محمد رسولی

رشد و توسعه اصولی شهرها تسهیل گر روند پایداری می باشد که جهت تحقق این مهم سیاست گذاری ها و ذینفعان مهم ترین مؤلفه دخیل در آن هستند. بدین منظور تحقیق حاضر با  هدف شناسایی و تحلیل  عوامل کلیدی مؤثر در سیاست گذاری توسعه فیزیکی شهر ارومیه در تلاش است که با اعمال سیاست ها و تغییر در قدرت عملکرد بازیگران، روند توسعه شهر را در مسیر صحیح هدایت کند. نوع تحقیق حاضر ازنظر هدف کاربردی و ازنظر گردآوری داده توصیفی-تحلیلی بوده است. در این پژوهش به منظور بررسی چگونگی رشد و توسعه فیزیکی شهر ارومیه از مدل هلدرن، و با استفاده از نرم افزار میک مک شاخص های مؤثر درروند توسعه این شهر شناسایی و سپس بازیگران کلیدی نقش آفرین در محیط نرم افزار Mactor مورد تحلیل و اقدام به تعیین میزان رقابت پذیری، همگرایی و توافق بین بازیگران کلیدی شده است. نتایج تحقیقات بر اساس محاسبات مدل هلدرن نشان داد که حدود 8/25 درصد رشد شهر ارومیه در فاصله سال های 1355 تا 1395، بر اثر رشد افقی بدقواره( اسپرال) شهر و حدود 2/74 درصد مابقی توسعه شهر ناشی از رشد جمعیت شهر بوده است که منجر به افزایش تراکم جمعیت و کاهش سرانه زمین شهری شده است. برای تحلیل و ارزیابی سیاست گذاری توسعه فیزیکی شهر ارومیه از31عامل استفاده شده است که بااستفاده از نرم افزار میک میک، 8 پیشران کلیدی در سیاست گذاری استخراج و 5 بازیگر کلیدی جهت پیشبرد این سیاست ها شناخته شده اند که مدیران شهری و بنگاه های شهری به ترتیب بیشترین قدرت رقابت پذیری، صلاحیت، تأثیرگذاری را داشته اند. درنهایت بیشترین توافق بازیگران در رابطه با گمانه های توسعه فیزیکی بر احتمال تبدیل شدن شهر به جولانگاه بورس بازی زمین و مسکن، و سیاست آمرانه و متمرکز بوده است.

اگرچه بافت های فرسوده و تاریخی شهر، قلب تپنده سیستم شهری در دوره های تاریخی بوده اند، ولی با به انزوا رفتن این بافت ها، مجموع شهر نیز تحت تأثیر این بافت ها قرار گرفته و متحمل آثار زیان باری شده است. بافت های فرسوده شهر می توانند آثار زیان بار و با شدت غیرقابل جبران ایجاد کنند. بدین جهت لازم است آثار و پیامدهای احتمالی این بافت ها مشخص شوند و متناسب با آن ها اقدامات لازم درجهت متعادل سازی با دیگر بافت های شهری صورت گیرد. این تحقیق باهدف بازآفرینی بافت های فرسوده شهر زنجان سعی دارد، ازطریق شناسایی پیامدها و خطر های بالقوه بافت های فرسوده، اقدام به استخراج عملگرهایی کند که براساس آن، بافت های فرسوده بازآفرینی شوند. بدین جهت از ارزیابی ریسک امنیتی زیرساخت، درجهت شناسایی ریسک های بافت های فرسوده شهر، مشخص سازی عدد اولویت ریسک و تعیین عملگرها استفاده شده است. همچنین درجهت تأیید قابلیت عملگرها در بازآفرینی بافت های فرسوده از محیط PLS استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داده است که بیشترین اثر زیان بار بافت های فرسوده در شهر زنجان مربوط به افزایش آلودگی، افزایش ناهنجاری ها و کاهش تعلق خاطر بوده است؛ در این راستا شش مؤلفه درجهت ساماندهی بافت های فرسوده پیشنهاد شده اند که در این میان توجه به ذی نفعان در ساماندهی بافت ها، بهره گیری از رشد هوشمند شهری و مدیریت شهری با مشارکت شهروندان بالاترین ضریب تأثیر را داشته اند.

بافت های فرسوده و تاریخی شهر اگرچه روزگاری قلب تپنده و عامل شکوفای سیستم شهری بوده اند، ولی با به انزوا رفتن این بافت ها، مجموع شهر تحت تأثیر آن متحمل آثار زیانباری شده است و به یکی از بزرگ ترین چالش های شهر تبدیل شده اند. بافت های فرسوده شهر می توانند آثارزیان بار و با شدت غیرقابل جبران ایجاد کنند. بدین منظور لازم است ضمن نگاه آینده نگارانه به بازآفرینی بافت های فرسوده، اهمیت/عملکرد سیاست های بازآفرینی مورد بررسی قرار گیرند تا ضمن مشخص سازی شکاف عملکردی، بهترین برنامه ها برای بازآفرینی مشخص گردند.براین اساس تحقیق حاضر براساس روش توصیفی-تحلیلی سعی داشته است که 40 شاخص را که براساس پیشنه-مبانی نظری و مطالعات میدانی به دست آمده اند را با استفاده از نرم افزار های آینده نگاری MICMAC وScenarioWizard مورد تحلیل قرار دهدتا جایگاه شاخص ها و اثرات آنها بر یکدیگر، عوامل کلیدی و سناریوهای محتمل بازآفرینی مشخص گردند.، همچنین اهمیت/عملکرد عوامل اثرگذار بر بازآفرینی با استفاده از مدل IPA تحلیل گردند. لازم به توضیح است، از آنجا که تحقیق خبره محور بوده است نمونه مورد نظر براساس روش هدفمند( گلوله برفی) به تعداد 20 نفر انتخاب شده اند. نتایج حاصل از تحقیق نشان داده است که الگوی بازآفرینی بافت های فرسوده شهر ارومیه در محیط میک مک از روند خطی پیروی کرده که نشانگر ناپایداری وضعیت بازآفرینی بوده است و وضعیت های احتمالی بازآفرینی در آینده این شهر از احتمال تحقق سناریوهای نامطلوب حکایت داشته است، چرا که اهمیت و عملکرد عوامل مهم در بازآفرینی بنا بر یافته های حاصل از مدل IPA اختلاف زیادی را نشان داده اند و کمتر به عوامل اصلی بازآفرینی بافت های فرسوده در عمل توجه شده است

تحقیق حاضر به بررسی میزان تأثیر عناصر فرهنگی در نگرش جامعه میزبان در حمایت از توسعه گردشگری می پردازد. با توجه به مطالعات کتابخانه ای، مدلی انتخاب شد تا بتواند بیشترین مقدار ممکن از نگرش و عوامل مؤثر در آن را توضیح دهد و متعاقباً پیش بینی کند. برای سنجش نگرش از پرسش نامه ای استفاده شد که در تحقیقات مشابه به کار گرفته شده است و، برای سازگاری با شرایط محل تحقیق، تغییراتی در آن داده شد. روش نمونه گیری (در دسترس) استفاده شد و، براساس فرمول کوکران، 382 پرسش نامه قابل پخش مشخص شد که درمجموع 344 پرسش نامه قابل استفاده جمع آوری شد. داده ها به کمک نرم افزارهای اس پی اس اس و لیزرل تحلیل شدند.نتایج نشان داد که نگرش جامعه میزبان به توسعه گردشگری فرهنگی مثبت است و ساکنان خواهان افزایش تعداد گردشگران هستند. عوامل گوناگونی در شکل گیری این نگرش نقش داشتند، اما مهم ترین عاملی که این نگرش را پیش بینی می کرد پایگاه اجتماعی فرهنگی مردم جامعه محلی بود

تحقیق حاضر سعی دارد با رویکرد آینده نگاری وضعیت های احتمالی وفاداری گردشگری استان زنجان را مورد بررسی قرار دهد تا با مشخص سازی چشم انداز وفاداری، بستر شفاف تصمیم گیری برای مسئولان ایجاد گردد و گردشگری در مسیر مطلوب وفاداری قرار گیرد. برای این منظور نیز از 92 شاخص در 16 بعد استفاده شده است که برای تجزیه و تحلیل از نرم افزار Micmac برای تحلیل وضعیت، جایگاه و استخراج عوامل کلیدی استفاده شده است و از نرم افزار ScenarioWizard برای استخراج سناریوها بهره برده شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان داده است که الگوی وفاداری گردشگری استان در محیط میک مک ناپایدار بوده و روند آن به صورت قطری توزیع شده است، همچنین نتایج مستخرج از سناریو ویزارد بیانگر 43 سناریو محتمل بوده که احتمال تحقق وضعیت های نامطلوب با این ویژگی: (توجه به مسئله گردشگری به روز کاهش یافته است و متعاقبا به کارگیری نیروهای متخصص کم شده، در نتیجه برنامه ریزی مناسب برای متنوع سازی تفرجگاه ها و عرضه خدمات متفاوت مورد نیاز گردشگران وجود نخواهد داشت. همچنین بی توجهی به برگذاری رویدادها و جشنواره ها باعث ناشناس ماندن آثار و جاذبه ها و همچنین برندهای استان شده است، و در نهایت یک فضای گردشگر ستیز را موجب خواهد شد.

امروزه تقریباً در همه کشورهای درحال توسعه جهان، مسئله سکونتگاه های غیررسمی، ذهن مدیران ملی و شهری را مشغول خود ساخته است و کشورهای مختلف با مشکلات اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی بافت های ناکارامد دست به گریبان هستند. با گذشت سالهای طولانی، این مشکل نه تنها کاهش نیافته بلکه رشد سریع و چمگیری را تجربه می کند. در ایران نیز در طول چند دهه اخیر، این مسئله، یکی از دغدغه های جدی مدیران، لااقل در نظر و نوشتارها بوده است. اما آنچه اهمیت فراوانی دارد، نگاه درست به این سکونتگاه ها و ورود به حل مسئله از دریچه مناسب است. از این رو لازم است بر خلاف روش های مبتنی بر کالبد و ناکارامد گذشته، نسبت به ارتقای کیفی این سکونتگاه ها مبادرت شود. پژوهش حاضر بخشی از نتایج رساله دکتری رشته شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال با عنوان «تبیین سیاست ها و روش های ارتقای کیفی سکونتگاه های غیررسمی با تأکید بر بازآفرینی شهری؛ مورد پژوهش سنندج» است و به دنبال پاسخ برای این پرسش است که ابعاد و شاخص های مشترک در ارتقا کیفی سکونتگاه های غیررسمی و بازآفرینی شهری پایدار در ایران کدام است؟ پژوهش به شیوه توصیفی-تحلیلی و با تکنیک دلفی انجام شد و در سه نوبت از تعداد 50 نفر از متخصصان، صاحبنظران و پژوهشگران حوزه ساماندهی و بازآفرینی بافت های ناکارامد، حاشیه ای و فرسوه شهری نظرخواهی شد. نتایج شامل ابعاد کالبدی، زیست محیطی، اجتماعی-فرهنگی، اقتصادی و مدیریتی و شاخص های مهم هریک از ابعاد مذکور است.  

رقابت پذیری به عنوان یک علت، یک نتیجه و وسیله ای برای دستیابی به نوعی استاندارد زندگی مشخص در یک منطقه خاص است که سعی بر شناسایی توانمندی های مناطق دارد. در همین راستا با توجه به اینکه وارد عصر عدم قطعیت شده ایم، برای حفظ وضعیت بقاء و استمرار در رقابت، نیاز است به شرایط و بسترهای رقابت پذیری توجه گردد. برهمین اساس تحقیق حاضر با هدف تبیین وضعیت رقابت پذیری استان آذربایجان غربی سعی داشته است ضمن شناسایی عوامل کلیدی مؤثر بر رقابت پذیری استان، سناریوهای محتمل رقابت پذیری را در افق آینده مشخص و دلایل تحقق آن ها را ذکر کند تا درنهایت اولویت های توجه رقابت پذیری تعیین شوند و بستر مناسب تصمیم گیری پیشِ روی مسئولان قرار گیرد. بدین منظور 54 شاخص در 4 بُعد که براساس مطالعات کتابخانه-میدانی شناسایی شده اند، با استفاده از نرم افزارهای micmac، Scenario Wizard و مدل IPA مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته اند. از آنجا که پژوهش حاضر مبتنی بر خبرگان بوده است، نمونه تحقیق 20 نفر به روش هدفمند (گلوله برفی) انتخاب شده اند. نتایج تحقیق نشان داده است که الگوی رقابت پذیری استان آذربایجان غربی به صورت ناپایدار بوده و وضعیت های محتمل برای آینده رقابت پذیری استان بیانگر 30 سناریوی سازگار بوده است که ضریب تحقق سناریوهای با وضعیت نامطلوب به دلیل کم توجهی به شاخص های کنترل کننده ای چون: «امنیت سرمایه گذاری، تاب آوری در برابر بیماری های عفونی، برندسازی، رقابت آزاد و مبتنی بر شایسته سالاری، بسترسازی درجهت پرورش جامعه خلاق»، بالا بوده است؛ در حالی که تأکید بر برخی شاخص ها چون انحصار فعالیت های تولیدی، صادرات- واردات باعث اتلاف هزینه شده اند.

شهرنشینی شتابان شهرهای ایران بعد از دهه 40، زمینه ساز شکل گیری بافت های ناکارآمد در بطن شهر و تشکیل بافت های فرسوده شهری شد. این تحقیق باهدف تبیین عوامل شکل دهنده بافت های ناکارآمد شهری در شهر زنجان انجام شده است و به منظور جمع آوری اطلاعات از دو روش کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است که به منظور بررسی رابطه، اثرات و استخراج عوامل کلیدی از نرم افزار MICMAC و جهت نمایش توزیع این عوامل در سطح نواحی از مدل لکه های داغ در محیط GIS استفاده شده است. جهت سطح بندی نواحی شهر زنجان ازلحاظ عوامل کلیدی نیز از مدل تصمیم گیری EDAS استفاده شده که به منظور تعیین وزن و اهمیت هر یک از عوامل در مدل ایداس از مدل ANP استفاده شده است و نتایج تحقیق نشان داد که در بین 31 شاخص موردبررسی 8 شاخص بیشترین اثرگذاری را به عنوان عوامل کلیدی در ناکارآمدی داشته اند و توزیع عوامل کلیدی ناکارآمدی بافت شهری در سطح نواحی شهر زنجان با استفاده از مدل لکه های داغ نشان داده است که بیشترین میزان ناکارآمدی به شکل خوشه هایی با لکه های داغ در پهنه مرکزی تا حدودی جنوب و جنوب غربی شهر زنجان قرارگرفته اند و درنهایت سطح بندی نواحی شهر زنجان ازلحاظ عوامل کلیدی نشان داد که بیشترین ناکارآمدی به ترتیب متعلق به نواحی 2-5 و 1-1 می باشد که در مرکز و جنوب شهر واقع شده اند و در مرتبه بعدی نواحی 1-2 و ناحیه 1-3 که در جنوب غربی شهر قرارگرفته اند. درواقع ناکارآمدی همه جانبه ای این نواحی را مورد تهدید قرار داده است در مقابل ناحیه 4-6 در شمال شرقی شهر و در مرتبه بعدی ناحیه 4-5 در جنوب و ناحیه 3-4 در شمال شهر کمترین ناکارآمدی را داشته اند.

شهرها عرصه بروز حیات جمعی هستند که پذیرای بیشترین استفاده کننده با سطوح مختلف فرهنگی می باشند. براین اساس فضای نامطلوب شهری می تواند بسترساز ناهنجاری های اجتماعی، در ابعاد مختلف زندگی گردد؛ همانطور که بعد از انقلاب صنعتی با تبدیل شدن مظروف شهرها به مقصد نهایی حجم عظیمی از مهاجران، شاهد پدیدار شدن بافت های فرسوده و ناکارآمد در شهرها بوده ایم. برهمین اساس ساماندهی این بافت ها به یکی از ضرورت ها و اولویت های مورد توجه مسئولان تبدیل شده است. در همین راستا تحقیق حاضر سعی داشته است بازآفرینی را به عنوان پذیرفته ترین رویکرد مداخله با تأکید بر ذهنیت کارشناسان در شهر زنجان مورد تحلیل قرار دهد. بدین منظور برای شناسایی و تعیین سطح آسیب های حاصل از بافت های فرسوده از مدل FMEA استفاده شده و برای تحلیل و استخراج الگوهای ذهنی کارشناسان جهت بازآفرینی از تحلیل عاملی کیو بهره برده شده است. لازم به توضیح است از آنجا که پژوهش حاضر خبره محوره بوده است نمونه انتخاب شده به روش هدفمند ( گلوله برفی) به میزان 10 نفر انتخاب شده است. نتایج تحقیق نشان داده است که 24 خطر در قالب 8 اثر بالقوه شناسایی شده اند که همه آن ها در سطح بارز تشخیص داده شده اند، به طوری که مقدار RPN همه آن ها بالای 300 گزارش شده است. بنابراین بایستی عنوان داشت که آسیب های حاصل از بافت های فرسوده در سطح جدی قرار داشته و نیاز به اقدامات فوری بوده است. در همین ارتباط ذهنیت کارشناسان در زمینه مداخله در بافت ها فرسوده ذهنیت کارشناسان در زمینه بازآفرینی با تأکید بر آسیب ها، بیانگر سه الگوی ذهنی بوده که میزان آسیب های حاصل از بافت های فرسوده را تا حد قابل قبول کاهش داده است.

آیین ها در یک شهر خصلت مغناطیسی دارند و می توانند در تبدیل، اتحاد و پیوندها موثر افتند و بامفصل بندی اجزا، تحرک، چانه زنی و در کل قدرت اتحاد را بیشتر می کند. از طریق پیشران های آیینی شهر به جای آنکه موجودی خاموش، تعریف ناشده و ناشناخته باشد، بدل به چیزی می شود که از قطعات بسیار و مفاصل بسیار بیشتری بر ساخت می شود. در این چارچوب نوشتار حاضر به سهم خود می کوشد به تبیین اثرات گردشگری آینی شهر ارمغانخانه و اثرات آن بر دگردیسی شهر یپردازد. نوشتار حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی است و اطلاعات مورد نیاز پژوهش از روش کتابخانه ای و پیمایشی گردآوری شده اند. در این چارچوب برای تجزیه و تحلیل از نرم افزار منتال مدل برای بررسی اثرات، از spss برای بیان شاخص های گرایش به مرکز، پراکندگی، آزمون kmo و بارتلت استفاده و در نهایت از نرم افزار smart pls برای بیان سطح معنی داری، عملکرد شاخص ها استفاده بهره برده شده است. نتایج حاصل از تحقیق حاضر بیانگر اثری به میزان 66% درصدی گردشگری آئینی در دگردیسی شهر آرمغانخانه بوده است. در این چارچوب بیشترین اثرگذاری گردشگری آئینی در سرمایه گذاری نهادهای مختلف دولتی- خصوصی، بهبود فرصت های شغلی، بهبود جذابیت شهری، تصویر مطلوب گردشگری، بهبود خدمات و زیرساخت های شهری و تعریف هویت جدید شهری بوده است. در این چارچوب نوشتار حاضر به سهم خود می کوشد به تبیین اثرات گردشگری آینی شهر ارمغانخانه و اثرات آن بر دگردیسی شهر یپردازد. نوشتار حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی است و اطلاعات مورد نیاز پژوهش از روش کتابخانه ای و پیمایشی گردآوری شده اند. در این چارچوب برای تجزیه و تحلیل از نرم افزار منتال مدل برای بررسی اثرات، از spss برای بیان شاخص های گرایش به مرکز، پراکندگی، آزمون kmo و بارتلت استفاده و در نهایت از نرم افزار smart pls برای بیان سطح معنی داری، عملکرد شاخص ها استفاده بهره برده شده است. نتایج حاصل از تحقیق حاضر بیانگر اثری به میزان 66% درصدی گردشگری آئینی در دگردیسی شهر آرمغانخانه بوده است. در این چارچوب بیشترین اثرگذاری گردشگری آئینی در سرمایه گذاری نهادهای مختلف دولتی- خصوصی، بهبود فرصت های شغلی، بهبود جذابیت شهری، تصویر مطلوب گردشگری، بهبود خدمات و زیرساخت های شهری و تعریف هویت جدید شهری بوده است.

روند رو به رشد شهرنشینی در سال های بعد از انقلاب صنعتی باعث کاهش ظرفیت شهرها در برآورده ساختن نیاز شهروندان و توانمندی آن ها شد. در این راستا وقوع حوادثی غیرمنتظره چون شیوع کرونا لزوم سنجش انعطاف پذیری شهرها را بیش ازپیش مطرح کرده است تا تناسبی بین ظرف و مظروف شهری برقرار گردد. اگرچه شیوع کرونا حادثه ای غیرمنتظره است؛ ولی سال های گذشته از طریق سارس به شهرها هشدار داده شده بود تا جامعه بشری به طور عام و شهرها به طور اخص سیاست هایی را در برابر حوادثی چون بیماری های عفونی با شیوع بالا اتخاذ کنند، اما تاکنون به مسائل بیماری های عفونی در شهرها توجه نشده است، در نتیجه وقتی شهرها با چنین حوادثی روبرو می شوند، سردرگمی و ناتوانی بیشتری به نمایش گذاشته می شود. تحقیق حاضر با هدف تاب آوری شهرها در برابر بیماری های عفونی درصدد است، تمام آثاری را که بیماری های عفونی می تواند بر شهرها ایجاد کند، شناسایی و در نهایت بهترین راهکارهای مقابله را ارائه دهد. برای این منظور از روش اسنادی –میدانی برای جمع آوری اطلاعات استفاده شده است و به منظور تحلیل و ارزیابی از تکنیک های FEMA و FAAO و جهت نمایش گرافیکی ازGIS بهره برده شده است. نتایج تحقیق نشان داده است که؛ تعطیلی حرفه های کوچک، ناتوانی اقشار ضعیف در تأمین مایحتاج زندگی، رنگ باختن عدالت اجتماعی-فضایی در توزیع و بهره مندی خدمات، اثرات روحی و روانی نامطلوب در شهروندان در معرض بیماری، اثر معکوس حمل ونقل عمومی در بیماری، کمیابی و احتکار مواد غذایی-درمانی، تعطیلی و تعلیق فعالیت های آموزشی، ناهماهنگی نهادهای مدیریت شهری مقابله با کووید-19، اثر معکوس رشد تراکمی در برابر بیماری عفونی، مهم ترین اثرات بیماری عفونی بر شهرها بوده اند، در این راستا عملکردهایی جهت کنترل و تاب آوری شهر قبل و بعد از شکست ارائه شده اند که نتایج حاصل از آن ها موفقیت آمیز بوده اند.

شروع یک بیماری ویروسی ناشناخته به نام کووید 19 در شهر ووهان چین در ژانویه 2020 و گسترش آن در سراسر جهان در مدتی کمتر از چند ماه، همه کشورها را نگران کرده و موجب خسارات بی شمار جانی و مالی شده است. تکرار چنین رویدادی به شکلی دیگر در آینده ممکن است میزان آسیب را بالاتر و کنترل را مشکل تر سازد، بر این اساس شهرها نیازمند بازتولید جدید جهت بالا بردن تاب آوری در صورت موارد مشابه کوید-19 می باشند. بر این اساس تحقیق حاضر سعی دارد ضمن بررسی عوامل اثرگذاری در بازتولید شهر زنجان بعد از کوید-19، وضعیت های احتمالی شهر در آینده را نیز مورد تحلیل قرار دهد، برای این منظور 26 شاخص در 4 بعد که بر اساس مطالعات میدانی-کتابخانه ای استخراج شده اند، در محیط نرم افزار میک مک جهت بررسی جایگاه و عملکرد شاخص ها و شناسایی عوامل کلیدی، از سناریویزارد برای استخراج سناریوهای محتمل استفاده شده است. ازآنجاکه تحقیق مبتنی بر خبرگان بوده است، نمونه تحقیق 20 نفر به روش هدفمند (گلوله برفی) انتخاب شده اند. نتایج تحقیق نشان داده است که الگوی شهر زنجان در برابر شیوع بیماری عفونی کوید -19 آسیب پذیر بوده است، اما درک عمیق جوانب سبب بازتولید شهر در وضعیت مطلوب خواهد شد، به طوری از 28 سناریو محتمل، سناریوهای مطلوب بیشترین فروانی و ضریب تحقق را به خود اختصاص داده اند.

هدف تحقیق حاضر تبیین شاخص های بازآفرینی بافت های فرسوده شهر ارومیه بود تا ضمن بررسی ارجحیت و تعیین وزن شاخص ها در بازآفرینی، اهمیت و عملکرد این شاخص ها و چگونگی تعقیب آن ها از سوی نهادهای ذی ربط بررسی شود و درنهایت اولویت های اول در بازآفرینی تعیین شوند. روش پژوهش تحقیق حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی بود که برای تبیین بازآفرینی بافت های فرسوده شهر از 24 شاخص استفاده شد که براساس پیشینه، مبانی نظری و مطالعات میدانی شناسایی شدند. برای بررسی ارجحیت شاخص ها در بازآفرینی، تعیین وزن هریک از آن ها و درنهایت مقدار سازگاری از مدل بهترین-بدترین استفاده شد. سپس به منظور بررسی چگونگی پیاده سازی شاخص های بازآفرینی از لحاظ اهمیت/عملکرد و مقدار تطابق آ ن ها از روش (اهمیت/عملکرد) استفاده شد. نمونه بررسی شده در تحقیق حاضر، خبره محور به تعداد 20 نفر بوده و به روش گلوله برفی انتخاب شدند. یافته های تحقیق نشان داد، شاخص های بازآفرینی بافت های فرسوده با مقدار مناسب  039/0 سازگار بودند که در این میان شاخص مشارکت دارای بهترین و شاخص تراکم جمعیت دارای بدترین ارجحیت در میان شاخص ها بودند. همچنین نتایج حاصل از مدل IPA، نشانگر تناقض زیاد میان اهمیت و عملکردهای شاخص های بازآفرینی بود؛ به طوری که بیشترین تلاش، سرمایه، هزینه و وقت برای بازآفرینی روی شاخص های با اولویت پایین گذاشته شده است؛ درحالی که در شاخص های با اهمیت زیاد، سطح عملکرد ثبت شده خیلی کم بوده است. براساس نتایج تحقیق، اولویت اول تمرکز بازآفرینی بافت های فرسوده در شهر ارومیه باید بر شاخص های مشارکت فردی-گروهی، بهبود جاذبه های تاریخی، بهبود اشتغال و درآمد باشد.  

بافت های فرسوده شهری، محدوده فرسوده در فضای شهری هستند که مسائل پیچیده اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی را به دنبال دارند. این محدوده ها از یک سو دارای ریشه های سکونتی ارزشمند با غنای فرهنگی – اجتماعی و یا معماری هستند و از سوی دیگری به جهت فرسودگی شدید، نبود خدمات مطلوب و مناسب، دسترسی و بهداشت دچار مشکلات و آسیب های گسترده شده اند؛ بنابراین بایستی ضمن بهره برداری از ارز ش های تاریخی – فرهنگی آن، مشکلات و مسائل موجود در این بافت ها را به حداقل ممکن رساند، بدین جهت نیز تحقیق حاضر باهدف بازآفرینی بافت های فرسوده نواحی شهر سنندج و با تأکید بر الگوی شهر رویداد مدار سعی داشته است راهبردهای بازآفرینی بافت فرسوده نواحی شهر را شناسایی کند. در همین راستا ازآنجاکه پژوهش حاضر مبتنی بر نظر خبرگان بوده است، نمونه تحقیق 20 نفر از افراد ساکن در بافت فرسوده و به روش هدفمند (گلوله برفی) انتخاب شده اند و برای تجزیه وتحلیل داده از مدل FME: برای شناسایی آسیب های خاص از بافت های فرسوده و شناسایی راه حل ساماندهی، از مدل SOAR برای شناسایی نقاط قوت-فرصت – خواسته ها و نتیجه راه حل شناسایی شده و از ANSOFF برای تعیین راهبردهای بازآفرینی در بافت های فرسوده نواحی استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داده است که باوجود پیشینه تاریخی طولانی شهر سنندج، 28 آسیب در نواحی موردبررسی (1، 2، 3، 4، 5، 6، 9 و 10) شناسایی شده اند که مقدار RPN آن ها بیشتر از 300 و در سطح خطر بارزی بوده است که بر اساس نظر خبرگان، بازآفرینی رویدادمحوری بافت های تاریخی مبتنی بر رقابت پذیری گردشگری به عنوان راه حل کلیدی جهت ساماندهی بافت های فرسوده نواحی موردمطالعه انتخاب شده است که درنهایت راهبردهایی پیشنهادشده است.

الگوی روابط بین فرهنگی اقلیت ها با یکدیگر و بافرهنگ مسلط و نیز ارتباط آن با مفهوم شهروندی در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است. پژوهشگران با بررسی رویکردهای نظری در زمینه شهروندی و فرهنگ و انجام مطالعه اقدام به بررسی روابط برون گروهی ارامنه تهران در جامعه متکثر و چند فرهنگی ایران کرده اند. سال این است که 1 نسبت و ارتباط ارامنه با جامعه بزرگ تر ایران چگونه است؟ 2 آن ها چه نگاهی نسبت به جامعه غیر ارمنی دارند و چگونه رفتار خود را نسبت به برون گروه تنظیم می کنند و در این میان نقش نهادهای اجتماعی برون گروهی چیست؟ 3 نگرش ها و رفتار های ارامنه تا چه اندازه باارزش های مدنی و شهروندی همسو است؟ نتایج حاکی است که پاره ای از عوامل فرهنگیِ درون گروهی به همراه نهاد های اجتماعی غیرهمسو با ارزش های مدنی مانع شکل گیری روند ادغام فرهنگی در تعاملات روزمره ارامنه با جامعه بزرگ تر شده است. روش انجام این پژوهش انسان شناختی و ژرفانگر است و گرداوری اطلاعات نیز عمدتاً از طریق مصاحبه های عمیق انجام شده است.

روند روبه رشد جمعیت شهرها باعث ظهور مشکلات گسترده شده است. دراین ارتباط از مهم ترین راهکارهای شناسایی شهروندی محلی، وضع قانون شهر با رویکرد مبتنی بر حق به شهر است، که جوانب مختلف جهت تحقق این مهم مورد کنکاش قرارگرفته است. در همین چارچوب تحقیق حاضر سعی در بررسی مطلوبیت فضای شهری در تحقق حق به شهری در شهر ارومیه داشته است. بدین منظور نیز از روش های کتابخانه و میدانی برای جمع آوری اطلاعات بهره برده شده است و برای تجزیه وتحلیل نیز از نرم افزار Smart Pls برای بررسی سطح معنی داری رابطه مطلوبیت در حق به شهر و از مدل IPA جهت تبیین تفاضل اهمیت و عملکرد شاخص های مطلوبیت در راستای تحقق حق به شهر استفاده شده است. لازم به ذکر است که ازآنجاکه نمونه تحقیق حاضر مبتنی بر خبرگان بوده است، حجم نمونه به روش هدفمند (گلوله برفی) به میزان 20 نفر انتخاب شده اند. نتایج تحقیق نشان داده است که مطلوبیت در تحقق حق به شهری در شهر ارومیه موثر بوده و در سه برازش اعتبار اشتراک واریانس (R2) ، میزان توان پیش بینی (Q2)، قدرت مدل ساختاری (GOF) مورد تأیید قرارگرفته است، اما براساس نتایج حاصل از مدل IPA اختلاف بین اهمیت شاخص های مطلوبیت و اولویت عملکرد توسط نهادهای ذی ربط در ارومیه وجود داشته است و اهمیت زیادی به شاخص های با اولویت پایین داده شده است؛ درحالی که اولویت اول شاخص های مطلوبیت جهت تحقق حق به شهر شامل پاسخگویی به نیازهای شهروندان، امکان حضور اقشار جامعه در بستر شهر، مسئولیت پذیری، تعلق خاطر، سازگاری و قانونمندسازی شهروندان بوده است.

با ورود به عصر جهانی شدن لزوم توجه به مناطق مرزی و رقابت پذیری این مناطق با مناطق مرکزی بیش از پیش در هر کشوری مطرح شده است. رقابت پذیری مناطق مرزی تلاش برای از بین بردن وضع نامساعد اجتماعی، اقتصادی، محافظت، توجه به توانمندی ها و قابلیت های این مناطق و نیز ارتقای سرمایه های فیزیکی، طبیعی و مصنوعی است. هدف از پژوهش حاضر تبیین رقابت پذیری استان کردستان است؛ بنابراین محققان سعی کرده اند تا وضعیت های محتمل رقابت پذیری آینده استان را تحلیل کنند. پژوهش حاضر ازنظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت، براساس روش علم آینده پژوهی، اکتشافی است. همچنین، جمع آوری اطلاعات به دو صورت کتابخانه ای و میدانی صورت گرفته است. در این پژوهش برای تجزیه و تحلیل داده ها، بیان وضعیت شاخص ها و استخراج عوامل کلیدی و سناریوها از نرم افزارهای آینده نگاری میک مک و سناریو ویزارد و نیز برای شناسایی استراتژی رقابت پذیری از نرم افزار متاسوات استفاده شده است. در پژوهش حاضر داده های کیفی و کمّی به ترتیب با پرسشنامه باز و بررسی اسناد و به صورت عددی به دست آمد. بدین صورت که در وهله نخست از پرسشنامه باز برای استخراج کلی عوامل مؤثر بر رقابت پذیری و در وهله دوم نیز برای استخراج عوامل کلیدی از وزن دهی پرسشنامه های دلفی در نرم افزار میک مک استفاده شد. نتایج پژوهش حاضر حاکی از ناپایدار و شکننده بودن الگوی رقابت پذیری استان کردستان است. همچنین، ضریب پژوهش بیانگر تحقق سناریوها با وضعیت های نامطلوب بوده است. بهترین راه حل برای برون رفت از سناریوهای نامطلوب به وضعیت مطلوب، تأکید بر شاخص هایی با بیشترین کامیابی، تقلید ناپذیری و تناسب با رقابت پذیری بوده است. 

هدف: هدف پژوهش حاضر مقایسه تطبیقی جایگاه زنان در اسلام و غرب ، با تأکید بر دیدگاه امام خمینی(ره) و آیت الله خامنه ای است. روش : تحقیق حاضر، از روش آمیخته کیفی- کمی استفاده کرده است به طوری که برای بخش کیفی (کدگذاری و استخراج مضامین) از روش تحلیل مضمون در محیط MAXQDA استفاده شد و برای بخش کمی از تکنیک مدیریت ریسک FMEA بهره برده شده است. یافته ها: یافته های تحقیق نشان داده است که 120 عبارت  بیانی و متون گزینشی در 25 مضمون پایه و 6 مضمون سازماندهی شده، در رابطه با جایگاه زنان طبقه بندی شده اند؛ در این میان آسیب هایی که مبتنی بر الگوی غربی در جامعه شناسایی شده اند، 23 ریسک در 5 اثر بالقوه بوده که سطح ریسک همه آن ها بارز و جدی گزارش شده است، که با شناسایی و استخراج رهنمودهای مقام معظم رهبری و امام خمینی( ره) (چون الگوگیری از زنان برجسته اسلام، اهتمام به جهاد تبیین، توجه به حقوق و مسئولیت زنان متناسب با توانایی های جسمی-ذهنی) مقادیر ریسک ها به سطح قابل قبول کاهش داده شده اند.