درخت حوزه‌های تخصصی

هر حوزه علمی نوظهوری با چالش تشریح موضوع متمایز و قلمرو نظری – مفهومی منحصر به فرد خود یا به بیان دیگر هویت علمی مواجه است. وجه تمایز حوزه های علمی در موضوع آن ها نهفته بوده و کارآفرینی نیز به عنوان یک حوزه علمی نوظهور از این قاعده مستثنی نبوده و در جهت نیل به یک هویت علمی متمایز، ناگزیر به عبور از چالش تعریف موضوع خود به عنوان یکی از الزامات بنیادین فعالیت های هویت آفرینی است. تعریف موضوع کارآفرینی به عنوان یک حوزه علمی زمینه وبستر لازم را جهت سامان دهی به فعالیت های آموزشی، پژوهشی و مشاوره آن به خوبی فراهم می کند. وحدت بخشی به فعالیت ها به ویژه یکپارچه سازی آموزش ها و پژوهش های پراکنده بر محور موضوع کارآفرینی موجب تسریع در رشد و توسعه کارآفرینی به عنوان یک حوزه علمی نوظهور می شود. این نوشتار دیدگاه های مختلف را درباره موضوع کارآفرینی به عنوان یک حوزه نوظهور علمی برسی نموده، سپس فرصت را با نگاه فرآیندی بر اساس منطق و استدلال قابل پذیرش همگانی به عنوان موضوع متمایز و یکپارچه ساز نظریه های و چارچوب ها و در عین حال بسیار با اهمیت برای دنیای پویای معاصر ارایه می نماید. در این نوشتار جهت بررسی ونیل به هدف از روش ترکیبی استفاده می شود.

هدف این پژوهش بررسی کارآفرین درون سازمانی در شرایط موجود و همچنین بررسی دیدگاه ها مدیران میانی در این زمینه، در سازمان جهاد کشاورزی استان خوزستان است. این مطالعه از نوع پیمایشی بوده و برای جمع آوری داده ها از ابزار پرسشنامه که پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ (0.89) تایید شده، استفاده شده است. جامعه مورد مطالعه در برگیرنده 114 نفر از مدیران میانی بوده است. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS تحت ویندوز انجام گرفته و از آ»ار تحلیلی نظیر ضریب همبستگی، مقایسه میانگین، تحلیل تشخیصی و ضریب رگرسیون چندگانه بهره گرفته شده است. نتایج ضریب همبستگی نشان داد که بین تمام متغیرهای سازمان مورد مطالعه (نظام کنترل، تصمیم گیری، ارتباطات، خطر پذیری، تغییر، نوآوری، آموزش و تحقیق، تشکیل گروه، اهداف و پاداش سازمانی) هم درشرایط موجود و هم در ارتباط با دیدگاه مدیران همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد. نتایج ضریب همبستگی همچنین بیان کننده همبستگی منفی بین میزان کارآفرینی درون سازمانی با سن و سابقه مدیریتی است. نتایج آزمون علامت نشان داد که در وضعیت موجود سازمان در ارتباط با کارآفرینی متغیرهای سازمانی مورد مطالعه غیر کارآفرینانه عمل می کند. آزمون آنالیز واریانس مشخص نمود که در شرایط موجود سازمان (کنترل، آموزش و تحقیق، مدیریت تغییر، اهداف وتصمیم گیری سازمانی) بیشترین تاثیررا بر کارآفرینی درون سازمانی خواهند داشت و نتایج آزمون تحلیل تشخیصی نیز مشخص کرد که در تشخیص مدیران کارآفرین از مدیران غیر کارآفرین متغیرهای نوآوری، پاداش، کنترل، تصمیم گیری و آموزش و تحقیق سازمانی بیشترین نقش را دارند.

دانش سازمانی و مدیریت در طول یک صد سال اخیر دستخوش تغییرات و تحولات بنیادی شده است. از اوایل دهه 1980، سازمان ها به منظور تسریع تغییرات، توجه زیادی به خلاقیت و نوآوری نشان دادند. امروزه سازمان ها باید نوآوری داشته باشند تا زنده بمانند؛ بنابراین بهترین روش تشویق افراد خلاق است تا در ساختار سازمان به یک کارآفرین تبدیل شوند. هدف از مقاله حاضر بررسی رابطه مهارت ها و قابلیت های کارآفرینی با میزان کارآفرینی سازمانی است. جامعه پژوهش کلیه مدیران میانی شرکت ایران خودرو هستند که به روش نمونه گیری تصادفی 132 نفر به عنوان نمونه انتخاب شده اند. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه محقق ساخته بر اساس طیف لیکرت است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که رابطه معناداری بین مهارت ها و قابلیت های کارآفرینی با میزان کارآفرینی سازمانی وجود دارد، هم چنین میزان کارآفرینی سازمانی با توجه به متغیرهای جنس، سن، سطح تحصیلات و سنوات خدمت متفاوت است.

کارآفرینی را به مثابه «موتور توسعه اقتصادی» به کار گرفته اند، زیرا میتواند در رشد و توسعه اقتصادی کشورها که سبب افزایش بهره وری، ایجاد اشتغال و رفاه اجتماع میشود، نقش مهمی داشته باشد. شرکت آب و فاضلاب استان گلستان در راستای سیاست خصوصیسازی اقدام به واگذاری فعالیت های خود به بخش خصوصی نموده است. حال نکته مورد توجه این است که اقدام به واگذاری فعالیت ها به عنوان یکی از روش های خصوصیسازی چه نتایجی را برای این سازمان در بر خواهد داشت و اینکه چه تأثیری بر کارآفرینی و توسعه آن خواهد گذاشت. لذا سؤال اصلی پژوهش حاضر این است که: آیا میان واگذاری فعالیت های دولتی و توسعه بستر کارآفرینی رابطه معنیداری وجود دارد؟

هدف اصلی این پژوهش، بررسی اثربخشی مدیریت در زمینه سازی برای بروز و پرورش کارآفرینی از دیدگاه کارکنان شرکت نفت مناطق مرکزی ایران بوده است. بدین منظور، پنج شاخص اصلی برای کارآفرینی در نظر گرفته شدند که شامل خلاقیت و نوآوری، ریسک پذیری، مسئولیت پذیری، قدرت تصمیم گیری و مشارکت جویی بودند. در راستای پاسخ گویی به فرضیات پژوهش، اطلاعات به صورت کتاب خانه ای و میدانی جمع آوری شد. در جمع آوری اطلاعات میدانی، از ابزار اندازه گیری پرسش نامه استفاده گردید. پرسش نامه تحقیق پس از مطالعه دقیق ادبیات پژوهش تدوین شد. نتایج پژوهش نشان داد که مدیریت شرکت نفت مناطق مرکزی در زمینه سازی مناسب برای شاخص های ریسک پذیری، مسئولیت پذیری، قدرت تصمیم گیری و مشارکت جویی موفق و در زمینه خلاقیت و نوآوری ناموفق بوده است. با توجه به اینکه شرکت هیچ برنامه آموزشی در زمینه کارآفرینی برای کارکنان طراحی و اجرا نکرده بود و با توجه به دولتی بودن این شرکت (تحقیقات متعدد نشان داده است که کارآفرینی در شرکت های خصوصی بیش از شرکت های دولتی مورد توجه قرار می گیرد) می توان گفت که مدیران شرکت نفت عملکرد رضایت بخشی در زمینه کارآفرینی داشته اند.

کارآفرینی به عنوان موتور محرکه توسعه اقتصادی و اجتماعی نقش اساسی درفرآیند توسعه جوامع دارد. کسب و کارهای کوچک بهترین مامن برای فعالیت های کارآفرینانه است واین امر مستلزم آن است که صاحبان و کارکنان کسب و کارهای کوچک از مهارت ها و توانایی های کارآفرینانه برخوردار باشند. دراین مقاله که مستخرج از تحقیقی میدانی است، ضمن پرداختن به برخی مفاهیم کارآفرینی،چالش ها و اهداف آموزش کارآفرینی و چرخه حیات کسب و کارهای کوچک مورد بررسی قرار گرفته است. در ادامه نیز ضمن تعریف مساله، سوالات پژوهش، روش تحقیق، جامعه و نمونه آماری و قلمرو تحقیق بیان شده و در بخش دیگر نیز اطلاعات حاصل از مشاهدات، مصاحبه ها و پرسشنامه تحقیق تجزیه و تحلیل شده و در پایان نیز پیشنهاداتی درباره طراحی و اجرای دوره های آموزش کارآفرینی بیان شده است.