سید حسین موسوی

موضوع «خود آگاهی» در متون روایی اسلام با عناوینی نظیر برترین شناخت، نهایت معرفت و برترین خرد ورزی از آن یاد شده است. فیلسوفان و عرفاى اسلامى هر کدام به نوبه خود این موضوع مهم را مورد بررسی قرار داده اند.  هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش خود آگاهی بر کاهش فشار روانی دانشجویان گروه علوم قرآن و حدیث دانشکده الهیات دانشگاه سیستان و بلوچستان صورت گرفت. این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی همراه با گروه آزمایش و کنترل بود. جامعه آماری پژوهش 30 نفر دانشجو (15 نفر گروه آزمایش و 15نفر گروه کنترل) بودند که با روش نمونه گیری در دسترس گمارش شدند. جهت جمع آوری داده ها از پرسش نامه استرس ادراک شده( (pss14 استفاده شد.گروه آزمایش 8 جلسه (90دقیقه ای، هر هفته یک جلسه) برنامه آموزش خود آگاهی براساس آموزه های قرآن و روایات را دریافت و گروه کنترل در این مدت هیچ آموزشی دریافت ننمود. داده ها با استفاده از تجزیه تحلیل کوواریانس تحلیل گردید. نتایج  نشان داد آموزش خود آگاهی بر کاهش فشار روانی و اضطراب دانشجویان موثر است. بنابراین پیشنهاد می شود از آموزش خود آگاهی از منظر آموزه های اسلام برکاهش فشار روانی در دانشجویان استفاده شود.

شاید زمانی که یوگنی زامیاتین و جورج اورول، رمان های «ما » و«1984» را در اعتراض به سیطره فاشیسم و توتالیتاریسم نوشتند و از فجایع قرن مخوف بیستم در قالب داستان و به زبان استعاره و ایهام، پرده برداشتند، هیچگاه تصور نمی کردند تنها اندک سال هایی بعد، اینبار عصر فردیت نئولیبرالی در زمانه جامعه اتمیزه شده بر جان و جهانِ آدمیان امروزین آوار شود. اگر تجربه آغاز و میانه قرن بیستم، تجربه بلشویسم، فاشیسم، نازیسم و جنگ های جهانی و ... بود، امروز همه آن تمامیت خواهی، شکل جهانِ سرد و انزواطلبانه نهیلیستی را به خود گرفته است.

کتاب میزان الاعتدال نوشته شمس الدین ذهبی یکی از مهم ترین جوامع رجالی اهل سنّت در خصوص راویان ضعیف است. تحقیق حاضر با روش توصیفی تحلیلی تدوین شده و در پی بررسی پایندی ذهبی در این کتاب به معیارهای جرح و تعدیل است. به نظر می رسد او برخلاف آنچه در مقدمه کتاب ادعا نموده، جانب انصاف را رعایت نکرده و نسبت به راویانی خاص، رفتاری دوگانه داشته است. او در سنجش اعتبار راویان، گرایش های مذهبی را دخالت داده و نسبت با راویان شیعی رفتاری سخت گیرانه داشته، اما درباره راویان اهل سنّت روش تساهل را به کار گرفته است.

امروزه، وخامت بحران های زیست محیطی تا حدی است که حیات انسان و سایر موجودات بر کره خاکی را به مخاطره انداخته است. به همین دلیل، مبانی نظری تعیین کننده تعامل انسان با طبیعت، از جمله اخلاق، مورد توجه علاقه مندان به محیط زیست می باشد و تبیین نظریه اخلاق زیست محیطی از منظر آرا و رویه های قضایی در نظام بین الملل ، از ضروریات حفاظت و بهره برداری از محیط زیست جهانی محسوب می گردد. اخلاق زیست محیطی رایج، بر طیفی از مبانی ارزش ذاتی قرار دارند که انسان محوری و زیست بوم محوری، دوسر آن را تشکیل می دهند. در مقاله حاضر سعی شده است تا دیدگاه های اخلاق زیست محیطی با توجه به دو پرسش اساسی اخلاق درباره «محیط زیست جهانی» و «رویه های قضایی بین المللی» تشریح شوند و نشان داده شود که چرا تبیین اخلاق زیست محیطی مبتنی بر دیدگاه نظام حقوقی بین المللی، دیدگاهی جامع تر برای حفاظت از محیط زیست می باشد.از همین رو، در سال های اخیر فاکتورهای اخلاقی در حقوق بین الملل محیط زیست به عنوان بخشی از نظم عمومی اجتماع بین المللی مورد توجه قرار گرفته است و همچنین به نحو فزاینده و برجسته ای با عملکرد دیوان بین المللی دادگستری ارتباط پیدا کرده است.

مقدمه: توجه به بهره وری در دانشگاه ها و متغیرهای موجود در این فرآیند می تواند در بالا بردن بهروری مدیران دانشگاه ها مؤثر باشد. بنابر این هدف از اجرای این پژوهش تعیین چالشهای بهره وری مدیران دانشگاههای باز و از دور و ارائه مدل و راهبردهای اصلاحی در دانشگاه های باز و دور می باشد. روش کار: این پژوهش از نوع توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری شامل کلیه مدیران دانشگاههای باز و از دور تهران در سال 1396 بود. تعداد نمونه 246 نفر و روش نمونه گیری در دسترس بود و با استفاده از lisrel ، SPSS داده ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: عواملی چون پایین بودن سطح کیفی انجام امور، ناکارآمد بودن ساختار سازمانی، ضعف نظام های مدیریتی، فقدان شایسته سالاری در مدیریت، فقدان اعتماد میان مدیران و کارکنان، کمبود آموزش های مناسب و به روز در زمینه بهره وری، نداشتن چشم انداز دوربرد در مدیریت، روشن نبودن مأموریت های سازمان، کمبود اخلاقیات کاری در کارکنان، کمرنگ شدن نظام مشارکت کارکنان در درون سازمان، از عوامل چالش در بهره وری مدیران می باشد. نتیجه گیری: این مدل می تواند راهگشای افزایش بهره وری مدیران دانشگاههای باز و از دور را فراهم بیاورد باید سطح کیفی انجام امور، ناکارآمد بودن ساختار سازمانی، ضعف نظام های مدیریتی، فقدان شایسته سالاری در مدیریت را در دانشگاههای باز و از دور اصلاح و عملیاتی نمود. از نتایج این پژوهش می توان در وزارتین بهداشت و علوم، دانشگاه آزاد، دانشگاه های باز و از دور استفاده نمود.

هدف: ظهور دانشگاه کارآفرین در نتیجه توسعه درونی دانشگاه و تأثیر عوامل بیرونی و اهمیت روزافزون دانش و نوآوری در جامعه صورت میگیرد. هدف محققان این پژوهش، شناسایی شاخصهای دانشگاه کارآفرین و ارائه الگو برای دانشگاههای دولتی بود. روش: روش این پژوهش، مطالعه آمیخته اکتشافی متوالی است. در بخش کیفی از نظریه دادهبنیاد و در بخش کمّی از روش همبستگی مبتنی بر تحلیل حداقل مربعات جزیی و مدلسازی معادلات ساختاری استفاده شد. جامعه آماری شامل سیاستگذاران و اساتید صاحبنظر در زمینه آموزش عالی و کارآفرینی، مدیران مراکز کارآفرینی، رشد و پارکهای علم و فنّاوری، مسئولان بخش صنعت و دانشجویان دکتری دانشگاههای تهران، شهید بهشتی و علامه طباطبایی بود. در بخش کیفی 20 نفر با مصاحبه نیمهساختارمند و روش نمونهگیری هدفمند نظری و در بخش کمّی 223 نفر با روش تصادفی خوشهای چندمرحلهای انتخاب شدند. یافته ها : در مرحله کدگذاری محوری، موجبات علّی و زمینهای و واسطهای، کنشها و تعاملات و آثار، احصا و مدل مفهومی ارائه شد. در بخش کمّی، 72 گویه و 20 مؤلفه با بار عاملی، میانگین واریانس استخراجی و روایی همگرا بالای 4/0، ضرایب معناداری بالای 96/1، ضریب تعیین و نیکویی برازش مناسب(55/0) تأیید شدند. نتیجه گیری: دانشگاهها به ساخت و توسعه یک اکوسیستم کارآفرینی نیاز دارند تا در آن کارآفرینی شکوفا شود. اکوسیستم کارآفرینی نتیجه تعامل و تعهد جامعه و دانشگاه، نقشها، زیرساختها و اتفاقاتی است که محیطی مناسب را برای ایجاد و توسعه سطوح فعالیتهای کارآفرینانه فراهم میکنند.

محیط دانشگاهی علاوه بر اینکه محیطی آموزشی است، یک محیط اجتماعی نیز می باشد. دانشجویان به عنوان متخصصان آینده و ایفاگر نقش های اساسی در شبکه ارتباطات اجتماعی و پیشرفت و ترقی کشور، با گستره وسیعی از مشکلات روانی از جمله استرس سازمانی مواجهه هستند. هدف این پژوهش، بررسی تأثیر آموزش هوش معنوی بر میزان استرس سازمانی دانشجویان دانشگاه فرهنگیان زنجان بود. روش پژوهش، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانشجویان دانشگاه فرهنگیان زنجان تشکیل می دادند که با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند و با روش تصادفی ساده در یک گروه آزمایش (30 نفر) و یک گروه کنترل (30 نفر) جایگزین شدند. دانشجویان قبل و پس از آموزش، به استرس سازمانی محقق ساخته پاسخ دادند. داده ها با استفاده از تحلیل کواریانس یک راهه و واریانس چندمتغیره تحلیل شد. یافته ها نشان داد که آموزش هوش معنوی گروهی، در بهبود و کاهش استرس سازمانی دانشجویان تأثیر معناداری دارد. همچنین در مطالعات پیگیری این نتیجه برقرار ماند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش هوش معنوی و توانمندسازی روان شناختی در ابعاد رفتار مدنی سازمانی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش کلیه دبیران دبیرستان های دولتی شهرستان زنجان بودند. بدین منظور تعداد 234 نفر به عنوان حجم نمونه به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. پژوهش حاضر از نظر شیوه گردآوری داده ها توصیفی از نوع همبستگی است. آزمودنی ها به سه پرسش نامه خوداظهاری هوش معنوی کینگ (2008)، توانمند سازی روان شناختی اسپریتزر (1995) و سنجش رفتار شهروندی سازمانی هیل(2002) پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که بین هوش معنوی با رفتار مدنی سازمانی معلمان همبستگی معناداری وجود دارد. مؤلفه های هوش معنوی می توانند رفتارهای یاری دهنده معلمان را تبیین نمایند (23/0 R 2 = ، 01/0P<). مؤلفه های پیش بین معناسازی شخصی و آگاهی متعالی، مؤلفه تحمل پذیری (14/0 R 2 = ،01/0P<) و مؤلفه های گسترش خودآگاهی، تفکر انتقادی وجودی و معناسازی شخصی می توانند فضیلت مدنی معلمان را به طور معناداری پیش بینی نمایند (19/0 R 2 =،01/0P<). همچنین متغیر پیش بین توانمندسازی روان شناختی می تواند واریانس رفتار مدنی سازمانی کلی را به طور معنادار تبیین کند (33/0 R 2 = ،01/0P<).

هدف اصلی پژوهش حاضر تدوین الگوی ارتقاء دانشگاه خدمت محور باکارکرد خدمت به جامعه بوده است. این پژوهش با روش آمیخته(کیفی و کمی) انجام شد. جامعه پژوهش در بخش کیفی خبرگان دانشگاهی و در بخش کمی، اساتید دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل بودند. در بخش کیفی نمونه گیری با روش هدفمند و براساس اصل اشباع نظری، 15 نفر از خبرگان آموزش عالی تعیین شدند و در بخش کمی بر اساس جدول کرجسی و مورگان از مجموع230 نفر اساتید دانشگاه، 145نفر به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها در بخش کیفی مصاحبه نیمه ساختاریافته و در بخش کمی پرسشنامه محقق ساخته بود. تحلیل داده های کیفی بر مبنای رهیافت نظام مند استراوس و کوربین(2008) و براساس کدگذاری(کدگذاری باز، محوری و انتخابی) و داده های کمی با روش معادلات ساختاری و تحلیل عاملی(اکتشافی و تاییدی) در قالب نرم افزار SPSS وSmartPLS مورد آزمون قرار گرفت. اعتبار سنجی یافته ها در بخش کیفی از طریق مثلث سازی و بازبینی خبرگان آموزش عالی تایید و در بخش کمی روایی پرسشنامه با نظر متخصصان و پایایی آن با روش آلفای کرونباخ88/0 برآورد گردید. یافته ها نشان داد که ابعاد الگوی پارادایمی شرایط علی شامل(نیروی انسانی، شیوه های خدمت رسانی، فرهنگ دانشگاهی، استقرار نظام تضمین کیفیت خدمات، ساختار دانشگاه، رهبری و مدیریت دانشگاه، منابع مالی مستقل و ویژگی مطالبه گری ذی نفعان)، پدیده محوری (دانشگاه خدمت محور)، شرایط زمینه ای (پایبندی به ارزش های اخلاقی، بسترسازی و تمهید امکانات، رسالت و مأموریت دانشگاه، چابک سازی و آزاد سازی ظرفیت ها)، شرایط مداخله گر (فرهنگ عمومی، عوامل درون دانشگاهی و برون دانشگاهی)، راهبردها (ارتقاء فرهنگ خدمت محوری، توسعه تعامل ، حفظ استقلال دانشگاهی ، توانمندسازی، مدیریت مشارکتی)، پیامدها شامل (ارتقاء کیفیت خدمات، توسعه دانش، توسعه فناوری و مشتری محوری) می باشند. بر اساس یافته ها، ابعاد مدل دانشگاه خدمت محور از برازش مطلوبی برخوردار بوده است.