وحید کیانی

بسیاری از مسایل مهم جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک، اساسا روش شناسانه اند.موضوعات روش شناختی در ابتدا در دهه 50 و 60 با تحول رفتارگرایی در علوم سیاسی و روابط بین الملل، به جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک نیز وارد شد و بسیاری از پژوهشگران جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک، تلاش کردند تا روش های علمی را در جغرافیای سیاسی به کار بگیرند. این امر واکنش مدافعان رهیافت های سنتی یا کلاسیک را موجب شد. در نتیجه، روش های دیگر ملهم از علم یا اثبات گرایی، مانند انتخاب عقلی و تجزیه و تحلیل ساختاری، توسعه یافت. این امر به نوبه خود روش های دیگر فرااثبات گرایی و از جمله نظریه های انتقادی و پسامدرنیسم را سبب گردید. این تحقیق تقسیم اساسی بین دو گروه از محققان روش های اثباتی و فرااثباتی را مورد مطالعه قرار داده است: 1- آن دسته از پژوهشگران جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک که معتقدند روش پوزیتیویستی می تواند برای تشریح علمی جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک به کار رود؛ و 2- آن دسته از پژوهشگران جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک که تصور می کنند این امر ناشدنی است و آنچه در پژوهش های جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک می توان بدان دست یافت. از لحاظ پژوهشی، تفسیر پدیده ها در قالب روش ه ای فرااثبات گرایی است. از این رو تحقیق حاضر صرفا به ماهیت و جایگاه این روش ها در مطالعات جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک پرداخته است و قصد سوق دادن پژوهشگران و اندیشمندان این رشته را به سوی روش خاصی مدنظر قرار نداده است. بلکه هدف اصلی این است که اگر در تحقیقی از روش اثباتی یا فرااثباتی استفاده شده است، پژوهشگر باید از چه اصول و معیارهایی پیروی کند تا مطالعه ای روشمند انجام داده باشد.

«قلمروسازی» یکی از مقوله های مهم جغرافیای سیاسی است و محور فلسفی و مبنای نظری آن را تشکیل می دهد. بحث قلمروسازی گفتمانی و فرایند شکل گیری آن، هرچند در جغرافیای سیاسی پیشینه ندارد، اغلب توسط سیاستمداران و سیاست سازان برای بهره برداری از اهداف سیاسی به کار گرفته شده است. آنچه در این نوشتار شایان توجه است، چگونگی فرایند قلمروسازی گفتمانی با بهره گیری از مدل تحلیل گفتمانی است. قلمروسازی گفتمانی، فرایندی است که برمبنای آن افراد، گروه ها یا کشورهای مسلط برای کنترل و مدیریت فضای جغرافیایی در راستای نظم سیاسی و ژئوپلیتیکی مطلوب خود، گفتمان هایی تولید می کنند که در آن، از اعمال قدرت صرف (قدرت سخت) برای کنترل فضا فراتر می روند؛ به طوری که کسانی که بر آن ها اعمال قدرت می شود، متوجه چنین فرایندی نمی شوند (قدرت نرم). مقالة حاضر با استفاده از عناصر سه گانة «فضا»، «قدرت» و «هویت» به تبیین چگونگی فرایند شکل گیری قلمروسازی گفتمانی در منطقة جنوب غرب آسیا می پردازد تا دریابد چگونه دانش ژئوپلیتیک انتقادی با استفاده از تحلیل گفتمان، درک و ساخته می شوند. برای تبیین بهتر مفهوم «قلمروسازی گفتمانی» فرایند شکل گیری نقشة سیاسی منطقة جنوب غرب آسیا به عنوان نمونه تحلیل می شود تا درنهایت، نشان داده شود که انگاره های گفتمان غرب چگونه با توجه به نیاز و اهداف نظام سرمایه داری، به قلمروسازی منطقة جنوب غرب آسیا اقدام کرده است.

سیاست خارجی شامل تعیین و اجرای یک سلسله اهداف و منافع ملی است که در صحنه ی بین المللی از سوی دولت ها انجام می پذیرد.گرچه اهداف روشن و واقعی سیاست خارجی، از کشوری به کشور دیگر متفاوت است، اما همه ی کشورها دارای اهداف زیر می باشند: اهداف کوتاه مدت، اهداف میان مدت و اهداف بلند مدت. سند چشم انداز بیست ساله نظام و برنامه های پنجساله کشور برخی از اصول و اهداف راهبردی سیاست خارجی ایران را تعیین کرده اند. از این رو، مقاله حاضر در صدد است تا میزان تحقق اهداف سیاست خارجی ایران در طول برنامه چهارم توسعه را مورد ارزیابی قرار دهد. برای دستیابی به میزان تحقق سیاست خارجی در اهداف چشم انداز در ابتدا به شاخص سازی مولفه ها و پارامترهای مورد نظر برنامه کلی کشور اقدام و در نهایت با استفاده از آن به ارزیابی سیاست خارجی ایران پرداخته شده است. نتایج و یافته های تحقیق حاکی از آن است که سیاست خارجی و دیپلماسی ایران در تحقق همه اهداف چشم انداز به یک اندازه موفق نبوده است. در برخی اصول همچون اصل 29 (دیپلماسی اقتصادی) و برخی از اصول 28 موفق عمل کرده بود و در برخی از اصول نسبتاً موفق بوده است. ولی به همان میزان در جلب اعتماد کشورهای همسایه ضعیف بوده است و در برخی مواقع حتی به گونه ی پیش رفته است که کشورهای همسایه و مسلمان نسبت به سیاست های جمهوری اسلامی ایران سوءظن داشته اند. علی رغم تاکید شدید اصول 28 و 30 برنامه چهارم در زمینه تقویت روابط ایران با کشورهای اسلامی اما عملاً جایگاه بایسته ای در میان کشورهای اسلامی و عربی پیدا نکرده است. جایگاه ایران در اروپا، آمریکا، آفریقا و خاور دور نیز به مراتب بدتر است. این جایگاه در آمریکای لاتین نسبتاً موفق بوده است. ضمن اینکه ایران به دلیل چالش در دو موضوع هسته­ای و حقوق بشر روابط وخیمی با سازمان­های بین­المللی، منطقه­ای و سازمان­های مردم نهاد بین المللی دارد.

به رغم جدیت ارزنده و تلاش و همبستگی زنان برای حضور قدرتمند درصحنه های مدیریتی، اقتصادی و اداری، حضور زنان در عالی ترین جایگاه قانون گذاری کشور یعنی مجلس شورای اسلامی در طی سال های گذشته در فراز و نشیبی مبهم روند نزولی داشته است. مقاله حاضر با روش توصیفی – تحلیلی به پویش جغرافیای نمایندگی زنان در انتخابات مجلس شورای اسلامی پرداخته است. نتایج و یافته های تحقیق حاکی از آن است که سهم زنان از کرسی های مجلس شورای اسلامی در مناطق شهری بزرگ نسبت به مناطق شهری کوچک و روستاها بیشتر بوده و همچنین در حوزه های چند عضوی نسبت به حوزه های تک عضوی شانس زنان بیشتر است. مقاله حاضر علاوه بر آسیب شناسی این مسئله در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی، به بعد جغرافیایی مسئله نیز پرداخته و مناطق طرفدار زنان را بر روی نقشه های جغرافیایی به تصویر کشیده است.

The results of the research show that located of Shia Iran in Matrix Sunni countries in the Persian Gulf, Always one of The West Maneuver Fields was for political Pressure action against Iran. So that The schemes such as “Iran Fears”, “Shiite Crescent”, and “The New Middle East” from regional and trans-regional actors purely has been a strategy to drive out Iran from playground area. Geopolitics In modern thoughts was in based on place as a key factor in understanding the geopolitical zones. But, in the postmodern thoughts, is emphasized on “Space” Instead of “Place” are emphasis on near discourses to each other in public space. For example, the shia geopolitics unlike geopolitical objective effects, has no Visual effects neither the territory nor any level of mapping. But a kind of an attempt to strengthen new words Discourse after Cold War is that threatened the Shia is intended to produce soft power for the west Countries. The idiom of Shia Geopolitics is revealed a Power structure system which can be realized to incentive coined the term. This paper is trying with the re-reading of terminology of Shia Geopolitics, stressed Iran’s, through a “Conceptual Genealogy”, that is done in form of “Discourse Method”, and disclosure of the"" invisible structures of power ""to give a better understanding of these term.

ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺳﺮﯾﻊ ﻓﻨﺎوری ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ را به گسترش فعالیت های NPD خود در سراسر مرزهای سازمانی تشویق کرده است. روش خلق مشترک به عنوان یکی از رویکردهای موفق در توسعه ی مزایای رقابتی، به کار گرفته شده است. تامینکنندگان و برخی سازمانهای پیشروی بین المللی در حال گسترش فعالیت های خود به سمت یکدیگر بوده و مطابق با ادبیات، خلق ارزش برای دو طرف به صورت مشترک انجام می پذیرد. خلق مشترک به معنای مشارکت فعال تامین کننده یکی از محوری ترین اصول این دیدگاه نوظهور می باشد. در راﺳﺘﺎی اﯾﻦ ﻫﺪف، ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ، ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ روﯾﮑﺮد ﺳﺎﺧﺘﺎری اﺳﺖ ﮐﻪ در آن عواملی که بر عملکرد فرایند خلق مشترک تاثیرگذارند را در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮد. پرسش اساسی اینجاست که این عوامل از چه میزان اهمیتی برخوردار هستند. برخلاف تحقیقات پیشین این مقاله، علاوه بر نگاهی جامع بر عوامل موثر بر عملکرد این فرایند میزان ارزش نسبی هر یک از عوامل با در نظر گرفتن تاثیرات متنقابل آنها ، مورد بررسی قر ار گرفته است. این بررسی از طریق پیمایش دریک سازمان صنعتی با استفاده از روش دلفی جهت شناسایی و بومی سازی عوامل و مدل تحلیل شبکه در تعیین وزن هر یک از عوامل صورت گرفته است. روایی پرسشنامه از طریق نظر خبرگان و پایایی آن با ضریب توافق کندال0.59 و نرخ ناسازگاری تایید شده است. جامعه آماری این پژوهش خبرگان سازمان صنعتی بوده است. نتایج حاکی از آن است که عوامل"تحقیق و توسعه"، "تولید"، "نیروهای پیشران مرتبط با تامین کننده" و "مدیریت پایان عمر" دارای اولویت بالاتری هستند. لذا توجه به این عوامل می تواند سرمنشا تحول در دیدگاه مدیران ارشد قرار گیرد.

با وقوع انقلاب اسلامی در سال 1979 م/ 1357 ش گفتمان ایدئولوژیک اسلامی به عنوان مهم ترین عنصر حوزه گفتمان گونگی گفتمان مدرنیسم با مفصل بندی با دیگر خرده گفتمان ها و با توجه به قابلیت دسترسی، توانایی ها، اعتبار و عام گرایی توانست استعلای گفتمان خود را در مقایسه با گفتمان حاکم و به ویژه در ارتباط با گفتمان های رقیب به منحصه ظهور رسانده و با ایجاد فضای آرمانی جدید، به عنوان گفتمانِ هژمون ظهور کرده و ساخت سیاسی مسلط فضا را در این دوره از تاریخ ایران ایجاد کند. آن چه که بیشتر منجر به هژمونی گفتمان ایدئولوژیک اسلامی در مقابل گفتمان های رقیب گردید علاوه بر شخصیت کاریزمایی [آیت الله خمینی ]، عبارت بود از اتخاذ راهبردی درست تحت عنوان سیاست هم ارزی بین گروه های مختلف به مفهومی که لاکلائو و موفه از آن مدنظر دارند. یعنی ایجاد نوعی اتحاد ارگانیک بین گروه ها، احزاب، تشکلات و توده مردم با هدفِ تبدیل کردن امرِ اجتماعی به امرِ سیاسی. این پژوهش با رویکردی بنیادی و با استفاده از روش تحلیلی- توصیفی موسوم به تحلیلِ گفتمان به چگونگی سیطره گفتمان ایدئولوژیک اسلامی بر ساخت سیاسی فضا در دهه اول انقلاب می پردازد. هدف از این پژوهش بررسی رابطه بین فضا، قدرت و گفتمان به معنای فوکویی و تاثیر آن بر ساخت سیاسی فضا است. دالِ مرکزی این گفتمان ایدئولوژی اسلامی است که در مقابل و نفی دالِ مرکزی گفتمان قبلی یعنی، مدرنیسم غربی ظهور کرد؛ همچنین ظرف فضایی- مکانی که این گفتمان در آن تجلی و نمود می یابد، امت اسلامی می باشد، یعنی جائی که عنصر سرزمین در آن حذف می گردد و به جای آن قلمرو، همان گستره جهانی است.

سازمان دهی سیاسی فضا و چگونگی مدیریت آن امروزه به یکی از دغدغه های اصلی مطالعات جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک تبدیل شده است. اهمیت این موضوع زمانی دوچندان می شود که برخی از مناطق و مکان های جغرافیایی در هر کشوری وجود دارند که دارای شرایط خاص و ویژه ای هستند که مستلزم شناخت جغرافیایی و درک ژئوپلیتیکی عمیق تری هستند. ازاین رو مدیران سیاسی و امنیتی که به نوعی در مدیریت سیاسی این گونه فضاها نقش دارند علیرغم توان مدیریتی بالا باید دارای سواد ژئوپلیتیکی بالایی نیز باشند. استان خراسان جنوبی به عنوان یکی از استان های مرزی در شرق ایران دارای شرایط ژئوپلیتیکی خاصی است که شناخت آن ها کمک شایانی به گسترش امنیت پایدار و همچنین توسعه همه جانبه این استان خواهد کرد. بنابراین ، بالا رفتن سواد ژئوپلیتیکی مدیران سیاسی و امنیتی استان خراسان جنوبی نقش به سزایی در توسعه و امنیت پایدار استان خواهد داشت . ازاین رو ، پژوهش حاضر که ازنظر ماهیت توصیفی - تحلیلی و از حیث هدف کاربردی و از جهت جمع آوری داده ها از نوع تحقیقات پیمایشی است؛ برای سنجش سواد ژئوپلیتیکی مدیران سیاسی و امنیتی به توزیع 32 پرسشنامه بین مدیران سیاسی، امنیتی و مذهبی استان خراسان جنوبی اقدام کرد. برای بررسی سطح سواد ژئوپلیتیکی و مولفه های آن در بین مدیران و مسئولان از آزمون t تک گروهی استفاده گردید و با توجه به اینکه مقدار آماره t منفی است (7.03-)، می توان گفت در سطح اطمینان 95% میزان سواد ژئوپلیتیکی در بین مدیران و مسئولان، نامطلوب و در سطح پایین بوده است.همچنین به منظور بررسی تأثیر سواد ژئوپلیتیکی بر عملکرد مدیران از تحلیل رگرسیونی استفاده گردید. در مدل رگرسیونی خطی معناداری در سطح اطمینان 95 درصد بین سواد ژئوپلیتیکی و متغیر وابسته عملکرد مدیران وجود داشت. همچنین مقدار ضریب همبستگی (R) مدل 71/0 است.به عبارتی در سطح اطمینان 95 درصد متغیر سواد ژئوپلیتیکی پیش بینی کننده متغیر وابسته عملکرد مدیران است به طوری که متغیر سواد ژئوپلیتیکی تأثیر معناداری بر بهبود عملکرد مدیران دارد(یعنی افزایش شاخص سواد ژئوپلیتیکی باعث افزایش عملکرد مدیران است). درمجموع نتایج و یافته های تحقیق حاکی از آن است که هرچند علاقه مندی به مباحث ژئوپلیتیکی در مدیران وجود داشته است اما میزان سواد ژئوپلیتیکی در سطح پایینی بوده است ولی اکثر پاسخ دهندگان به نقش سواد ژئوپلیتیکی در ارتقا عملکرد مدیران استانی اذعان داشتند.

در این پژوهش به بررسی و ارزیابی اثرات طرح ترسیب کربن در امنیت پایدار سکونتگاه های روستایی مناطق مرزی شهرستان سربیشه در استان خراسان جنوبی پرداخته شده است. هدف پژوهش پاسخگویی به این پرسش بوده که طرح ترسیب کربن به عنوان یکی از طرح های توسعه ای اجرا شده در شهرستان سربیشه، چه تأثیری بر پایدارسازی امنیت شهرستان مرزی سربیشه درخراسان جنوبی داشته است. تحقیق پیش رو از نظر ماهیت توصیفی - تحلیلی و از حیث هدف کاربردی است. نمونه مورد مطالعه شامل 150 خانوار ساکن سکونتگاه های روستایی در محدوده مورد مطالعه بوده است. جهت جهت ازمون فرضیات از تی تک نمونه ای استفاده شده است. نتایج آزمون نشان داد که از 5 بعد امنیتی مورد بررسی(فرهنگی،اجتماعی ، اقتصادی، زیست محیطی و نظامی- انتظامی) فقط میانگین بعد زیست محیطی با ۳.۶۶۱ بالاتر از میانگین مطلوب  است و بقیه کمتراز سطح مطلوب و در وضعیت نامناسب قرار دارند. بنابراین باتوجه به نتایج بدست آمده طرح ترسیب کربن تنها باعث بهبود امنیت زیست محیطی در سطح شهرستان سربیشه شده است . نتایج ضریب همبستگی پیرسن  نیز نشان داد که رابطه معناداری بین ابعاد مورد بررسی و امنیت مرزی برقرار است.

امنیت پدیده ای پیچیده است که بر تمامی جوانب زندگی و کنش و واکنش های انسان تأثیرگذار است ، مطالعه رابطه امنیت و اقتصاد موضوع مهم و ضروری است. منطقه جنوب شرق ایران، با مشکلات امنیتی بسیاری روبرو است، که عوامل مختلف اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و ... در این زمینه تأثیرگذار هستند.در این مقاله به دنبال شناسایی عوامل اقتصادی تأثیرگذار بر امنیت جنوب شرق ایران خصوصاً استان سیستان و بلوچستان است. به نظر می رسد، با افزایش سطح توسعه اقتصادی و رفع مشکلات اقتصادی و عمران و آبادانی در این منطقه، می توان باعث افزایش سطح امنیت و جلوگیری از بروز بسیاری از ناامنی ها گردید.برای نشان دادن این موضوع با استفاده از روش کیفی مبتنی بر رویکرد توصیفی- تحلیلی، داده های موردنیاز بر اساس مطالعات کتابخانه ای، اسنادی و سایر منابع و تحقیقات مرتبط با آن، گردآوری و سپس ظرفیت و قابلیت های توسعه و نیز موارد منجر به عدم توسعه اقتصادی و کاهش امنیت تحلیل شده است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که، دوری استان سیستان و بلوچستان از مراکز فعال اقتصادی کشور، کم رنگ بودن نقش استان در اقتصاد ملی و پایین بودن نرخ تولید خالص در استان، همسایگی با هلال طلایی مواد مخدر و ... فقر و بیکاری را در استان افزایش داده و سبب گرایش مردم و جوانان به سوی اقتصاد پنهان و زیرزمینی شده است، که فساد و درنتیجه کاهش سطح امنیت در آن به خوبی نمایان است. از سوی دیگر فعال شدن ظرفیت های تجاری در استان(بندر چابهار و راه های تجاری)، تنها محور اقتصادی بالقوه استان نیز شرایط بهره وری مطلوب ندارد. بنابراین با ضعف رونق تولید اقتصادی و فعالیت تجاری، فعالیت های قاچاق مواد مخدر، قاچاق انسان، قاچاق انرژی، قاچاق کالا، و غیره رشد قابل توجهی یافته و بخشی از مردم مسیرهای غیرقانونی و کوتاه کسب درآمد را به مسیرهای قانونی ولی طولانی کسب درآمد، ترجیح می دهند. موارد مذکور سبب سلب امنیت بخصوص در سطح اقتصادی و درنتیجه توسعه نیافتگی استان شده است.

قلمرو سازی در جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک به عنوان یکی از مباحث پایه ای به شمارمی رود. قلمروسازی، یک ساختار سیاسی انسان ساخت است که در پی تقسیم بندی فضا است. قلمرو سازی ذاتاً سیاسی و یا ماهیتاً مشاجره آمیز است و بدون تقسیم بی رحمانه فضا به بخش های جداگانه و تخصیص انحصاری فضا وجود نداشته است. ازاین رو، قلمرو سازی یک فرایند هدفمند است و اهداف مختلفی مثل اقتصادی، امنیتی، هویتی، انگیزشی و یا حتی عاطفی را ممکن است دنبال نماید. اما قلمرو سازی گفتمانی «فرایندی است که بر مبنای آن افراد، گروه ها یا کشورهای مسلط برای کنترل و مدیریت فضای جغرافیایی در راستای نظم سیاسی و ژئوپلیتیکی مطلوب خود، به تولید گفتمان هایی اقدام می کنند که در آن از اعمال قدرت صرف (قدرت سخت) برای کنترل فضا فراتر می روند، طوری که، کسانی که بر آن ها اعمال قدرت می شود، خود متوجه چنین فرایندی نمی شوند (قدرت نرم)». با این تعریف، مقاله حاضر درصدد است تا با استفاده از عناصر سه گانه «فضا»، «قدرت» و «هویت» به تبیین چگونگی فرایند شکل گیری قلمرو سازی گفتمانی و با استفاده از طبقه بندی سه گانه: زمینه (دائمی یا موقتی)، چارچوب تحلیلی (تبیینی – تفسیری یا پساساختارگرا) و موضع سیاسی (جانب دارانه یا بی طرف)، به روش تحلیل گفتمان سیستماتیک و هدفمند در ژئوپلیتیک انتقادی دست یافته و درنهایت با دستگاه سه گانه «گفتمان»، «سیاست» و «هویت» لاکلا و موف به این نتیجه دست یابد که چگونه دانش ژئوپلیتیک انتقادی با استفاده از تحلیل گفتمان درک و ساخته می شوند  

مقدمه: امروزه صنعت گردشگری به عنوان یکی از بزرگ ترین صنایع جهان، تأثیرات غیر قابل انکاری بر رفاه اقتصادی و اجتماعی جامعه میزبان می گذارد. این شرایط در مناطقی مانند استان گلستان که قابلیت مناسبی در ارتباط با گردشگری دارند و بویژه در مناطق مرزی آن، بسیار چشم گیر و حائز اهمیت است. از اینرو لازم است برای آن برنامه ریزی و مدیریت هدفمندی صورت گیرد. هدف پژوهش: مقاله حاضر با هدف شناسایی و تحلیل شاخص های سنجش رضایت مندی گردشگران در استان مرزی گلستان تدوین شده است. روش شناسی پژوهش:روش انجام پژوهش پیمایشی و از نوع توصیفی-تحلیلی بوده و جمع آوری اطلاعات به روش کتابخانه ای و میدانی صورت گرفت. جامعه آماری شامل بازدیدکنندگان مناطق گردشگری مرزی استان گلستان بوده که حجم نمونه با استفاده از روش اشتاین 350 نفر مشخص گردید. تحلیل داده ها با استفاده از مدل آکاما، آزمون کولموگروف- اسمیرنوف، آزمون فریدمن و تحلیل عاملی انجام شده است. قلمروجغرافیایی پژوهش: قلمروجغرافیایی پژوهش شامل تمامی مناطق گردشگری در نواحی مرزی استان گلستان می باشد. یافته ها و بحث: یافته های حاصل از بررسی و سنجش ابعاد رضایتمندی نشان داد که تمامی شاخص های تعیین شده، شاخص های مناسبی برای ارزیابی سطح رضایتمندی بازدید کنندگان محسوب می شوند. در این تحقیق ضمن آشکارسازی الگوی نگرش نمونه ی تحقیق به عنوان نماینده گردشگران استان گلستان، شاخص های موثر بر میزان رضایت گردشگران به ترتیب اولویت مشخص شده است. نتایج پژوهش: نتایج پژوهش نشان می دهد پنج شاخص اطمینان، قابلیت اعتماد، مسئولیت پذیری، عناصر ملموس و همدلی از کارایی لازم جهت سنجش میزان رضایت مندی گردشگران برخوردار می باشند. همچنین در بین شاخص های ارزیابی شده بر اساس آزمون فریدمن، شاخص "اطمینان" دارای بیشترین رتبه و شاخص "همدلی" دارای پایین ترین رتبه می باشد.

به دنبال انقراض تدریجی سلسله سلوکی که قلمرو آن در دو قدرت اشکانیان در شرق و رومی ها در غرب، به تحلیل رفت؛ اشکانیان با رومی ها هم مرز شدند. مرزهای مشترک این دو قدرت، باعث به وجود آمدن درگیرهایی بین آن ها شد؛ رومی ها با توجه به مشکلات داخلی اشکانیان توانستند بر مناطق ژئوپلیتیک مانند بین النهرین دست پیدا کنند. پس از انقراض اشکانیان، قلمرو آن ها به همراه مرده ریگ درگیرهایشان با روم به ساسانیان انتقال پیدا کرد. ساسانیان از همان ابتدا چون خواهان تسلط بر سرزمین های شرق فرات و بیرون راندن رومی ها ازآنجا بودند، سیاست تهاجمی را در پیش گرفته و به فتح این سرزمین ها در مقاطع مختلف پرداختند. ازجمله شهرهای مهمی که در شمال بین النهرین قرارگرفته بودند، باید به شهر نصیبین اشاره کرد، این شهر باستانی در بین النهرین علیا و در منطقه ای که بعد از ورود مسلمانان به نام جزیره(منطقه میان دجله و فرات) معروف گشت، قرارگرفته است. بر همین اساس، پژوهش حاضر در تلاش است تا با رویکردی توصیفی- تحلیلی و شیوه گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و اسنادی به بررسی و تحلیل جغرافیای تاریخی شهر نصیبین از منظر کارکردهای سیاسی، اقتصادی و ژئوپلیتیکی بپردازد. نتایج به دست آمده از پژوهش حاکی از آن است که شهر نصیبین یکی از کانون های اصلی جنگ های ایران و روم در دوره ساسانی بود؛ چنان که این شهر از سویی دسترسی به آن به منزله در دست داشتن بین النهرین و آسیای صغیر بود و از دیگر سو نصیبین در مرزهای ایران و بیزانس واقع شده و جزو نقاطی به شمار می آمد که ترانزیت کالا در آنجا انجام می شد، بنابراین هم ایران و هم بیزانس ازلحاظ سیاسی، اقتصادی و حتی مذهبی نمی خواستند تسلطشان را بر این شهر از دست بدهند؛ بنابراین از دست دادن چنین شهری به عنوان تغییری عمده در توازن قدرت در بین النهرین محسوب می شد، چنان که ایران و بیزانس حاضر به از دست دادن این شهر نبودند و به همین خاطر درگیری های ممتدی میان آن ها به وجود آمد که به مرور تحلیل قدرت دو امپراتوری را به دنبال داشت.

پیشرفت و توسعه، حاصل یک نگرش خاص به عالم است و بدون ایجاد این نگرش خاص، پیشرفت و ترقی ممکن نیست و این نگرش خاص بیانگر لزوم وجود یک «فرهنگ مناسب» برای توسعه است؛ بنابراین عامل فرهنگ از جایگاه ویژه ای در توسعه برخوردار است و بی توجهی یا کم توجهی به آن، تمام برنامه های توسعه را با ناکامی مواجه خواهد ساخت؛ از این رو، مهم ترین هدف پژوهش حاضر عبارت است از شناخت، ارزیابی و سنجش مؤلفه ها و خصیصه های فرهنگی مؤثر در توسعه خراسان جنوبی که در فرایند توسعه، به آن توجه نشده است. پژوهش بر مبنای هدف، از نوع کاربردی و  بر مبنای ماهیت و روش، از نوع تحقیقات توصیفی تحلیلی است. روش جمع آوری اطلاعات، روش های اسنادی، کتابخانه ای و پیمایشی است و برای تجزیه وتحلیل اطلاعات و داده ها از نرم افزار spss و آزمون های آماری استفاده شد. به این منظور240 پرسشنامه بین افراد و نخبگان استان خراسان جنوبی توزیع شده است. نتایج و یافته های تحقیق حاکی از آن است که مهم ترین خصیصه های فرهنگی موافق توسعه در استان، به ترتیب اولویت عبارت اند از: سابقه تعلیم وتربیت و آموزش در عرصه فرهنگ عمومی، روحیه مسامحه و مدارا، مسئولیت پذیری بالای مردم، روحیه جمعی، تعهد و وجدان کاری، رعایت حقوق شهروندی، ولایت مداری و مهم ترین خصیصه هایی که  به عنوان مانع در برابر توسعه عمل می کنند به ترتیب اولویت عبارت اند از: تعصبات مکانی مردم، علاقه مردم به مدیران غیربومی، محافظه کاربودن، قناعت پیشگی، بومی گرایی، روحیه قانون گریزی، نداشتن دانش و آگاهی سیاسی مردم. در پایان برای بررسی سطح بهره برداری خصیصه های فرهنگی به منظور توسعه استان از آزمون t تک گروهی استفاده شد و  این نتیجه استنباط شد که سطح بهره برداری از خصیصه های فرهنگی در استان خراسان جنوبی در جهت توسعه، در سطح متوسط است و در سطح بالا و مطلوب نیست.

یکی از زیرشاخه های حوزه مطالعات جغرافیای انتخابات، تحلیل جغرافیایی نتایج و ترسیم نقشه های انتخاباتی آن است. این مطالعات ضمن تشریح وضعیت پراکندگی آرای نامزدها،  احزاب و جناح های سیاسی، نقاط قوت و ضعف و ناتوانی و نیرومندی پایگاه های آن ها را در حوزه ها و مکان های جغرافیایی گوناگون نشان می دهند. نقشه های یادشده که بر اساس شاخص های جغرافیایی ترسیم و تحلیل می شود، بیانگر آن است که جاهای گوناگون جغرافیایی در انتخابات چگونه رأی می دهند؛ بنابراین، ترسیم نقشه های انتخاباتی دقیق و مبتنی بر شاخص های جغرافیایی می تواند تأثیر زیادی در تدوین سند راهبردی مناسب برای نامزدهای انتخاباتی و هم چنین میزان موفقیت آن ها به عنوان پیروز انتخابات داشته باشد. پژوهش حاضر از نوع و با هدف تحقیقات کاربردی و به روش توصیفی تحلیلی است. در جمع آوری مطالب تلفیقی از روش کتابخانه ای و اینترنتی و در تجزیه وتحلیل آمارها و ترسیم نقشه ها و نمودارها از نرم افزارهای Excel و Arc GIS استفاده شده است. یافته ها و نتایج تحقیق بیانگر آن است که زادبوم یا محل تولد نامزدها تأثیر زیادی در آرای آن ها داشته است. البته سهم شهروندان شهرستان خوسف در این میان بیش تر بوده و ساکنان شهرستان خوسف نسبت به دیگر شهرستان های استان، به شاخص جغرافیایی زادبوم نامزدها اهمیت بیش تری می دهند. نیز بیش ترین پایگاه رأی نامزدهای اصلاح طلب و مستقل در شهرها و شعب ثابت و نامزدهای اصولگرا در روستاها و شعب سیار بوده است. مکان استقرار شعبه های اخذ رأی در شمار آرای دو جناح اصلاح طلب و اصولگرا متفاوت است؛ صلاح طلبان در مکان های آموزشی و اصولگرایان در مکان های مذهبی و نظامی وضعیت مطلوب تری دارند. در بین سه شهرستان، شهرستان خوسف بیش ترین گرایش به سمت اصولگرایان و همین موفقیت نزد اهل سنت به خصوص در شهرستان مرزی درمیان از آن نامزدهای مستقل بوده است.