ادبیات فارسی و به ویژه شعر نو - در مقایسه با ادبیات کلاسیک - تحولی شگفت و شگرف در حوزه زبان ، اندیشه ، مبانی جمال شناسی و موسیقایی پیدا کرده است . حضور نام آوا ، در شعر نیما و دیگر نوپردازان ، یکی از ابزارهای مقابله با دگمانیسم واژگان شعری در ادبیات سنتی است . هرچند حضور نام آوا در شعر نیما ، بیشتر مورد اشاره رضا براهنی ( 1344 ش . ) و اخیراَ دکتر سعید حمیدیان ( 1381 ش . ) واقع شده ، اما تا کنون تحلیلی از کارکرد بلاغی آن ارائه نشده است . نگارنده در این مقاله به تشریح موضوع ، بررسی بسامد ، و تحلیل زبانی - بلاغی - موسیقایی نام آوا در شعر نیما یوشیج پرداخته ، با این همه از ارائه شواهدی چند از شعر اخوان ثالث ، فروغ فرخزاد ، سهراب سپهری ، و شاملو غافل نمانده است .
پرسش اصلی مقاله بررسی شیوه تعامل بهار با مساله « سنت و تجدد » بوده است . مرحوم ملک الشعرای بهار فقط یک شاعر نبود . علاوه بر تحقیقات ادبی و شاعری ، فعالیتهای سیاسی - اجتماعی نیز در راس امورش قرار داشت . یک خصلت برجسته دیگر بهار که او را از اقراتش متمایز می کرد ، مطالعات بسیار گسترده اش بود در تاریخ و فرهنگ ایران که در نتیجه آن ، مسائل و مشکلات تاریخی فرهنگ ایران را عمیقاَ شناخته بود . بهار متعلق به دوره ای است که فرهنگ ایران در حال گذار از سنت به تجدد است . «دوره های گذرا » همیشه پرالتهاب بوده و معمولاَ فرهنگ در این دوره دچار افراط و تفریط می شود ...
در این مقاله یونس امره نخستین شاعر بزرگ ترانه های عارفانه در زبان ترکی ، معرفی می شود و فرازهایی از دیدگاهها و اندیشه های او در خصوص عشق به خداوند ، عشق به فرستاده وی حضرت محمد (ص) و عشق به بندگان و مخلوقات خداوند بررسی می شود .
هر خواننده صاحب نظری که با متون عرفانی ادبیات فارسی انس و الفتی دارد ، متوجه این نکته شده است که گاهی شعرا و نویسندگان عارف ما اعلام نموده اند که در اثر رفع مباینت و جدایی میان خود و خداوند ، قادر به تفکیک « من » و « تویی » میان خود و معبود محبوب خود نیستند . نتیجه طبیعی این حالت ، همذات پنداری خود و خداوند است . حال پرسش این است که آیا این ادعا بیان کننده تجربه ای مطابق با واقع است یا تصوری است ناشی از تجربه ای کاملاَ روانی ؟ در حالی که هرگز بدنبال نفی قطعی شق اول این احتمال نیستیم ، در این مقاله در پی آنیم تا از منظری دیگر به این ادعاهای صوفیانه نگاه کنیم .
میان سطح دشواری متون آموزشی و سطح توانایی یادگیرنده زبان ، رابطه مستقیمی وجود دارد . چنانچه در انتخاب متون این نسبت رعایت نشود ، نتیجه مطلوب آموزشی و یادگیری حاصل نمی گردد افزون بر این ، روش آموزشی مناسب نقش موثری در یادگیری مطلوب دارد . در این مقاله با سنجش تعدادی از دروس آموزش زبان فارسی ( آزفا ) به غیر فارسی زبانان ، با استفاده از ضریب دشواری فاگ و ارزیابی همخوانی آنان با سطح توانانی مفروض در کتب آموزشی به بررسی و نقد روش آموزشی کتاب نیز پرداخته شده است
انسان برای رفع نیازهای روحی و جسمی خود از جمله شناخت راز هستی و حیات جاوید ، کسب دانش و تجربه ، دست یافتن به زندگی آرمانی معنوی و مادی ، و حتی مدح ممدوح ، دیدار محبوب ، شکار و ... بارها و بارها سفر خشکی و دریا را تجربه کرده است . در همه این سفرها آنچه به عنوان سه رکن اصلی به چشم می خورد انگیزه ، مسیر و وسیله سفر است . متناسب با این سه رکن ، فرهنگ سفر در اقوام و ملل گوناگون با یکدیگر متفاوت می شود . اما گاه ، به دلایل متعدد و مختلف ، همسانیهایی رخ می دهد . در مقاله حاضر به بررسی این همسانیها در شعر منوچهری و برخی از شاعران عرب بویژه متنبی ، از سه زاویه انگیزه . مسیر و وسیله سفر ، پرداخته شده است .
پست مدرنیسم که چندی است در همه زمینه ها از آن صحبت می شود ، در ادبیات نیز از جایگاه مهمی برخوردار شده است . گرچه پست مدرنیسم به عنوان جنبشی انگلوساکسون شناخته می شود ، اما بسیاری از پیشروان آن ، اندیشمندان فرانسوی همچون میشل فوکو ، ژاک دریدا ، و ژان فرانسوا لیوتار هستند . رمان که نوع ادبی غالب در دو قرن اخیر است ، در ربع آخر قرن بیستم تحت تاثیر پست مدرنیسم دچار تغییرات ساختاری شد و به رمان پست مدرن تبدیل شد . در این مقاله سعی شده است با اشاره به نظریه پست مدرنیسم گذار رمان از سنتی به پست مدرن از طریق جنبش رمان نو نشان داده شود .
در زبان فارسی همچون بسیاری از زبانهای دنیا ، سه نوع جهت وجود دارد که عبارتند از : معلوم ، مجهول و میانه . ساختهای میانه در زبان فارسی همچون مجهول مشتمل بر یک موضوع هستند . فعلهای میانه به لحاظ صرفی ، شبیه صورت معلوم خود می باشند ؛ اما به لحاظ نحوی و معنایی به مجهولها شباهت دارند . در این جستار ، سعی بر آن است تا ضمن تبیین ویژگیهای ساخت میانه در زبان فارسی ، چگونگی اشتقاق این ساختها به عنوان ساختی متعدی بر اساس تازه ترین رویکردهای دستور زایشی - گشتاری مشخص شود .
با وجودی که در طول تاریخ بشریت چهره زن در آیینه اساطیر و ادبیات چندان شفاف ، زیبا و قابل تقدیس نبوده است ، ولی بزرگ مردان و اندیشمندانی از ارکان اساسی فرهنگ و ادب پارسی ، دید واقع بینانه خود را نسبت به زن در آثار خود به تصویر کشیده اند . زن در ادب پارسی درخشانترین چهره را در نقش مادر ( محور دوراندیشی ، خردمندی ، دین باوری و شفقت ) و سپس به عنوان یک محبوبه (عروه الوثقایی برای عروج به عالم معنا ) به خود اختصاص داده است. مولوی بر مبنای شیوه بیانی خود یعنی اتکا به مثلها ، اصطلاحات و احادیث رایج برای اظهار دانه معنی با کمال بی غرضی و به دور از هرگونه تعصب ، زن را در اشعار خود گاه به اوج برده ، پرتوی از لطف حق دانسته و گاه به حضیض آورده ، مصداق و تمثیلی برای نفس اماره به شمار می آورد ...
