روابط خارجی ایران

نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۵۶۷ مورد.

۲۱.

انقلاب اسلامی و نقش بین المللی ایران در منطقه -

نویسنده: سید عباس احمدی حیدر لطفی

منبع: جغرافیای انسانی سال دوم بهار ۱۳۸۹ شماره ۲

کلید واژه ها: آمریکا انرژی ژئوپلیتیک نظام نوین جهانی منطقه ژئوپلتیک خزر

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران تاریخ انقلاب اسلامی ایران (بررسی ریشه ها و عوامل)
حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی روابط خارجی ایران روابط خارجی ایران دوره جمهوری اسلامی ایران

تعداد بازدید : ۲۰۵۰ تعداد دانلود : ۱۸۳۳

فروپاشی شوروی پایانی بر سیطره نظام دو قطبی بر جهان و آغازی بر تلاش قدرتهای جهانی در جهت طرح و پیاده کردن نظام نوین دیگری برای جهان سیاسی بود. در این منازعه قدرت، از یکسو ایالات متحده سعی در پیاده کردن نظام نوین تک قطبی مورد نظر خود در جهان را دارد و از سوی دیگر قدرتهای دیگر همچون فرانسه، آلمان، چین، روسیه و.... خواهان ایجاد نظامی چند قطبی جهان هستند. نظام نوین جهانی مورد نظر ایالات متحده نظامی هرمی شکل و تک قطبی است ایالات متحده در رأس هرم در مقام داور نهایی در جهان ژئوپلتیک بوده و بقیه قدرت ها در رده های بعدی قرار گرفته اند. ایالات متحده در راستای تحقق این طرح برنامه وسیعی را برای حضور در مناطق مهم و حیاتی جهان به ویژه قلمرو رقبای خود تدارک دیده است. در این بین منطقه ژئوپلتیک خزر به دلایل ژئوپلتیک، ژئواکونومیک و ژئواسترانژِک جایگاه ویژه ای را در نظام نوین جهانی مورد نظر ایالات متحده پیدا کرده است.

۲۲.

تحلیل استراتژی نظامی ایران و مؤلفه های آن در عصر شاه عباس بزرگ (996ـ 1038ق)

نویسنده: سید هاشم آقاجری ابراهیم مشفقی فر

منبع: مطالعات تاریخ فرهنگی سال اول تابستان ۱۳۸۹ شماره ۴

کلید واژه ها: عثمانی استراتژی نظامی شاه عباس یکم ازبک ها تاکتیک های جنگی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۹۹۱ تعداد دانلود : ۲۴۰۸

شاه عباس یکم در طی چهل و دو سال سلطنت خود (996-1038ق) دولت صفوی را از حالت تزلزل به اوج اقتدار رسانید. در اوان سلطنت وی، علاوه بر بی ثباتی ناشی از بحران های سیاسی داخلی، بخش هایی از کشور در غرب و جنوب و شرق در اشغال و تهاجم دشمنان خارجی بود. پرتغالیها بر سواحل و جزایر جنوب، و هندیها معمولاً بر قندهار مسلط بودند. او در سایه ی پیروزی های سرنوشت ساز نظامی، ضمن تثبیت اوضاع داخلی، سرزمین های اشغالی را بازپس گرفت و تهدیدهای موجود در مرزهای شرقی را نیز رفع کرد. این همه، ناشی از هدف گذاری و اولویت بندی صحیح وی در استراتژی نظامی و محاسبات دقیق و اعمال مدیریت توانمند و پویا و بهره گیری از ابزارها و ساز و کارهای لازم بود. مقاله ی حاضر بر آن است تا اهداف و مراحل استراتژی نظامی شاه عباس را مشخص کرده و مؤلفه های آن را مشتمل بر تمهید ساختارهای اویماقی، سیاسی و نظامی، بهره گیری از تاکتیک های مناسب و اعمال ملاحظات و محاسبات در عوامل اقلیمی، جغرافیایی، انسانی، سیاسی، اجتماعی ـ فرهنگی، زمانی و مکانی مورد تحلیل قرار دهد.

۲۳.

افسانه های مشترک ایران و ژاپن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: کینگا مرکوس حمیدرضا مدد

منبع: تاریخ روابط خارجی تابستان ۱۳۸۹ شماره ۴۳

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی روابط خارجی ایران روابط خارجی ایران قبل از اسلام

تعداد بازدید : ۱۶۱۷ تعداد دانلود : ۸۷۴

۲۴.

تاثیر انعقاد موافقتنامه تجارت آزاد بر توسعه صادرات غیر نفتی و واردات کالاهای واسطه ای و سرمایه ای ایران در تجارت با ترکیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدرضا قنبری حسن ثاقب

منبع: راهبرد سال نوزدهم زمستان ۱۳۸۹ شماره ۵۷

کلید واژه ها: ایران صادرات غیر نفتی ترکیه موافقتنامه تجارت آزاد کالاهای واسطه ای و سرمایه ای

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی روابط خارجی ایران روابط خارجی ایران دوره جمهوری اسلامی ایران

تعداد بازدید : ۱۸۷۱ تعداد دانلود : ۱۱۱۲

این مطالعه به بررسی اثرات تشکیل یک موافقتنامه تجارت آزاد بین ایران و ترکیه بر توسعه صادرات ایران به آن کشور و همچنین تاثیر آن بر تامین کالاهای واسطه ای و سرمایه ای مورد نیاز کشور می پردازد. برای این منظور از یک مدل کاربردی و مورد تایید بانک جهانی با عنوان «مدل اسمارت» که آثار ایجاد تجارت و انحراف تجارت ناشی از موافقتنامه را اندازه گیری می نماید، استفاده شده است. نتایج مقاله نشان می دهد که پس از حذف موانع تعرفه ای بین ایران و ترکیه، حجم تجارت و صادرات ایران افزایش خواهد یافت و اگرچه میزان افزایش در واردات بیش از صادرات بوده و منجر به تغییرات منفی در تراز تجاری ایران با ترکیه می شود، اما بخش عمده افزایش واردات مربوط به کالاهای واسطه ای و سرمایه ای مورد نیاز صنایع کشور می باشد.

۲۵.

تأثیر فرهنگ ایران بر ژاپن باستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: تاکایاسو هی گوچی حسین مطلبی شبستری

منبع: تاریخ روابط خارجی تابستان ۱۳۸۹ شماره ۴۳

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی روابط خارجی ایران روابط خارجی ایران قبل از اسلام

تعداد بازدید : ۱۷۳۳ تعداد دانلود : ۸۴۰

۲۶.

معرفی و نقد کتاب: ایران و روسیه در بازی بزرگ، سفرنامه ها و شرق شناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: بهناز اسدی کیا

منبع: فصلنامه سیاست ۱۳۸۹ دوره ۴۰ شماره ۲

کلید واژه ها: ایران قاجار روسیه شرق شناسی سفرنامه بازی بزرگ

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی روابط خارجی ایران

تعداد بازدید : ۲۶۱۷ تعداد دانلود : ۱۰۸۲

از قرن هیجدهم به بعد، سفرنامه‌های مسافران روس برای شناخت سرزمین‌های شرقی و تعیین اهداف و روش‌های مناسب برای روسیه تزاری، نقشی مهم داشتند. کتاب "ایران و روسیه در بازی بزرگ، سفرنامه ها و شرق شناسی" نخستین کتابی است که 200 سفرنام? روسی را که دربار? ایران نوشته شده و در قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم منتشر شده، تحلیل می‌کند. این کتاب دریچه‌ای منحصر به فرد را به سوی تاریخ ایران عهد قاجار (1797-1925) باز می‌کند. نویسنده این کتاب سفرنامه‌های مسافرانی را که از روسیه به ایران آمدند و بسیاری از آنها مأموریت‏های نظامی داشتند، بررسی کرده است. بی تردید نشان دادن نگرش‏ها و دیدگاه‏های روس‌هایی که در قرن نوزدهم و آغاز قرن بیستم به ایران سفر کردهاند نسبت به ایران، و انعکاس این دیدگاه در درک مسایل این دوره برای پژوهشگران و علاقمندان راهگشاست.

۲۷.

ایران ، شبه قاره و چین ( نقش راه های ارتباطی در پیوندهای فرهنگی- تجاری، بر اساس مدارک باستان شناختی )(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدمهدی توسلی

منبع: مطالعات شبه قاره سال دوم بهار ۱۳۸۹ شماره ۲

کلید واژه ها: ایران شبه قاره بلوچستان پیوند های فرهنگی،تجاری تمدن دره ی سند جاده ی ابریشم

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۴۸ تعداد دانلود : ۷۹۲

بررسی نقش راه های ارتباطی در پیوندهای فرهنگی/ تجاری به ویژه در منطقه ی شبه قاره با ایران، بر اساس داده های باستان شناختی، کوشش تازه ای است که این مقاله سعی دارد به آن بپردازد. از آن جا که علم باستان شناسی علمی رو به رشد است که در حال کشف بقایای آثار انسان در طول تاریخ می باشد، بهترین مدرک برای فهم روابط انسانی است که همکاری نزدیک بین کشورهای همسایه را نشان می دهد. تحقیق و تفحص در تاثیر و تاثر تمدن های سند و ایران با توجه به راه های ارتباطی و جریان مداوم داد و ستد در مسیر این راه ها، گره گشای بسیاری از مجهولاتی است که مردم این منطقه ی وسیع در توسعه ی روابط و مناسبات مختلف خود در پی آن هستند. اینکه تا چه اندازه عناصر فرهنگی از طریق تجارت از شرق به غرب و یا از غرب به شرق رفته و خاستگاه اولیه و واقعی آن ها کجا بوده، پرسش هایی است که این مقاله تلاش می کند به آن ها پاسخ دهد. و سرانجام به این فرضیه پاسخ داده می شود که می توان با احیای مجدد راه های کهن به امنیتی قابل قبول برای ملت های ساکن در این گستره ی عظیم جغرافیایی رسید.

۲۸.

هویت و غیریت در زمان شکل گیری کشور ایران از منظر شاهنامه: دیدگاه انسان باورانه ایرانی در سیاست خارجی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فرهاد عطایی مجید بهستانی

منبع: روابط خارجی سال دوم زمستان ۱۳۸۹ شماره ۴

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۶۲ تعداد دانلود : ۹۸۷

هم اکنون، با گذار از حاکمیت روش های کمّی و اثبات گرایانه در حوزه علوم اجتماعی، و اطلاع از تأثیرگذاری جدی عامل مغفول فرهنگ در این حوزه، توجه به تعامل فرهنگ و هویت، و روابط خارجی به جدی ترین مباحث رشته روابط بین الملل تبدیل شده است. پذیرش تأثیرگذاری فرهنگ در سیاست خارجی به معنای قبول تنوعات در آن است. در این مقاله از منظری ایرانی و با روش تاریخی و دیدگاه تحلیلی به متون کهن پارسی، در اینجا مشخصاً شاهنامه فردوسی، به برخی از ابعاد تأثیرگذاری این عامل بر روابط خارجی پرداخته شده است. چگونه «خود» و «دیگری» در شاهنامه بازنمایی شده اند؟ آیا تمایز آشکاری میان ایرانی و غیرایرانی در ذهنیت فردوسی وجود دارد؟ کدام دیدگاه فرهنگی می تواند با دیدگاه فردوسی مطابقت داشته باشد؟ انعکاس این نگرش در روابط خارجی چیست؟ در این مقاله ادعا شده است که فردوسی با نگاهی خاص فرهنگی به مقوله روابط خارجی می نگریست که آن را «دیدگاه انسان باورانه ایرانی در سیاست خارجی» می نامیم. دیدگاهی که ضمن تأکید بر هویت ممدوح ایرانی، اصالت را بر گسترش اخلاق و ارزش های انسانی می گذارد و در دام تعصبات قومی نمی افتد.

۲۹.

اهداف و راهبردهای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: هادی شجاعی

منبع: معرفت سال نوزدهم شهریور ۱۳۸۹ شماره ۱۵۳

کلید واژه ها: راهبرد جمهوری اسلامی ایران اهداف ملی اهداف سیاست خارجی اهداف فراملی امت واحده

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی روابط خارجی ایران روابط خارجی ایران دوره جمهوری اسلامی ایران

تعداد بازدید : ۷۹۶۲ تعداد دانلود : ۳۰۱۲

سیاست خارجی، همانند هر سیاستی، در جهت تحقق بخشیدن به اهداف خاصی که دولت ها برای خود تعریف میکنند، هدایت میگردد. به ثمر رسیدن این اهداف نیازمند ارائه راهبردهایی است که متناسب با آن اهداف، زمینه شکوفایی آنها را فراهم آورند. این مقاله متضمن بحث از اهداف و راهبردهایی است که سمت و سوی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را مشخص میسازند. برای این منظور، با رجوع به منابع اصیل اسلامی و بیانات امام راحل قدس سره و مقام معظم رهبری (دام ظله العالی) و همچنین قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، و به روش کتابخانه ای، هشت هدف را تحت دو عنوان کلی «اهداف ملی» و «اهداف فراملی» برای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران برشمرده و در ادامه به ذکر راهبردهای دستیابی به آن اهداف پرداخته است.

۳۰.

تحریم علیه جمهوری اسلامی ایران: جایگزین جنگ یا مؤلفه اصلی مهار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مصطفی زهرانی

منبع: روابط خارجی سال دوم زمستان ۱۳۸۹ شماره ۴

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۲۴۵ تعداد دانلود : ۹۶۹

این مقاله در یک ارزیابی کلی از دور چهارم تحریم های بین المللی علیه جمهوری اسلامی این فرض را بنا قرار می دهد که اگر حتی تحریم در بخش اقتصادی موفق باشد، در هدف اصلی خود یعنی تعلیق برنامه هسته ای ایران در مدت زمان مطلوب غرب شکست خواهد خورد. با چنین فرضی، بدیل های موجود برای تحریم جاری می تواند جنگ (با اهداف متفاوت و شدت های گوناگون) یا مهار باشد. اما در این بررسی نشان داده خواهد شد که چون جنگ در مدت مورد بحث منتفی است، تحریم در کوتاه مدت کم اثرتر می شود و در نتیجه، تشدید تحریم به عنوان شاخص سیاست کلان «مهار» غالب می شود و سیاست سه دهه گذشته امریکا یعنی مهار با ظرافت ها و ابعاد جدیدتری همچنان تداوم خواهد داشت.

۳۱.

جایگاه آفریقا در روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران براساس سند چشم انداز ارائه راهکارها براساس ماتریس SWOT

نویسنده: احمد بخشی

منبع: پژوهشنامه آفریقا سال اول بهار ۱۳۸۸ شماره ۱

کلید واژه ها: ایران آفریقا سند چشم انداز روابط خارجی.

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۶۵۳ تعداد دانلود : ۸۲۸

در تنظیم راهبرد سیاست خارجی، درک و تبیین صحیح و کامل قدرت و توان ملی، به ویژه در بعد سیاست خارجی، مقتضیات و ویژگی های محیط خارجی و قاعده و الگوی حاکم بر محیط منطقه ای و بین المللی، شناخت فرصت ها، آسیب پذیری های محیطی و تهدیدهای موجود و بسیاری عوامل دیگر، اهمیت دارند. هدف از این تحقیق، شناخت جایگاه آفریقا در روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران براساس سند چشم انداز بیست ساله است و سعی شده ضمن اشاره به روابط تاریخی ایران با این قاره و بررسی وضعیت موجود، با استفاده از ماتریس SWOT (قوت، ضعف، فرصت و تهدید)، قوت ها، ضعف ها، فرصت ها و تهدیدهای جمهوری اسلامی ایران در قاره آفریقا بررسی و از این طریق، راهکارهایی به سیاستگذاران عرصه های فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی ارائه شود. با اجرایی شدن این راهکارها؛ آفریقا جایگاه واقعی خود را در روابط خارجی جمهوری اسلامی پیدا می کند و در پی آن، بخشی از سند چشم انداز که به روابط خارجی وابسته است، محقق می شود.

۳۲.

اولویت بندی جایگاه کشورهای آفریقایی درسیاست های اقتصادی،اجتماعی وسیاسی جمهوری اسلامی ایران با استفاده ازتکنیک های تصمیم گیری چندشاخصه

نویسنده: مهدی پورطاهری

منبع: پژوهشنامه آفریقا سال اول بهار ۱۳۸۸ شماره ۱

کلید واژه ها: ایران آفریقا روابط دوجانبه

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۶۱۰ تعداد دانلود : ۸۱۸

آفریقا قاره ای وسیع و شامل مناطق مختلف جغرافیایی می باشد که از ظرفیت های اقتصادی برخوردار است. حضور منابع غنی کشاورزی در کشورهای مرکزی و غربی قاره، منابع عظیم نفتی در شمال و کشورهای صنعتی در جنوب آن سبب شده تا این قاره در ردیف غنی ترین قاره های جهان قرار گیرد. در سال های اخیر، بسیاری از کشورهای آفریقایی به میزان رشد اقتصادی چشمگیری دست یافتند و سرمایه گذاری در امور زیربنایی را آغاز کردند. وجود فرصت های اقتصادی در زمینه خدمات عمومی، بنادر، معدن، نفت و گاز، کشاورزی و گردشگری به حضور قدرتمند کشورهای صنعتی دنیا در این قاره در سال های اخیر منجر شده است. جمهوری اسلامی ایران در مقام قطب سیاسی خاورمیانه به منظور توسعه اقتصادی و سیاسی روابط خود با کشورهای جهان، جایگاه ویژه ای را برای قاره آفریقا در سال های اخیر گشوده است. با این وجود، لازم است برقراری روابط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی با کشورهای آفریقایی در چارچوب روابط دوجانبه، به گونه ای گسترش یابد تا ضمن توجه به مزیت های نسبی هر کشور، منافع متقابل حاصل آید. تبیین این روابط از طریق اعمال روش های تصمیم گیری چندشاخصه با استفاده از روش تاپسیس، نشان می دهد کشورهای مصر و آفریقای جنوبی از بالاترین اولویت در برقراری روابط متناسب با متغیرهای صنعتی، کشاورزی، خدماتی، گردشگری، سیاسی، مذهبی و آموزشی برخوردارند.

۳۳.

اجاق سرد همسایه (اتابک فتح الله زاده)

سایر: محسن حیدریان

منبع: بخارا فروردین و اردیبهشت ۱۳۸۸ شماره ۷۰

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی روابط خارجی ایران

تعداد بازدید : ۱۴۷۵ تعداد دانلود : ۸۵۰

۳۴.

ریشه یابی علل حضور پزشکان انگلیسی در ایران عصر قاجار و نقش آنها در مسائل سیاسی ، اجتماعی ، دینی و علمی آن زمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: ذکرالله محمدی قدرت محمدی

منبع: فصلنامه تاریخ روابط خارجی ۱۳۸۸ شماره ۳۸-۳۹

کلید واژه ها: ایران انگلستان قاجاریه پزشکان انگلیسی مبلغان مسیحی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی روابط خارجی ایران روابط خارجی ایران دوره قاجاریه

تعداد بازدید : ۲۰۶۷

با آغاز سده نوزدهم میلادی و ظهور امپراتوری های جدید مثل بریتانیا، فرانسه و روسیه که جانشین قدرت های پیشین چون اسپانیا و پرتغال و هلند شده بودند و آغاز رقابت های سیاسی و اقتصادی آنها که کانون اصلی آن از غرب به شرق منتقل شده بود، کشور ایران نیز در گردونه رقابت های توسعه طلبانه این دولت ها قرار گرفت. از آن پس، هیئت های سیاسی رسمی یا غیررسمی دولت های یاد شده به دربار شاهان قاجار راه پیدا کردند. در آن مقطع، سیاستمداران و دولتمردان بریتانیا زمینه حضور بسیاری از طبقات گوناگون جامعه خود را در ایران فراهم کردند. یک دسته از آنها پزشکان بودند که پس از ورود به ایران در موقعیت ها و محل های مختلفی از قبیل دربار شاهان قاجار، سفارتخانه ها، کنسولگری ها، هیئت های تبلیغی و در میان مردم ایران حضور یافتند. در این نوشتار کوشش شده است تا علل و عوامل حضور پزشکان انگلیسی در ایرانِ عصر قاجار ریشه یابی شود.

۳۵.

رایزن فرهنگی سابق ایران در ایتالیا: امانت دار خوبی باشیم

نویسنده: معصومه طاهری سید محمدباقر حسینی

منبع: سوره زمستان ۱۳۸۸ شماره ۴۵

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی روابط خارجی ایران روابط خارجی ایران دوره جمهوری اسلامی ایران

تعداد بازدید : ۱۵۹۴ تعداد دانلود : ۸۸۰

۳۶.

اسارت و تبعید سلیمان میرزا : نمایشی از سیاست لجام گسیخته بریتانیا در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: ایرج ورفی نژاد

منبع: تاریخ روابط خارجی ۱۳۸۸ شماره ۴۰

کلید واژه ها: کرمانشاه انگلیس سلیمان میرزا دولت ملی ایل سنجابی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی روابط خارجی ایران روابط خارجی ایران دوره قاجاریه

تعداد بازدید : ۱۷۰۴

نخستین جنگ جهانی که به خاطر تمایلات هژمونی ابرقدرت های جهان آغاز شد نظام نوپای مشروطه را با تهدیدی جدی روبه رو کرد. از آنجا که ایران به لحاظ سیاسی جایگاهی بلند در برنامه های متحدین و متفقین داشت، سرازیر شدن آتش جنگ به ایران امری اجتناب ناپذیر بود. از این رو بود که بی طرفی ایران عملاً نقض شد.روی دیگر سکه این بود که ملی گرایان و آزادی خواهان، جنگ را فرصتی برای پایان دادن به سیطره روس و انگلیس می دانستند؛ به همین خاطر با خروج از پایتخت و تاسیس دولت ملی در کرمانشاه، حاکمیتی دوگانه را در کشور پدید آوردند. یکی از رهبران اصلی این جریان که برای مدتی هم ریاست مهاجران را بر عهده داشت سلیمان میرزا اسکندری شاهزاده قاجاری و سردمدار حزب دمکرات بود. موضع گیری های سلیمان میرزا علیه انگلیسی ها که در سراسر جریان مهاجرت به نحو برجسته ای نمایان بود، او را به شدت منفور انگلیسی ها ساخته بود. بر این اساس، پس از شکست دولت ملی، انگلیسی ها او را دستگیر، محاکمه و به خارج از ایران تبعید کردند.جست وجو در پیشینه پژوهشی موضوع، نشان می دهد که این موضوع تاکنون نتوانسته است جایی را برای خود در تحقیقات تاریخی باز کند. از این رو این پژوهش بر آن است تا با تکیه بر اسناد منتشر نشده و منابع دست اول، دستگیری سلیمان میرزا و اسارت و تبعید او را به عنوان نمونه ای از مداخلات بی مهار انگلیسی ها در ایران، به هنگام نخستین جنگ جهانی که ناسازگار با قواعد ملی و بین المللی بود بازخوانی و ارزیابی کند.

۳۷.

واکاوی علل ناکامی فتحعلی شاه قاجار در جنگ های ایران و روس (نبردهای قفقازیه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: امیر آهنگران

منبع: فصلنامه تاریخ روابط خارجی ۱۳۸۸ شماره ۴۱

کلید واژه ها: قفقاز فتحعلیشاه الکساندر اول نیکولای اول عهدنامه گلستان عهدنامه ترکمانچای

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی روابط خارجی ایران روابط خارجی ایران دوره قاجاریه

تعداد بازدید : ۶۷۱۸

جنگهای ایران و روس با حمله روسیه به منطقه قفقاز در فاصله سال های (1243ـ1218ق/ 1828ـ1803م) آغاز شد. منطقه قفقاز از سده ها پیش تا دوره قاجار روابط فرهنگی، سیاسی و اقتصادی ویژهای با سلسلههای ایرانی داشت و حاکمان این منطقه از آن دوران تا واپسین سالهای پادشاهی فتحعلیشاه خراجگزار و یا دست نشانده دولت مرکزی ایران بودند.با سقوط صفویان و روی کار آمدن افشاریان و زندیان، از تسلط حکومت مرکزی بر منطقه قفقاز کاسته شد و حکمرانان آن منطقه، با مشاهده ضعف حکومت ایران و به دلیل حفظ منافع خود به سمت قدرت نوظهور شمالی جذب شدند.با به قدرت رسیدن قاجارها که طرح و نقشه درستی برای تعامل با خوانین این منطقه، به ویژه خوانین گرجستان و آن سوی ارس نداشتند، بر اثر جنگ های ایران و روس و با انعقاد قرارداد گلستان در سال 1228ق/1813م و ترکمانچای در سال 1243ق/ 1828م قفقاز به کلی از ایران جدا شد. در این پژوهش کوشش می شود تا چگونگی جنگ روسها با ایران بر سر منطقه قفقاز و نقش دولت های اروپایی در این امر و واکنش سران حکومت قاجار به این کنشها بررسی شود.

۳۸.

مناسبات اجتماعی ایران و عثمانی در دوره صفویه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: ابوالفضل عابدینی

منبع: فصلنامه تاریخ روابط خارجی ۱۳۸۸ شماره ۴۱

کلید واژه ها: ایران صفویه مهاجرت روابط اجتماعی عثمانی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی روابط خارجی ایران روابط خارجی ایران دوره صفویه

تعداد بازدید : ۲۵۴۸

دو ملت مسلمان و همسایه ایران و عثمانی در طول تاریخ، روابط خوبی با یکدیگر داشته اند، اگرچه در تاریخ این روابط طولانی، گاهی تنش های نظامی و سیاسی دیده می شد، این تنش ها چنان جدی و عمیق نبود که بتواند دوستی دو ملت را از بین ببرد.هدف این پژوهش، بررسی زمینه های این روابط خوب است. بی گمان علاقه های دیرین مذهبی، سیاسی، علمی، فرهنگی و عرفانی بین دو ملت، نقش به سزایی در این مسئله داشته است. قرار گرفتن عتبات عالیات در خاک عثمانی، عبور کاروان های تجارتی و زیارتی، به ویژه زائران بیت الله الحرام از قلمرو عثمانی و مهاجرت گروه های مختلف دو کشور به سرزمین همسایه نیز سبب استحکام این روابط شده است.البته، گاهی این روابط به ویژه از سوی عثمانی تیره می شد. با همه احترامی که ایرانیان برای عثمانی ها قائل بودند، حاکمان عثمانی اغلب به زائران و بازرگانان ایرانی بی احترامی و سخت گیری می کردند، یا حق عبور بیشتری می گرفتند. پادشاهان ایران، در اکثر معاهده های خود با عثمانی، بر امنیت راه ها و تامین جانی بازرگانان و زائران ایرانی در خاک عثمانی تاکید می کردند که غالباً بی نتیجه بود.

۳۹.

انگلستان، کرزن و خلیج فارس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: خلیل حقیقی

منبع: فصلنامه تاریخ روابط خارجی ۱۳۸۸ شماره ۴۱

کلید واژه ها: ایران انگلستان هندوستان خلیج فارس کرزن

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی روابط خارجی ایران روابط خارجی ایران دوره قاجاریه

تعداد بازدید : ۱۶۷۴

تحولات داخلی قاره اروپا در چند سده گذشته موجب شد تا امپراتوری های بزرگ که قدرت نظامی آنها بر نیروی دریایی شان استوار بود، ایجاد شوند و برای ادامه حیات خود بر بسیاری از مناطق جهان تسلط یابند. بریتانیای کبیر از این قدرت هاست که برای چندین سده بر بسیاری از نواحی از جمله هندوستان با منابع طبیعی، بازار فروش و نیروی کار ارزان تسلط داشت. برای انگلستان حفظ هندوستان از راه خلیج فارس بسیار اهمیت داشت. از دید لرد کرزن، یکی از طراحان سیاست خارجی بریتانیا، خلیج فارس از دو جنبه دارای اهمیت بود: نخست منطقه ای برای حفظ هندوستان، دوم آبراهی پراهمیت که باید حفظ می شد. در این نوشتار شیوه های استعمار انگلستان در منطقه، نقش لرد کرزن، مجری و طراح حضور بریتانیا در اواخر سده نوزدهم و اویل سده بیستم، دلایل سرنگونی حکومت قاجاریه و پیامدهای حضور قدرت خارجی در خلیج فارس بررسی می شود.

۴۰.

مناسبات اقتصادی ایران و آفریقا: فرصت ها و تهدیدها

نویسنده: سلینمان حیدرپور دعوی سرا

منبع: پژوهشنامه آفریقا سال اول بهار ۱۳۸۸ شماره ۱

کلید واژه ها: فقر بیکاری توسعه سرمایه گذاری

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۵۸ تعداد دانلود : ۶۹۷

رشد جمعیت و نیاز بیشتر به منابع، فرصت های اقتصادی و تجاری برای رفع مشکلاتی چون فقر، گرسنگی، بیکاری و انرژی، کشورهای جهان را وادار کرده است تا به فکر چاره جویی باشند. در این خصوص سه دسته از کشورها هستند که به دلایلی، چون توسعه نیافتگی در زمینه های اقتصادی و عمرانی و صنعتی، رشد اقتصادی بالا و نیاز به انرژی فراوان، درآمد مازاد و نیاز به سرمایه گذاری برای رفع بیکاری و صادرات محصولات، ناچارند به دنبال منابع مالی، انرژی، مواد خام و بازارهای تازه باشند.قاره آفریقا با قدمتی هزاران ساله، قدیم ترین قاره جهان با بیش از 30 میلیون کیلومتر مربع معادل یک پنجم خشکی های کره زمین، 54 کشور مستقل و جمعیتی بالغ بر 900 میلیون نفر حدود هفده درصد جمعیت جهان را در خود جای داده است. این قاره از نظر منابع کانی و طبیعی غنی ترین و در عین حال به لحاظ توسعه نیافتگی و فقر در ردیف عقب مانده ترین قاره جهانمحسوب و پیش بینی می شود در سال 2050 م. جمعیت آفریقا به 2 میلیارد نفر برسد. با توجه به درآمد مازاد ناشی از فروش نفت در ایران، تورم ناشی از افزایش نقدینگی، مشکل بیکاری و نیاز به مواد خام و بازار مصرف محصولات، توجه به ویژگی های منحصربه فرد قاره آفریقا برای سرمایه گذاری و همکاری های اقتصادی ضروری است. با توجه به اهداف یادشده، مقامات بلندپایه کشور با هدف حمایت از محرومان، رسیدن به اهداف چشم انداز سند بیست ساله و کمک به مسلمانان، می توانند علاوه بر صادرات محصولات کشاورزی، صنعتی و رفع بیکاری در داخل کشور، با نیروی انسانی ماهر و دانش فنی در توسعه و پیشرفت آفریقا نیز گام مؤثری بردارند.

درخت حوزه‌های تخصصی