ریشه یابی علل حضور پزشکان انگلیسی در ایران عصر قاجار و نقش آنها در مسائل سیاسی ، اجتماعی ، دینی و علمی آن زمان (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

با آغاز سده نوزدهم میلادی و ظهور امپراتوری های جدید مثل بریتانیا، فرانسه و روسیه که جانشین قدرت های پیشین چون اسپانیا و پرتغال و هلند شده بودند و آغاز رقابت های سیاسی و اقتصادی آنها که کانون اصلی آن از غرب به شرق منتقل شده بود، کشور ایران نیز در گردونه رقابت های توسعه طلبانه این دولت ها قرار گرفت. از آن پس، هیئت های سیاسی رسمی یا غیررسمی دولت های یاد شده به دربار شاهان قاجار راه پیدا کردند. در آن مقطع، سیاستمداران و دولتمردان بریتانیا زمینه حضور بسیاری از طبقات گوناگون جامعه خود را در ایران فراهم کردند. یک دسته از آنها پزشکان بودند که پس از ورود به ایران در موقعیت ها و محل های مختلفی از قبیل دربار شاهان قاجار، سفارتخانه ها، کنسولگری ها، هیئت های تبلیغی و در میان مردم ایران حضور یافتند. در این نوشتار کوشش شده است تا علل و عوامل حضور پزشکان انگلیسی در ایرانِ عصر قاجار ریشه یابی شود.