درخت حوزه‌های تخصصی

جغرافیای انسانی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
جغرافیای انسانی جغرافیای طبیعی رشته های جغرافیای عمومی فنون جغرافیایی گروه های ویژه نقد و بررسی کتاب
جغرافیای روستایی جغرافیای شهری
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶٬۶۲۱ تا ۶٬۶۴۰ مورد از کل ۱۰٬۰۶۲ مورد.
۶۶۲۱.

بررسی اثر تراکم بر تاب آوری مناطق شهری (نمونه موردی محلات ناحیه یک منطقه چهارده شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال هشتم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۳۱) 39 - 53

کلید واژه ها: تاب آوری تراکم جمعیتی تراکم ساختمانی تراکم کاربری محله

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۱ تعداد دانلود : ۴۵۵
سرزمین کوهستانی استان مازندران از قرون اولیه اسلامی پذیرای امام زادگانی بود که از ظلم و جور دستگاه خلافت به دامن آن پناه برده و یا برای اشاعه دین به این دیار آمده بودند. بر این اساس تعداد 1062 بقعه و مکان مذهبی در این استان وجود دارد که تعداد 174 مورد از آنها در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. بررسی های انجام شده بر اساس مستندات تاریخی نشان می دهد که تاکنون فقط شجره نامه 238 بقعه مذهبی این استان به اثبات رسیده و دارای سند معتبر می باشد و 824 بقعه مذهبی استان فاقد شجره نامه معتبر می باشند. با توجه به اینکه در سراسر این استان بقعه مذهبی وجود دارد، لذا این بقاع متبرکه تأثیر فرهنگی و اجتماعی فراوانی در بین مردم ایجاد نموده است و مردم شیعه مذهب استان نیز در عمل این موضوع را پذیرفته اند، چون در هنگام مشکلات و گرفتاری ها به مکان های مذهبی پناه برده و حتی کراماتی نیز از آنها نقل کرده اند و قبور شهدا و مومنین را در جوار این اماکن مذهبی قرار داده اند. از نظر معماری نیز می توان گفت که این بقاع متبرکه در دوره های مختلف و به سبک های متفاوت از یکدیگر ساخته شده و تقریباً آثار قدیمی این اماکن از بین رفته و بسیاری از این بقاع بازسازی شده اند و هیأت های امناء در بیشتر بقاع متبرکه استان فعالیت می نمایند. بنابراین هدف از این مقاله بررسی وتبیین بقاع متبرکه استان مازندران ونقش فرهنگی - اعتقادی آنها می باشد که با روش توصیفی – تحلیلی و بر اساس منابع کتابخانه ای نگاشته شده است
۶۶۲۲.

تحلیل ادراک محیطی جامعه روستایی از شیوع ویروس کرونا در بخش مرکزی شهرستان ورزقان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد فضا و توسعه روستایی سال نهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۳۳) 49-70

کلید واژه ها: ویروس کرونا اقتصاد روستایی ادراک محیطی درک روستاییان شهرستان ورزقان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۱ تعداد دانلود : ۴۰۷
در شیوع ویروس کرونا، بین جمعیت روستایی- شهری و سکونتگاه های روستایی و شهری تفاوت ویژه ای دیده نمی شود. با این حال، به عنوان یک بحران، ویروس کرونا، تأثیر منفی در اقتصاد روستایی داشته و یا می تواند محرک مهم برای نوآوری در مشاغل جدید در نواحی روستایی باشد. در محیط های مختلف جغرافیایی، ادراک و شناخت های متفاوتی نسبت به این ویروس دیده می شود. با توجه به هدف تحقیق مبنی بر تحلیل ادراک محیطی جامعه روستایی از شیوع ویروس کرونا در قلمرو جغرافیای رفتاری، تحقیق حاضر در پی کشف و شناخت نقشه های ذهنی جامعه روستایی بخش مرکزی شهرستان ورزقان و ادراکات آن ها ست. بر اساس هدف، کاربردی و ازنظر نحوه گردآوری داده ها، پیمایشی از نوع آمیخته (ترکیبی) است. روش «طراحی اکتشافی (مدل توسعه ابزار)» در این تحقیق استفاده شده است. در فاز یک با استفاده از روش «توصیف ضخیم» (فراتر از توصیف و مشاهده برای بیان ظهور رفتار خاص در جامعه) و به کمک نرم افزار مکس کیودا توصیفی عمیق از تجربیات افراد مطلع محلی گردآوری شد و به مشاهده ژرف و لایه لایه موضوع از زوایای مختلف به شیوه استقرایی در کدگذاری کیفی انجام شد. برای رصد متغیرهای کیفی نیز از شیوه STEEP (V) استفاده شده است. بر اساس نتایج کیفی، به توسعه ابزار (با استفاده از تکنیک تاپسیس فازی) از طریق تحلیل داده های کمی حاصل از نتایج پرسشنامه محقق ساخته اقدام شده و مقوله ها اولویت بندی شده اند. نتایج تحقیق نشان داد که کاهش حداکثری تعاملات اجتماعی غیرضروری در نواحی روستایی، شرط اصلی کنترل شیوع کرونا است. بعلاوه، شیوع ویروس در زمان بندی فعالیت کشاورزان، توجه به پس انداز، آسیب فعالیت اقامتگاه های گردشگری روستایی، و رونق کسب وکارهای روستایی، و نیز سرمایه اجتماعی اثر منفی داشته است.
۶۶۲۳.

تحلیل نابرابری منطقه ای استان های کشور در ارائه خدمات آموزشی- ترویجی کشاورزی به روستاییان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد فضا و توسعه روستایی سال هفتم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۲۴) 87-106

کلید واژه ها: اقتصاد کشاورزی اقتصاد روستایی نابرابری منطقه ای خدمات آموزشی - ترویجی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۱ تعداد دانلود : ۵۰۳
وجود قدمت کشاورزی در ایران و ریشه دار بودن مضامین و محتوای سنتی آن توجه به علم ترویج، بکارگیری صحیح دستاوردهای نوین علمی و اشاعه نوآوری های فنی را ضزوری و لازم می نماید تا جایی که نیل به توسعه پایدار کشاورزی مستلزم آموزش بهره برداران، ظرفیت سازی و ایجاد تغییر در بینش و مهارت افراد است. از همین رو نقش بی بدیل کیفیت و ارایه خدمات ترویجی در توسعه کشاورزی و توانمندسازی روستاییان موجب گردید تا پژوهش حاضر با هدف رتبه بندی استان های کشور در ارائه خدمات آموزشی- ترویجی کشاورزی در مقطع زمانی 1390 با استفاده از منابع اسنادی و بهره گیری از 15 مؤلفه آمارنامه جهاد کشاورزی و بهره جویی از مدل تاپسیس فازی، با رویکردی توصیفی- تحلیلی انجام پذیرد. نتایج ارزیابی میزان توسعه استان های کشور در ارایه خدمات آموزشی- ترویجی کشاورزی حاکی از آن است که توزیع ناموزون خدمات، شکاف عمیقی بین استان های کشور ایجاد نموده است. به طوری که تنها 4 استان فارس، آذربایجان غربی، خوزستان و مازندران در ارائه خدمات ترویجی کشاورزی توسعه یافته اند و سایر استان ها در وضعیتی متوسط تا محروم قرار دارد که در این میان استان های هرمزگان، قم، خراسان شمالی و خراسان جنوبی در زمره محروم ترین مناطق قرار گرفته است. بر همین اساس ارزیابی عملکرد نظام ترویج کشاورزی در استان های کشور، لزوم احداث، نوسازی، تجهیز و تقویت مراکز ترویجی در استان های محروم و بازنگری در نحوه ارایه خدمات به روستاییان را بیش از پیش آشکار می سازد.
۶۶۲۴.

ارزیابی تاثیرات اجتماعی و فرهنگی طرح مدیریت محله بر زندگی شهروندان شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی شهری سال دوازدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۴۵ 137 - 150

کلید واژه ها: مدیریت محله مشارکت شهروندان هویت محله اعتماد اجتماعی احساس امنیت رضایتمندی از زندگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۱ تعداد دانلود : ۲۵۳
توجه به محله به عنوان کوچکترین واحد سازمان فضای شهری و اتخاذ مدل مدیریت محله موجب انتقال کانون فرآیند تصمیم سازی و تصمیم گیری به سطوح پائین تر شهری و ابعاد ملموس تر زندگی شهروندی می گردد در سالهای اخیر به دنبال بروز مشکلات ناشی از سست شدن و پیوندهای اجتماعی در شهرها و تشدید بیگانگی ساکنان نسبت به یکدیگر توجه به محله و اجتماعات محله ای را در نظر مدیران و مسئولان به خود جلب کرده است پژوهش حاضر به بررسی تاثیرات اجتماعی و فرهنگی برنامه مدیریت محله بر زندگی شهروندان شهر تهران می پردازد. بر همین اساس فرضیاتی از نظریات پاتنام، جیکوبز و پارسونز استنتاج شده است.  روش تحقیق به صورت پیمایشی بوده و واحد تحلیل آن فرد می باشد. جامعه آماری شامل شهروندان بالای 15 سال شهر تهران است. در این تحقیق انتخاب نمونه ها از طریق نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای صورت گرفته است. حجم نمونه با استفاده از نرم افزار Sample SPSS Power معادل 700 نفر برآورد شده است .و ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه می باشد. تجزیه و تحلیل داده ها، در دو سطح (آمار توصیفی و آمار استنباطی) انجام گرفته است. از مهم ترین نتایج می توان نشان داد که متغیر مدیریت محله با متغیرهای مشارکت اجتماعی شهروندان، هویت محله ای و اعتماد اجتماعی رابطه معناداری وجود دارد اما بیشترین تاثیر را مدیریت محله بر مشارکت اجتماعی شهروندان  با ضریب تاثیر 0.42 داشته است و بعد به ترتیب بر اعتماد اجتماعی و هو یت محله تاثیر گذار بوده است که ضریب تاثیر هر کدام به ترتیب برابر با ( اعتماد اجتماعی)0.32، ( هویت محله) 0.22 می باشد . از نتایج غیر مستقیم مدیریت محله می توان به احساس امنیت و رضایتمندی اشاره نمود .
۶۶۲۵.

تحلیل مؤلفه های تبیین کننده حکمروایی شهری دانش بنیان (مطالعه ای در کلان شهر تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیایی برنامه ریزی شهری دوره ۷ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ 471 - 489

کلید واژه ها: تبریز توسعه دانش بنیان حکمروایی شهری حکمروایی دانش بنیان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۰ تعداد دانلود : ۳۴۸
مطالعه حاضر با هدف تحلیل و پیش بینی تحقق رویکرد حکمروایی شهری دانش بنیان در مدیریت شهری تبریز انجام شده است. هدف فرعی این پژوهش ارزیابی میزان اولویت کاربست شاخص های حکمروایی شهری دانش بنیان و میزان پیش بینی تحقق رویکرد حکمروایی شهری از سوی این شاخص ها در مدیریت شهری تبریز است. به منظور گردآوری داده های توصیفی پژوهش از روش اسنادی با مراجعه به منابع نظری مرجع و معتبر استفاده شده و گردآوری داده های تحلیلی نیز به روش پیمایشی و به کمک ابزار پرسشنامه صورت گرفته است. بدین منظور به روش دلفی و هدفمند از دیدگاه های 50 کارشناس و خبره مرتبط با موضوع پژوهش برای جمع آوری داده های کمی و ارزش گذاری شده در راستای متغیرهای تبیین کننده پژوهش استفاده شده است. ابزار پژوهش برای پیشبرد اهداف و پرسش های پژوهش در قالب اولویت های برنامه ریزی برای کاربست حکمروایی شهری دانش بنیان در کلان شهر تبریز، مدل تصمیم گیری چندمعیاره تاپسیس فازی (FTOPSIS) و به منظور پیش بینی روند تحقق پذیری حکمروایی شهری دانش بنیان در کلان شهر تبریز مدل تحلیل تشخیص (Discriminant Analyze) است. براساس نتایج پژوهش، شاخص «خلق دانش» با میزان شاخص شباهت 350/0 در شرایط نامناسبی است؛ از این رو اولویت بیشتری برای بهبود وضعیت در فرایند مدیریت شهری تبریز از دیدگاه کارشناسان دارد. علاوه براین نتایج آماره تأییدی تحلیل تشخیص نشان می دهد براساس آماره واریانس تبیینی، داده ها یا مؤلفه های واردشده به مدل پژوهش به میزان 88/0 کیفیت داده ها را تبیین می کنند که این رقم میزان قابل اتکایی است. نکته بعد این است که نتایج میزان پیش بینی تحقق پذیری مؤلفه ها در مدیریت شهری تبریز رضایت بخش نیست. دلیل این مسئله، پایین بودن این میزان از 5/0 است که نیمی از درصد پیش بینی کلی محسوب می ِشود. حتی مناسب ترین شاخص، یعنی «به روزرسانی و طبقه بندی دانش» در این زمینه نیز از این میزان مبنا فاصله دارد. همچنین براساس نتایج مدل تحلیل تشخیص، شاخص «به روزرسانی و طبقه بندی دانش» با میزان 025/0 لامبدای ویلکز و میزان پیش بینی کلی 392/0 بهتر از بقیه شاخص ها شرایط تحقق رویکرد حکمروایی شهری دانش بنیان را در فرایند مدیریت شهری تبریز پیش بینی می کند.
۶۶۲۶.

Social Capacities to Facilitate the Establishment of Solar Energy Technology and its Effects on Sustainable Rural Development (Case Study: Kerman Desert Region, Iran)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی روستایی سال نهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳۰ 105 - 123

کلید واژه ها: Solar energy sustainable rural development Kerman desert region Iran

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۰ تعداد دانلود : ۲۸۵
Purpose: The use of solar energy has long been human interest. Some countries are trying to gradually replace fossil energy with solar energy because of special benefits such as lack of environmental pollution, frequency, immortality, and sustainable access. The potential of solar energy provides a good platform for the development of marginal villages and regions that are deployed away from urban centers or rural population centers. However, in some countries, despite the favorable weather conditions, for various reasons, the use of solar energy technology is still not commensurate with the potentials. Design/Methodology/Approach: This research adopted a descriptive-analytical method to explain the potentials of solar energy technology for sustainable rural development in the study area on 400 randomized samples. The potential and process of developing and expanding solar energy technology, as an effective factor, was determined by 34 items under indicators such as education and awareness-raising, knowledge and skills, trust-building, capacity building, participation, and partnership in investment. The dependent research variable was also measured through 106 items in ecological, socioeconomic, and physical dimensions of settlement development. Findings: The results suggested that the utilization of solar energy technology was effective in promoting sustainable development indicators of rural settlements in the study area. Hence, it is suggested to pay further attention to improving training and raising awareness as well as building support for villagers to increase the level of employment, participation, and investment in the utilization of solar energy technology.
۶۶۲۷.

تحلیل سطح پذیرش فناوری انرژی خورشیدی در مناطق روستایی (مطالعه موردی: مناطق روستایی شهرستان کلیبر و شهرستان خداآفرین- استان آذربایجان شرقی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۲ بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۱۱۱) 283 - 301

کلید واژه ها: انرژی خورشیدی پذیرش فناوری مناطق روستایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۰ تعداد دانلود : ۵۹۶
امروزه، بهره گیری از انرژی های تجدیدپذیر در مناطق روستایی برای تأمین انرژی از پیش شرط های توس عه پای دار اس ت. پایان پذیری منابع سوخت های فسیلی و محدودیت آن ها در تأمین انرژی و نیز آسیب های زیست محیطی ناشی از بهره برداری از این منابع، توسعه و کاربرد انرژی های تجدید پذیر به ویژه بهره گیری از انرژی خورشیدی را به عنوان یک منبع انرژی پایدار ضروری کرده است. استفاده از انرژی خورشیدی در مناطق روستایی نیازمند پذیرش توسط روستاییان است. این پژوهش، به دنبال تحلیل سطح پذیرشفناوری پنل خورشیدی از سوی روستاییان است. روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی است و گردآوری اطلاعات به روش کتابخانه ای و پیمایش میدانی انجام گرفته است. در این پژوهش 27روستا از شهرستان های کلیبر و خداآفرین در استان آذربایجان شرقی به عنوان جامعه آماری انتخاب شدند که 5 روستا دارای پنل و 22روستا بدون پنل اند. واحد تحلیل پژوهش سرپرستان خانوار است. در روستاهای پنل دار 60 خانوار و در روستاهای بدون پنل 256 خانوار از طریق روش نمونه گیری کوکران انتخاب شدند که در مجموع 316 سرپرست انتخاب و موردمطالعه قرار گرفتند. داده ها نیز از طریق آزمون تی تک نمونه ای تجزیه و تحلیل شدند. یافته های آماری بیانگر این است که در روستاهای دارای پنل سطح پذیرش در ابعاد سه گانه اقتصادی، اجتماعی، و زیست محیطی فناوری انرژی خورشیدی در حد پایین تر از حد متوسط و مقدار آن برابر با 01/2 است که بیانگر پذیرش پایین در این گروه است. در روستاهای غیربرخوردار، این مقدار بالاتر از میانگین و میزان آن در ابعاد زیست محیطی، اجتماعی، و اقتصادی به ترتیب برابر با 28/4، 14/4، و 12/4 است.
۶۶۲۸.

سنجش و تحلیل جایگاه مسکن در بخش های اقتصادی ملی و منطقه ای (سال های 1380 و 1390)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات شهری دوره ششم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۲۴ 95 - 108

کلید واژه ها: مسکن برنامه ریزی منطقه ای داده - ستانده ضریب بسشمار بخش پیشرو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۰ تعداد دانلود : ۲۰۱
در برنامه ریزی منطقه ای مسکن ملی و منطقه ای دو رویکرد برنامه ریزی های مرسوم طرح جامع مسکن و برنامه ریزی موضوعی مسکن وجود دارد. در شیوه ی طرح جامع مسکن در سطح استانی و ملی فارغ از مسائل اقتصادی است و صرفا در انتهای فرایند برنامه ریزی به عوامل و شاخص های اقتصادی رجوع می شود که این موضوع، مسئله ی فاصله گرفتن این طرح ها از ابعاد اقتصادی را به وجود آورده است. اما در برنامه ریزی موضوعی مسکن ،مسئله اصلی و اثرگذار موضوعی به عنوان مبنا قرار می گیرد و با توجه به اهمیت بخش اقتصادی ، این بخش به عنوان موضوع مبنایی برنامه ریزی منطقه ای مسکن به شمار می رود. چنانچه گام های آنها عکس یکدیگر می باشند و گام انتهایی طرح های جامع مسکن یعنی سنجش اثرات و جایگاه بخش مسکن در سایر بخش های اقتصادی، به عنوان گام نخستین و مسئله اصلی برنامه ریزی موضوعی مسکن در رویکرد دوم می باشد. در تحلیل روابط جایگاه مسکن بین بخش های اقتصادی ، محاسبه ضریب بسشمار بخش های اقتصادی با استفاده از جداول داده ستانده به عنوان هدف راهبردی اولیه می باشد تا در ادامه فرایند برنامه ریزی مسکن مورد استفاده قرار گیرد. ضریب تکاثر بدست آمده برای بخش مسکن در برنامه ریزی عملیاتی جهت برآورد میزان سرمایه گذاری ، اثربخشی و اثر دهی اقتصادی ، اشتغال تولید شده ، نیاز واردات و حجم صادرات کاربرد خواهد داشت. با جمع آوری اطلاعات و بهره مندی از جدول داده ستانده ملی در سال 1380 بازه زمانی 10 ساله در قلمرو ملی و 30 استان برگزیده شد. در سطح ملی بخش مسکن در سال 1380با ضریب بسشمار 1.25 در رده چهارم بخش های پیشرو اقتصادی و در سال 1390 بخش مسکن با ضریب بسشمار 1.167 رتبه سوم بخش اقتصادی پیشرو در سطح ملی را به خود اختصاص داده است. با استفاده از روشRAS و تخمین نسبی داده ستانده های استانی مشخص گردید در سطح استانی بخش مسکن به عنوان بخش پیش رو اکثر استان ها است و در عمده ی استان ها رتبه ی دوم تا چهارم ، در استان های کهگیلویه و بویراحمد و سیستان و بلوچستان ، بخش مسکن رتبه نخست و در استان های سمنان ، زنجان ، قزوین و مرکزی ، بخش مسکن رتبه های 6 ، 6 ، 8 و9 را در بین بخش های اقتصادی استان خود دارند.
۶۶۲۹.

ارزیابی اثرات پروژه های محرک توسعه در محله های شهری (نمونه مورد مطالعه: محله گودال مصلی، شهر یزد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات شهری دوره دهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۳۷ 57 - 70

کلید واژه ها: پروژه های محرک توسعه بازآفرینی محله های شهری ارزیابی اثرات محله گودال مصلی یزد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۰ تعداد دانلود : ۲۱۹
توسعه شهری با رویکرد توسعه محله های درونی، سعی در بازگرداندن حیات شهری به بافت های رو به زوال در شهرها دارد. به منظور تسهیل این روند، برنامه ریزی و اجرای پروژه های محرک توسعه به عنوان یکی از سیاست های به کار گرفته شده در جهت بازآفرینی محله های شهری و فراهم کردن بسترهای لازم برای حضور ساکنان و توجه به ابعاد مختلف توسعه، مورد توجه قرار گرفته است. در فرایند بازآفرینی شهری، از مرحله تشخیص مسئله تا اجرای پروژه ها و بازنگری برنامه، پی ریزی و تقویت تصمیم سازی ها از طریق ارزیابی امکان پذیر می شود. در این راستا، مقاله حاضر با تدوین شاخص های تحرک و توسعه، تلاش کرده است تا به یک ساختار مناسب و قابل تعمیم برای ارزیابی پس از اجرای پروژه های محرک توسعه در سطح محله دست یافته و اثرات یک نمونه از این پروژه ها را در محله گودال مصلی در بافت تاریخی شهر یزد مورد ارزیابی قرار دهد. پس از استخراج شاخص های ارزیابی در ارتباط با بازآفرینی محله های شهری و پروژه های محرک توسعه از متون معتبر جهانی و تجارب عملی، تحلیل داده های ثانویه مربوط به بلوک های شهری محله گودال مصلی در محیط نرم افزار SPSS21 انجام شده و نتایج نهایی به دست آمده است. به عنوان روش تحقیق در این مقاله، از روش Regression Analysis برای تحلیل اثرات هر شاخص بر هر عامل و از ماتریس ارزیابی اثرات لئوپولد _ مخدوم برای ارزیابی پس از اجرای پروژه استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد پروژه دانشکده هنر و معماری دانشگاه یزد به طور متوسط و به ترتیب بر بعد کالبدی، سپس بر بعد سکونتی و نهایتاً بر بعد فعالیتی در سطح محله گودال مصلی اثرات محسوس داشته و این پروژه با ارائه گزینه های اصلاحی به عنوان یک محرک توسعه با اثرات مثبت، قابل تأیید است. همچنین نتایج حاکی از بیشترین ارتباط میان شاخص میزان بومیت با شأن سکونتی بافت، شاخص میزان دسترسی به خدمات با وضعیت محیط مسکونی، شاخص های میزان جمعیت در سن فعالیت و درصد فعالیت کاربری های تجاری با وضعیت فعالیتی و اقتصادی محله بوده و درصد ابنیه نوساز، میزان تراکم جمعیت، میزان اداری بودن و پایداری ابنیه بر تحرک و توسعه کالبدی محله مؤثر است.
۶۶۳۰.

رابطه میان محیط مسکونی تک خانواری و روابط اجتماعی ایمن (مطالعه موردی : محله کتی شرقی وغربی و زرگر محله شهر بابل)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال سیزدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۵۰) 388 - 405

کلید واژه ها: مسکن تک خانواری روابط اجتماعی ایمن احساس امنیت کاهش جرم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۰ تعداد دانلود : ۲۴۱
این پژوهش به رابطه میان محیط مسکونی تک خانواری و روابط اجتماعی ایمن دردومحله متوسط (زرگرمحله) و ضعیف(محله کتی شرقی و غربی)می پردازد.مساله اساسی پژوهش تاثیر مسائل اجتماعی بر شکل گیری معماری فضای مسکونی در دو محله است. با . با توجه به کیفی بودن متغیرها و همچنین تاثیرگذاری متفاوت متغیرها بر میزان احساس امنیت ساکنین و سطح روابط اجتماعی آنها، از ابزار پرسشنامه در قالب پیمایش مقطعی جهت سنجش استفاده می شود . کار تحلیل داده های جمع آوری شده حاصل از پرسشنامه نیز با استفاده از روش مدل سازی معادلات ساختاری جهت تعیین مولفه های موثر و تعیین سهم هر کدام از مولفه ها در شکل گیری حس امنیت و افزایش تعاملات اجتماعی افراد و نیز سهم و نقش تاثیر گذاری متغیرهای مداخله گر انجام میگردد. نتایج حاکی است. بین احساس امنیت و عوامل فیزیکی محیط و نوع کاربری و نظارت و میزان تعاملات اجتماعی ساکنان و میزان کاهش جرم و سطح کیفیت زندگی ساکنان در بین زنان و مردان محلات سطح متوسط و پایین شهرستان بابل تفاوت وجود دارد. شدت این رابطه متوسط و جهت رابطه از نوع مستقیم است. همچنین میانگین متغیر عوامل فیزیکی محیط (3.375) و میانگین نوع کاربری (3.251) نظارت (3.143) و میانگین میزان تعاملات اجتماعی (3.365) و میانگین میزان احساس امنیت (3.108) و میانگین میزان کاهش جرم (3.989) و میانگین سطح کیفیت زندگی (3.438) می باشد. همچنین انحراف معیار متغیرهای فوق به ترتیب برابر با (0.621) و (0.578) و (0.682)، (0.680) و (0.552) و (0.612) و (0.366) می باشد.
۶۶۳۱.

توسعه اجتماعی روستاهای دهستان فیروز بهرام با تأکید بر شاخص فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال یازدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۴۳) 167 - 184

کلید واژه ها: توسعه اجتماعی روستا فناوری اطلاعات دهستان فیروز بهرام دفاتر خدماتی روستا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۰ تعداد دانلود : ۲۱۹
امروزه شاخص های گسترش فناوری اطلاعات به عنوان یکی از شاخص های توسعه یافتگی محسوب می گردد. هر کشوری بتواند ضریب نفوذ این فناوری را در میان شهروندان خود افزایش دهد، از فواید متعدد آن در حوزه های مختلف بهره مند می شود. فناوری اطلاعات و ارتباطات، به عنوان یک ابزار توسعه ی پایدار روستاها در راستای کاهش فقر، کاهش شکاف دیجیتالی و جلوگیری از مهاجرت بی رویه ی روستاییان به شهرها شناخته شده است. ICT روستایی مقوله ای پیچیده بوده و توسعه ی آن، مستلزم تعامل هم زمان است. بنابراین ابعاد سه گانه ی فناوری، توسعه اجتماعی، آگاه سازی و مشارکت می تواند به عنوان راهبردی جهت توسعه ی پایدار روستایی به کار گرفته شود. هدف این تحقیق بررسی نقش دفاتر خدمات ارتباطی و اطلاعاتی ( فناوری اطلاعات و ارتباطات روستایی) در توسعه روستایی در بین کاربران روستاهای دهستان فیروز بهرام است روش تحقیق در این مطالعه پیمایشی و کمی است که برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه کمک گرفته شده است. نمونه آماری شامل 380 نفر از کاربران دفاتر فناوری اطلاعات و ارتباطات روستایی (روستایی های دهستان) بوده که با روش خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده اند. یافته های تحقیق نشان می دهد که روستاییان معتقدند که دفاتر فناوری اطلاعات و ارتباطات روستایی می تواند در ابعاد گوناگون اجتماعی آثار مثبتی برجای گذارد. همچنین یافته های تحقیق حاکی از آن است که با افزایش میزان آگاهی، دسترسی و استفاده از خدمات دفاتر فناوری اطلاعات و ارتباطات روستایی، میزان توسعه روستایی افزایش می یابد.
۶۶۳۲.

سنجش میزان پایداری زیست محیطی پروژه های بزرگ مقیاس شهر همدان (نمونه موردی : پروژه های بزرگ مقیاس همدان)

نویسنده:
منبع: مطالعات محیطی هفت حصار سال هفتم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲۴ 79-92

کلید واژه ها: توسعه پایدار پایداری زیست محیطی پروژه بزرگ مقیاس شهر همدان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۰ تعداد دانلود : ۲۲۵
بحران انرژی در دهه هفتاد قرن بیستم، با تغییری که در نگرش نسبت به منابع طبیعی، انرژی و آینده محیط زیست به وجود آورد، به سرآغازی برای استفاده بهینه از منابع در دست بشر و پایدارسازی زندگی روی کره زمین تبدیل شده است. بزرگترین چالش جوامع بشری در قرن بیست و یکم میلادی، بحران های زیست محیطی و انرژی است. نگرش توسعه پایدار یکی از عمده ترین نظریه هایی است که در مقابله با این چالش مطرح گردیده است. رشد جنبش های زیست محیطی از یک سو و افزایش آگاهی دولت ها در مورد ماهیت فرامرزی بسیاری از آلودگی های زیست محیطی و اقدام دسته جمعی از طریق همکاری های بین المللی از سوی دیگر، باعث شده تا «توسعه پایدار» طی چند دهه ی اخیر، به چالش جدیدی در برابر دیدگاه های علمی و سیاست های عملی مسلط در دنیا بدل شود. از همین رو هدف اصلی این مقاله سنجش میزان پایداری زیست محیطی بر روی پروژه های بزرگ مقیاس شهری با نمونه موردی شهر همدان است. جامعه آماری این تحقیق برگرفته از نوع برگزیده است به طوری که پرسشنامه حاصل این سنجش توسط کارشناسان مرتبط با این موضوع تکمیل شده و سنجش نهایی توسط نرم افزار spss انجام شده است. این سنجش و ارزیابی بر میزان پایداری زیست محیطی شش پروژه بزرگ مقیاس شهر همدان که با شاخص های پایداری زیست محیطی سرو کار دارند صورت گرفته است و هر پروژه در این شاخص ها رتبه ای را کسب کرده است . نتایج بدست آمده نشان دهنده این است که از میان پروژه های بزرگ مقیاس شهر همدان، پروژه شهربازی رنگین کمان توانسته دراکثر شاخص های پایداری محیط زیستی بیشترین میانگین را به خود اختصاص دهد و در مقابل پروژه برج جهان نما پایین ترین میانگین را داشته است.
۶۶۳۳.

بررسی تأثیر ماندگاری شاغلین اداری بر توسعه اجتماعی – اقتصادی روستاهای بخش شیب آب شهرستان زابل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال ششم بهار ۱۳۹۳ شماره ۲ (پیاپی ۲۲) 137 - 158

کلید واژه ها: شاغلین اداری ماندگاری توسعه اجتماعی - اقتصادی روستاهای شیب آب زابل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۰ تعداد دانلود : ۳۲۹
اهمیّت توسعه ی روستایی و نقش حیاتی آن در پیشرفت کشورهای در حال توسعه بر کسی پوشیده نیست، تحقّق این مهم بیش از هر چیز در گرو توسعه منابع انسانی از طریق مشارکت اجتماعی- اقتصادی امکان پذیر خواهد بود. هویّت دادن به افراد شاغل اداری، استقلال بخشیدن به آنان و فراهم کردن زمینه ی مشارکت فعال آن ها در امور مختلف، عامل مهمّی در انگیزش بیشتر این سرمایه های انسانی در توسعه ی روستاها است. شواهد موجود نشان می دهد که افراد شاغل اداری ماندگار در روستاها، به عنوان نخبگان جامعه ی روستایی، طی دهه های گذشته در عرصه های اجتماعی- اقتصادی جامعه روستایی، فعالیت های چشمگیری داشته اند، که اغلب از دید برنامه ریزان و پژوهشگران روستایی دور مانده است. با این دیدگاه، پژوهش حاضر به بررسی تأثیر ماندگاری شاغلین اداری روستایی بر توسعه اجتماعی - اقتصادی روستاها با روش توصیفی- تحلیلی در بخش شیب آب زابل می پردازد. جمع آوری داده ها از طریق مطالعات کتابخانه ای و تکمیل پرسش نامه از شاغلین اداری ماندگار و غیرماندگار در سه طبقه از روستاهای جامعه نمونه انجام شده است. برای آزمون فرضیات از آزمون مان - ویتنی و کروسکال – والیس استفاده شد. یافته ها حاکی از تأیید فرضیات تحقیق می باشد، بنابراین، ماندگاری شاغلین اداری بر توسعه اجتماعی و اقتصادی روستاها مؤثر است. لذا پیشنهاد می گردد: در استخدام شاغلین اداری روستاها، تحصیل کرده های هر روستا در اولویت قرار گیرند. برای کارآفرینی شاغلین اداری ماندگار در روستاها، تسهیلات و پشتیبانی های مالی و نهادی لازم انجام شود. در بررسی و شناخت نیازهای روستاها جهت برنامه ریزی برای توسعه روستاها از ظرفیت های علمی و تجربی شاغلین اداری ماندگار در روستاها استفاده گردد. 
۶۶۳۴.

بررسی فضاهای پارک های شهری براساس توانمندی های معلولین جسمی حرکتی (نمونه موردی: پارک نبوت کرج)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: آینده پژوهی شهری دوره ۱ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ 21 - 37

کلید واژه ها: پارک نبوت معلولین شهری جسمی کرج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۰ تعداد دانلود : ۱۱۹
با توجه به نیاز همه اقشار جامعه به عبور و مرور در سطح شهرها و استفاده از پارک ها به ویژه در کشورهای توسعه یافته، طراحی های بسیار زیبا و مناسب، بر پایه ضوابط طراحی صحیح، جهت استفاده معلولین جسمی و حرکتی در کنار قشر سالم جامعه صورت گرفته است تا جهت استفاده از موارد مذکور و ایجاد بهتر امکان حضور معلولین در فضاها و سطح شهرتسهیل صورت گیرد. معلولان بخشی از افراد جامعه اند که همچون سایر شهروندان، نیازمند دسترسی و استفاده مطلوب از امکانات و خدمات عمومی می باشند، لذا در این تحقیق با هدف کسب رضایت خاطر این گروه خاص از شهروندان بعنوان جامعه هدف، وضع موجود پارک نبوت کرج به عنوان محدوده و قلمرو پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به اهمیت مسأله، مراکز تفریحی، به خصوص پارک ها، فضاهای سبز و باغ های شهری، باید به گونه ای طراحی و احداث شوند که کم توانان جسمی نیز قادر به استفاده از این گونه اماکن باشند. روش تحقیق روش توصیفی – تحلیلی می باشد و داده های پژوهش به روش مطالعات کتابخانه ای، بررسی میدانی و مقالات حاضر جمع آوری شده اند. نتایج پژوهش بیانگر وجود مشکلاتی در بخش های سرویس و خدمات ویژه معلولان و تردد آنها می باشد. بررسی های میدانی در این تحقیق نشان می دهد که پارک نبوت با توجه به وسعت، قدمت و موقعیت خاص مکانی، پتانسیل لازم جهت تبدیل شدن به یک فضای مناسب تفریحی برای معلولین را دارا می باشد. در این راستا، پیشنهاداتی برای نیل به این هدف بیان شده است.
۶۶۳۵.

بکارگیری فن آوری های نوین اطلاعاتی و ارتباطاتی و نقش آن در رضایتمندی گردشگران اماکن مذهبی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال دهم بهار ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۳۸) 273 - 294

کلید واژه ها: فن آوری های نوین اطلاعاتی و ارتباطاتی رضایتمندی گردشگری مذهبی حرم حضرت معصومه (س)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۰ تعداد دانلود : ۲۱۶
این تحقیق به منظور شناخت نقش فن آوری های نوین اطلاعاتی و ارتباطاتی در رضایتمندی گردشگران اماکن مذهبی کشور انجام شده است. روش تحقیق به کار گرفته شده در این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر نوع داده ها کمی و از نظر نحوه گردآوری داده ها، توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل شهروندان ساکن در شهرستان قم می باشد. که در بازه زمانی فروردین تا خردادماه 1396 از حرم حضرت معصومه (س) زیارت نموده اند. روش نمونه گیری در این تحقیق، تصادفی ساده بوده و روایی و پایایی پرسشنامه نیز با استفاده از دیدگاه خبرگان و نیز آزمون آلفای کرونباخ مورد سنجش قرار گرفته و تأیید شدند. در مرحله بعد بر اساس مدل مفهومی پژوهش، سؤالات و فرضیه های پژوهش، با استفاده از یک پرسشنامه محقق ساخته گویه های مستخرجه در نمونه آماری تحقیق مورد پرسش قرار گرفت. در بخش آمارتوصیفی، توصیف داده ها در دو بخش متغیرهای زمینه ای و متغیرهای اصلی با استفاده از شاخص های فراوانی مطلق، فراوانی نسبی، میانگین، انحراف معیار و واریانس در جداول ارائه گردیده و در بخش آماراستنباطی از آزمون های همبستگی و رگرسیون چند متغیره و آزمون تحلیل مسیر استفاده شد. با توجه به مقدار ضریب بتای استاندارد شده مشخص می شود، متغیر استفاده از مشاوره تلفنی با ضریب بتای استاندارد (467/0) بیشترین اثر را بر رضایتمندی گردشگران اماکن مذهبی کشور دارد و متغیر استفاده از پیامک های تبلیغاتی با ضریب بتای استاندارد (205/0) کمترین اثر را بر رضایتمندی گردشگران اماکن مذهبی کشور دارد
۶۶۳۶.

واگرایی شهری و فرایند خروج ساکنان از منطقه کلان شهری (مورد شناسی: تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و آمایش شهری - منطقه ای سال هشتم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲۹ 75 - 90

کلید واژه ها: مهاجرت معکوس آلودگی محیطی عوامل اجتماعی عوامل اقتصادی تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۹ تعداد دانلود : ۳۱۶
مشکلاتفراوانزندگیدرکلان شهرها،مانند هزینه بالای زندگی و گرانیزمینومسکن،فشارهایروحیوروانی،آلودگی های زیست محیطی و سایر عوامل دافعه، منجر به ایجاد مشکلات عدیده ای شده و عرصه را بر ساکنان و مدیران شهری تنگ کرده است؛ از این رو اتخاذ سیاست تمرکز زدایی و خروج جمعیت از شهر تهران به عنوان پایتخت کشور مورد پذیرش و تأکید بیشتر صاحب نظران و مسئولان است. این پژوهش با درنظر داشتن مطالعات و تحقیقات انجام شده در این زمینه و با هدف بررسی عوامل مؤثر در تصمیم به خروج و مهاجرت ساکنان از شهر تهران تدوین شده است. پژوهش پیشِ رو به روش توصیفی-تحلیلی و با تکمیل پرسشنامه به شیوهنمونه گیریسهمیه ای وتوزیعتصادفیساده در بین 384نفر از خانوارهای ساکن در شهر تهران صورت پذیرفته است. این پژوهش به منظور پاسخ به وجود رابطه معنادار بین عواملی چون آلودگی های محیطی، مسائل اجتماعی، عوامل اقتصادی و تصمیم ساکنان شهر تهران به خروج از این شهر، با استفاده از روش های آماریو مدل استقلال صفات، تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح توصیفی و استنباطی انجام پذیرفته و نتایج به دست آمده مشخص می سازد که آلودگی های محیطی و مسائل اجتماعی در تصمیم ساکنان شهر تهران به خروج از کلان شهر تهران مؤثر است و عوامل اقتصادی فاقد رابطه معنادار با این امر است.
۶۶۳۷.

سنجش رضایت گردشگران از کیفیت خدمات تفرجگاه های پیراشهری مطالعه موردی : پارک آبیدر سنندج(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری شهری دوره ۵ بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ 69 - 82

کلید واژه ها: تفرجگاه پیراشهری پارک آبیدر رضایتمندی کیفیت خدمات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۹ تعداد دانلود : ۲۵۹
سنجش رضایتمندی گردشگران از کیفیت خدمات مقاصد گردشگری، بسیار مهم است؛ زیرا تمایز در این کیفیت سبب توجه بیشتر گردشگران به مقصد و رونق اقتصادی شهرها می شود. در پژوهش حاضر به سنجش عوامل مؤثر بر میزان رضایتمندی گردشگران از تفرجگاه پیراشهری پارکآبیدر سنندج پرداخته شده است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی و از نظر هدف کاربردی است. جامعه آماری مورد مطالعه نیز گردشگرانی بودند که تفرجگاه گردشگری آبیدر را مقصد گردشگری خود انتخاب کردند. حجمنمونه384نفر محاسبهشد و نمونه گیری نیز تصادفی ساده بوده است. داده ها با استفاده از نرم افزار spss تحلیل شد و نتایج حاصل از آزمون پیرسون نشان داد کیفیت خدمات تفرجگاه آبیدر (دسترسی، جذابیت، تصویر مقصد، تسهیلات) با رضایتمندی گردشگران از نظر آماری معنادار است و همبستگی مثبتی دارد؛ به طوری که همبستگی بین جذابیت، دسترسی، تصویر ذهنی و تسهیلات با میزان رضایت گردشگران به ترتیب 845/0، 831/0، 762/0 و 691/0 است که نشان می دهد این عوامل بیشترین همبستگی را با عامل رضایتمندی گردشگران داشته است، همچنین نتایج حاصل از مدل رگرسیون چندمتغیره بیانگر رابطه مثبت و معنا داری بین متغیرهای کیفیت خدمات تفرجگاه آبیدر با رضایتمندی گردشگران است.
۶۶۳۸.

تحلیل علل و انگیزه های مهاجرت بازگشتی در میان مهاجران روستایی (موردمطالعه: شهرستان خرم آباد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روستایی دوره یازدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۴۲) 270 - 285

کلید واژه ها: مهاجرت بازگشتی (معکوس) روابط شهر و روستا جریان های جمعیتی اقتصاد روستایی شهرستان خرم آباد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۹ تعداد دانلود : ۴۶۹
در دهه های اخیر، فرایند بازگشت مهاجران روستایی به سکونتگاه های مبدأ خود را می توان به عنوان یکی از مهم ترین جریان های تحرک جمعیتی قلمداد نمود که ناشی از روندهای کلی تغییر شرایط زندگی و بهبود نسبی آن در روستاها نسبت به گذشته و کم رنگ شدن علت اولیه مهاجرت یا کاهش مزایای زندگی در شهر به عنوان مقصد، است. با توجه به لزوم اهمیت تحلیل چنین جریان هایی در گستره منطقه ای و در حیطه روابط شهر و روستا، مقال ه حاض ر، به دنبال بررسی عوامل مؤثر بر میزان تمایل مهاجرین روستایی نسبت به مهاجرت بازگشتی در شهرستان خرم آباد است. پژوهش کاربردی، از نوع تحقیقات توصیفی- همبستگی و جامعه آماری شامل تمامی مهاجرانی روستایی است که طی سال های 1385- 1395 به روستاهای خود بازگشته اند، (N=24160). ابزار تحقیق پرسشنامه محقق ساخته ای است که روایی و پایایی شکلی و محتوایی آن با استفاده از نظرسنجی از متخصصان حوزه های اقتصاد و توسعه روستایی و آزمون آلفای کرونباخ تأییدشده است. نت ایج به دست آمده، نشان دهنده وج ود ارتب اط مثب ت و معن ادار ب ین متغیره ای بعد خانوار، نسبت قوم وخویشان ساکن در روستا، میزان زمین و دارایی روستایی و هزینه و وج ود رابطه منف ی و معن ادار ب ین محله سکونت شخص مهاجر، درآمد و پس انداز در شهر با میزان انگیزه برای بازگشتی به روستا است. همچنین نتایج آزمون t مستقل نشان داد که تفاوت معناداری در میزان تمایل به مهاجرت بازگشتی در بین گروه افراد مالک و غیر مالک زمین در روستا، افراد داری شغل موقت و دائم در شهر و کسانی که دارای زمین کشاورزی و افرادی که تنها صاحب زمین مسکونی در روستا هستند، وجود دارد.
۶۶۳۹.

شناسایی و طبقه بندی مؤلفه های تاب آوری اجتماعی و اقتصادی در سکونتگاه های غیررسمی (مطالعه موردی: ناحیه 6 منطقه 4 شهرداری تهران با تمرکز محله خاک سفید)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۳ بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۱۱۵) 105 - 118

کلید واژه ها: تاب آوری اجتماعی - اقتصادی تهران خاک سفید سکونتگاه غیررسمی مؤلفه های تاب آوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۰ تعداد دانلود : ۳۰۲
عمدتاً شهرها و سکونتگاه ها در مکان های در معرض وقوع انواع سوانح و مخاطرات طبیعی ایجاد شده اند و نگاه مدیران و برنامه ریزان شهری نگاه مقابله ای و کاهش مخاطرات بوده است. پژوهش حاضر به دنبال شناسایی و طبقه بندی مؤلفه های تاب آوری در سکونتگاه غیررسمی در سطح محله خاک سفید است. این پژوهش در گروه تحقیقات کاربردی قرار دارد. برای جمع آوری اطلاعات از روش کتابخانه ای و میدانی استفاده شد. معیارها و عوامل مؤثر بر تاب آوری با مرور منابع تهیه شد و برای تهیهفهرست نهایی معیارها و اولویت بندی آن ها از پرسش نامه استفاده شد. پس از تکمیل پرسش نامه ها توسط 20 نفر از کارشناسان متخصص، معیارها با روش FANP وزن داده شد. پوششزمین استخراج شدهازرویتصاویرماهوارهایلندستسال 2017، در نرم افزار ENVI 4.8 طبقه بندی شد. سپس، لایه های طبقه بندی شده در محیط IDRISI فازی و در ARC MAP روی هم گذاری شد. با تأثیر وزنهرکدامازمعیارهایمؤثردرمیزانتاب آوریلایه هاوترکیب نقشه ها، میزانتاب آوریمشخصشد و بر اساس مدل TOPSIS منطقه مورد مطالعه با توجه به میزان تاب آوری رتبه بندی شد. نتایج پژوهش نشان می دهدتاب آوری محله خاک سفید و بافت های اسکان غیررسمی در برابر بحران های محیطی در سطح ضعیفی است. وقتی وضعیت فضایی هر یک از شاخص های تاب آوری را در سطح محله بررسی می کنیم شاهد شرایط متفاوت تاب آوری آن ها هستیم که معلول وضعیت متفاوت در ویژگی های کالبدی، اجتماعی، و اقتصادی است.
۶۶۴۰.

میل به خلوت جویی و ادراک ازدحام در محیط های شهری: تحلیلی مقایسه ای میان زنان در خرده فرهنگ های ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات شهری دوره ششم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲۳ 29 - 38

کلید واژه ها: خلوت ازدحام خرده فرهنگ زنان ایرانی محیط شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۹ تعداد دانلود : ۲۳۶
خلوت، فرآیندی برای تعیین مرز میان افراد است و فرد به واسطه آن بر تعامل خود با دیگران نظارت می کند. نیاز به خلوت در انسان ها عمومیت دارد ولی شیوه پاسخ به آن متأثر از متغیرهایی چون فرهنگ، سن، جنس، محیط فیزیکی و... است. تفاوت این نیاز از فرهنگی به فرهنگ دیگر سبب می شود برخی از فرهنگ ها میل بیشتری به خلوت نسبت به سایرین داشته باشند. تفاوت ها در میل به خلوت جویی صرفاً محدود به فرهنگ ها نمی شود، بلکه خرده فرهنگ ها را نیز در بر می گیرد.  ایران، از جمله کشورهایی است که دارای خرده فرهنگ های متنوع با حالت های مختلف پاسخگویی به خلوت است. اما تاکنون تحقیقاتی در زمینه بررسی تفاوت ها و شباهت های میان خرده فرهنگ های این کشور در میل به خلوت جویی و سازوکارهای رسیدن به آن در محیط های شهری انجام نشده است. از این رو، این مقاله به دنبال بررسی تفاوت های بین فرهنگی میان زنان گیلکی، کرد، آذری و یزدی در میل به خلوت جویی و ادراک ازدحام است. برای رسیدن به این اهداف از ابزار پرسشنامه استفاده گردید. حدود هزار و 174 زن پرسش شونده به صورت اتفاقی در پارک های شهر (رشت)، ملت (سنندج)، باغمیشه (تبریز) و آزادگان (یزد) برای تکمیل پرسشنامه انتخاب شدند. این پرسشنامه توسط آزمون های خی دو (Chi-square Test )، ضریب همبستگی پیرسون ( Pearson Correlation Coefficient ) ، تحلیل واریانس یک طرفه (Analysis of Variance (ANOVA)) و تحلیل واریانس چند متغیره (Multivariate Mnalysis of Variance (MANOVA)) مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان دهنده آن است که سطح خلوت مطلوب در زنان یزدی و آذری بیشتر از سایر زنان است. در صورتی که خلوت کسب شده در زنان گیلکی بیش از سایر خرده فرهنگ هاست. به عبارتی، یزدی ها (صحرایی گرم و خشک) و آذری ها (کوهستانی سرد) در زمره فرهنگ های غیرارتباطی و گیلکی ها (معتدل خزری) و کردها (کوهستانی بسیار سرد) در زمره فرهنگ های ارتباطی اند. صرف نظر از نوع فرهنگ، سطح خلوت مطلوب و کسب شده به ادراک ازدحام افراد وابسته است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان