توسعه اجتماعی روستا

امروزه برنامه ریزی جهت توسعه پایدار روستاها به عنوان یکی از سرفصل های مسائل اقتصادی اجتماعی کالبدی و فضایی جای خود را باز نموده است و کشورها سعی می نمایند با بسیج امکانات و توانمندی های خود به اهداف توسعه در تمامی ابعاد اقتصادی و اجتماعی کالبدی فضایی نایل آیند عمران و توسعه روستایی، اقدامی بنیادی است که موجب اصلاح وضع اجتماعی، اقتصاد و فرهنگ روستا می شود که یقیناً با ترقی همه جانبه روستاها، مناطق شهری نیز تأثیر لازم را گرفته و رشد همه جانبه را در جامعه شاهد خواهیم بود. در صورت تحقق این توسعه دو اتفاق بزرگ خواهد افتاد یکی تثبیت جمعیت و دیگری مهاجرت معکوس به روستاها و اگر برعکس روستاها مورد بی مهری واقع شوند جمعیت جوان و تحصیل کرده و توانمند محیط مستعد و بکر روستا را رها کرده و در حاشیه شهرهای بزرگ ساکن می شوند. طرح های ساماندهی فضا و سکونتگاه های روستایی این امکان را فراهم نموده اند که نخست شناخت جامعی از منطقه ارایه شود و دوم اینکه علل و عوامل بروز هرگونه مشخصه اجتماعی اقتصادی و . . . تبیین گردد و سوم به عنوان برنامه ای جامع در یک افق زمانی ده ساله ویژگی های مختلف نقاط روستایی منطقه را پیش بینی نماید و راهکارهای اجرایی به منظور تحقق توسعه پایدار روستایی ترسیم شود. تحقیق حاضر به منظور بررسی نقش طرح های ساماندهی فضا و سکونتگاه های روستایی در توسعه روستاهای استان اردبیل می باشد. در تحقیق حاضر با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و تأکید بر نگرش کارشناسان دستگاه های استانی، شهرستانی، بخشی در سه بعد اجتماعی فرهنگی، اقتصادی، کاربردی محیطی از طریق آزمون آماری به بررسی نقش طرح های ساماندهی فضا و سکونتگاه های روستایی در توسعه روستاهای اردبیل و نیز به بررسی میزان تحقق پذیری پیشنهادهای ارائه شده در این طرح ها پرداخت شده و همچنین مهم ترین دلایل عدم تحقق پیشنهادهای مطرح شده در طرح های مذکور محدودیت اعتبارات عمرانی، ناهماهنگی دستگاه ها و سازمان های دست اندرکار توسعه روستایی و ضعف مشارکت مردمی را می توان نام برد.

امروزه شاخص های گسترش فناوری اطلاعات به عنوان یکی از شاخص های توسعه یافتگی محسوب می گردد. هر کشوری بتواند ضریب نفوذ این فناوری را در میان شهروندان خود افزایش دهد، از فواید متعدد آن در حوزه های مختلف بهره مند می شود. فناوری اطلاعات و ارتباطات، به عنوان یک ابزار توسعه ی پایدار روستاها در راستای کاهش فقر، کاهش شکاف دیجیتالی و جلوگیری از مهاجرت بی رویه ی روستاییان به شهرها شناخته شده است. ICT روستایی مقوله ای پیچیده بوده و توسعه ی آن، مستلزم تعامل هم زمان است. بنابراین ابعاد سه گانه ی فناوری، توسعه اجتماعی، آگاه سازی و مشارکت می تواند به عنوان راهبردی جهت توسعه ی پایدار روستایی به کار گرفته شود. هدف این تحقیق بررسی نقش دفاتر خدمات ارتباطی و اطلاعاتی ( فناوری اطلاعات و ارتباطات روستایی) در توسعه روستایی در بین کاربران روستاهای دهستان فیروز بهرام است روش تحقیق در این مطالعه پیمایشی و کمی است که برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه کمک گرفته شده است. نمونه آماری شامل 380 نفر از کاربران دفاتر فناوری اطلاعات و ارتباطات روستایی (روستایی های دهستان) بوده که با روش خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده اند. یافته های تحقیق نشان می دهد که روستاییان معتقدند که دفاتر فناوری اطلاعات و ارتباطات روستایی می تواند در ابعاد گوناگون اجتماعی آثار مثبتی برجای گذارد. همچنین یافته های تحقیق حاکی از آن است که با افزایش میزان آگاهی، دسترسی و استفاده از خدمات دفاتر فناوری اطلاعات و ارتباطات روستایی، میزان توسعه روستایی افزایش می یابد.