیدات درونی و بیرونی برای هر جامعه و تاثیرگذاری آن بر مولفه های امنیت ملی به عنوان هدف پایدار و دائمی دولتها، به کارکردهای امنیتی در مقابل سایر کارکردهای تقسیمات کشوری، جایگاه خاصی می بخشد.آزمون فرضیه "عدم وجود رابطه بین این مولفه ها با چگونگی سازماندهی ]علیرغم وجود سوابق یا تجارب تاریخی آن [سیاسی فضا در شمال غرب و غرب کشور ایران"  از مسیر تحلیل آراء خبرگان کشور که دارای سابقه ممتد حضور و مسئولیت در آن مناطق بوده اند، مورد نظر بود که با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و آزمونهای مختلف آماری انجام پذیرفت و مشخص گردید که کارکردهای امنیتی سازماندهی سیاسی فضا نه تنها نسبت به گذشته کاهش نیافته است بلکه با توجه به شرایط جدید محیطی و بین المللی افزایش داشته است، لذا می توان گفت که این مولفه ها در استانهای کشور بویژه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی از الگوی حاکم بر تقسیمات کشوری اثرپذیری داشته است. این اثرپذیری در مناطق کردنشین بویژه جنوب آذربایجان غربی و کردستان در راستای استحکام امنیت و پایداری ملی کشور عمل نموده ولی در مناطق آذری نشین و کردنشین کرمانشاه و ایلام بدلیل همبستگی بیشتر مذهبی، از آثار کمتری برخوردار بوده است.

منطق ژئوپلیتیک مرز حکم میکند که حفاظت، حراست و پاسداری از مرزهای کشور به عنوان یک ارزش اساسی در راستای اعمال حق حاکمیت ملی، استقلال سیاسی و تمامیت ارضی در کانون سیاستگذاری و سیاست راهبردی قرار گیرد. این امر راهبردی بدون داشتن مدیریت مرزها و وجود مرزهای امن که آحاد جامعه و کشور بویژه مرزنشینان در آن احساس آرامش کرده، ممکن نخواهد بود. وجود کانون های ناامن ساز و ضد امنیتی در درازای مرزهای ایران با همسایگانش، نگرانی هایی برای مرزنشینان، دولت مرکزی و دست اندرکاران امور مرزی فراهم کرده است. در همین زمینه، تدابیر، تمهیدات، طرح ها و برنامه های بسیاری در سنوات گذشته در مرزهای شرقی به انجام رسیده که این مقاله در پی بررسی اثربخشی این برنامه ها بر امنیت مرزی میباشد. روش تحقیق ، از نوع تحلیلی- توصیفی بوده است و اطلاعات به روش میدانی و با استفاده از پرسشنامه ای که بین جامعه نمونه به حجم 200 نفرگردآوری شده و توزیع و با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. یافته های پژوهش نشان میدهد که پاسگاه های مرزی، بازارچه های مرزی و راه های مرزی به ترتیب اولویت یک تا سه، جزو مؤثرترین و اثربخش ترین متغیرها بر روی طرح مدیریت و کنترل مرزهای شرقی کشور میباشند. همچنین، جامعه نمونه بر اثربخش بودن دیپلماسی، ایجاد موانع فیزیکی، استقرار و توسعه هنگ های مرزی و استفاده از تجهیزات فنی و الکترونیکی تأکید دارد.

در دهه های اخیر رشد و گسترش سریع شهرنشینی و استفاده از وسایل حمل و نقل، سبب افزایش چشمگیر بازدید از مناطق طبیعی شده است. دریاچه کافتر یکی از مناطق زیبا و دیدنی شهرستان اقلید محسوب می شود که علی رغم بازدید گسترده گردشگران، فاقد هرگونه تسهیلات مناسب مورد نیاز گردشگران است. از آنجا که تسهیلات مورد نیاز گردشگران نیازمند استقرار در مکانی است که بیشترین کارایی را داشته باشد، بنابراین، در این پژوهش سعی بر آن است تا بهترین مکان ایجاد دهکده گردشگری در ساحل دریاچه کافتر شهرستان اقلید مشخص گردد. از این رو، از طریق تلفیق 23 لایه اطلاعاتی از نقشه های با مقیاس 1:25000 سازمان نقشه برداری کشور و نیز نقشه مقیاس 1:100000 سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی، در محیط GIS ، و نیز بهره گیری از تکنیک SWOT ، بهترین مکان ایجاد دهکده گردشگری در ارتفاعات جنوبی مشرف بر دریاچه تعیین گردید. در نهایت، راهبردهایی برای رشد و توسعه صنعت گردشگری در ساحل دریاچه کافتر ارایه شد.

تحقیق حاضر به دنبال مطالعه تعیین نواحی مستعد کشت زرشک با توجه به عوامل موثر درکشت زرشک در منطقه جنوب خراسان است. برای این منظور عناصر اقلیمی دما،بارش و نم نسبی روزانه در دوره آماری 2003 - 1985 و نقشه های سطوح ارتفاعی، شیب، جهت شیب و نقشه سه بعدی (TIN) منطقه، کشاورزی، پوشش گیاهی، کاربری اراضی و خاک منطقه جنوب خراسان تهیه و پردازش گردید. آمار کشاورزی مانند تولید سالانه و سطح زیر کشت زرشک از وزارت جهاد کشاورزی دریافت شد. داده ها ابتدا با استفاده از نرم افزار های آماریاکسل و اس مادا و SPSS پردازش شدند و هر یک از ویژگی های مورد نیاز در تعیین نواحی مستعد کشت زرشک استخراج گردید. با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) ایستگاه های منطقه بر اساس ویژگی ها و از نظر کشت زرشک مقایسه شده و امتیاز گرفتند. امتیاز ایستگاه ها در محیط جی.آی.اس به نقشه های رستری یا رقومی تبدیل شد، در نهایت با تلفیق لایه های مورد نظر در کشت زرشک، نقشه نهایی، که استعداد منطقه برای تولید وگسترش سطح زیر کشت زرشک بود، تهیه شد. نتایج این تحقیق نشان داد که در بین عوامل موثر بر تولید و گسترش کشت زرشک، شرایط اقلیمی نقش برجسته ای دارند و با استفاده از توانایی بالقوه محیط GIS می توان تحقیقات مکانی دقیق تر و سریعتر با نتایج روشنتری انجام داد. در منطقه مورد مطالعه مساحت زمین های مستعد کشت زرشک، بسیار بیشتر از مساحت زیر کشت موجود است و بیشتر زمین های مستعد در نواحی مرکزی، شمالی و شمال غربی و قسمت های شمال شرقی استان قرار دارند.