فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۰۱ تا ۱۲۰ مورد از کل ۴٬۴۳۱ مورد.
۱۰۱.

تطبیق عناصر داستانی بر رساله حی بن یقظان ابن طفیل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: داستان ابن طفیل عناصر داستانی حی بن یقظان

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات انواع ادبی ادبیات روایی و داستانی گونه های کلاسیک تمثیل
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات ادبیات جهان نقد و بررسی آثار
تعداد بازدید : 868 تعداد دانلود : 342
ابوبکر محمدبن طفیل اندلسی از دانشمندان بزرگ جهان اسلام است که در فلسفه و طب و علوم عقلی مقامی در خور ستایش دارد. از آثار او جز قصایدی در طب و رساله حی بن یقظان چیزی بر جای نمانده است. این رساله مهم ترین اثر ابن طفیل است که شامل اندیشه های عمیق فلسفی اوست و با بهره گیری از عنصر خیال، در قالب داستان نگاشته شده و موضوع آن سیر وحرکت انسان از عالم ماده به جهان معقولات و رسیدن به معرفت الهی است. درون مایه فکری و فلسفی این داستان باعث شده به جنبه هنری آن کمتر توجه شود. این مقاله برآن است تا با تحلیل عناصر داستانی دراین رساله، بعد تازه ای از هنر ودانش ابن طفیل را نمایان سازد و مهم ترین عناصر داستان فنی را که شامل پیرنگ، درون مایه، شخصیت، زاویه دید، سبک، لحن، زبان و تکنیک است، در رساله قصه مانند حی بن یقظان بررسی کند.
۱۰۲.

از کتاب العین تا معجم الافعال المتعدیه و اللازمه فی القرآن الکریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: معجم نگاری انواع معجم ها لازم و متعدی کتاب العین

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی مرجع شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات ادبیات جهان نقد و بررسی آثار
تعداد بازدید : 963 تعداد دانلود : 510
معجم، کتابی است که تعداد زیادی از واژه های زبان را با شرح و تفسیر معنای آن در خود جای داده است. ترتیب این کلمات یا بر اساس حروف هجاء و یا موضوع است. معجم کامل آن است همه کلمات یک زبان را با شرح و معنا و اشتقاق و شیوه نطق و نمونه های کاربردی واژه در بر داشته باشد. عرب پیش از دوره عباسی به جهت رواج بیسوادی و زندگی عشایری، با معاجم آشنایی نداشت و زبان عربی تنها زبان گفتگو و سخنرانی و شعر بود. اگر هم به فهم کلمه ای نیاز می شد، یا به سماع از عرب و یا به شعر مراجعه می کردند. کار معجم نگاری در زبان عربی را خلیل بن احمد با تدوین کتاب العین آغاز کرد که بدین سان راه برای معجم نویسان هموار شد و پس از آن شاهد معجم های متعددی بودیم و هستیم : معجم های لغوی، معجم های موضوعی، معجم های اشتقاقی، معجم های تخصصی. از جمله معجم های تخصصی دوره ما کتاب معجم الافعال المتعد یه و اللاز مه فی القرآن الکریم است که صرفاً به بررسی مبحث بسیار پیچیده و ضروری و حساس «تعدیه و لزوم» افعال قرآنی پرداخته است. این مقاله ضمن بیان تاریخچه پیدایش و مراحل پیشرفت معجم های عربی، فعل های متعدی و لازم در زبان عربی و به ویژه قرآن کریم را تعریف و بررسی کرده، به معرفی اجمالی این کتاب دوزبانه و روش آن برای خوانندگان پرداخته است.
۱۰۴.

تحلیل روانشناختی اشعار صعالیک براساس مکتب آدلر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: احساس حقارت صعالیک عصر جاهلی آدلر واکنش وجبران

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات ادبیات و مطالعات بین رشته ای روانشناسی نقد روان شناختی
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات ادبیات جهان
تعداد بازدید : 644 تعداد دانلود : 320
صعالیک گروهی بودند که از دل جامعه ی جاهلی سربرآوردند و رو در روی آن قرار گرفتند. در این راستا، آنان دست به تمرد زدند و بر سنت ها و هنجا رهای اجتماعی، فرهنگی و ادبی شوریدند. بی شک هدف قرار دادن هنجارهای اجتماعی و پیوستن شمار قابل توجهی از اعضای جامعه ی جاهلی عرب به جریان صعالیک، حکایت از وجود یک اشکال اساسی در نظام اجتماعی موجود داشته است. بررسی اوضاع و شرایط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در این دوره، تصویری از یک ساختار معیوب و ناسالم در نظام قدرت را نشان می دهد. در این فضا، قدرت در انحصار طبقه ای خاص است و نهادهای فرهنگی دارای کارکردی ایدئولوژیک اند تا این وضعیت در جهت منافع عنصر مسلط استمرار یابد. از نقطه نظر مکتب روانشناسی آدلر، در این شرایط، ساختار بیمار قدرت، تحقیر را تکثیر کرده و منجر به ایجاد عقده ی حقارت می گردد. در پی ایجاد این احساس کهتری، میل به قدرت و مهتری شدیدا احساس می شود و سپس انواع مختلفی از واکنش ها و مکانیسم های جبرانی، متاثر از این گره روانی، بروز پیدا می کند. از آنجا که به گواهی تاریخ، صعالیک نیز دارای چنین وضعیتی بودند، کوشش می شود تا بازتاب واکنش ها و شیوه های جبرانی، در اشعار شان نشان داده شود و بر اساس الگوی روانشناسی آدلر مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد.
۱۰۷.

علی احمد باکثیر شاعری که در راستای تحقق وحدت تمام مسلمانان در حل مسئله فلسطین تلاش کرد

نویسنده:

کلید واژه ها: فلسطین شعر وحدت علی احمد باکثیر

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات ادبیات جهان شاعران
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات کلیات شخصیت ها شاعران معاصر
تعداد بازدید : 141 تعداد دانلود : 954
علی احمد باکثیر (1328 ـ 1389ق) در اندونزی متولد شد. تحصیلات ابتدایی خود را از مکتب خانه و مدرسه دینی آغاز نمود و به فراگیری علوم اسلامی و اصول زبان عربی پرداخت. وی در همان کودکی به مطالعه کتاب های ادبی نیز علاقه مند بود. باکثیر برای ادامه تحصیلات به مصر رفت و رشته زبان انگلیسی را در دانشکده ملک فؤاد قاهره ادامه داد. وی پس از چهارده سال تدریس، به وزارت ارشاد ملی منتقل و در شورای عالی هنر و ادبیات این وزارت خانه مشغول به کار شد. باکثیر اشعار، نمایشنامه ها و رمان های فراوانی را خلق کرد. وی بر وحدت اسلامی بسیار تأکید می کرد، به طوری که این مهم در کلام و اشعارش نمود یافته است و عدم تعصب وی به مذهب تسنن، نشان دهنده تأکید بیشتر او بر وحدت اسلامی است. وی در مورد فلسطین و غصب شدن سرزمینشان توسط صهیونیست ها اشعار و متون فراوانی از خود به جای گذاشت و این مسئله را مشکل تمام ملت اسلام دانسته و عرب ها را به خاطر صبرشان بر این قضیه شماتت می کرد.
۱۰۸.

پست مدرنیسم : رمان فرانسه در اواخر قرن بیستم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: پست مدرنیسم مدرنیسم رمان نو رمان سنتی رمان پست مدرن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 423
پست مدرنیسم که چندی است در همه زمینه ها از آن صحبت می شود ، در ادبیات نیز از جایگاه مهمی برخوردار شده است . گرچه پست مدرنیسم به عنوان جنبشی انگلوساکسون شناخته می شود ، اما بسیاری از پیشروان آن ، اندیشمندان فرانسوی همچون میشل فوکو ، ژاک دریدا ، و ژان فرانسوا لیوتار هستند . رمان که نوع ادبی غالب در دو قرن اخیر است ، در ربع آخر قرن بیستم تحت تاثیر پست مدرنیسم دچار تغییرات ساختاری شد و به رمان پست مدرن تبدیل شد . در این مقاله سعی شده است با اشاره به نظریه پست مدرنیسم گذار رمان از سنتی به پست مدرن از طریق جنبش رمان نو نشان داده شود .
۱۰۹.

مقاله به زبان فرانسه: نقل قول مستقیم و غیرمستقیم شخصیت ها در «طرف خانه سوان» (Discours direct et indirect chez les personnages de Du côté de chez Swann)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: روایت نقل قول مستقیم نقل قول غیرمستقیم تعداد نقل قول ها فاصله گیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 981 تعداد دانلود : 347
دقت وسواس گونه نویسنده «در جستجوی زمان از دست رفته» در انتخاب نهایی شکلی از نقل قول به جای شکل دیگر آن، ما را بر آن می دارد تا از خود بپرسیم که هر یک از اشکال مختلف نقل قول چه چیز برای رمان به ارمغان می آورند. منظور از «نقل قول»، همان گفتار شفاهی است که شخصیت ها با صدای بلند به زبان می آورند و مسئولیت آن را می پذیرند، یعنی همان دو شکل سنتی نقل قول مستقیم و نقل قول غیرمستقیم. یکی، با داشتن هماهنگی با داستان و دیگری، با حفظ استقلال خود و با دادن مستفیم رشته کلام به شخصیت داستانی، اغلب، این دو نوع نقل قول به عنوان راهی برای بروز استعداد راویِ رمان پروست مورد استفاده قرار می گیرند. به دور از انتخابی اتفاقی، استفاده و نیز تعداد این دو نوع نقل قول در داستان، با دستاوردی روانشناختی، اجتماعی و یا روایتگری ارتباط تنگانگ دارد که شایسته تجزیه و تحلیل است. از سوی دیگر، باید از خود پرسید که آیا استفاده از نقل قول مستقیم و یا غیرمستقیم در رمان «طرف خانه سوان» با کاربردی که دستور زبان سنتی به آن ها اختصاص داده، سازگار و هماهنگ است، یا شاهد برخی نوآوری ها از جانب نویسنده هستیم.
۱۱۴.

دلالت رنگ ها در شعر بشاربن برد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رنگ شعر عربی احوال روانی بشاربن برد

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی سبک شناسی مفاهیم کلی سنتی سطح فکری
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات ادبیات و مطالعات بین رشته ای روانشناسی
  3. حوزه‌های تخصصی ادبیات ادبیات جهان شاعران
تعداد بازدید : 387 تعداد دانلود : 585
هر چند تاکنون جستارهای ارزشمندی در حوزه بررسی دلالت رنگ ها انجام شده، اما سهم جستارهایی که نمادگرایی رنگ ها در سروده های شاعران نابینای عربی را مورد بررسی قرار داده باشند اندک است. همین امر سبب گردیده تا جستار حاضر موضوع دلالت رنگ ها و مفهوم آن را در شعر بشاربن برد شاعر نابینای عصر عباسی اول، محور اصلی خود قرار دهد و در صدد یافتن خاستگاه اصلی نمود حقیقی و نمادین رنگ ها در شعر او بر آید و این موضوع را بررسی کند که نقش حافظه شاعر و دیگر حواس او- جز بینایی- در رویکرد شعری وی نسبت به رنگ ها چقدر است و دلالت رنگ ها نزد این شاعر نابینا با دیگر شاعران چه تفاوت هایی دارد. هدف اصلی نوشتار پیش رو واکاوی احوال روانی بشار است آن گونه که از ظهور رنگ ها در شعرش بر می آید. به این منظور از شیوه توصیفی ـ تحلیلی استفاده شده است. بخش مقدماتی این مقاله به تبیین جایگاه رنگ در عرصه های زندگی و مفهوم آن نزد افراد نابینا اختصاص یافته است. در ادامه به واکاوی دلالت رنگ و جایگاه آن در زندگی و شعر بشاربن برد پرداخته شده و تلاش شده است تا معانی ثانویه رنگ ها با رویکردی روانشناختی مورد توجه قرار گیرد.
۱۱۵.

متناقض نما در شعر معاصر عربی بر اساس شعر محمود درویش، امل دنقل و سعدی یوسف»(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آشنایی زدایی متناقض نما تصاویر پارادوکسی شعرمعاصر عرب

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی بلاغت بدیع
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات ادبیات جهان نقد و بررسی آثار
تعداد بازدید : 855 تعداد دانلود : 653
یکی از انواع آشنایی زدایی در زبان انتخاب بیان پارادوکسی است که علمای بلاغت ما آن را نشناخته و جزو تضاد به شمار آورده اند.گرچه در ادب عربی از دیرباز متناقض نما به کار رفته است، اما به عنوان ترفندی شاعرانه در کتاب های صناعات شعری نیامده و شاعران از طریق ادبیات غرب با آن آشنا شده اند. پارادوکس در زبان شعر معاصر عرب در دو ساختار نحوی و معناشناختی شکل می گیرد. پارادوکس از جهت دوسویه آن دو قسم است: یکی پارادوکس نزدیک و دیگر پارادوکس دور.دو طرف متناقض در تصویر پارادوکسی مانند دو تیغه قیچی اند که ذهن معتاد به امور عادی را می گزند. هرچه فاصله میان دوسویه کمتر باشد بر بلاغت سخن افزوده می شود و پایه و مایه سخن بالاتر می رود.
۱۱۶.

تأملّی درباب ترجمه ی کتاب کلمات اثر ژان پل سارتر در ایران (Quelques réflexions sur la traduction de: Les Mots de Sartre en Iran)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: سارتر ترجمه وفاداری کلمات دخالت فردی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 244 تعداد دانلود : 720
شاهکار ادبی سارتر با عنوان کلمات، اثر ادبی این فیلسوف فرانسوی و شرح حال زندگی اوست. کلمات گونه ای حسب حال نامتعارف است که عوالم درونی سارتر کودک را در دو قلمرو در هم تنیده خواندن و نوشتن به تصویر می کشد و چگونگی تأثیر این فرایند را در زندگی اندیشمندانه سارتر بزرگ سال شرح می دهد . سارتر در این اثر، سلوک ذهنی اش را به شیوه ای گاه سهل ممتنع، گاه بسیار دشوار، شگفت انگیز و در عین حال دلربا بیان می کند . حیات این اثر ادبی همانند سایر آثار ادبی، از خلال ترجمه های متعدّد آن در زبانها و در زمانهای مختلف تجلّی و ادامه می یابد. این اثر با توجه به اقبال بسیار شایسته خوانندگان ایرانی تاکنون چهار باردر فاصله زمانی سالهای 1351 تا به امروز، توسط مترجمین مختلف به فارسی برگردانده شده است. اولیّن ترجمه از این اثر توسط «حسینقلی جواهرچی» در سال 1351 ارائه گردیده است. «ابوذر صداقت» یک سال بعد، یعنی در سال 1352 ، ترجمه دوّم را به انجام رسانیده و سومین ترجمه این کتاب به فارسی در سال 1386 توسط «ناهید فروغان» عرضه گردیده است. آخرین ترجمه از این اثر را «امیرجلال الدّین اعلم» در سال 1387 ارائه کرده است . با وجود اینکه هر کدام از این ترجمه ها در جای خود زیبا و برای خوانندگان جالب است ولی برخی از آنها با گذشت زمان وتغییرات به وجود آمده در حوزه ی زبان تازگی و جذابیّت خود را برای خواننده معاصر از دست می دهند. ضمن ارج نهادن به تلاشهای ارزنده ی تمام مترجمین اثر، سعی ما در این نوشتار، نشان دادن ویژگی های اوّلین و آخرین ترجمه این اثر با تکیه بر گزیده هایی از آن به زبان اصلی و ترجمه آنها در دو زمان متفاوت و پاسخ به این سؤال است که مترجمین یاد شده تا چه میزان نسبت به متن اصلی و معیارهای ترجمه ادبی وفادار بوده اند و موارد اختلاف ترجمه آنها بیشتر درکدام زمینه ها بروز پیدا کرده است؟
۱۱۷.

بررسی نمود اگزیستانسیالیسم در شعر خلیل حاوی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اِگزیستانسیالیسم زمان مرگ سکوت خلیل حاوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 387 تعداد دانلود : 128
این مقاله قصد دارد تا نمود اگزیستانسیالیسم را در اشعار خلیل حاوی مورد بررسی قرار دهد. سروده های خلیل حاوی به روشنی، بازگو کننده حال پریشان او و ترسیم گر ژرفای نومیدی در نگاهش نسبت به سرانجام انسانِ آواره در هستی است؛ سروده هایی که به زیباترین شکل ممکن، تصویرگرِ رنج جانکاه اگزیستیالیستی است که خویش را در حلّ معمّای هستی ناتوان یافته و در این تیره خاکدانی که زمینش می نامند، جز آوای بلند مرگ، چیز دیگری نمی شنود و زمزمه های حوّای ذهنش نیز برآن است تا او را به خوابی ابدی فرو برد. مهم ترین مؤلفه هایی که در این جستار به عنوان مدار اصلی بازکاوی اندیشه های اگزیستانسیالیستی در شعر خلیل حاوی مورد توجه قرار گرفته اند، عبارت اند از: مرگ اندیشی و هراس از مرگ در ذهن خلیل حاوی، رابطه میان مرگ و گناه، رابطه میان پریشانی و نگرانی با احساس گناهکاری، توجّه به زمان به عنوان محور اصلی بودن هستنده در جهان و سرانجام، نمود احساس بی قراری و نا امنی در جهان کنونی.
۱۱۹.

بحران فکری و روحی قهرمان در رمان الثلاثیه نجیب محفوظ(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بحران بی هدفی سرگردانی بی هویتی غربت

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات ادبیات و مطالعات بین رشته ای روانشناسی نقد روان شناختی
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات ادبیات جهان نقد و بررسی آثار
تعداد بازدید : 904 تعداد دانلود : 786
رمان ثلاثیه نجیب محفوظ، برنده جایزه نوبل ادبیات در سال 1988 م. رنگین کمانیست از واقعیت های اجتماعی که نجیب محفوظ درآن تصویری زنده و کامل از ارزش ها و گرایش های طبقه متوسط مصری را ارایه داده و کوشیده تاجامعه را در قالب یک خانواده به تصویر بکشد و پیوند آن را با حرکت اجتماعی و تاثیر و تاثر ناشی از آن را نشان بدهد. در این میان نویسنده با به تصویر کشیدن شخصیتی به نام کمال عبدالجوادکه قهرمان رمان و نماینده نسل فرهیخته مصری است مسایل و مشکلات روانی و فکری خود و نسل فرهیخته را بیان می کند،که اساسی ترین آن ها عبارتند از: بحران دینی و شخصیتی، احساس غربت و بی هویتی، تحیر و سرگردانی در شناخت ارزش ها، احساس عدم وجود وطن در زندگی و عدم ثبات و استقرار در داخل وطن به گونه ای که ارزش های پیرامون آن هانه تنها امنیت و آرامش را به ارمغان نمی آورد، بلکه بر عذاب آن ها نیز بیشتر از پیش می افزاید و احساس به پوچی و بی هدفی رانسبت به نسل های دیگر بیشتر می کند. کمال قهرمان رمان در نتیجه این بحران ها دچار عدم هماهنگی با جهان و جامعه خود می شود و از پذیرش ارزش های آن سر باز می زند، و از جامعه، دین و دولت روی برمی گرداند و دچار نوعی غربت اجتماعی می شود.
۱۲۰.

تاملی در ساختار و محتوای رمان کوری

کلید واژه ها: عرفان تمثیل نماد شناسی ساراماگو کوری هدایت باطن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 421 تعداد دانلود : 691
رمان « کوری» مشهورترین اثر خوزه ساراماگو، نویسنده نامدار پرتغالی است. این اثر که در حوزه رئالیسم جادویی نگاشته شده، داستان مردمان شهری است که بیشتر آنها در فاصله زمانی کوتاه کور می شوند، بدون اینکه از پیش علت خاصی برای کوری آنها شناخته شده باشد. این نوع کوری مثل فرو رفتن انسان است در یک حوض شیر؛ کوری سفید. نویسنده می خواهد با تمثیل کوری سفید، کوری باطنی آدمیان را گوشزد نماید، دوری بشر از بصیرت باطنی و شعور وجدانی. به نظر می رسد منظور ساراماگو از کوری سفید، نور سفید تکنولوژی و دانش تجربی است که انسان را از تعقل و تعمق درباره حقیقت زندگی، معنای انسانیت و ارزشهای اخلاقی دور کرده است. به نظر نویسنده، بانویی بصیر و آگاه در این داستان با چشمهای بینای خود در میان کورها زندگی و آنها را راهنمایی می کند. این نشان گرایش نویسنده به نقش زن و تاثیر متعالی و فرا غریزی فمینیسم است. رمان کوری از سویی به داستان تمثیلی فیل در خانه هندوان شبیه است. مولانا در آن داستان می کوشد تا نشان دهد توجه انسان از طریق حواس و علوم تجربی به بخشی از حقیقت، موجب غفلت او از بخشهای دیگر حقیقت می شود و به دنبال آن، مغالطه جزء و کل صورت می پذیرد. ساراماگو با داستان کوری نشان می دهد که چگونه آدمیان می توانند به آسانی بصیرت باطنی خود را از دست دهند و چون حیوانات کور در ذلت و پلیدی فرو روند و اگر راهنمایی بصیر و دانا نداشته باشند و از شخصیتهایی فداکار برخوردار نشوند، در حیرت و نیهیلیسم (پوچ گرایی) مدرن فرو می روند و از زندگی با کیفیت باز می مانند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان