سعدی پژوهی

نمایش ۱۲۱ تا ۱۴۰ مورد از کل ۶۰۸ مورد.

۱۲۱.

گردشی در بوستان

نویسنده: حبیب یغمایی

منبع: سعدی شناسی اردیبهشت ۱۳۸۹ دفتر سیزدهم

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۴۶ تعداد دانلود : ۱۰۸۸

در این مقاله، پس از بررسی کوتاهی پیرامون زندگی و سرگذشت سعدی و نحوة تدوین آثارش و نیز تبیین جایگاه سعدی در شعر و ادب ایران زمین، نویسنده به بررسی بوستان و اهمیّت آن پرداخته است. او سعدی را بزرگترین شاعر جهان میداند و بوستان او را بهترین کتاب.

۱۲۲.

بررسی گلستان سعدی با تکیه بر یافته های روان تحلیل گری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فاتح رحمانی محمدهادی مرادی فرزین رضاعی

منبع: بوستان ادب سال دوم پاییز ۱۳۸۹ شماره ۵

کلیدواژه‌ها: سعدی گلستان ناهشیاری روان تحلیل گری

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۶۰۱ تعداد دانلود : ۱۷۲۸

۱۲۳.

سعدی و نظریة اخلاقی کمآزاری

نویسنده: اصغر دادبه

منبع: سعدی شناسی اردیبهشت ۱۳۸۹ دفتر سیزدهم

کلیدواژه‌ها: ایران سعدی کم آزاری

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۹۴۲ تعداد دانلود : ۱۷۶۳

این مقاله با هدف تبیین موضوع نظریه اخلاقی کمآزاری در دو بخش سامان یافته است که در بخش نخست نگاهی گذرا به نظریههای اخلاقی متفکران یونان و در بخش دوم نظریههای اخلاقی متفکران ایران زمین مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. و در بخش دوم به بررسی دیدگاه محمد زکریای رازی، نظامی و حافظ در این باره پرداخته شده و در بخش دیگر نیز، نظریه خداوندگار حکمت و ادب، سعدی، پیرامون کمآزاری مورد بحث و بررسی قرار گرفته تا ذیلی باشد بر نظریه این بزرگمرد در پرداختن آرمانشهر در بوستان.

۱۲۴.

نکته ای چند در گلستان و بوستان

نویسنده: هاشم جاوید

منبع: سعدی شناسی اردیبهشت ۱۳۸۹ دفتر سیزدهم

کلیدواژه‌ها: مشتری سعدی بوستان فایق یلدا

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۰۶ تعداد دانلود : ۸۵۰

در این مقاله کوشیده شده است تا معنای درست برخی از کلمات و یا عبارات به کار رفته در برخی ابیات بوستان مورد بحث و بررسی قرار گیرد و بدین منظور حکایت مأمون و کنیزک از باب اول بوستان و نیز داستان معروف عبدالعزیز از همین باب مورد بررسی قرار گرفته و معنای جدیدی از برخی واژگان و عبارات در بیت ارایه شده است.

۱۲۵.

چشمارو چیست؟

نویسنده: احمدعلی رجایی

منبع: سعدی شناسی اردیبهشت ۱۳۸۹ دفتر سیزدهم

کلیدواژه‌ها: سعدی بوستان چشمارو

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۹۴ تعداد دانلود : ۱۲۶۹

در این مقاله نویسنده به شرح بیتی از باب دوم بوستان میپردازد که واژة «چشمارو» در آن ضمن حکایتی از بخیلی توانگر آمده که در بند زر است و با پسرش که فرزندی شادخوار است، میزید. فرزند زرِ به خاک نهفتة پدر را بیرون میآورد و به باد میدهد و بر دیدة گریان پدر میخندد. نویسنده ضمن بررسی مفاهیم لغوی و اصطلاحی این واژه در فرهنگها و آثار شاعران، میکوشد تا معنای درستی از این بیت ارایه نماید.

۱۲۶.

بوستان سعدی

نویسنده: علی دشتی

منبع: سعدی شناسی اردیبهشت ۱۳۸۹ دفتر سیزدهم

کلیدواژه‌ها: زبان سعدی بوستان

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۴۰ تعداد دانلود : ۱۱۱۵

نویسنده کوشیده است تا به معرفی بوستان سعدی به عنوان شاهکار و یکی از سه حادثة بینظیر ادب فارسی بپردازد و آنرا اثری یکدست، پخته، فصیح و نمونة عالی بلاغت معرفی نماید. او بوستان را از استواری یکنواخت برخوردار میداند و عواملی چون لفظ، پختگی بیان، ترکیبات منسجم، استحکام جملهبندی و روانی را مهمترین شاخص برتری این اثر بر دیگر آثار میداند. در ادامه نیز به بررسی محتوایی اشعار بوستان میپردازد و بر آن است که بوستان به طور مطلق به پند و نصحیت روی نمیآورد، بلکه در هدایت مردم به نیکی، به آنها نشان میدهد که خیر و مصلحت آنها در رفتار خوب آنهاست.

۱۲۷.

مقایسة ساختارهای منطق الطیر مثنوی معنوی و بوستان

نویسنده: احمد سمیعی (گیلانی)

منبع: سعدی شناسی اردیبهشت ۱۳۸۹ دفتر سیزدهم

کلیدواژه‌ها: مثنوی مولانا منطق الطیر عطار بوستان سعدی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۹۷۶ تعداد دانلود : ۱۰۷۶

در این مقاله نویسنده به مقایسه ساختارهای سه منظومه منطقالطیر عطار، مثنوی مولانا و بوستان سعدی پرداخته و به وجوه اشتراک و تفاوتهای موجود میان این سه منظومه اشاره نموده است. وجوهی چون حضور دو جزء عمده در سه منظومه همچون گفتارهایی در بیان نظری افکار و نیز حکایات و تمثیلهایی برای مصور ساختن آن افکار، وجود اندیشهورزی در هر سه منظومه با ویژگیهای خاص و منحصر به فرد در هر یک.

۱۲۸.

تشنیع های ناروا بر سعدی

نویسنده: سعید حمیدیان

منبع: سعدی شناسی اردیبهشت ۱۳۸۸ دفتر دوازدهم

کلیدواژه‌ها: سعدی کلستان

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه سعدی پژوهی

تعداد بازدید : ۱۱۴۸ تعداد دانلود : ۱۱۸۷

در این مقاله کوشیده شده تا تشنیعهای ناروایی که بر آثار سعدی گرفته شده است، مورد بررسی و کنکاش قرار گیرد. در باب کلیت خردههایی که از حدود یکصد و بیست سال پیش تاکنون بر سعدی و به ویژه گلستان گرفتهاند، کمتر سخن مستدل و مستند و همراه با بحث و دقت کافی عنوان شده. از این رو بسیاری از این سخنان بیپایه و به دور از استدلالهای علمی است که در این مقاله کوشش شده تا بدین موارد پرداخته شود.

۱۲۹.

محتوای جامعه شناختی گلستان سعدی

نویسنده: امید علی احمدی

منبع: سعدی شناسی اردیبهشت ۱۳۸۸ دفتر دوازدهم

کلیدواژه‌ها: جامعه شناختی سعدی گلستان

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۱۷۶ تعداد دانلود : ۵۶۴۵

گلستان سعدی به عنوان اثری که از جملهء آثار موفق جهان و ایران قرار دارد، میتواند نمونهای عالی و مهم در تاریخ ادبیات ایران به شمار آید که در صورت تحلیل جامعهشناختی آن، قادر خواهیم بود ضمن ورود روشمند به تحلیل جامعهشناختی آثار ادبی ایران، از منظر جامعهشناسی تاریخی، امکان درک و فهم جامعهشناختی دورهای از تاریخ بغرنج و مهم ایران و توصیفی جامعهشناختی از وضع اجتماعی و فرهنگی آن عصر را فراهم آوریم. در این راه امکان درک و توصیف نهادهای مهم اجتماعی در قرن هفتم از جمله نهاد سیاست، حکومت،خانواده، اقتصاد، دین و آموزش و پرورش و همچنین اطلاعاتی در خصوص نقشها و هنجاری اجتماعی در متن نهادهای اجتماعی به دست میآید که به همراه سایر اطلاعات موجود در گلستان سعدی میتواند تصویری نسبتاً کامل از یک جامعه ارایه نماید.در این مقاله کوشیده شده است تا از این منظر گلستان مورد بررسی قرار گیرد.

۱۳۰.

رویکردهای تازه به گلستان (سالهای1376 تا 1385 )

نویسنده: فرزانه معینی

منبع: سعدی شناسی اردیبهشت ۱۳۸۸ دفتر دوازدهم

کلیدواژه‌ها: ساختار حکایات کلستان

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۰۲ تعداد دانلود : ۹۳۹

در این مقاله کوشیده شده است تا مقالات سالهای 1376 تا 1385 پیرامون گلستان، مورد بررسی قرار گیرد و آن دسته از مقالاتی که دارای رویکردی تازه به گلستان است مورد بررسی و معرفی قرار گیرد. این مقالات شامل 65 مقاله درباره موضوعات گوناگون اجتماعی، سیاسی، تربیتی، روانشناختی، جامعهشناختی و... پیرامون گلستان سعدی است.

۱۳۱.

«کاری نیمه تمام از مردی تمام»: «غزلهای سعدی، تصحیح [بدون] توضیح دکتر غلامحسین یوسفی»

نویسنده: کاووس حسن لی

منبع: پژوهشنامه زبان و ادبیات فارسی سال اول بهار ۱۳۸۸ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: غزل سعدی محمدعلی فروغی غلامحسین یوسفی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه سعدی پژوهی

تعداد بازدید : ۵۳۶۹ تعداد دانلود : ۲۰۶۹

سخنشناسان و سخنسنجان زبان فارسی، غزلهای سعدی شیرازی را همواره از شاهکارهای بیهمانند شعر فارسی به شمار آوردهاند. دیوان غزلیات سعدی تاکنون چندین بار تصحیح و منتشر شده است. یکی از این تصحیحات که در سال 1385 (شانزده سال پس از درگذشت شادروان دکتر یوسفی) منتشر شد، کتابی است با نام غزلهای سعدی، تصحیح و توضیح دکتر غلامحسین یوسفی. این تصحیح که با همکاری دکتر پرویز اتابکی صورت پذیرفته است، با متن غزلهای سعدی، به تصحیح محمدعلی فروغی تفاوتهای آشکار دارد، اما بسیاری از این تفاوتها در کتاب نشان داده نشده است، در حالی که متن مصحح فروغی، یکی از منابع مورد استفاده در تصحیح یاد شده بوده است. غلامحسین یوسفی پیش از تصحیح غزلهای سعدی، تصحیح بوستان و گلستان را به ترتیب در سالهای 1359 و 1363 منتشر کرده بود، اما از دیدگاه کیفی، اثر اخیر او هرگز همسنگ با دو اثر گذشتهاش نیست. در این مقاله مواردی از تفاوتهای متن غزلهای سعدی در دو تصحیح فروغی و یوسفی مقایسه و بررسی شده است.

۱۳۲.

نقدی بر بوستان سعدی نوشته دکتر حسن انوری

نویسنده: احمد علیزاده آرش مطلبی

منبع: کتاب ماه ادبیات سال سوم مرداد ۱۳۸۸ شماره ۲۸

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه سعدی پژوهی

تعداد بازدید : ۱۵۴۴ تعداد دانلود : ۱۰۸۰

۱۳۳.

شیوه های کاربرد آیات و احادیث در مکالمه های حکایات گلستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: احمد امیری خراسانی نجمه فعال

منبع: بوستان ادب سال اول زمستان ۱۳۸۸ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: گفت و گو سعدی نشر گلستان حکایت و داستان

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۹۴۳ تعداد دانلود : ۹۴۱

سعدی درگلستان به دلایل چندی که اولین و مهم ترین آن همان رواج استفاده از آیات و احادیث در نثر فنی است، به گونه ای متفاوت به استفاده از آیات و احادیث پرداخته است. حکایت نویسی که خود نوعی داستان با ویژگی هایی مخصوص، خاصه در نثر و کلام سعدی است،گلستان را به صورت نثری با ویژگی های انواع متون داستانی درآورده است. یکی از مهم ترین عناصرکه در واقع از عناصر اصلی تشکیل دهنده ی درام بوده و درحکایات بـه ابعـادگسـترده ای دیده می شود، دیالوگ یا مکالمه است؛ لذا آیات و احادیث، مناسب ترین جایی که می توانند درحکایات آورده شوند در خلال گفتـگوهاسـت که بـه گـونه ای کامـلاً طـبیعی در زبـان سـعدی در میان گفتـگوهــا آورده می شوند و هرگز کلام را از عادی بودن خارج نمی کنند. مکالمه های قرآنی به شکل های مختلف گاه از زبان شخصیت ها و گاه از زبان راوی بیان می شوندکه خود به سه شکل متفاوت در حکایات آمده است. نتیجه ی حاصل به روشنی بیانگر این مطلب است که، میزان کاربرد مکالمه های قرآنی از زبان راوی دارای بسامد بیشتری نسبت به کاربرد آن در مکالمه های دیگر اشخاص بوده است.

۱۳۴.

گِله از فراق شرح غزلی از سعدی

نویسنده: نصرالله پورجوادی

منبع: جاویدان خرد دوره جدید زمستان ۱۳۸۸ شماره ۵

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه سعدی پژوهی

تعداد بازدید : ۱۷۶۶ تعداد دانلود : ۱۳۲۶

غزلهای سعدی بر اساس مذهب عشق است. در غزلی که در اینجا شرح داده می شود سعدی از عشقی سخن می گوید که در ازل با جان آدمی پیوند یافته است و چون به این جهان می آید به درد فراق مبتلا می شود. سعدی از این عشق ازلی به باده ای تعبیر می کند که خمار آن در دوران فراق این جهانی او را طالب نوشیدن جامی دیگر از آن می کند. اما ساقی این جام را در ازای سعی و عمل نمی دهد. کاری که عاشق باید بکند افتادگی آموختن است و ترک گله از یار کردن.

۱۳۵.

سعدی و لافونتن

نویسنده: میر جلال الدین کزازی

منبع: سعدی شناسی اردیبهشت ۱۳۸۸ دفتر دوازدهم

کلیدواژه‌ها: سعدی گلستان لافونتن فسانه ها

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۳۹۷ تعداد دانلود : ۱۳۵۳

در این جستار، شیوة سخنوری دو شاعر بزرگ ایرانی و فرانسوی: سعدی و لافونتن سنجیده و بررسیده آمده است، بر پایهء یکی از فسانههای لافونتن که برگرفته از حکایتی است در گلستان سعدی و نشان داده شده است که حکایت سعدی چگونه سَختهتر و سُتوارتر و هنریتر از فسانة لافونتن است.

۱۳۶.

سعدی و داستان نویسی ِ معاصر

نویسنده: حسن میرعابدینی

منبع: سعدی شناسی اردیبهشت ۱۳۸۸ دفتر دوازدهم

کلیدواژه‌ها: سعدی گلستان داستان نویسی معاصر

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۸۰ تعداد دانلود : ۱۱۵۶

با جستجو در حوادث و حکایات گلستان میتوان به نکات ارزشمندی از جامعهشناسی و روانشناسی اجتماعی روزگار سعدی دست یافت. در این مقاله کوشیده شده تا بدین امر پرداخته شود تا به جای موزهای کردن آثار کلاسیک، به بهره بردن از آنها برای غنا بخشیدن به ادبیات امروز بیاندیشیم و به دانشگاهها نیز اهمیت این امر را یادآور شویم. همچنین تأثیرپذیری نویسندگانی چون توللی، جمالزاده، حجازی، جلال آلاحمد، چوبک، گلستان، گلشیری، دولتآبادی و... از سعدی در این مقاله مورد بررسی اجمالی قرار گرفته است.

۱۳۷.

خدای خوانی و آمرزش خواهی در شعر سعدی

نویسنده: عبدالرضا مدرس زاده

منبع: پژوهشنامه زبان و ادبیات فارسی سال اول زمستان ۱۳۸۸ شماره ۴

کلیدواژه‌ها: مرگ سعدی سبک عراقی استغفار شعر اخلاقی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه سعدی پژوهی

تعداد بازدید : ۱۷۲۳ تعداد دانلود : ۹۲۷

تقریباً همه سعدی شناسان، این شاعر بزرگ را معلم اخلاق و استاد ترویج مبانی تربیتی و آموزشی می دانند و به رغم برخی انتقادها و نکته گیری ها، باز شان والای او را در رواج اصول اخلاقی ستوده اند. به همین دلیل، ماندگاری سعدی تضمین شده و قطعی است. سعدی که از هر فرصت مناسبی در آثار گونه گون خود از گلستان تا قصاید و مواعظ برای بیان و ترویج اصول و مفاهیم اخلاقی استفاده می کند، از خدای خواهی و طلب آمرزش و مغفرت در پیشگاه خداوند، به عنوان یکی از الزامات رویکرد اخلاقی خویش یاد می کند و اتفاقاً آنجا که باب نصیحت پادشاه و ممدوح را باز می کند، این فرصت خدای خوانی و آمرزش خواهی را بهتر قدر دانسته و رسالت خویش را به انجام رسانیده است. کوشش حاضر، باز کاوی و بررسی این شگرد هنری و اخلاقی و معنوی سعدی است.

۱۳۸.

لطایف عرفانی عشق در باب پنجم گلستان سعدی

نویسنده: محمدیوسف نیری

منبع: سعدی شناسی اردیبهشت ۱۳۸۸ دفتر دوازدهم

کلیدواژه‌ها: عرفان عشق گلستان سعدی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۰۵۷ تعداد دانلود : ۲۶۹۶

معرفت یا عرفان پدیدهای وجدانی است؛ یعنی اتّفاقی که در جغرافیای ملکوتی وجود انسان میافتد. آنچه ما به عنوان معرفت مطرح میکنیم، به قول عزّالدین محمود کاشانی در مصباح الهدایه (ص 82) علمِ معرفت است نه خود معرفت و به تعریف همین نویسنده، معرفت نتیجة ذوق و حال است، نه حاصل علم و تصوّر و از کشف و عیان است، نه از خبر و برهان. (همو: ص 93). البته دست یافتن به تعریف نسبی و حتّی ناقص از عرفان دشوار است و به پژوهشهای مستقل نیازمند، امّا برای آنکه از بحران تعریف که آفت بزرگی در مقولات فرهنگی و تحقیقات عرفانی است، بر کنار باشیم، باید در تعریف نسبی خود، عوامل زمان و مکان و زبان و شیوههای پژوهش و جامعیّت و مانعیّت را به دقّت واکاوی کنیم. آنچه از موضوع و حوصلهء این مقاله بیرون است. لاجرم بر این اصل که مقبول همگان است، بسنده میکنیم که پدیدهء معرفت اگر از مقولة ادراک باشد، یا نگرش یا روش و والاتر اینکه تبدیل وجود انسان در سایه عرفان اتفاق میافتد، همه و همه امری وجدانی و به اعتبار حضور دین، قدسی است. پس چیزی است مربوط به باطن و درون انسان، امّا در هر کسی به گونهای خاص ظهور میکند. این باد اندر هر سری سودای دیگر میپزد. در اینجا، آنچه مطرح است این است که چگونه از تظاهرات بیرونی راهی به آن گنج نهانی بیابیم و چگونه مکتب و مدرس هر عارفی را با امتیازات و ارزشهای کاربردی آن بشناسیم و نشناسانیم. در این مقال کوشیدهایم تا از منظر انسانشناختی عرفانی و ارتباط آن با عالم، زبان لطایف عرفانی عشق را در باب پنجم گلستان بررسی کنیم.

۱۳۹.

التفاصیل نقیضة گلستان

نویسنده: امید کارگری

منبع: سعدی شناسی اردیبهشت ۱۳۸۸ دفتر دوازدهم

کلیدواژه‌ها: گلستان سعدی نقیضه التفاصیل توللی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۱۷۵ تعداد دانلود : ۳۱۷۷

کتاب التفاصیل اثر فریدون توللی (1298ـ1364ه.ش) به پیروی از سبک خاص سعدی در گلستان (مرسل مسجع) و همچنین به شیوه فرم حکایات گلستان (آمیختگی نظم و نثر) نگارش یافته است. این اثر متشکل از 76 قطعه طنزآمیز است. توللی در التفاصیل برخلاف واژههای استوار و ادبی و همچنین موضوعات جدی گلستان گاهی از کلمات ناهنجار و موضوعات غیرجدی استفاده نموده و با این شیوه، سبک گلستان را مورد نقیضه قرار داده است. در این مقاله نگارنده میکوشد، ضمن معرفی ساختار قطعات کتاب التفاصیل، اصول نقیضهسازی را نیز در این اثر بررسی کند. سپس مشخص کند که التفاصیل از نظر فرم و طرح در کدام دسته از انواع نقیضهها قرار دارد و در پایان با ذکر نمونه قطعاتی از کتاب، اهداف نویسنده را از نقیضهپردازی نشان دهد تا معلوم گردد که التفاصیل نقیضهء گلستان سعدی است.

۱۴۰.

منشا چهار حکایت و چند بیت شیخ اجل در آثار گذشتگان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدحسین کرمی

منبع: پژوهشنامه زبان و ادب فارسی (گوهر گویا) ۱۳۸۸ شماره ۳ (پیاپی ۱۱)

کلیدواژه‌ها: سعدی گلستان خصیب گرگ زاده حاتم طایی و سلطان روم منشاحکایات

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه سعدی پژوهی

تعداد بازدید : ۱۷۶۶

میراث گرانب های ادب فارسی حاصل تلاش، اندیشه و ذوق تمامی شاعران و نویسندگان ایرانی و گاه غیرایرانی گذشته است که ممکن است از برخی ازآن ها حتی نامی نمانده باشد، اما نتیجه آن تلاش ها در قالب آثار شاعران و نویسندگان به جای مانده و به دست ما رسیده است. بدین معنی که همه نویسندگان و شاعران گذشته در ایجاد و توسعه ادبیات فارسی نقش داشته اند. منتها نقش برخی بسیار برجسته و برخی دیگر بسیار کمرنگ بوده است. پیگیری و ریشه یابی مضامین و اندیشه ها و شناسایی منابع و ماخذ آثار هر کدام از شاعران و نویسندگان، کاری شایسته خواهد بود، زیرا می تواند پیشینه یک اندیشه و نقش بسیاری از کسانی را که در این زمینه موثر بوده، بنمایاند. با اینکه از روزگارسعدی به بعد تقریبا هیچ شاعر و نویسنده آشنا به زبان فارسی نیست که از او تاثیرنپذیرفته باشد، اما در این مقاله مضامین چهار حکایت و چند بیت مشهور از اشعار سعدی که در آثار پیشینیان، مانند تاریخ طبری، تاریخ یعقوبی، اشعار سنایی و جوامع الحکایات عوفی و... آمده است، مورد بررسی و تطببیق قرار گرفته است و مشخص شده که احتمالا سعدی آنها را خوانده یا شنیده و به صورت آگاهانه یا ناخودآگاه، اما هنرمندانه در آثارش درج یا به صورت توارد بر ذهن و اندیشه اش خطور کرده است. این موارد عبارتند از حکایت گماشتن هارون الرشید شخصی سیاه و زشت چهره به حکومت مصر، خبر دادن به انوشیروان از مرگ دشمن، مضمون « عاقبت گرگ زاده گرگ شود»، «حکایت حاتم طایی و سلطان روم»، «یکی را زشتخویی داد دشنام»، «به مردی که ملک سراسر زمین...» و« بنی آدم اعضای یک پیکرند».

درخت حوزه‌های تخصصی