گردشگری و اوقات فراغت

در جهان رقابتی امروز، مشتریان در کانون اصلی توجه سازمان ها قرار دارند و وفاداری آن ها عامل اصلی کسب مزیت رقابتی است. تحقیق حاضر با هدف پیش بینی وفاداری مسافران هواپیمایی ماهان انجام شده است. لذا روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش اجرا توصیفی   هم بستگی است. جامعه آماری تحقیق کلیه مسافران پروازهای خارجی شرکت هواپیمایی ماهان است که حجم دقیقی از آن در دسترس نیست. بنابراین، نمونه آماری با استفاده از قاعده سرانگشتی 160 نفر محاسبه شد. روش نمونه گیری غیرتصادفیِ دردسترس لحاظ شده است. ابزار مورداستفاده در این پژوهش پرسش نامه استاندارد سین با شانزده سؤال است. به منظور تعیین روایی، پرسش نامه ها در اختیار استادان محترم راهنما و افراد خبره قرار گرفت و روایی آن تأیید شد. پایایی پرسش نامه نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ بالاتر از 7/0 به دست آمد که می توان گفت ابزار پایایی مناسبی دارد. در این پژوهش، به منظور تجزیه وتحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس و پی ال اس استفاده شده است. نتایج تحقیق تأثیر رضایت، کیفیت خدمات، تصویر و ارزش ادراک شده را در وفاداری و همچنین کیفیت خدمات و ارزش ادراک شده در رضایت مشتریان را تأیید کرد. درنهایت، تأثیر کیفیت خدمات در تصویر مشتریان و کیفیت خدمات و تصویر مشتریان در ارزش ادراک شده تأیید شد، اما تأثیر تصویر مشتریان در وفاداری و رضایت مشتریان تأیید نشد.

گردشگری کشاورزی از رویکردهای نوین در صنعت گردشگری به شمار می آید که امروزه به منزله راهکاری برای تنوع بخشی به مشاغل روستایی به آن توجه می شود. از ویژگی های مهم آن ایجاد فعالیت های اقتصادی و افزایش اشتغال و درآمد در محیط روستایی است. هدف این نوع گردشگری تعامل بین روستاییان و گردشگران و درآمدزایی مستقیم برای روستاییان و کشاورزان است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی ظرفیت های توسعه کسب وکارهای خلاق روستایی از طریق گردشگری کشاورزی در روستای هنده خاله انجام شده است. در این پژوهش، با استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی، با 10 نفر از کارشناسان بومی در حوزه گردشگری، برنامه ریزی روستایی و شهرسازی مصاحبه شد. روش گردآوری داده ها، در این پژوهش، پرسش نامه ای با سؤالات باز و بسته است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل دلفی نشان داد که بهره گیری از پتانسیل های طبیعی این روستا و ترکیب با فعالیت هایی نظیر برگزاری جشنواره های غذاهای محلی برای آشنایی گردشگران با شیوه های پخت انواع غذاهای محلی و برگزاری تورهای ماهیگیری در تالاب بین المللی سلکه موجب توسعه گردشگری کشاورزی و درنتیجه کارآفرینی و رونق کسب وکار روستاییان و به خصوص کشاورزان خواهد شد. از دیگر امکاناتی که در روستای هنده خاله برای گردشگران وجود دارد و می تواند باعث کاهش هزینه های اولیه اجرای طرح گردشگری کشاورزی شود می توان به مکان های مناسب اسکان گردشگران نظیر خانه های روستایی اشاره کرد. البته، گفتنی است این مهم در گروی سرمایه گذاری درست و هدفمند است که نیازمند مدیریت صحیح و همکاری نهادهای مربوطه است.

با توجه به رشد روزافزون اوقات فراغت و پدیدآمدن سرگرمی های نو و مدرن در سبک زندگی انسان امروزی، ترسیم جایگاه این سرگرمی ها در سبک زندگی یکی از چالش های اخلاقی عصر حاضر است. با توجه به مضرات و فواید سرگرمی های نو، باید روشن شود این سرگرمی ها با چه شرایطی می توانند مفید باشند. پژوهش پیش رو با روش توصیفی   تحلیلی در پی بررسی آموزه های اخلاق اسلامی و به طور خاص ادله ترغیب کننده به سرگرمی در این زمینه است. در این مقاله، به این نتایج رسیدیم که از سرگرمی ها نیز می توان برای رسیدن اهداف اسلامی استفاده کرد و اسلام با بیان بایدها و نبایدهای اخلاقی، معیارهایی برای این استفاده مطلوب مطرح می کند. براین اساس، سرگرمی مطلوب بیهوده نیست و در راستای مسئولیت های اساسی تعیین شده برای انسان است، حلال است، به کرامت انسان لطمه نمی زند، و در پرداختن به آن اعتدال رعایت می شود. همچنین براساس آموزه های ترغیب کننده به سرگرمی، برخی از خواص و کارکردهای سرگرمی های مطلوب عبارت اند از: یادگیری و آموزش، ایجاد تفریح و شادی، ایجاد آرمیدگی و تجدید قوا، شکوفاکردن استعدادها، ایجاد توسعه اقتصادی و تنوع در زندگی.

امروزه دانشگاه ها در بسیاری از کشورهای درحال توسعه تلاش می کنند تا دانشجویان را به فعالیت های کارآفرینی سوق دهند تا سطح بیکاری در بین فارغ التحصیلان کاهش یابد. بااین حال، در بین دانشجویان عدم تمایل به کارآفرینی بسیار رایج است. بنابراین، این مطالعه قصد کارآفرینی در بین دانشجویان گردشگری دانشگاه علم و فرهنگ را بررسی می کند. در این پژوهش، از طرح تحقیق مقطعی با رویکرد کمّی استفاده شده است. در این مطالعه، برای انتخاب 204 شرکت کننده که اطلاعاتی درباره خود کارآمدی، آموزش کارآفرینی و هنجارهای ذهنی کارآفرینی و ارتباط آن ها با قصد کارآفرینی در بین دانشجویان گردشگری ارائه کرده اند، از روش نمونه گیری تصادفی استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل معادلات ساختاری حداقل مربعات جزئی با نرم افزار اسمارت پی ال اس استفاده شد. به طورکلی، این مطالعه نشان داد آموزش کارآفرینی، هنجارهای ذهنی و خودکارآمدی ارتباطی قوی با قصد کارآفرینی در بین دانشجویان گردشگری دارند. این مطالعه نتیجه می گیرد که آموزش کارآفرینی و هنجارهای ذهنی به همراه خودکارآمدی دانشجویان از عوامل ضروری برای تحقق قصد کارآفرینی توسط دانشجویان گردشگری است. درباره محدودیت ها و پژوهش های آینده نیز در این مطالعه بحث شده است

هدف از پژوهش پیش رو، آگاهی از ادراک گردشگران خارجی استفاده کننده از خدمات اسنپ و تپسی در ایران پیرامون عملکرد و اهمیت هریک از متغیرهای مربوط به خدمات این شرکت هاست که در رضایت استفاده کنندگان تأثیر بسزایی دارد. پژوهش انجام شده تحقیقی کاربردی و از نظر ماهیت و روش، پژوهشی توصیفی تحلیلی است. همچنین گردآوری داده های پژوهش براساس مطالعات کتابخانه ای و میدانی شامل پیمایش با ابزار پرسش نامه است. قلمرو مکانی این تحقیق، کشور ایران به منزله یک مقصد گردشگری برای گردشگران خارجی است. به منظور محاسبه حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شده است. سپس با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته و توزیع آن در بین نمونه مدنظر، داده های موردنیاز جمع آوری و با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس تجزیه وتحلیل شده است. آزمون های استفاده شده در این تحقیق شامل آزمون تی تک نمونه ای، آنالیز واریانس یک طرفه، آزمون توکی و آزمون میانگین جوامع مستقل است. نتایج به دست آمده نشان می دهد عملکرد شرکت های ارائه دهنده خدمات تاکسی اینترنتی در ایران در وضعیت مناسبی قرار دارد. همچنین بررسی اهمیت متغیرهای مربوط به خدمات این شرکت ها نیز نشان داد که اکثر متغیرهای بررسی شده، در ارزیابی و رضایت گردشگران اهمیت بسزایی دارند. ارزیابی عملکرد خدمات شرکت های تپسی و اسنپ از دیدگاه گردشگران خارجی نشان داد که «سهولت انتخاب تاکسی و سفر» بالاترین کیفیت عملکرد و «تخفیف های داده شده» پایین ترین کیفیت عملکرد را داشته است. همچنین درخصوص اهمیت متغیرهای پژوهش، یافته ها حاکی از آن است که «سهولت انتخاب تاکسی و سفر» بالاترین میزان اهمیت و «تخفیف و کوپن های تخفیف» پایین ترین میزان اهمیت را در میان استفاده کنندگان از خدمات دارند.

وجود جاذبه های گردشگری به منزلهٔ یکی از ارکان و عناصر اصلی صنعت گردشگری، در کنار دیگر مؤلفه ها، شرایط لازم را برای جلب و جذب گردشگر فراهم می کند. توسعهٔ گردشگری مزایای مستقیم و غیرمستقیم اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و محیطی بسیاری برای جامعهٔ میزبان به همراه داشته و از عوامل مؤثر در شکل دهی الگوی توسعه است. با توجه به اهمیت نقش گردشگری در توسعهٔ اقتصادی از یک طرف و وجود پتانسیل های متعدد در روستاهای هدف گردشگری استان کردستان از طرف دیگر، استفاده از رویه ای مناسب برای اولویت بندی مناطق، به منظور سرمایه گذاری های گوناگون در این منطقه، ضروری است. روش پژوهش توصیفی   تحلیلی و جامعه آماری شامل گردشگران روستاهای مورد مطالعه بوده است. نتایج رتبه بندی نشان می دهد که روستاهای پالنگان، سلین و ژیوار در رتبه های اول تا سوم قرار دارند. با توجه به نتایج حاصل از مدل تاپسیس، سرمایه گذاری بخش دولتی در زیرساخت ها، به خصوص جاده های ارتباطی، به توسعهٔ گردشگری در این روستاها کمک قابل توجهی می کند. همچنین، سرمایه گذاری بخش خصوصی در روستاهایی با رتبهٔ بالاتر در زمینهٔ طبیعت گردی، صنایع دستی و صنایع وابسته توصیه می شود.

جنبش شهر آرام رویکردی است که برای محیطی بهتر و زندگی اجتماعی پدید آمده است. احیای هویت محلی، توجه به چگونگی صرف غذا، توجه به مسائل زیست محیطی و معرفی و بازاریابی مقاصد گردشگری از برجسته ترین ویژگی های آرام شهرها به شمار می رود. گردشگری آرام نیز درپی احیای محیط زیست طبیعی، مصرف محصولات محلی و توجه به فرهنگ و آثار فرهنگی و تاریخی گذشته شکل گرفته است؛ بنابراین گفتنی است وظایف رویکرد شهر آرام و گردشگری آرام با هم گره خورده است. هدف از پژوهش حاضر، تحلیل وضعیت شاخص های شهر آرام در شهر یاسوج به منظور شکل گیری گردشگری آرام است. پژوهش از نظر ماهیت، نظری کاربردی و از لحاظ روش، توصیفی   تحلیلی است. همچنین از دو شیوه کتابخانه ای و میدانی برای جمع آوری اطلاعات استفاده شده و تعداد 6 شاخص و 35 متغیر به صورت عملیاتی سازی استخراج شده است. در مرحله بعد، براساس شاخص های استخراج شده، پرسش نامه ای طراحی و در اختیار کارشناسان و مدیران شهری، که جامعه آماری آنان متشکل از 45 نفر بود، توزیع شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها نیز از تکنیک دیمتل و روش میانگین و آزمون تی در محیط اس پی اس اس استفاده شد. نتایج حاصل از تکنیک دیمتل نشان داد که شاخص آگاهی و اطلاع رسانی، حمایت از تولیدات داخلی، مهمان نوازی و کیفیت شهری بیشترین اثرگذاری در شهر آرام و گردشگری آرام و اثرپذیری از آن را دارند و شاخص آگاهی و اطلاع رسانی، حمایت از تولیدات داخلی و مهمان نوازی بیشترین ارتباط را با سایر شاخص ها برقرار می کنند. شاخص مهمان نوازی و آگاهی و اطلاع رسانی علّی و دیگر شاخص ها معلول به شمار می روند. همچنین نتایج آزمون تی برای سنجش وضعیت شاخص های شهر آرام در شهر یاسوج نشان داد که کیفیت شهری، حمایت از تولیدات محلی، مدیریت شهری، حفاظت از محیط زیست شهری، مهمان نوازی و آگاهی و اطلاع رسانی به ترتیب در جایگاه اول تا ششم قرار گرفته اند. گفتنی است براساس اهمیت شاخص ها به روش دیمتل و نتایج وضعیت این شاخص ها در شهر یاسوج، فقط وضعیت شاخص آگاهی و اطلاع رسانی مناسب نیست و برای تحقق یافتن جنبش شهر آرام نیاز است که به این شاخص توجه ویژه ای شود

آژانس های مسافرتی بزرگ ترین حلقه واسط میان سازمان های ارائه دهنده خدمات گردشگری است. دانش و تجربه و مهارت های کارکنان آژانس های مسافرتی ذخایر گرانبهایی هستند که بی توجهی به آن ها می تواند موجب پیامدهایی همچون خروج کارکنان ارزشمند، نارضایتی مشتریان، نقص و شکست در خدمات شود. مشاوره منتور تعیین شده در آژانس های گردشگری می تواند از استرس و نگرانی های شروع کار بکاهد. تسهیل سازی برخی فرایندهای ناآشنا در آژانس های مسافرتی، که گاهی کارکنان جدید و کم تجربه با آن مواجه می شوند، خدماتی باکیفیت را برای مشتریان فراهم می کند. منتورها تلاش می کنند با مربیگری و محافظت از نیروهای جوان، آن ها را به آینده امیدوار کنند. این پژوهش نقش منتورینگ در بهبود بازاریابی داخلی آژانس های گردشگری شهر تهران را بررسی می کند. جامعه آماری پژوهش را کارکنان آژانس های مسافرتی در شهر تهران تشکیل می دهند که با فرض نامحدودبودن، تعداد 251 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای تحلیل نتایج، از معادلات ساختاری و نرم افزار لیزرل استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که ابعاد فرایند منتورینگ (شامل مشاوره، تسهیل سازی، محافظت و مربیگری) در بهبود بازاریابی داخلی تأثیر مثبت و معنی داری دارد و باعث تجمیع منابع انسانی باتجربه و جوان و وفادار به آژانس ها می شود؛ به نحوی که با افزایش هرچه بیشتر رضایت کارکنان و تأثیرش در بهبود بازاریابی داخلی، می تواند افزایش رضایت مشتریان و بهبود فروش را در پی داشته باشد.

بحران کرونا ویروس از چالش های جدید جامعه جهانی به شمار می رود. این پدیده نوظهور، طی چندسال اخیر موجب تأثیرات منفی و مخرب در صنعت گردشگری در موزه ها و مجموعه های فرهنگی تاریخی شده است. در این میان، شیوع کرونا ویروس شرایط کاملاً متفاوتی را در حوزه منابع انسانی به وجود آورده است. هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی پیامدهای بحران همه گیری کرونا ویروس در مدیریت منابع انسانی در طول همه گیری بیماری کرونا در مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران بوده است. این پژوهش به لحاظ روش، توصیفی پیمایشی؛ به لحاظ نوع، کاربردی و به لحاظ داده با استفاده از طیف لیکرت کمّی سازی شده است. جامعه آماری این پژوهش را تمامی کارکنان مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران به تعداد 120 نفر تشکیل داده اند که براساس فرمول کوکران، حجم نمونه 103 نفر تعیین شده است. پایایی و روایی ابزار پژوهش با استفاده از آزمون های ضریب بارهای عاملی، آلفای کرونباخ، پایایی ترکیبی، پایایی اشتراکی، ضریب rho_A، روایی همگرا و روایی واگرا سنجیده شده است. همچنین از نرمافزار اس.پی.اس.اس ۲۴ و اسمارت پی.ال.اس ۳ برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شده است. طبق یافته ها، میانگین رضایت از انعطاف پذیری و چرخه زندگی مجازی کارکنان، ارائه دوره های آموزشی به کارکنان، مشارکت، توسعه و ارتقای انگیزه کارکنان از طریق برقراری ارتباط مستمر با استفاده از روش های نوین، روش های نوین برای حمایت از کارکنان و حفظ سلامت و رفاه آن ها و اقدامات ایمنی سازمان برای کارکنان در دوران همه گیری کرونا در وضعیت مطلوبی قرار داشته است و صرفاً دسترسی کارکنان به منابع برای کار در خانه در دوران همه گیری کرونا در مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران در وضعیت مطلوبی قرار نداشته است.

تحقیق حاضر به بررسی میزان تأثیر عناصر فرهنگی در نگرش جامعه میزبان در حمایت از توسعه گردشگری می پردازد. با توجه به مطالعات کتابخانه ای، مدلی انتخاب شد تا بتواند بیشترین مقدار ممکن از نگرش و عوامل مؤثر در آن را توضیح دهد و متعاقباً پیش بینی کند. برای سنجش نگرش از پرسش نامه ای استفاده شد که در تحقیقات مشابه به کار گرفته شده است و، برای سازگاری با شرایط محل تحقیق، تغییراتی در آن داده شد. روش نمونه گیری (در دسترس) استفاده شد و، براساس فرمول کوکران، 382 پرسش نامه قابل پخش مشخص شد که درمجموع 344 پرسش نامه قابل استفاده جمع آوری شد. داده ها به کمک نرم افزارهای اس پی اس اس و لیزرل تحلیل شدند.نتایج نشان داد که نگرش جامعه میزبان به توسعه گردشگری فرهنگی مثبت است و ساکنان خواهان افزایش تعداد گردشگران هستند. عوامل گوناگونی در شکل گیری این نگرش نقش داشتند، اما مهم ترین عاملی که این نگرش را پیش بینی می کرد پایگاه اجتماعی فرهنگی مردم جامعه محلی بود

تأثیر منفی بحران هایی از قبیل بیماری های همه گیر در تقاضای گردشگری و رفتار گردشگران کانون مطالعات متعددی قرار گرفته و از ابعاد گوناگونی به آن نگریسته شده است. در پژوهش پیش رو، تأثیر ریسک ادراک شده از بیماری کوید-۱۹ در تمایل گردشگران برای روی آوردن به گردشگری بدون تماس شناسایی شده است. پژوهش کاربردی است و برای بررسی تأثیر ریسک درک شده از بیماری کوید-19 در قصد رفتاری گردشگران از مدل باورهای سلامت و نظریه رفتار برنامه ریزی شده استفاده شده است. به علت شرایط شیوع ویروس کرونا و رعایت پروتکل های بهداشتی در بازه زمانی گردآوری داده های پژوهش، پرسش نامه برخط در شبکه های اجتم اعی اینستاگرام و توییتر توزیع شد و پس از ویرایش، ۸۳۱ پرسش نامه قابل تحلیل به دست آمد. روایی مدل و آزمون فرضیه ها با مدل سازی معادلات ساختاری بررسی شده است. نت ایج آزمون فرضیه ها حاکی از آن است ک ه ادراک شناختی از ریس ک ابتلا به کووید-19 در نگرش به گردشگری بدون تماس و هنجارهای ذهنی گردشگران تأثیری مثبت می گذارد. همچنین، نگرش به گردش گری ب دون تم اس، هنجاره ای ذهن ی و کنت رل رفتاری درک شده گردشگران در نیت رفتاری گردشگران درباره قصد رفتاری گردشگری بدون تماس نیز ت أثیری مثبت را نشان می دهد. اما یافته های این پژوهش از تأثیر ریسک ادراک شده در کنت رل رفت اری درک ش ده حمایت نمی کند.

با توجه به اهمیت گردشگری از نظر اقتصادی و فرهنگی و نقش پنهان آن در دستیابی به توسعهٔ اقتصادی و حوادث و رخدادهایی که در رونق و رکود این صنعت تأثیر دارند ازجمله شرایط حاضر و بروز پاندمی کرونا، آشنایی با راهبردهایی برای تاب آوری و چابک کردن این صنعت ضروری است. ازاین رو، این پژوهش، با پرداختن به نقش جهت گیری های استراتژیک، تأثیرات کارآفرینی، زیست محیطی، زنجیرهٔ تأمین، فنّاوری، بازار و یادگیری را در توسعهٔ چابکی زنجیرهٔ تأمین گردشگری و انعطاف پذیری زنجیرهٔ تأمین گردشگری بررسی می کند. جامعهٔ آماری این پژوهش شامل مدیران هتل ها و تورلیدرهای شهر تهران است که 286 نفر براساس فرمول کوکران به منزلهٔ نمونه انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها پرسش نامه است و تجزیه وتحلیل داده های پژوهش نیز با استفاده از روش معادلات ساختاری و نرم افزار آماری SPSS و SmartPLS انجام شد. براساس نتایج، ضریب آلفای کرونباخ برای تمام متغیرهای پژوهش 810/0 است که در سطح مطلوب است و نشان از اعتبار سنجه های پژوهش دارد. در این پژوهش، به بررسی تأثیر شش جهت گیری مختلف درخصوص تاب آوری و چابکی زنجیرهٔ تأمین گردشگری در شهر تهران پرداخته شد که ضمن تأیید تأثیر جهت گیری های راهبردی در تاب آوری و چابکی زنجیرهٔ تأمین گردشگری در شهر تهران مشخص شد که جهت گیری بازار بیشترین و جهت گیری یادگیری کمترین تأثیر را در تاب آوری زنجیرهٔ تأمین گردشگری دارد. از طرفی، جهت گیری فنّاوری بیشترین و جهت گیری زیست محیطی نیز کمترین تأثیر را در چابکی زنجیرهٔ تأمین گردشگری دارد.