درخت حوزه‌های تخصصی

علی رغم اهمیت ریسک ادراک شده مرتبط با گردشگری و تمایل به بازدید مجدد، مطالعات اندکی در رابطه با تاثیر ریسک ادراک شده بر تمایل به بازدید مجدد از طریق نقش تصویر مقصد انجام گرفته است. این مطالعه با بررسی تاثیر ریسک ادراک شده بر تصویر مقصد و نقش میانجی تصویر مقصد در ارتباط با ریسک ادراک شده و تمایل به بازدید مجدد گردشگران به مقصد مخاطره آمیز، بینش جدیدی ایجاد کرده است. جامعه آماری پژوهش حاضر همه گردشگران داخلی بودند که در بهار و اوایل تابستان ۱۳۹۵ از ارگ بم دیدن کردند. به علت عدم دسترسی به  آمار دقیق گردشگران وارد شده به شهر بم در زمان انجام پژوهش، 200 گردشگر داخلی با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب گردید. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از نظر گردآوری داده ها توصیفی- پیمایشی (پرسشنامه) می باشد. در این پژوهش نقش میانجی دو تصویر شناختی و عاطفی بر رابطه میان سه ریسک فیزیکی، مالی، اجتماعی – روانی و تمایل به بازدید مجدد بررسی گردید. نتایج حاصل از یافته ها نشان داد که تصویر شناختی و عاطفی بر رابطه میان ریسک فیزیکی و مالی و تمایل به بازدید مجدد نقش میانجی ایفا می کند اما بر رابطه میان ریسک اجتماعی – روانی  و تمایل به بازدید مجدد نقش میانجی ندارد.

گسترش بیماری کرونا ( یا کووید ۱۹) صنعت گردشگری را بیش از هر صنعت دیگری متأثر کرده است؛  بسته شدن مرزهای خارجی، محدودیت های سفر داخلی، لغو پروازها، و تعطیلی اماکن اقامتی و توریستی جملگی به آسیب های فراوانی در صنعت گردشگری منجر شده اند. تداوم این روند، تاکنون، میزان رقابت پذیری اکثر کشورهای جهان برای کسب منابع و مزایای بیشتر از سفر و گردشگری را به کمترین سطح خود رسانده است. در این راستا، سعی مقاله حاضر بر آن است تا با استفاده از روش تحلیل ساختاری، محرک های مؤثر بر وضعیت آینده رقابت پذیری گردشگری کشور ایران را برای دوران پساکرونا بازشناسی و خوشه بندی کند. داده های نظری به روش اسنادی و داده های تجربی به روش میدانی(مصاحبه، پنل خبرگان و پرسشنامه اثرات متقاطع) تهیه شده است. جامعه آماری این پژوهش 20 نفر از خبرگان و متخصصین دانشگاهی، با تکنیک دلفی و با روش نمونه گیری قضاوتی یا هدفمند، بود. 41  محرک در 4 بعد توانمندسازی محیطی، آمادگی شرایط و چارچوب قانونی گردشگری، آمادگی زیرساختی، و توانمندسازی منابع طبیعی و فرهنگی با روش تحلیل اثرات متقابل ساختاری در نرم افزار MICMAC پردازش شدند. یافته های این پژوهش نشانگر این بود که نظام خوشه بندی محرک ها حاکی از تمرکز آن ها در خوشه پیش برنده های دوگانه است. همچنین از بین 41 محرک رقابت پذیری گردشگری برای دوران پساکرونا، محرک های تقویت تورهای مسافرتی برای جذب گردشگر(آمادگی زیرساختی)، انتخاب ایران به دلیل تجربه قبلی (آمادگی شرایط و چارچوب قانونی گردشگری) و آمادگی جهش سفر و میزبانی شایسته از گردشگران (آمادگی زیرساختی) به ترتیب با میزان تأثیرگذاری مستقیم 385، 364 و 361 در جایگاه اول تا سوم قرار گرفتند. با توجه به نتایج به دست آمده می توان نتیجه گیری کرد که جنس 10 محرک شناسایی شده اولیه با تأثیرگذاری مستقیم بالا از نوع آمادگی زیرساختی است.

هم‌زمان با نفوذ اینترنت و پیشرفت چشم­گیر استفاده از فناوری اطلاعات در کسب­و­کارها، مفهوم نوینی در ادبیات گردشگری تحت عنوان مقاصد گردشگری هوشمند مطرح­ گردیده است. اگرچه در سال‌های اخیر مطالعاتی در این حوزه صورت گرفته، روندهای تحقیقاتی به دلیل زمان کوتاه معرفی و توسعه این فناوری روشن و شفاف نیست، به‌علاوه سنتز دانشی به‌منظور نتیجه­گیری درباره ماهیت تکاملی این موضوع و توسعه تئوری­های آن انجام نشده است. این مطالعه برای پرکردن این خلأ و بررسی تحقیقات از روش قیف پارادایم استفاده کرده است. بدین منظور 105 مقاله از سال 2000 تا 2017 موردبررسی قرار گرفت و پس از گزینش مقالات  34 مقاله، شناسایی و طبقه­بندی شدند. یافته­ها نشان‌دهنده تمرکز مقالات سطح تئوری­های خاص و نبود مقالات در حوزه هستی­شناسی و فرضیات پایه است. این مطالعه به محققان جهت درک بهتر روند پژوهش­های صورت گرفته، آشنایی با مفاهیم و مولفه­ها و شناسایی شکاف پژوهشی موجود کمک شایان توجهی خواهد کرد.

گردشگری فعالیتی چند وجهی است و از پیچیده ترین کسب و کارهای بشری با توجه به موقعیت جغرافیایی است. تاثیر اقلیم بر تقاضای گردشگری و رضایت گردشگران باعث گردیده تا این عامل به عنوان یکی از مهمترین عوامل موثر بر تصمیم گیری ها جهت برنامه ریزی و انتخاب محل اقامت محسوب شود. یکی از عوامل موثر بر زندگی، آسایش و سلامتی انسان، شرایط جوی و اقلیمی است. هدف از انجام این پژوهش در اصفهان به تفکیک هرماه در یک دوره آماری ( 1970 (TCI) بررسی روند شاخص اقلیمی گردشگری تا 2013 ) است. بدین منظور آمار روزانه ایستگاه اصفهان برای پارامترهای(حداکثر دمای روزانه، حداقل رطوبت نسبی، میانگین روزانه دما، میانگین رطوبت نسبی، مجموع بارندگی، میانگین تعداد ساعات آفتابی در روز و میانگین سرعت باد) از بانک اطلاعاتی سازمان هواشناسی استخراج شده سپس برای هر ماه به طور sen`s محاسبه گردید. جهت تحلیل روند این شاخص از آزمون من- کندال و TCI جداگانه شاخص استفاده گردید. نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان می دهد که شاخص اقلیمی گردشگری در اصفهان در ماههای بهمن، خرداد و مهر دارای روند مثبت ومعنی دار می باشد.

معلولین و سالمندان بخشی رو به رشد از جمعیت، و در نتیجه بخش قابل توجهی از بازار گردشگری را به خود اختصاص خواهند داد. تحقیقات متعددی به ویژه در دو دهه اخیر اهمیت توجه به معلولین در بخش سفر و گردشگری را از ابعاد اقتصادی، اجتماعی، روان شناختی و حقوق بشری به اثبات رسانده اند. معیارها، ضوابط و استانداردهای گوناگونی نیز برای بهره مند ساختن معلولین از تجربیات گردشگری، عمدتاً در کشورهای توسعه یافته، تدوین شده و به تصویب رسیده اند. با این حال، گردشگری دسترسی پذیر برای معلولین و سالمندان مقوله ای نسبتاً نادیده انگاشته شده در پژوهش های گردشگری در ایران است. این در حالی است که به نظر می رسد کشور ایران علیرغم عدم وجود آمارهای دقیق و قابل اتکا، درصد بالاتری از معلولین را در مقایسه با میانگین جهانی دارا باشد. مطالعه حاضر که از حیث هدف از نوع مطالعات کاربردی و از منظر روش جزو پژوهش های توصیفی می باشد، با استفاده از رهنمودهای سازمان جهانی جهانگردی و چک لیست های برگرفته از استانداردهای ADA، به ارزیابی و رتبه بندی هتل های 2، 3 و 4 ستاره استان زنجان از حیث دسترسی پذیری این هتل ها برای معلولین حرکتی پرداخته است. نقاط قوت و ضعف این هتل ها شناسایی شده و مشخص گردیده است که هتل های استان زنجان می توانند با اعمال اصلاحات و تغییرات عمدتاً جزئی و کم هزینه، سطح دسترسی پذیری برای معلولین حرکتی را به نحو چشمگیری افزایش دهند.