سیف الله سیف اللهی

سیف الله سیف اللهی

مدرک تحصیلی: دانشیار و عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
پست الکترونیکی: rped_almizan@yahoo.com

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۴۲ مورد.
۱.

تحلیل و تبیین جامعه شناختی توسعه اقتصادی- اجتماعی و توسعه پایدار در ایران از سال 1400- 1357(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تغییرات اجتماعی - فرهنگی سال ۲۰ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۷۷) 7 - 35

کلید واژه ها: ساختار و کارکرد توسعه توسعه اقتصادی - اجتماعی توسعه پایدار ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰ تعداد دانلود : ۹۰
هدف توسعه پایدار تامین نیازهای حال، آینده و رسیدن به وضعیت متوازن در ابعاد اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی است. در واقع توسعه پایدار ارز دیجیتال توسعه است. نظام اجتماعی ایران علیرغم وجود پتانسیل های لازم جهت توسعه اقتصادی-اجتماعی، توسعه ای تک بعدی است که حالت آنومی اقتصادی-اجتماعی به خود گرفته است. هدف این مقاله تحلیل و تبیین جامعه شناختی ساختار و کارکرد توسعه اقتصادی- اجتماعی و توسعه پایدار در ایران از سال 1400-1357 می باشد. روش بکار رفته در این مقاله اسنادی، تکنیک مورد استفاده تحلیل محتوی بوده و از رویکرد بومی دکتر سیف اللهی شامل: عناصر جغرافیایی- اقلیمی، معیشتی- اجتماعی، قومی-جمعیتی، فرهنگی و مدیریتی- سیاسی استفاده شده است. همچنین دو مولفه خاص گرایی و توسعه محلی توسط نگارنده به آن اضافه گردیده است. یافته های به دست آمده حاکی از آن است عدم توجه و شناخت ساختارهای توسعه به وجود آورنده ی وضعیت فعلی و توسعه ناپایدار کشور است. در نتیجه (1) ناپایداری توسعه ایران به دلیل شرایط داخلی، شرایط خارجی و نظام جهانی (2) بودجه بندی و بودجه ریزی کشور بر اساس نفت، توسعه ایران را دچار تقلیل گرایی از نوع نفت گرایی کرده که اخیرا این تقلیل گرایی از نفت گرایی به تقلیل گرایی جناحی- سیاسی تغییر جهت داده است. تمامی این موارد در بحرانی شدن و بروز مشکلات و آسیب های مختلف اجتماعی از قبیل فقر، اعتیاد، فحشا، خودکشی بی هنجاری مدگرایانه، تورم، مدرک گرایی، لمپن گرایی، استفاده بی رویه از منابع طبیعی و تخریب محیط زیست نقش اساسی داشته است.
۲.

بررسی عوامل موثر بر تغییر ارزش های اجتماعی حاکم بر خانواده های شهر اراک از انقلاب اسلامی سال 1357 تاکنون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پاسداری فرهنگی انقلاب اسلامی سال دوازدهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲۵ 255-284
تعداد بازدید : ۱۵۷ تعداد دانلود : ۱۲۰
این مقاله به بررسی و تبیین جامعه شناختی وضعیت ارزش های اجتماعی حاکم بر خانواده های ایرانی و روند تغییرات آن از انقلاب اسلامی سال 1357 تا کنون می پردازد.چارچوب نظری با الهام از نظریه های اینگلهارت، برگر و لاکمن و مک لوهان ، تدوین شده است. پژوهش به روش همبستگی (و به تناسب موضوع در بخش هایی ار فرآیند تحقیق روش های پیمایشی ، اسنادی و دلفی ) و با تکنیک های پرسشنامه و معادلات ساختاری انجام شده و جامعه آماری پژوهش ، خانواده های ساکن شهر اراک در سال ۱۳۹۸ بوده اند . حجم نمونه براساس فرمول کوکران ، 440 خانواده بوده که به شیوه ی نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده اند. پردازش داده ها با استفاده از نرم افزارهای spss و smart PLS انجام شده است. نتایج آزمونT بیانگر تفاوت معنادار میانگین امتیازات ارزش های اجتماعی مورد مطالعه در میان خانواده های دهه ی 60 و دهه ی 90 در سطح تفاوت ارزشی می باشد.نتایج تجزیه و تحلیل معادلات ساختاری نشان می دهد که مجموع کل اثر متغیرهای مستقل به ترتیب ، پایگاه اقتصادی – اجتماعی 761/0- ، مصرف رسانه ای 54/0- ، تحرک جغرافیایی 247/0- و تکثر منابع جامعه پذیری 151/0- و مقدار ضریب تعیین (R2) متغیر ارزش های اجتماعی نیز 732/0بوده است .
۳.

تبیین جامعه شناختی فرایند شکل گیری گروه های مرجع نوین و تاثیر آن ها بر شکل گیری اخلاق شهروندی در ایران در سه دهه اخیر(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناختی سال پانزدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۵۲) 69 - 95

کلید واژه ها: اخلاق شهروندی گروه های مرجع نوین فضای مجازی عوامل درون جامعه ای عوامل برون جامعه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۷ تعداد دانلود : ۳۱۳
امروزه با تشدید فرایند مدرنیته و پسامدرنیته، تولید و رشد تکنولوژی های گوناگون و در پی آن تغییرات فزاینده در حوزه های گوناگون اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و...به وجود آمده است. در این میان گروه های مرجع تاثیرگذار در امر اخلاق شهروندی نیز دستخوش تغییرات مهمی از جمله تغییر در الگوها، روش- ها و ارزش های خود شده اند. تحقیق حاضر نیز  با  توجه به این مسئله ی مهم و با هدف «تبیین جامعه شناختی فرایند شکل گیری گروه های مرجع نوین و تاثیر آن ها بر شکل گیری  اخلاق شهروندی در ایران در سه دهه اخیر»  به روش کیفی در سال تحصیلی  99-98 به اجرا درآمد.چارچوب نظری تحقیق با تلفیق نظریه های «دورکیم، پارسونز، هابرماس، گیدنز، والرشتاین، مرتون و رویکرد سیف اللهی» شکل گرفت. از  نمونه گیری هدفمند استفاده شد و داده ها با تکنیک مصاحبه و با استفاده از پرسشنامه نیمه ساخت یافته جمع آوری شد. جامعه مورد مطالعه استادان دو دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه آزاد تهران مرکز و علوم و تحقیقات بودند. حجم نمونه تا اشباع داده ها مصاحبه با (21 نفر) بود.بر اساس یافته ها شهروندی در ایران به معنای واقعی آن شکل نگرفته و وضعیت اخلاق شهروندی در ایران ضعیف ارزیابی شد. همچنین عوامل درون جامعه -ای، عوامل برون جامعه ای، فضای مجازی و رسانه های جمعی بر شکل گیری گروه های مرجع نوین در سه دهه اخیر ایران تاثیرگذار بوده اند. گروه های مرجع نوین نیز  طی سه دهه گذشته بر روند شکل گیری اخلاق شهروندی در ایران موثر بوده اند.
۴.

بررسی رابطه ی احساس تنهایی، حمایت ادراک شده و رضایت زناشویی با میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی در بین زوجین تهرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی زنان سال بیست و دوم بهار ۱۳۹۹ شماره ۸۷ 151 - 173

کلید واژه ها: احساس تنهایی حمایت ادراک شده رضایت از زندگی زناشویی شبکه های اجتماعی مجازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰۱ تعداد دانلود : ۱۰۶۷
هدف از این پژوهش، تبین رابطه احساس تنهایی، حمایت ادراک شده و رضایت زناشویی با میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی و اینترنت در بین زوجین شهر تهران است. در این پژوهش بنابر ماهیت موضوع، از روش پیمایشی و ابزار پرسش نامه بهره گرفته شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات از طریق نرم افزار «spss» انجام شد. جامعه آماری این پژوهش را زنان و مردان متأهل ساکن مناطق 2، 6 و 15 شهر تهران در سال 1397 تشکیل می دهد. تعداد نمونه با استفاده از فرمول «کوکران» 385 نفر برآورد شد. یافته ها حاکی از وجود رابطه معنادار بین متغیرهای پژوهش است ؛ بین متغیر احساس تنهایی و استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد ؛ بین متغیرهای حمایت عاطفی و رضایت زناشویی و استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی رابطه منفی معنادار وجود دارد. نتایج حاکی از آن است که آسیب های خانوادگی و فردی از مهمترین پیامدهایی است که در اثر استفاده نادرست از شبکه های اجتماعی مجازی در خانواده ها و بین زوجین به وجود می آید ؛ عدم حمایت عاطفی از سوی همسر، احساس تنهایی و عدم رضایت از زندگی زناشویی و پناه بردن به شبکه های مجازی منجر به کاهش ارتباطات همسران در خانواده و نهایتاً تعارض های زناشویی می شود.
۵.

بازنمایی انواع هویت قومی در رسانه های قومی (مطالعه موردی: آذربایجان ایران)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: تغییرات اجتماعی - فرهنگی سال هفدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۶۵ 84 - 123

کلید واژه ها: قوم آذربایجان ایران بازنمایی تحلیل محتوای قراردادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۵
امروزه مسائل قومی به موضوعی لاینحل بدل شده اند. بخش مهمی از این ناکارآمدی به چگونگی مدیریت اقوام که آن هم ملهم از مطالعات قومی است، برمی گردد. پژوهش حاضر با هدف ارائه تصویری واقعی از تحولات هویتی در میدان قومی آذربایجانِ ایران سعی دارد به این سوال پاسخ دهد که آیا هویت طلبی قومی از الگوی ثابتی تبعیت می کند؟ یا چندگانه است؟ به همین منظور با اتخاذ رویکرد بازنمایی به تحلیل گفتمان های رایج در رسانه های قومی پرداخت شد. روش مورد استفاده در این پژوهش تحلیل محتوای کیفی از نوع قراردادی (متعارف) و ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه نیمه استاندارد می باشد. جامعه آماری رسانه های قومی و روش نمونه گیری از نوع نظری می باشد. یافته های تحقیق نشان می دهد با انواع هویت های قومی در منطقه آذربایجان مواجه هستیم. وارونگی هویتی، ایران گرایی سرزمینی، جهان گرایی، قومیت گرایی قانونی، فدرالیسم قومی، استقلال طلبی، الحاق گرایی و توران گرایی مهم ترین گفتمان های قومی هستند که از جانب رسانه های قومی اشاعه می یابند. چنین واقعیتی بازنگری جدی در ابزارهای سنجش قومیت گرایی را می طلبد؛ امری که در سایه تشابه انگاری قومیت ها نادیده انگاشته می شود.
۶.

فولکلور،ضرب المثل های ایرانیان و میل به توسعه(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: مدیریت فرهنگی سال ۱۴ پاییز ۱۳۹۹ شماره ۴۹ 1 - 18

کلید واژه ها: فرهنگ ضرب المثل توسعه فولکلور ادبیات عامیانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۸ تعداد دانلود : ۸۰
هدف پژوهش: این تحقیق سعی در تحلیل جامعه شناختی مولفه های فرهنگی، بطور خاص محتوای مثل های کتاب امثال و حکم دهخدا و نقش این مثل ها در توسعه نیافتگی ایران دارد. روش پژوهش: تحلیل محتوای کیفی و روش مطالعه میدانی. جامعه آماری: 50 هزار ضرب المثل از کتاب امثال و حکم دهخدا و 40 نفر از کسانی که آگاهی نسبتا خوبی به مثل ها داشتند. روش انجام پژوهش: تحلیل محتوای ضرب المثل ها توسط 3 کدگذار متخصص و مصاحبه با افراد. یافته ها: محقق با تحلیل محتوای بیش از پنجاه هزار مثل در روش تحلیل محتوای کیفی به این نتیجه رسید که 2510 مثل حاوی مفاهیم توسعه ای هستند که از این تعداد 894 مثل (35%) حاوی مفاهیم همسو با توسعه و 1616 مثل (65%) حاوی مفاهیم غیرهمسو با توسعه بودند. بعلاوه، با استفاده از روش مطالعه میدانی، از مصاحبه با 40 نفر از کسانی که آگاهی نسبتا خوبی به مثل ها داشتند، 276 مثل حاوی مفاهیم توسعه ای بدست آمد که از این تعداد 64 مثل (23%) حاوی مفاهیم همسو با توسعه و 212 مثل (77%) حاوی مفاهیم غیرهمسو با توسعه بودند. نتیجه گیری: این تحقیق در نهایت به این نتیجه می رسد که تعداد قابل ملاحظه ای از مثل های مورد مطالعه مفاهیمی همچون تقدیرگرایی، فقدان نوآوری، مرگ، زن ستیزی، قناعت و...را ترویج می کند.
۷.

تحلیل جامعه شناختی گفتمان فولکلور قوم آذری از منظر گفتمان شناسی انتقادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال بیست و یکم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۵۰ 67 - 94

کلید واژه ها: فولکلور گفتمان قوم آذری نظریه گفتمان نورمن فرکلاف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۰۱ تعداد دانلود : ۵۲۵
مقاله پیش رو به تحلیل جامعه شناختی گفتمان فولکلور قوم آذری در ایران از منظر تحلیل گفتمان انتقادی می پردازد. این تحقیق داستان ها و ضرب المثل های زبان قوم آذری را بر اساس رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی نورمن فرکلاف در سطح توصیف، تفسیر و تبیین واکاوی کرده است. در این تحقیق مسئله اساسی این است که داستان ها و ضرب المثل های فولکلور قوم آذری دارای چه گفتمان هایی بوده است و شرایط، زمینه های شکل گیری آن گفتمان ها چه بوده است؟ برای تحلیل و تبیین از نظریه های تحلیل گفتمان های لاکلائو و موفه، نظریه تحلیل انتقادی نورمن فرکلاف و نظریه تفسیر فرهنگ کلیفورد گیرتز  به عنوان چارچوب نظری و مفهومی استفاده شده است و از رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف به عنوان روش تحقیق بهره گرفته شده است. نوع تحقیق کیفی بوده و داده های موردبررسی شامل سه داستان و سی ضرب المثل فولکلوریک ترکی آذری است که به جهت اختصار دو نمونه داستان عامیانه و ده ضرب المثل در این مقاله تحلیل گفتمان شده است. متون و داده های این تحقیق کیفی از سه منبع مکتوب فولکلوریک قوم آذری به شیوه هدفمند انتخاب شده است. یافته های تحقیق بیانگر وجود گفتمان تقابلی بین سیاست و مردم بوده است و زبان فولکلور قوم آذری ابزاری برای بیان انتقاد، اعتراض و نقد سیاست و اوضاع اجتماعی بوده است.
۸.

بررسی و مطالعه جامعه شناختی ساختار توزیع فرصت ها و امکانات (مورد مطالعه استان کردستان)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناختی سال چهاردهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ و ۲ (پیاپی ۴۸) 41 - 65

کلید واژه ها: عوامل اجتماعی انسداد اجتماعی قدرت فرصت ها و امکانات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۷ تعداد دانلود : ۲۸۲
هدف از تحقیق حاضر بررسی و مطالعه جامعه شناختی ساختار توزیع فرصت ها و امکانات (مورد مطالعه استان کردستان)  بود ، برای جمع آوری داده ها از روش های اسنادی و پیمایشی و دلفی استفاده شده است. جامعه ی آماری شهروندان زن و مرد استان کردستان بودند. که در این تحقیق دو جامعه آماری اعم از شهروندان 20-60 سال که تعداد آنها با توجه به سرشماری 1395 برابر با 735000  بود، روش تحقیق نمونه گیری خوشه ای بوده است. خوشه ها شهرهای استان بودند، با استفاده از فرمول کوکران 383 نفر به عنوان نمونه ی آماری انتخاب شدند، ابزار گرد آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی آن صوری و پایایی  با استفاده از آلفای کرونباخ 83/0 به دست آمده است،  تحلیل داده ها نشان داد ساختار توزیع فرصت ها و امکانات در استان کردستان متفاوت است، بین عامل انسداد اجتماعی و دسترسی نا برابر به قدرت و ساختار توزیع فرصت ها و امکانات در استان کردستان رابطه وجود دارد، متغیر انسداد اجتماعی تاثیر مستقیم (268/0) و غیر مستقیم (257/0) بر ساختار توزیع فرصت و امکانات داشته است. متغیر دسترسی به قدرت نیز به صورت مستقیم با ضریب مسیر 400/0 بر ساختار توزیع فرصت و امکانات در استان کردستان تاثیر داشته است.
۹.

مطالعه زمینه ها و موانع شکل گیری حکمرانی خوب در ایران معاصر(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی شوشتر سال سیزدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۴۵) 123 - 154

کلید واژه ها: حکمرانی خوب سرمایه اجتماعی نتیجه گرایی سرمایه ساختاری اثربخشی نقش و وظایف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۱ تعداد دانلود : ۷۵۸
حکمرانی خوب الگویی تازه در ادبیات توسعه که از تعامل سه بخش خصوصی، جامعه مدنی و دولت شکل می گیرد. در واقع جامعه مدنی پایدار و دولت شهروند مدار زمینه ساز دستیابی به توسعه پایدار و حکمرانی خوب است. هدف اصلی در این پژوهش«مطالعه و بررسی نقش احزاب سیاسی در شکل گیری حکمرانی خوب در ایران» می باشد. مطالعه و بررسی موضوع به صورت مطالعه ومصاحبه با صاحب نظران و فعالان سیاسی حزبی واساتید دانشگاه با استفاده از نمونه گیری نظری و هدفمند و بهره یابی از روش نظریه بنیادی صورت گرفته است. پایایی و اعتبار پژوهش به صورت قابلیت تأیید یا تأییدپذیری به شکل پرهیز از سوگیری پژوهشگر، قابلیت اعتبار یا باور پذیری و اعتماد مصاحبه شوندگان به داده های استخراج شده و اطمینان پذیری در قالب رفت و برگشت داده ها با مصاحبه شوندگان، مشورت با صاحب نظران به دست آمد. داده های پژوهش که در فرآیند بهره یابی از روش نظریه بنیادی به دست آمده است نشان می دهد که «تمامیت خواهی نظام سیاسی، فرهنگ سیاسی، آگاهی بخشی احزاب سیاسی به صورت مقولات شرایطی، تعاملی پیامدی بوده است. بر مبنای یافته های پژوهش حاضر؛ عمده ترین مشکل و مانع دستیابی به حکمرانی خوب در ایران می باشد؛ از جانب نظام های سیاسی ایجاد شده است. نظام های سیاسی چه پیش و چه پس از انقلاب همواره، توزیع قدرت را تهدید قلمداد کرده و آزادی فعالیت احزاب و تشکل های مدنی را محدود کرده اند. عزیمت به سوی توسعه پایدار و رعایت حقوق شهروند مداری و قانون مداری، زمینه ساز بنیادین دستیابی به حکمرانی خوب در ایران می باشد. واژگان کلیدی: حکمرانی خوب، احزاب سیاسی، جامعه مدنی، فرهنگ سیاسی، دولت مدرن.
۱۰.

بازخوانی شعر احمد شاملو در چارچوب رویکرد ساختارگرایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی ایران سال نوزدهم بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ 68 - 90

کلید واژه ها: تحلیل گفتمان دال ساختارگرایی شعر معاصر مدلول

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۰ تعداد دانلود : ۶۳۷
این مقاله تحلیلی بینا رشته ای بین جامعه شناسی و ادبیات است و سعی دارد شعر احمد شاملو را از منظری جامعه شناختی بررسی نماید. برای این منظور ضمن استفاده از نظریه های مختلف جامعه شناختی مربوط حوزه ساختارگرایی، از روش شناسی تحلیل گفتمان فوکو و تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف نیز استفاده شده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که شعر شاملو دارای تعین معنایی و خطی است که در آن ارتباط دال و مدلول یک به یک است. این امر امکان تولید معنی و خوانش های مختلف در آثار وی را کاهش می دهد و از این رو بافتی ساختارگرایانه به آثار و اندیشه های وی داده است. این تحقیق همچنین نشان می دهد که ادبیات ایران همپای ادبیات جهانی از ظرفیت بالایی در پرداختن به مسائل انسانی و اجتماعی برخوردار است و دارای رویکردهای متفاوتی در تفسیر این مسائل است که روایت شاملو تنها یکی از آن هاست. این تحقیق و کارهای مشابه ضمن کشف چنین توانمندی هایی، از مهجوریت این آثار کاسته، اهمیت تحقیقات بینارشته ای را روشن نموده و ضرورت آموزش توأمان آن ها را در رشته های دانشگاهی مربوطه یادآور می شود.  
۱۱.

تحلیل جامعه شناختی گرایش به دموکراسی در بین شهروندان تهرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی ایران سال نوزدهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ 3 - 28

کلید واژه ها: گرایش به دموکراسی فرصت های برابر اجتماعی - سیاسی آزادی های اجتماعی - سیاسی سکولاریسم سرمایه فرهنگی سرمایه اقتصادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۵ تعداد دانلود : ۳۴۸
دموکراسی از موضوع های اصلی مورد توجه در جامعه شناسی معاصر است. در همین راستا تحقیق موجود به تحلیل جامعه شناختی گرایش شهروندان تهرانی به دموکراسی پرداخته است. گرایش به دموکراسی با توجه به ابعاد فرصت های برابر اجتماعی- سیاسی، آزادی های اجتماعی- سیاسی و سکولاریسم مورد بررسی قرار گرفته است. روش تحقیق پیمایش است و برای انجام نمونه گیری از نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای بر حسب محلات شهر تهران استفاده شده است. حجم نمونه ای به تعداد 604 نفر به کمک فرمول نمونه گیری کوکران، از بین شهروندان تهرانی بالای 20 سال در سال 1396 انتخاب شد. نتایج تحقیق حاکی از گرایش مثبت یا نسبتاً مثبت افراد به دموکراسی است. بررسی عوامل اجتماعی اثرگذار بر گرایش به دموکراسی نشان داد که بین متغیرهای مستقل سن، سرمایه فرهنگی و سرمایه اقتصادی و متغیر گرایش به دموکراسی رابطه ای معنادار وجود دارد. نتایج رگرسیون نشان داد که مدل رگرسیونی تحقیق مرکب از 3 متغیر مستقل و یک متغیر وابسته، مدل مناسبی است و مجموع متغیرهای مستقل قادرند تغییرات متغیر گرایش به دموکراسی را پیش بینی کنند.
۱۲.

بررسی میزان دینداری سرپرستان خانوار طبقه متوسط شهری مورد مطالعه شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۵۴) 33 - 69

کلید واژه ها: دین داری ابعاد دین داری طبقه متوسط لایه های طبقه متوسط سکولاریزم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۲ تعداد دانلود : ۴۱۸
هدف این مقاله توصیف دین داری سرپرستان طبقه متوسط شهر تهران است. بدین منظور مطابق با چارچوب نظری بوردیو میزان دین داری به عنوان سرمایه فرهنگی در ساختار طبقه متوسط مورد بررسی قرار گرفت. به منظور تصویر دقیق تر از دین داری طبقه متوسط، این طبقه در سه لایه متوسط بالا، متوسط میانی و متوسط پایین بر اساس دو شاخص هزینه خانوار و تحصیلات دسته بندی و میزان دین داری به عنوان نوعی از سرمایه فرهنگی در این لایه ها بررسی گردید. دین داری نیز در چهار بعد اعتقادی، عبادی، مناسکی و پیامدی مورد سنجش قرار گرفت. اجرای این بررسی به روش پیمایش و با ابزار پرسشنامه انجام شد. بدین منظور نمونه ای به حجم 613 نفر و به روشpps جهت جمع آوری اطلاعات انتخاب شدند. نتایج بررسی نشان داد که بعد اعتقادی پاسخگویان در حد بسیار بالایی است ولی سایر ابعاد دین داری نسبت به بعد اعتقادی به صورت قابل ملاحظه ای پایین تر است. نتایج تحقیق نشان می دهد که دو بعد اعتقادی و پیامدی رابطه معکوس و ضعیفی با پایگاه اقتصادی و اجتماعی افراد دارد به صورتی که افراد لایه بالای طبقه متوسط میزان کمتری از دین داری را نسبت به دو لایه متوسط و پایین از خود نشان می دهند. همچنین بین دو متغیر تحصیلات و هزینه خانوار و بعد پیامدی و اعتقادی دین داری رابطه معکوسی وجود دارد. چارچوب نظری تحقیق نتایج نشان می دهد بعد پیامدی دین داری به عنوان نمودی از سرمایه فرهنگی امکان ایجاد تمایز در طبقه متوسط را دارا می باشد.
۱۳.

تبیین جامعه شناختی گفتار هویت سیاسی و تحولات معنایی آن در گفتمان انقلاب اسلامی ایران 1357 (مورد مطالعه: سال های خرداد 76 تا خرداد 92)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) تابستان ۱۳۹۷ شماره ۸۱ 135-169

کلید واژه ها: هویت سیاسی گفتمان قدرت زبان ایدیولوژی انسان هژمونی پلورالیسم معنایی اندیشه رقیب سیاست

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۳ تعداد دانلود : ۴۲۱
این مقاله مستند به پژوهشی است که با هدف بررسی و تبیین جامعه شناختی گفتار هویت سیاسی در ایران پس از انقلاب اسلامی به انجام رسیده است . بدین منظور مفهوم هویت سیاسی را محور بررسی قرار داده و تغییر و تحول معنایی آن را ابتدا در گستره ی نظام معنایی گفتمان کلان انقلاب اسلامی و سپس در دو گفتمان اصلاحات و محافظه کاردر قالب تحلیل درون متنی و بینامتنی با تکیه بر نظریه ی گفتمان و روش تحلیل انتقادی گفتمان در شش مقطع مهم تاریخی و تأثیر گذار این دوران بررسی کرده ایم. سپس درقالب تحلیل برون متنی به بررسی زمینه های تاریخی ، اقتصادی ، سیاسی و فرهنگی هر دوران پرداخته ایم .این تحلیل و تبیین در پایان، انواعی از تیپولوژی نهایی در خصوص موضوع را پیش روی ما گشوده است ؛ که عمده ترین آنها عبارتند از : هویت سیاسی مطلوب سوژه قانون گرای آزادی خواه، سوژه دموکراسی طلب استبداد گریز، سوژه مذهب مدار عدالت خواه ، سوژه تکلیف مدار انقلابی ، سوژه مردم گرای خشونت ستیز ، سوژه ی اعتدال گرای منتقد و حق طلب.
۱۴.

مروری بر مطالعات قومی در ایران: نقد، بررسی و ارایه الگو(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات فرهنگی ایران سال یازدهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۴۲) 1-36

کلید واژه ها: هویت جمعی نقشه پیشینه قوم جامعه شناسی هویت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۸ تعداد دانلود : ۵۵۵
طی چند دهه گذشته، مطالعات قومی در ایران بنا به دلایلی فزونی یافته است. با وجود این، به نظر می رسد که مسائل قومی در ایران به موضوعی حل نشدنی تبدیل شده است. منابع اطلاعاتی دور از واقعیت های میدانی، به عنوان یکی از دلایل ناکارآمدی سیاست های نظام مدیریت قومی، مطرح می شود. مقاله حاضر در پرتو الهامات نظری مید، بلومر، جنکینز، توماس، هال، و میلتون بنت در مورد هویت جمعی، با هدف شناخت خلأ ها و آسیب های معرفتی مطالعات قومی در ایران، حول این سه محور تنظیم شده است: 1) معرفی، مرور، و دسته بندی مطالعات پیشین قومی در ایران؛ 2) نقد و بررسی مطالعات قومی در ایران؛ 3) پیشنهاد الگویی برای مطالعات قومی در ایران. برای انجام پژوهش از روش توصیفی تحلیلی و تکنیک نقشه پیشینه و فرم استخراج مطالب استفاده شده است. می توان به طراحی حوزه مطالعاتی جامعه شناسی هویت برمبنای سه قضیه بنیادین برگرفته از مفاهیم جهان رسانه ای، جهان واقعی، و هویت در کنار ارائه الگویی متکثر از هویت طلبی قومی، به عنوان یکی از مهم ترین دستاوردهای مقاله اشاره کرد.
۱۵.

مطالعه و بررسی جامعه شناختی نقش شبکه های اجتماعی نوین در بُعد حقوقی هویت شهروندی جوانان ایران مطالعه ی موردی: دانش آموزان دوره ی دوم متوسطه ی شهر تبریز / 1394(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال هفتم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲۳

کلید واژه ها: بعد مدنی شهروندی بعد سیاسی شهروندی بعد فرهنگی شهروندی شبکه های اجتماعی نوین

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...)
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات فضای مجازی، جهانی شدن و تکنولوژی های نوین ارتباطاتی مطالعات فضای مجازی شبکه های اجتماعی
تعداد بازدید : ۱۲۶۲ تعداد دانلود : ۸۰۳
زمینه و هدف:هدف اصلی این تحقیق مطالعه ی جامعه شناختی نقش شبکه های اجتماعی نوین در بُعد حقوقی هویت شهروندی جوانانِ کاربر شبکه های اجتماعی است. برای این منظور وضعیت بُعد حقوقی هویت شهروندی که دارای چند مؤلفه ی مدنی، سیاسی و فرهنگی بود در بین کاربران این شبکه ها مورد بررسی قرار گرفت.  روش:در این تحقیق بنا بر ماهیت موضوع از روش پیمایشی بهره گرفته شد، بنابراین با استفاده از تکنیکهای مصاحبه و پرسشنامه، داده های لازم گردآوری شده اند، روایی پرسشنامه توسط آلفای کرونباخ 912/. برآورد گردید؛ نمونه ی آماری 372 نفری مورد مطالعه، با روش نمونه گیری طبقه ای نسبتی از بین جوانان 16 تا 18 ساله شهر تبریز انتخاب شده اند. یافته ها:جوانان کاربر از شبکه های اجتماعی نوین بین کمتر از 1 تا بیش از 6 ساعت در شبانه روز استفاده می کردند، بین مردان و زنان کاربر شبکه های اجتماعی در میزان و نوع استفاده از شبکه ها تفاوت وجود داشت، به علاوه بین کاربران با سطوح تحصیلی متفاوت هم از نظر نوع استفاده از شبکه های اجتماعی نوین و هم از نظر هویت شهروندی، تفاوت معناداری وجود داشت. همچنین، وضعیت هویت شهروندی جوانان مورد مطالعه در بُعد حقوقی در حد متوسط ارزیابی شد و بین متغیر میزان استفاده از شبکه های اجتماعی با مؤلفه های مدنی و سیاسی بُعد حقوقی هویت شهروندی همبستگی خطی منفی متوسط و با مؤلفه ی فرهنگی بُعد حقوقی هویت شهروندی همبستگی مثبت خطی متوسط مشاهده گردید، به علاوه نوع و میزان استفاده از شبکه های اجتماعی نوین بر بُعد حقوقی هویت شهروندی کاربران مؤثر بوده است.
۱۶.

چگونگی و چرایی استمرار احساس اجحاف دراستان ایلام پس از انقلاب 1357 تا 1394(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: مطالعات علوم اجتماعی ایران سال چهاردهم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۵۲)

کلید واژه ها: استان ایلام احساس اجحاف تبعیض نابرابری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۰ تعداد دانلود : ۲۶۰
براساس مطالعات انجام شده احساس اجحاف و استمرار آن پس از انقلاب 1357 در استان مرزی و محروم ایلام تشدید یافته و به یک مسأله ی اجتماعی تبدیل شده است. این مقاله به بررسی جامعه شناختی مسأله اجتماعی مذکور پرداخته است. روش استفاده در این پژوهش پیمایش، ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه و جامعه آماری آن، تمامی افراد بالای 18 سال ساکن در مراکز شهری شهرستان های استان ایلام می باشد. حجم نمونه نیز تعداد 460 نفر تعیین شده است. پس از جمع آوری داده ها و تجزیه و تحلیل آنها با استفاده از نرم افزار (spss )، تمامی فرضیه های تحقیق تأیید و میزان تأثیر آنها در شکل گیری مسأله اجتماعی مورد تبیین مشخص گردید. یافته ها نشان می دهد که عناصر و مؤلفه های معیشتی با ضریب بتای 333/0 ؛ عناصر و مؤلفه های مدیریتی سیاسی با ضریب بتای 279/0 و عناصر و مؤلفه های فرهنگی با ضریب بتای 185/0؛ با بیشترین میزان تأثیر و عناصر و مؤلفه های جمعیتی قومی باضریب بتای 085/0 و عناصر و مؤلفه های جغرافیایی با ضریب بتای035/0 کمترین تأثیر را در استمرار احساس اجحاف در استان ایلام داشته اند.
۱۷.

مطالعة کیفی پدیده خشونت خانگی علیه زنان ( مورد مطالعه: زنان مراجعه کننده به مرکز خدمات اورژانس اجتماعی شهر ایلام )(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی ایران سال یازدهم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳ «دومین ویژه نامه جامعه شناسی خانواده» 5-32

کلید واژه ها: خشونت علیه زنان اورژانس اجتماعی روش کیفی نظریه مبنایی ساختار اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶۲
پدیده خشونت خانگی علیه زنان ریشه بسیاری از آسیب های فردی و اجتماعی تلقی می شود و در تمامی کشورهای توسع یافته و در حال توسعه، و در همه طبقات اجتماعی و اقتصادی، گروه های سنی و شغلی متفاوت رخ می دهد. در مطالعه حاضر، با اتخاذ رویکرد کیفی و با استفاده از نظریه مبنایی، به مطالعه پدیده خشونت شوهران، از نظر زنان خشونت دیده پرداخته شده است. به منظور گردآوری اطلاعات با 35 نفر از زنان قربانی خشونت مراجعه کننده به مرکز اورژانس اجتماعی شهر ایلام، مصاحبه شده است. یافته های تحقیق در 29 مفهوم اولیه در کدگذاری باز دسته بندی شده، سپس از طریق کدگذاری محوری در 8 مقوله محوری و یک مقوله هسته ای «بازتاب ساختار فرهنگی، اجتماعی جامعه» دسته بندی شدند. نتایج حاکی از آن است که بیشترین میزان خشونت در بین زنان سنین30 تا40 سال تجربه شده است. در بین انواع خشونت، خشونت روانی- عاطفی و فیزیکی بیش از سایر اشکال آن در زنان تجربه می شود. بر اساس یافته های این مطالعه کیفی، علاوه بر عناصر عمومی پدیده خشونت شوهران علیه زنان از قبیل کم سوادی، بیکاری و فقر، وضعیت نامطلوب اقتصادی و نظایر آن، مقوله های خاصی نیز به دست داد این مقوله ها عبارتند از: وجود تفکر مردسالاری در خانواده، ازدواج اجباری، کاهش اعتماد بین شخصی، کاهش حمایت اجتماعی، تجربه و مشاهده خشونت در خانواده خاستگاه، کاهش قدرت زن در ساختار خانواده و کاهش همیاری و همکاری در خانواده.
۱۸.

تبیین جامعه شناختی گفتار هویت سیاسی در ایران پس از انقلاب اسلامی 1357هجری شمسی واکاوی گفتمان نظارت بر هویت سیاسی در ایران پس از انقلاب اسلامی و بازنمایی دیگری های مندرج در آن(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: مطالعات علوم اجتماعی ایران سال چهاردهم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳ (پیاپی ۵۴)

کلید واژه ها: هویت سیاسی گفتمان قدرت زبان انسان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۹ تعداد دانلود : ۳۴۵
این مقاله برگرفته از پژوهشی است که هدفش تحلیل و تبیین جامعه شناختی گفتار هویت سیاسی در گفتمان انقلاب اسلامی ایران با تأکید بر دوره تاریخی خرداد 1376 تا خرداد1392بوده است. با این هدف مفهوم «هویت سیاسی» را محور بررسی قرار داده ایم. و تغییر و تحول آن را در گستره منظومه معنایی دو گفتمان اصلاحات و محافظه کار با تکیه بر تئوری گفتمان و روش تحلیل انتقادی گفتمان در شش دوره حساس از این دوران بررسی کرده ایم. در این راستا با محور قرار دادن اندیشه مسلط و هویت بخش هر دوره، در قالب تحلیل درون متنی و تشخیص استراتژی های گفتمانی با شناخت و بررسی نظام زبانی و معنایی، متون و گفتارهای عمده سیاسی اندیشه رقیب را، در قالب تحلیل بینامتنی بررسی کرده ایم تا فضای گفتمانی و تولید ایدئولوژیک آن را شناسایی نماییم. و برای شناخت بستر و زمینه اجتماعی که این گفتمان ها در درون شان تولید و هژمونیک شده اند در هر دوره در قالب تحلیل برون متنی، به بررسی زمینه تاریخی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی پرداخته ایم. این تبیین در پایان انواعی از تیپولوژی هویت سیاسی مطلوب را به روی ما گشوده است. که عمده ترین آن ها عبارتند از: : هویت سیاسی مطلوب سوژه قانون گرای آزادی خواه، سوژه دموکراسی طلب استبداد گریز، سوژه مذهب مدار عدالت خواه ، سوژه تکلیف مدار انقلابی ، سوژه مردم گرای خشونت ستیز ، سوژه ی اعتدال گرای منتقد و حق طلب.
۱۹.

فرا تحلیل مطالعات خشونت شوهران علیه زنان در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فصلنامه فرهنگی - تربیتی زنان و خانواده سال یازدهم بهار ۱۳۹۶ شماره ۳۸

کلید واژه ها: خشونت علیه زنان مطالعات خشونت علیه زنان روش تحقیق مطالعات فرا تحلیل مطالعات

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان آسیب شناسی مسایل زنان آسیب شناسی جسمی و روانی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده زنان
تعداد بازدید : ۱۲۷۹ تعداد دانلود : ۱۷۲۸
خشونت شوهران علیه زنان به عنوان یکی از معضلات اجتماعی در کشور مطرح است و شیوع روزافزون آن در اکثر نقاط ایران مشاهده می شود. این پژوهش از طریق فراتحلیل نتایج آنها درصدد پاسخگویی به این سؤالها است که مهمترین متغیرهای تبیین کنندة خشونت خانگی در پژوهشها و تحقیقات انجام گرفته کدام است؟ در این پژوهش از روش فراتحلیل استفاده شده است. تحقیقات مربوط به خشونت علیه زنان در ایران با مطالعة اسنادی از نوع تحلیل محتوای متون مورد بررسی و واکاوی قرار گرفته، و اطلاعات مورد نیاز در دسته بندی موضوعی، روش شناسی یافته ها، دسته بندی متغیرها و دسته بندی نظری استخراج شده و مورد تحلیل و فراتحلیل قرار گرفته است. بیشترین میزان خشونت بین زنان سنین 20 تا 30 سال با 48/5 درصد و کمترین میزان خشونت در گروه های سنی 45 تا 50 سال با 9/6 درصد است. در مجموع خشونتهای روانی عاطفی با 52 درصد شایعترین نوع خشونت علیه زنان بوده است؛ پس از آن نیز خشونت فیزیکی با 37 درصد و خشونت اجتماعی با 34 درصد به ترتیب شایعترین انواع خشونتها علیه زنان را تشکیل می دهد. کمترین میزان خشونت علیه زنان به خشونت جنسی با 11 درصد مربوط است. میزان خشونت بین زنان خانه دار با 65/3 درصد شیوع بیشتری داشته است. محاسبه اندازه اثر و شدت تأثیر رابطه متغیرهای مطالعات، بیانگر این است که50 درصد متغیرها دارای تأثیر کم، 43 درصد شدت متوسط و فقط 7 درصد دارای شدت تأثیر در حد زیاد بوده است. میانگین اندازة اثر r در مطالعات مورد بررسی ESrQ=0/32 به دست آمد. پایگاه اقتصادی اجتماعی، بعد خانوار، تجربه و مشاهده خشونت در خانواده خاستگاه، سرمایه اجتماعی، دخالت خویشاوندان، شیوة همسرگزینی، اعتماد بین زوجین و حمایت اجتماعی بیشترین میزان واریانس مشاهده شده در ارتباط بین متغیرهای مستقل و وابسته را تبیین می کند.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان