سعدی پژوهی

نمایش ۱۲۱ تا ۱۴۰ مورد از کل ۶۰۸ مورد.

۱۲۱.

حکمت عملی در بوستان

نویسنده: غلامحسین ابراهیمی دینانی

منبع: سعدی شناسی اردیبهشت ۱۳۸۹ دفتر سیزدهم

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 707 تعداد دانلود : 955

در این مقاله، ضمن بررسی و تبیین حکمت عملی و جایگاه آن در ادبیات، بوستان سعدی و حکمت عملی موجود در آن مورد بحث و بررسی قرار گرفته است و از آن به عنوان علم اخلاق و علم بایدها و نبایدها در زندگانی و هستی بشر، یاد شده است. بر همین اساس، علم اخلاق و یا حکمت عملی سعدی در ابواب دهگانه بوستان مورد بررسی قرار گرفته، شاهد مثالهایی با ذکر دلیل و برهان ارایه شده است.

۱۲۲.

تاثیرسعدی بر آثار ولتـر (فیلسوف قرن 18 فرانسه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فاطمه عشقی

منبع: پژوهش های زبان و ادبیات تطبیقی سال اول پاییز ۱۳۸۹ شماره ۳

کلید واژه ها: تسامح عدالت شرق یکتاپرستی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 680 تعداد دانلود : 721

تحقیقات وسیعی درباره سعدی و غرب تا به حال انجام شده است، اما سهم سعدی در آثار ولتر، این فیلسوف روشنگر که امروز حتی به نام پیش کسوتِ تساهل و تسامح شناخته شده است و تمام دوران طولانی زندگیش را برای بهبود جوهره وجود انسانی چه از طریق حکایات (معروف ترین آن ها زدیگ یا صادق) و چه از طریق تحقیقات تاریخی (تاریخ شاهان یا تتبع بر اخلاقیات) صرف کرد بسیار است. فیلسوفی چون ولتر در سعدی همان آنی را پیدا کرد که تا آخر قرن 17 افکار مسالمت جویانه اش به خصوص نزد سیاحان پروتستان ستایش شد. از اوایل قرن 18 روشنگران برای اشاعه مرام فلسفی خود بر پایه انسانگرایی مسیحی کلاسیک جدید خلاف کلاسیک یونان باستان در جهت بهبود وضع سیاسی و مذهبی جامعه فرانسه بر مبنای وضع قوانین و اعتلای اخلاقیات احتیاج به منابع زنده و مستدل از کشورهای بر سر زبان و دور از اروپا داشتند. خواهان آن بودند که با نشان دادن فرهنگ غنی دیگری کمبودها و خود باوری های بی محتوای طبقه فرهنگ زده فرانسه را انتقاد کنند. شواهد و تحقیقات نشان می دهد که ولتر بیش از آنچه به طورگذرا بخواهیم در باره اثر پذیریش از سعدی در قسمتی از حکایاتش بگوییم به او مدیون است. جای پای او را چه مستقیم آنجا که خود اعتراف می کند و چه غیر مستقیم آنجا که در تاملات و واکنش هایش انعکاس می یابد، می توان جست وجو کرد. در ادبیات ولتر نه تنها شرق افسانه ای با طنز و استعاراتش نفوذ دارد، بلکه فلســـفه اخلاقی، خداپرستی و سیاسی و بالاخره ایده آل انسان دوستی سعدی نیز در نوشته هایش(1) حلول کرده است؛ به همین دلیل هم منابعی را که نشان می دهند ولتر از سعدی بهره ها برده است، نباید از نظر دور داشت، زیرا این منابع می توانند ادعای تفاهم ولتر با سعدی را در این پژوهش ثابت کنند و دلایلی بر پیشرفت تاثیر افکار سعدی بر میراث گذاران اواخر قرن و شعرا، محققان و مترجمین قرن 19و ادبیات نوین باشند.

۱۲۳.

سعدی و نظریة اخلاقی کمآزاری

نویسنده: اصغر دادبه

منبع: سعدی شناسی اردیبهشت ۱۳۸۹ دفتر سیزدهم

کلید واژه ها: ایران سعدی کم آزاری

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 38 تعداد دانلود : 511

این مقاله با هدف تبیین موضوع نظریه اخلاقی کمآزاری در دو بخش سامان یافته است که در بخش نخست نگاهی گذرا به نظریههای اخلاقی متفکران یونان و در بخش دوم نظریههای اخلاقی متفکران ایران زمین مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. و در بخش دوم به بررسی دیدگاه محمد زکریای رازی، نظامی و حافظ در این باره پرداخته شده و در بخش دیگر نیز، نظریه خداوندگار حکمت و ادب، سعدی، پیرامون کمآزاری مورد بحث و بررسی قرار گرفته تا ذیلی باشد بر نظریه این بزرگمرد در پرداختن آرمانشهر در بوستان.

۱۲۴.

نکته ای چند در گلستان و بوستان

نویسنده: هاشم جاوید

منبع: سعدی شناسی اردیبهشت ۱۳۸۹ دفتر سیزدهم

کلید واژه ها: مشتری سعدی بوستان فایق یلدا

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 867 تعداد دانلود : 263

در این مقاله کوشیده شده است تا معنای درست برخی از کلمات و یا عبارات به کار رفته در برخی ابیات بوستان مورد بحث و بررسی قرار گیرد و بدین منظور حکایت مأمون و کنیزک از باب اول بوستان و نیز داستان معروف عبدالعزیز از همین باب مورد بررسی قرار گرفته و معنای جدیدی از برخی واژگان و عبارات در بیت ارایه شده است.

۱۲۵.

بوستان سعدی

نویسنده: علی دشتی

منبع: سعدی شناسی اردیبهشت ۱۳۸۹ دفتر سیزدهم

کلید واژه ها: زبان سعدی بوستان

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 760 تعداد دانلود : 459

نویسنده کوشیده است تا به معرفی بوستان سعدی به عنوان شاهکار و یکی از سه حادثة بینظیر ادب فارسی بپردازد و آنرا اثری یکدست، پخته، فصیح و نمونة عالی بلاغت معرفی نماید. او بوستان را از استواری یکنواخت برخوردار میداند و عواملی چون لفظ، پختگی بیان، ترکیبات منسجم، استحکام جملهبندی و روانی را مهمترین شاخص برتری این اثر بر دیگر آثار میداند. در ادامه نیز به بررسی محتوایی اشعار بوستان میپردازد و بر آن است که بوستان به طور مطلق به پند و نصحیت روی نمیآورد، بلکه در هدایت مردم به نیکی، به آنها نشان میدهد که خیر و مصلحت آنها در رفتار خوب آنهاست.

۱۲۶.

مقایسة ساختارهای منطق الطیر مثنوی معنوی و بوستان

نویسنده: احمد سمیعی (گیلانی)

منبع: سعدی شناسی اردیبهشت ۱۳۸۹ دفتر سیزدهم

کلید واژه ها: مثنوی مولانا منطق الطیر عطار بوستان سعدی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 747 تعداد دانلود : 333

در این مقاله نویسنده به مقایسه ساختارهای سه منظومه منطقالطیر عطار، مثنوی مولانا و بوستان سعدی پرداخته و به وجوه اشتراک و تفاوتهای موجود میان این سه منظومه اشاره نموده است. وجوهی چون حضور دو جزء عمده در سه منظومه همچون گفتارهایی در بیان نظری افکار و نیز حکایات و تمثیلهایی برای مصور ساختن آن افکار، وجود اندیشهورزی در هر سه منظومه با ویژگیهای خاص و منحصر به فرد در هر یک.

۱۲۷.

چشمارو چیست؟

نویسنده: احمدعلی رجایی

منبع: سعدی شناسی اردیبهشت ۱۳۸۹ دفتر سیزدهم

کلید واژه ها: سعدی بوستان چشمارو

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 413 تعداد دانلود : 380

در این مقاله نویسنده به شرح بیتی از باب دوم بوستان میپردازد که واژة «چشمارو» در آن ضمن حکایتی از بخیلی توانگر آمده که در بند زر است و با پسرش که فرزندی شادخوار است، میزید. فرزند زرِ به خاک نهفتة پدر را بیرون میآورد و به باد میدهد و بر دیدة گریان پدر میخندد. نویسنده ضمن بررسی مفاهیم لغوی و اصطلاحی این واژه در فرهنگها و آثار شاعران، میکوشد تا معنای درستی از این بیت ارایه نماید.

۱۲۸.

نقدی بر بوستان سعدی نوشته دکتر حسن انوری

نویسنده: احمد علیزاده آرش مطلبی

منبع: کتاب ماه ادبیات سال سوم مرداد ۱۳۸۸ شماره ۲۸

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه سعدی پژوهی

تعداد بازدید : 132 تعداد دانلود : 658

۱۲۹.

«کاری نیمه تمام از مردی تمام»: «غزلهای سعدی، تصحیح [بدون] توضیح دکتر غلامحسین یوسفی»

نویسنده: کاووس حسن لی

منبع: پژوهشنامه زبان و ادبیات فارسی سال اول بهار ۱۳۸۸ شماره ۱

کلید واژه ها: غزل سعدی محمدعلی فروغی غلامحسین یوسفی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه سعدی پژوهی

تعداد بازدید : 674 تعداد دانلود : 872

سخنشناسان و سخنسنجان زبان فارسی، غزلهای سعدی شیرازی را همواره از شاهکارهای بیهمانند شعر فارسی به شمار آوردهاند. دیوان غزلیات سعدی تاکنون چندین بار تصحیح و منتشر شده است. یکی از این تصحیحات که در سال 1385 (شانزده سال پس از درگذشت شادروان دکتر یوسفی) منتشر شد، کتابی است با نام غزلهای سعدی، تصحیح و توضیح دکتر غلامحسین یوسفی. این تصحیح که با همکاری دکتر پرویز اتابکی صورت پذیرفته است، با متن غزلهای سعدی، به تصحیح محمدعلی فروغی تفاوتهای آشکار دارد، اما بسیاری از این تفاوتها در کتاب نشان داده نشده است، در حالی که متن مصحح فروغی، یکی از منابع مورد استفاده در تصحیح یاد شده بوده است. غلامحسین یوسفی پیش از تصحیح غزلهای سعدی، تصحیح بوستان و گلستان را به ترتیب در سالهای 1359 و 1363 منتشر کرده بود، اما از دیدگاه کیفی، اثر اخیر او هرگز همسنگ با دو اثر گذشتهاش نیست. در این مقاله مواردی از تفاوتهای متن غزلهای سعدی در دو تصحیح فروغی و یوسفی مقایسه و بررسی شده است.

۱۳۰.

محتوای جامعه شناختی گلستان سعدی

نویسنده: امید علی احمدی

منبع: سعدی شناسی اردیبهشت ۱۳۸۸ دفتر دوازدهم

کلید واژه ها: جامعه شناختی سعدی گلستان

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 227 تعداد دانلود : 163

گلستان سعدی به عنوان اثری که از جملهء آثار موفق جهان و ایران قرار دارد، میتواند نمونهای عالی و مهم در تاریخ ادبیات ایران به شمار آید که در صورت تحلیل جامعهشناختی آن، قادر خواهیم بود ضمن ورود روشمند به تحلیل جامعهشناختی آثار ادبی ایران، از منظر جامعهشناسی تاریخی، امکان درک و فهم جامعهشناختی دورهای از تاریخ بغرنج و مهم ایران و توصیفی جامعهشناختی از وضع اجتماعی و فرهنگی آن عصر را فراهم آوریم. در این راه امکان درک و توصیف نهادهای مهم اجتماعی در قرن هفتم از جمله نهاد سیاست، حکومت،خانواده، اقتصاد، دین و آموزش و پرورش و همچنین اطلاعاتی در خصوص نقشها و هنجاری اجتماعی در متن نهادهای اجتماعی به دست میآید که به همراه سایر اطلاعات موجود در گلستان سعدی میتواند تصویری نسبتاً کامل از یک جامعه ارایه نماید.در این مقاله کوشیده شده است تا از این منظر گلستان مورد بررسی قرار گیرد.

۱۳۱.

رویکردهای تازه به گلستان (سالهای1376 تا 1385 )

نویسنده: فرزانه معینی

منبع: سعدی شناسی اردیبهشت ۱۳۸۸ دفتر دوازدهم

کلید واژه ها: ساختار حکایات کلستان

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 738 تعداد دانلود : 207

در این مقاله کوشیده شده است تا مقالات سالهای 1376 تا 1385 پیرامون گلستان، مورد بررسی قرار گیرد و آن دسته از مقالاتی که دارای رویکردی تازه به گلستان است مورد بررسی و معرفی قرار گیرد. این مقالات شامل 65 مقاله درباره موضوعات گوناگون اجتماعی، سیاسی، تربیتی، روانشناختی، جامعهشناختی و... پیرامون گلستان سعدی است.

۱۳۲.

تشنیع های ناروا بر سعدی

نویسنده: سعید حمیدیان

منبع: سعدی شناسی اردیبهشت ۱۳۸۸ دفتر دوازدهم

کلید واژه ها: سعدی کلستان

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه سعدی پژوهی

تعداد بازدید : 319 تعداد دانلود : 643

در این مقاله کوشیده شده تا تشنیعهای ناروایی که بر آثار سعدی گرفته شده است، مورد بررسی و کنکاش قرار گیرد. در باب کلیت خردههایی که از حدود یکصد و بیست سال پیش تاکنون بر سعدی و به ویژه گلستان گرفتهاند، کمتر سخن مستدل و مستند و همراه با بحث و دقت کافی عنوان شده. از این رو بسیاری از این سخنان بیپایه و به دور از استدلالهای علمی است که در این مقاله کوشش شده تا بدین موارد پرداخته شود.

۱۳۳.

گِله از فراق شرح غزلی از سعدی

نویسنده: نصرالله پورجوادی

منبع: جاویدان خرد دوره جدید زمستان ۱۳۸۸ شماره ۵

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه سعدی پژوهی

تعداد بازدید : 997 تعداد دانلود : 686

غزلهای سعدی بر اساس مذهب عشق است. در غزلی که در اینجا شرح داده می شود سعدی از عشقی سخن می گوید که در ازل با جان آدمی پیوند یافته است و چون به این جهان می آید به درد فراق مبتلا می شود. سعدی از این عشق ازلی به باده ای تعبیر می کند که خمار آن در دوران فراق این جهانی او را طالب نوشیدن جامی دیگر از آن می کند. اما ساقی این جام را در ازای سعی و عمل نمی دهد. کاری که عاشق باید بکند افتادگی آموختن است و ترک گله از یار کردن.

۱۳۴.

سعدی و لافونتن

نویسنده: میر جلال الدین کزازی

منبع: سعدی شناسی اردیبهشت ۱۳۸۸ دفتر دوازدهم

کلید واژه ها: سعدی گلستان لافونتن فسانه ها

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 559 تعداد دانلود : 695

در این جستار، شیوة سخنوری دو شاعر بزرگ ایرانی و فرانسوی: سعدی و لافونتن سنجیده و بررسیده آمده است، بر پایهء یکی از فسانههای لافونتن که برگرفته از حکایتی است در گلستان سعدی و نشان داده شده است که حکایت سعدی چگونه سَختهتر و سُتوارتر و هنریتر از فسانة لافونتن است.

۱۳۵.

شیوه های کاربرد آیات و احادیث در مکالمه های حکایات گلستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: احمد امیری خراسانی نجمه فعال

منبع: بوستان ادب سال اول زمستان ۱۳۸۸ شماره ۲

کلید واژه ها: گفت و گو سعدی نشر گلستان حکایت و داستان

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 91 تعداد دانلود : 403

سعدی درگلستان به دلایل چندی که اولین و مهم ترین آن همان رواج استفاده از آیات و احادیث در نثر فنی است، به گونه ای متفاوت به استفاده از آیات و احادیث پرداخته است. حکایت نویسی که خود نوعی داستان با ویژگی هایی مخصوص، خاصه در نثر و کلام سعدی است،گلستان را به صورت نثری با ویژگی های انواع متون داستانی درآورده است. یکی از مهم ترین عناصرکه در واقع از عناصر اصلی تشکیل دهنده ی درام بوده و درحکایات بـه ابعـادگسـترده ای دیده می شود، دیالوگ یا مکالمه است؛ لذا آیات و احادیث، مناسب ترین جایی که می توانند درحکایات آورده شوند در خلال گفتـگوهاسـت که بـه گـونه ای کامـلاً طـبیعی در زبـان سـعدی در میان گفتـگوهــا آورده می شوند و هرگز کلام را از عادی بودن خارج نمی کنند. مکالمه های قرآنی به شکل های مختلف گاه از زبان شخصیت ها و گاه از زبان راوی بیان می شوندکه خود به سه شکل متفاوت در حکایات آمده است. نتیجه ی حاصل به روشنی بیانگر این مطلب است که، میزان کاربرد مکالمه های قرآنی از زبان راوی دارای بسامد بیشتری نسبت به کاربرد آن در مکالمه های دیگر اشخاص بوده است.

۱۳۶.

خدای خوانی و آمرزش خواهی در شعر سعدی

نویسنده: عبدالرضا مدرس زاده

منبع: پژوهشنامه زبان و ادبیات فارسی سال اول زمستان ۱۳۸۸ شماره ۴

کلید واژه ها: مرگ سعدی سبک عراقی استغفار شعر اخلاقی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه سعدی پژوهی

تعداد بازدید : 636 تعداد دانلود : 733

تقریباً همه سعدی شناسان، این شاعر بزرگ را معلم اخلاق و استاد ترویج مبانی تربیتی و آموزشی می دانند و به رغم برخی انتقادها و نکته گیری ها، باز شان والای او را در رواج اصول اخلاقی ستوده اند. به همین دلیل، ماندگاری سعدی تضمین شده و قطعی است. سعدی که از هر فرصت مناسبی در آثار گونه گون خود از گلستان تا قصاید و مواعظ برای بیان و ترویج اصول و مفاهیم اخلاقی استفاده می کند، از خدای خواهی و طلب آمرزش و مغفرت در پیشگاه خداوند، به عنوان یکی از الزامات رویکرد اخلاقی خویش یاد می کند و اتفاقاً آنجا که باب نصیحت پادشاه و ممدوح را باز می کند، این فرصت خدای خوانی و آمرزش خواهی را بهتر قدر دانسته و رسالت خویش را به انجام رسانیده است. کوشش حاضر، باز کاوی و بررسی این شگرد هنری و اخلاقی و معنوی سعدی است.

۱۳۷.

سعدی و داستان نویسی ِ معاصر

نویسنده: حسن میرعابدینی

منبع: سعدی شناسی اردیبهشت ۱۳۸۸ دفتر دوازدهم

کلید واژه ها: سعدی گلستان داستان نویسی معاصر

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 17 تعداد دانلود : 18

با جستجو در حوادث و حکایات گلستان میتوان به نکات ارزشمندی از جامعهشناسی و روانشناسی اجتماعی روزگار سعدی دست یافت. در این مقاله کوشیده شده تا بدین امر پرداخته شود تا به جای موزهای کردن آثار کلاسیک، به بهره بردن از آنها برای غنا بخشیدن به ادبیات امروز بیاندیشیم و به دانشگاهها نیز اهمیت این امر را یادآور شویم. همچنین تأثیرپذیری نویسندگانی چون توللی، جمالزاده، حجازی، جلال آلاحمد، چوبک، گلستان، گلشیری، دولتآبادی و... از سعدی در این مقاله مورد بررسی اجمالی قرار گرفته است.

۱۳۸.

نقد و تحلیل غزلی از سعدی بر پایه روش یاکوبسن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: جلیل الله فاروقی هندوالان

منبع: پژوهشنامه زبان و ادب فارسی (گوهر گویا) زمستان ۱۳۸۸ شماره ۴ (پیاپی ۱۲)

کلید واژه ها: موسیقی غزل نقد ساختارگرا روش یاکوبسن سطح آوایی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 785 تعداد دانلود : 278

هدف پژوهش حاضر نقد و تحلیل ویژگی های آوایی غزلی از سعدی با رویکردی ساختارگرایانه است. برای این منظور، در بخش نخست، نگاهی گذرا به نقد ساختارگرا و روش یاکوبسن و در بخش دوم، غزلی از سعدی بر پایه این روش نقد و تحلیل می شود. در این تحلیل، بررسی می شود آیا وزن، بحر، قافیه و ردیف انتخاب شده توسط شاعر، القاگر مفهوم و محتوای غزل هست یا خیر. پس از آن با این استدلال که واج ها به طرق مختلف می توانند در موسیقی شعر و رساندن مفهوم اثر نقش ایفا کنند، این غزل از منظر واجی تحلیل می شود و عوامل مختلف واجی از قبیل واج آرایی، جایگاه تولید و شیوه تولید، دوری یا نزدیکی جایگاه های تولید از یکدیگر و تکرار واج ها با در نظر داشتن تاثیر هریک بر موسیقی شعر و در نهایت القا مفهوم، مورد کنکاش قرار می گیرد. در انتها تاثیر انتخاب واژگان بر موسیقی و معنای این غزل بررسی می شود.

۱۳۹.

نامه به غلامرضا فرخ منش (درباره بیتی از گلستان سعدی)

نویسنده: محمد قزوینی

منبع: نامه بهارستان سال دهم ۱۳۸۸ شماره ۱۵

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 419 تعداد دانلود : 719

۱۴۰.

طبلة عطار و نسیم گلستان

نویسنده: جلال الدین همایی

منبع: سعدی شناسی اردیبهشت ۱۳۸۸ دفتر دوازدهم

کلید واژه ها: سعدی گلستان نثر مسجع

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 388 تعداد دانلود : 780

در این مقاله، پس از گذری کوتاه بر تاریخ زندگی و درگذشت سعدی، گلستان سعدی از منظرهای گوناگون مورد بررسی قرار گرفته و بیش از همه به زبان سعدی در گلستان، بررسی نثر مسجع وی در این اثر، مقایسه مقامات حمیدی و عتبةالکتاب با گلستان و آهنگ موسیقی نثر گلستان پرداخته شده تا بدین وسیله، علاوه بر معرفی این اثر، شاخصهای هنری آن نیز مورد بررسی و توصیف قرار گیرد.

درخت حوزه‌های تخصصی