الهه کولایی

الهه کولایی

مدرک تحصیلی: استاد مطالعات منطقه ای، دانشگاه تهران

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۱ تا ۸۰ مورد از کل ۱۵۲ مورد.
۶۱.

زمینه ها و عوامل توسعه روابط روسیه و حماس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد سال بیست و دوم بهار ۱۳۹۲ شماره ۶۶

کلید واژه ها: حماس اسرائیل امریکا روسیه قفقاز خاورمیانه مسلمانان خاورمیانه بزرگ خارج نزدیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 727 تعداد دانلود : 539
روابط روسیه با سازمان حماس بسیار اهمیت دارد. از یک سو این سازمان در فهرست سازمان های تروریستی در امریکا و اروپا قرار دارد و از سوی دیگر روابط مسکو با این گروه فلسطینی، برای هر دو طرف دارای تناقض های سیاسی بسیار است. حماس همواره دست کم به صورت کلامی از جنبش های اسلام گرا در سراسر جهان حمایت می کند که شامل جدایی طلبی چچن ها در شمال قفقاز هم می شود. همچنین پس از جنگ دوم چچن، کرملین همیشه در مورد یک توطئه جدی برای ایجاد خلافت اسلامی هشدار داده است. با این همه، با وجود مخالفت امریکا و نیز اسرائیل که با مسکو روابطی نزدیک دارد، روابط روسیه و حماس، از زمان تأسیس تاکنون روند رو به رشدی را تجربه کرده است. براین اساس، این پژوهش برای پاسخ به این سؤال انجام شده که چرا روسیه رابطه با حماس را مورد توجه قرار داده است؟ در پاسخ به این سؤال، با بررسی روند روابط آنها، زمینه ها، عوامل، اهداف و پیامدهای آن بررسی می شود. شواهد نشان می دهد روسیه تلاش دارد در چارچوب گسترش رابطه با حماس و با ایفای نقش یک عامل موازنه گر، با بر هم زدن نظم تک قطبی مورد نظر امریکا، جایگاه خود را به عنوان یک قدرت مؤثر بین المللی بهبود بخشد.
۶۲.

اهداف و دستاوردهای روسیه از ایجاد سازمان پیمان امنیت جمعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد سال بیست و دوم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۶۸

کلید واژه ها: امنیت روسیه آسیای مرکزی اوراسیای مرکزی سازمان پیمان امنیت جمعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 319 تعداد دانلود : 836
از آغاز تبدیل شوروی به 15 جمهوری مستقل، فدراسیون روسیه در پی ایجاد ترتیبات و ساختارهایی در جهت همگرایی جمهوری های بازمانده از اتحاد شوروی و نیز به تدریج تثبیت نقش برتر خود در آنها بوده است. سازمان پیمان امنیت جمعی یکی از این ترتیبات است که برنامه امنیت منطقه ای را در دستور کار خود قرار داده است. سؤال اصلی این نوشتار این است که روسیه در چارچوب سازمان پیمان امنیت جمعی، تا چه اندازه توانسته است هویت امنیتی مشترکی را در میان کشورهای عضو به وجود آورد؟ در پاسخ به این سؤال می توان این فرضیه را مطرح کرد که هدف اصلی روسیه، استقرار نظامی در اوراسیای مرکزی با استفاده از ابزاری به نام این سازمان است. این کشور تلاش می کند از این راه به وابسته ساختن کشورهای منطقه به خود ادامه دهد. در پاسخ به این پرسش که آیا کرملین پس از گذشت دو دهه به هدف خود رسیده است، نظرهای مختلفی وجود دارد. همین که این سازمان در سال های اخیر به ابزار پشتیبانی از جهت گیری های روسیه تبدیل شده و مسکو توانسته است به این بهانه در کشورهایی مانند قرقیزستان و تاجیکستان حضور نظامی خود را ادامه دهد، موفقیتی برای روسیه به شمار می آید. این سازمان توانسته است به عنوان یک پلیس محلی در پیشبرد سیاست های روسیه تأثیرگذار باشد.
۶۳.

نقش ایران در گسترش روابط جمهوری آذربایجان و اسرائیل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روابط بین الملل دوره سوم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۴ (پیاپی ۱۰) 9 - 36
تعداد بازدید : 617 تعداد دانلود : 959
اسرائیل و جمهوری آذربایجان کشورهایی فاصله جغرافیایی زیادی از یکدیگر دارند و دارای تفاوت های بسیار از نظر دینی، زبانی، فرهنگی هستند، اما با یکدیگر روابط بسیار نزدیک و گسترده ای در زمینه های مختلف به ویژه امنیتی سیاسی دارند. برای فهم چرایی رابطه نزدیک و گسترده این دو کشور، در کنار توجه به منافع مشترکی که این دو کشور از رابطه با یکدیگر بهره مند می شوند؛ باید به عاملی خارجی، مانند احساس تهدید این دو کشور از جمهوری اسلامی ایران دارند، توجه کرد. درواقع اسرائیل و جمهوری آذربایجان، ایران را تهدیدی برای امنیت خود می دانند. ادراک این تهدید مشترک، آنها را به ایجاد روابط گسترده نظامی امنیتی و سیاسی اقتصادی با یکدیگر پیش رانده است. پرسش اصلی این نوشتار درباره چرایی گسترش روابط میان این دو کشور است که فاصله جغرافیایی و تفاوت های فرهنگی، دینی و زبانی در میان آنها بسیار برجسته است. نویسندگان برای پاسخ به این پرسش از نظریه واقع گرایی تدافعی بهره می جویند و بر این باورند که جمهوری آذربایجان و اسرائیل بر اساس درک خود از اشتراک منافع و احساس تهدید مشترک از سوی جمهوری اسلامی ایران، برای ایجاد موازنه در برابر آن، روابط خود را گسترش داده اند.
۶۴.

تحولات سیاست خارجی ترکمنستان؛ اصل «بی طرفی مثبت» در عرصه نظر و عمل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۴۳ پاییز ۱۳۹۲ شماره ۳ 173 - 196

کلید واژه ها: بی طرفی مثبت ترکمنستان سیاست خارجی صفرمراد نیازاف قربان قلی بردی محمداف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 513 تعداد دانلود : 663
جهت گیری کلی سیاست خارجی ترکمنستان در دوره پساشوروی با عنوان «بی طرفی مثبت» شناخته می شود. بر این اساس از این کشور انتظار می رود که ضمن وارد نشدن به اتحادیه های نظامی و جنگ ها، همکاری فعالانه ای را در عرصه بین الملل و در ارتباط با سایر کشورها از خود نشان دهد. اصول بی طرفی مثبت ترکمنستان که در سال 1995م در سازمان ملل متحد تصویب شد نیز حاکی از این موضوع است که ترکمنستان باید به عنوان یک عضو کامل جامعه بین المللی، ضمن لحاظ کردن اصول بی طرفی در سیاست خارجی خود، در عرصه های مختلف حضور فعالی داشته باشد. باوجود روشن بودن سرشت اصل بی طرفی مثبت، جنبه های عملی سیاست خارجی ترکمنستان در دو دهه گذشته فراز و فرودهای بسیار داشته و تحولاتی را از سر گذرانده است. این مقاله تلاش دارد با بررسی ماهیت اصل بی طرفی مثبت در سیاست خارجی ترکمنستان و تحلیل دلایل اتخاذ این جهت گیری، به مطالعه تحولات عملی سیاست خارجی این کشور پرداخته، بررسی کند که سرشت این تحولات چه بوده است. این مقاله نشان می دهد که اصول سیاست بی طرفی مثبت ترکمنستان در طول دوره مورد بحث ثابت بوده و آنچه تغییر پذیرفته، رویه های عملی و تاکتیک های مورداستفاده در سیاست خارجی این کشور است.
۶۵.

مساله آب و روابط کشورهای آسیای مرکزی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست جهانی دوره دوم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۳ (پیاپی ۵) 7 - 34
تعداد بازدید : 874 تعداد دانلود : 226
موضوع آب در آسیای مرکزی که سیاست های توسعه اقتصادی شوروی سابق آن را برجسته تر کرده است، در کنار دیگر چالش های میان کشورهای آسیای مرکزی مطرح است. ناتوانی کشورهای آسیای مرکزی در حل این مشکل، زمینه را برای دخالت کشورهای دیگرفراهم کرده است. وابستگی پنج جمهوری به منبعی واحد در توسعه اقتصادی، حل مسئله را دشوارتر کرده است. مساله، مرز آبی و کنترل بر آن نیست که با قراردادی دو جانبه بر طرف شود، بلکه وابستگی به منبعی است که مدیریت یک کشور بر آن و استفاده یک جانبه، برای دیگر کشورها ناامنی پدید می آورد. در این ناحیه تنش های آبی بیشتر در مورد منابع آبی رودخانه ای است. با این وضعیت عامل آب چه تاثیری بر روابط کشورهای آسیای مرکزی دارد؟ این مقاله با استفاده از روش تبیینی و با استفاده از منابع کتابخانه ای نشان داده است که منابع آبی و رقابت کشورهای آسیای مرکزی برای دسترسی و بهره برداری بیشتر سبب تنش در روابط این کشورها شده است.
۶۶.

موانع هم گرایی در سازمان «کشورهای مستقل هم سود»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش نامه ایرانی سیاست بین الملل سال اول پاییز و زمستان ۱۳۹۱ شماره ۱

کلید واژه ها: همگرایی آمریکا روسیه خارج نزدیک سازمان کشورهای مستقل هم سود

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 784 تعداد دانلود : 998
«سازمان کشورهای مستقل هم سود» در دسامبر 1991م به وسیلة روسیة سفید، روسیه و اوکراین در «مینسک» (مرکز روسیة سفید) پایه گذاری شد. اهداف تشکیل این سازمان عبارت بود از: گسترش روابط دوستانه بین اعضا، حسن هم جواری و افزایش همکاری کشورهای عضو و درک و اعتماد متقابل. «سازمان کشورهای مستقل هم سود» یکی از مهم ترین سازمان های منطقه ای در آسیای مرکزی و قفقاز تلقی می شود. با تشکیل این سازمان، نشست ها و گردهمایی های بسیاری برگزار شد و توافق نامه های زیادی به امضا رسید، ولی اهدافی که این سازمان برای تحقق آن ها تأسیس شده است، محقق نشد. هدف این نوشتار بررسی چهار عوامل ناکامی این سازمان در مسیر هم گرایی اعضاء است. چهار عامل عبارتند از: نگرانی کشورهای تازه استقلال یافته از احیای نفوذ روسیه، جریان های تجزیه طلب و اختلاف های مرزی، اختلاف اعضای این سازمان و نیز رقابت آمریکا و روسیه در «خارج نزدیک». نویسندگان با استفاده از روش «توصیفی- تحلیلی» داده های این پژوهش را مورد آزمون قرار داده اند تا روشن شود چه عواملی سبب شکل نگرفتن هم گرایی در سازمان «کشورهای مستقل هم سود» شده است.
۶۷.

ملاحظات ژئوپلیتیکی سیاست های انرژی چین در منطقه سازمان همکاری شانگهای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره چهارم بهار ۱۳۹۱ شماره ۱۰ 33 - 64

کلید واژه ها: چین آسیای مرکزی انرژی امنیت ژئوپلیتیک اقلیت های قومی سازمان همکاری شانگهای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 698 تعداد دانلود : 895
پس از آنکه چین سیاست انجام اصلاحات در ساختارهای اقتصادی خود را از پایان دهه ی 1360 در پیش گرفت، اقتصاد این کشور با شتاب چشمگیری گسترش یافت و بر میزان مصرف انرژی در بخش های گوناگون اقتصادی افزوده شد. با رشد نیاز چین به انرژی، مساله ی ی امنیت دسترسی به این کالا، به یکی از موضوعات مهم در سیاست خارجی این کشور و در روابط این کشور با مناطق پیرامونی، تبدیل شد. اما گسترش حضور چین در سطح منطقه ای، تنها به خاطر وابستگی این کشور به انجام واردات انرژی و تلاش برای ایمن سازی راه های دستیابی به آن نیست؛ بلکه، این امر را باید در چارچوبی کلان تر و با در نظر گرفتن اهداف اقتصادی و برنامه های سیاسی این کشور در نظر گرفت. در واقع، افزایش پیوندهای میان چین و کشورهای رو به توسعه و گسترش حضور منطقه ای این کشور را باید در چارچوب افزایش نفوذ و جایگاه سیاسی این کشور در سطح بین المللی دید و نباید آن را تنها به تلاش این کشور برای دسترسی به منابع انرژی فروکاست. در مجموع، اینطور به نظر می رسد که اگرچه مساله ی تامین امنیت انرژی نقش مهمی در شکل دهی به رفتار منطقه ای و جهانی چین بازی می کند، اما نتوانسته است سیاست خارجی این کشور را به طور کامل پیرو این دست ملاحظات نماید. در این نوشتار تلاش خواهد شد تا نشان داده شود در حالی که انرژی عامل مهمی در سیاست خارجی چین در روابط این کشور با کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای است، اما این طور به نظر می رسد که انرژی بیشتر نقش ابزاری کاربردی برای پیشبرد منافع ژئوپلیتیکی چین در این منطقه را بازی می کند و برای درک ماهیت سیاست های انرژی چین، باید در چارچوبی کلان تر به بررسی اولویت های چندگانه سیاست های امنیتی و رقابتی چین با دیگر کشورها در منطقه ی سازمان همکاری شانگهای پرداخته شود.
۶۸.

نقش امنیت ساز سازمان همکاری شانگهای در پیرامون افغانستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست جهانی دوره اول زمستان ۱۳۹۱ شماره ۲ 61 - 84
تعداد بازدید : 176 تعداد دانلود : 904
دستیابی به امنیت و ثبات، از اهمیت راهبردی ویژه ای در جهان امروز، به ویژه برای قدرت های اقتصادی نو پدید و رو به رشد برخوردار است. در این سال ها، اوراسیا، منطقه ای که بر قلب استراتژیک جهان تکیه زده، در حال تجربه کردن رویدادهای نوینی است که می تواند پایه های ثبات کشورهای منطقه را به لرزه در آورند و دستیابی به امنیت را با دشواری همراه سازد. از این رو، برخی ملاحظات امنیتی در میان کشورهای این منطقه در حال افزایش است. با در نظر گرفتن این واقعیت ها، سازمان همکاری شانگهای به عنوان توانمندترین سازوکار برپاداری همکاری منطقه ای در اوراسیای مرکزی، در تلاش است تا نقشی مهم در شکل دادن به یک چارچوب همکاری جمعی در این منطقه بازی کند. در این نوشتار ابزارهای سازمان همکاری شانگهای برای ایجاد امنیت منطقه ای، به ویژه در افغانستان و حوزه پیرامون آن، به عنوان یکی از مهم ترین موضوع های امنیتی در منطقه شانگهای بررسی می شوند. نویسندگان تلاش کرده اند نشان دهند سازمان شانگهای با گستره ای مهم خود، چگونه می تواند به حل دشواری ها و موانع پیش روی امنیت منطقه ای کمک کند؟ چه فرصت هایی را برای گسترش همکاری های منطقه ای می تواند پدید آورد؟ چگونه نقش آفرینی آن در افغانستان، می تواند به گسترش همکاری های سیاسی در دو سطح منطقه ای و بین المللی یاری رساند.
۶۹.

«معمای امنیت» و آینده نظام کنترل تسلیحات دوجانبه بین روسیه و امریکا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۴۲ تابستان ۱۳۹۱ شماره ۲ 143 - 161

کلید واژه ها: آسیب پذیری راهبردی امریکا روسیه عدم قطعیت کنترل تسلیحات معمای امنیت موازنه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 361
استمرار رویکرد تهاجمی واشنگتن برای افزایش مزیت های ژئوراهبردی و ژئوپولیتیک خود در برابر روسیه از جمله از راه گسترش ناتو به شرق و استقرار سپر ضدموشکی اروپایی، نشانگانی مشهود برای مسکو بوده که توازن راهبردی به نفع امریکا به گونه ای غیرقابل برگشت در حال تغییر و آسیب پذیری راهبردی آن در حال افزایش است. هم زمانی این تحولات با تلقی مثبت از امکان تحقق آرمان «قدرت بزرگ» در مسکو، سبب تشدید تلاش روسیه برای موازنه سازی با امریکا شده است. این وضعیت با افزایش احساس کاهش امنیت نسبی در دو طرف، فضای «عدم قطعیت» و تالی آن «معمای امنیت» بین آنها را فزونی داده که اخلال در نظام کنترل تسلیحات دوجانبه یکی از عوارض آن است. هرچند با امضاء پیمان استارت 3 امیدهایی برای تخفیف «معمای امنیت» ایجاد شد؛ اما ماندگاری بستر بی اعتمادی حکایت از شکننده بودن توافق ها دارد.
۷۰.

تحول سیاست خارجی و توسعه اقتصادی در هندوستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روابط خارجی سال چهارم بهار ۱۳۹۱ شماره ۱
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 685 تعداد دانلود : 686
خیزش چشمگیر اقتصاد هند و تبدیل شدن آن از کشوری ضعیف به قدرتی بزرگ، رخداد مهمی است که ذهن اندیشمندان هر دو حوزه اقتصاد و سیاست را به خود مشغول کرده است. در حوزه سیاسی به ویژه با توجه به هم زمانی تحول اقتصادی هند با تحول سیاست خارجی این کشور، این پدیده ای دارای اهمیت است. به همین دلیل مقاله حاضر در صدد پاسخ گویی به این پرسش است که: «نقش سیاست خارجی در توسعه اقتصادی هند چه بوده است؟ فرضیه اصلی مقاله این است که «تحول در سیاست خارجی هند بر توسعه اقتصادی این کشور تأثیر مثبتی داشته است». نتیجه مقاله نشان می دهد: تحول سیاست خارجی هند از آرمان گرایی به واقع گرایی و لیبرالیسم، زمینه را برای تأثیرگذاری ملاحظه های توسعه بر سیاست خارجی این کشور فراهم کرده است؛ در نتیجه، هند با شکل دادن به سیاست خارجی توسعه گرا برپایه واقع بینی، در مسیر رشد و توسعه اقتصادی قرار گرفته است.
۷۱.

هویت سه گانه تاتارها؛ اسلامی، تاتار و روس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۴۲ زمستان ۱۳۹۱ شماره ۴ 91-105

کلید واژه ها: تاتار ت‍ات‍ارس‍ت‍ان هویت روسیه اسلام اسلاو ارتدوکس قفقاز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 218 تعداد دانلود : 989
جمهوری تاتارستان مهم ترین جمهوری مسلمان نشین روسیه است، زیرا بیشتر مسلمانان روسیه تاتار هستند. تاتارها در گذشته بر مسکو چیره شده و روس ها بیش از 200 سال در حکومت تاتاری زیسته اند. هم اکنون نیز تاتارستان از نظر فرهنگی و اقتصادی برای روسیه اهمیت زیادی دارد. روسیه از تاتارستان به عنوان الگویی برای جمهوری های مسلمان نشین، به ویژه در قفقاز شمالی استفاده می کند، زیرا تاتارها بسیار متجدد بوده و با فرهنگ ارتدوکس از در آشتی درآمده اند. پرسش اصلی مقاله این است که «درون مایه هویت مسلمانان تاتارستان، از کدامیک از فرهنگ های اسلامی، تاتاری و روسی متاثر است»؟ فرضیه نویسندگان این است که «با توجه به قدرت سه فرهنگ اسلامی، تاتاری و روس-اسلاو-ارتدوکس در جامعه تاتارستان، فرهنگ این جمهوری از هر سه فرهنگ متاثر است». برای بررسی این فرضیه از پژوهش های گوناگون بومی (تاتاری) و غیر بومی بهره برده شده تا رویکردهای گوناگون در مورد هویت مسلمانان تاتار تحلیل شود.
۷۲.

An Outlook on Energy Cooperation Approaches in the Shanghai Cooperation Organization (SCO) Region(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ژئوپلیتیک زمستان ۱۳۹۱ شماره ۲۸

کلید واژه ها: Energy China Regionalism Shanghai Cooperation Organization (SCO) Eurasia Russia Central Asia

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 243 تعداد دانلود : 64
In twentieth century, especially during the Cold War era, the two ideas of Nationalism and Internationalism were the main competitor approaches in different schools of thought in the field of international studies. However, global integration between states and nations from economic, cultural, and communicational aspects has created a new magnificent world which is more integrated and the interests of political units are more incorporated. Based on this new world order, the major rival trends in the world arena are two recent dominant approaches of globalism and regionalism. The appearance of the successful regionalism regimes in Europe and also in the South East Asian region while they have tried to keep their correlations with the global trends, have prepared a suitable model for other regions to construct regional unities in a globalized framework. This paper aims to examine one of the most important issues in the SCO region - the exploration and transportation of energy - in the framework of regionalism and globalism approaches. Regarding to this matter, the outlook of the energy cooperation between the SCO countries and the position of the other powerful players in the region will be analyzed. The opportunities and challenges confronted with the producers and consumers of this strategic commodity to achieve energy security in this region also will be discussed
۷۳.

نقش تحولات اقتصادی و اجتماعی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران (1376-1368)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۴۱ تابستان ۱۳۹۰ شماره ۲ 287 - 307

کلید واژه ها: آرمان گرایی اقتصاد سیاسی سرمایه داری تجاری سرمایه داری صنعتی فن سالاران نظریه ام القراء نهادگرایی واقع گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 798 تعداد دانلود : 243
درک ماهیت و تحولات سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران بدون مطالعه صورتبندی و تعامل نیروهای اجتماعی امکان پذیر نیست. سال 1368 هم به لحاظ تحولات اقتصادی و اجتماعی و هم به لحاظ کیفیت سیاست خارجی نقط? عطف به شمار می آید. در این دوره، رشد شاخصهای صنعتی به خصوص صنایع سنگین در بخش دولتی و خصوصی قابل توجه بود. خدمات و بازرگانی به شکل جدید و در قالب بازار سنتی همگام با صنعت رشد یافت. نقش فن سالاران تقویت شد و طبقه متوسط جدید شکل مشخص تر گرفت. سوال اصلی این مقاله چگونگی تاثیر نیروهای اجتماعی بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است. فرضیه نویسندگان این است که گر چه تقویت سرمایه داری تجاری و صنعتی سبب تعدیل سیاست خارجی شد، ولی تقویت سرمایه داری تجاری وابسته، سرمایه داری سنتی، روحانیون و همچنین فشار طبقات پایین در اثر نبود اصلاحات ساختاری، موجب تغییرهای آشکار در سیاست خارجی ایران شد.
۷۴.

ادبیات پسااستعماری در هندوستان و نقش آن در شکل گیری هویت نوین هندی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات شبه قاره پاییز ۱۳۹۰ شماره ۸
تعداد بازدید : 513
ادبیات پسااستعماری، غالباً با آموزه های دوران استعمار ضدیت دارد و به بحث درباره ی اثرات و نتایج رهایی از استعمار و بررسی روند تحولات و استقلال سیاسی و فرهنگی مردمی می پردازد که بندهای دوران استعمار را گسسته اند. این ادبیات همچنین به تحلیل ادبی متونی که گرایش های استعماری و نژادی را در خود نهفته دارند، می پردازد. هندوستان با پیشینه ی استعماری و فرهنگ پسااستعماری کنونی خود، موضوع جامعی برای مطالعات پسااستعماری و تاثیرات حاصل از آن است. در حقیقت ادبیات پسااستعماری در هند، رها شدن از پوسته قدیمی شکل گرفته توسط افکار و چارچوب های غربی و ظهور آگاهی و روشنفکری جدیدی است که منجر به پیدایش و اهمیت یافتن مفهوم «بیان کردن خود»(self expression) می شود. دوران پسااستعماری در هند، منجر به شکل گیری هویت های جدیدی شده که با مطالعه و بررسی دوران استعمار، به کشف دوباره ی هویت ها و فرهنگ های به حاشیه رانده شده ی خود می پردازد و با ایجاد ساختارهای فکری و تحلیلی جدید مبتنی بر فرهنگ هندی، جامعه ای نو بنیان می نهد. در حقیقت نویسندگان هندی، حتی تعاریف و مولفه های پسااستعماری را به چالش کشیده اند و اگرچه در بیشتر مستعمرات بریتانیا، زبان انگلیسی، زبان ادبیات پسااستعماری بوده است، نویسندگان هندی زبان های بومی خود را نیز همپای زبان انگلیسی رشد داده اند. شکل گیری ادبیات پسااستعماری در هندوستان، تبلور واقعی این تلاش ها و تحولات است. در این نوشتار ویژگی های ادبیات پسااستعماری و نیز زبان، فرهنگ و هویت در ادبیات دوران پسااستعمار در هندوستان بررسی می شود.
۷۵.

روابط روسیه و آمریکا در پرتو سیاست «از سرگیری» اوباما

نویسنده:
منبع: مطالعات اوراسیای مرکزی سال چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۰ شماره ۲ (پیاپی ۹)

کلید واژه ها: آمریکا روسیه کنترل تسلیحات سپر دفاع موشکی جنگ افغانستان سیاست «از سرگیری»

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 218
بعد از فروپاشی اتحاد شوروی، آمریکا درپی برقراری روابط همکاری جویانه با روسیه برآمد. ولی به جز دوره کوتاهی، افزایش تنش بین آمریکا و روسیه بر سر مسائلی مانند پیشروی ناتو به شرق و طرح سپر دفاع ضد موشکی آمریکا در اروپا، جنگ روسیه با گرجستان در سال 2008 این همکاری ها را به حالت تعلیق درآورد. دولت اوباما تلاش کرد تا با سیاست معروف به «از سرگیری » روابط آمریکا با روسیه را بهبود ببخشد. این مقاله به دنبال پاسخ گویی به این سؤال است که سیاست «از سرگیری» اوباما و به دنبال آن همکاری های دو طرف چه دستاوردهایی در روابط دو کشور داشته است؟ در مقام پاسخ گویی به این سؤال با بررسی چند حوزه حساس و مهم در روابط روسیه و آمریکا از جمله روابط دو جانبه و مسئله هسته ای ایران، جنگ افغانستان، کنترل تسلیحات، سپر دفاع موشکی، درپی آزمون این فرضیه هستیم. سیاست ""از سرگیری"" اوباما دستاورد مهمی برای روسیه نداشته است.
۷۶.

سیاست انرژی روسیه در آسیای مرکزی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد - تحقیقات استراتژیک زمستان ۱۳۹۰ شماره ۶۱

کلید واژه ها: انرژی روسیه آسیای مرکزی ترکمنستان ازبکستان تاجیکستان قرقیزستان قزاقستان امنیت انرژی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 254 تعداد دانلود : 319
با افزایش وابستگی جهانی به انرژی و نیز ظهور روسیه به عنوان «ابرقدرت انرژی» قرن بیست ویکم، مسیرهای انتقال انرژی از جمهوری های پیشین اتحاد شوروی به بازارهای اروپایی و آسیایی، بیش از پیش مورد توجه قدرت های جهانی قرار گرفته است. انرژی در کانون روند رشد و توسعه اقتصادی روسیه قرار دارد. درآمدی که روسیه از راه صادرات انرژی به دست می آورد، موجب نفوذ روزافزون روسیه در سیاست بین الملل شده است. اکنون انرژی یکی از عوامل مهم در شکل دادن به روابط خارجی روسیه به شمار می رود. روسیه از یک سو برای جبران کمبود تولید خود در منطقه سیبری غربی به گاز آسیای مرکزی نیاز دارد، از سوی دیگر از مسیرهای اصلی انتقال گاز و نفت کشورهای این منطقه است. منابع قابل توجه نفت و گاز آسیای مرکزی می تواند در حفظ برتری روسیه در بازار انرژی اوراسیا نقش مهمی داشته باشد. سوال اصلی این مقاله این است «سرشت و ابزارهای سیاست انرژی روسیه در آسیای مرکزی چیست؟» فرضیه نویسندگان این است که روسیه برای ارتقاء جایگاه خود در نظام بین الملل، بازسازی کنترل خود بر بخش انرژی کشورهای آسیای مرکزی را، با استفاده از اهرم انرژی مورد توجه قرار داده است.
۷۷.

بررسی نظری رهیافت امنیت انرژی هند در آسیای مرکزی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روابط خارجی سال سوم تابستان ۱۳۹۰ شماره ۲
حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مطالعات منطقه ای منطقه آسیای مرکزی و قفقاز (اوراسیا)
  2. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی اقتصاد سیاسی بین الملل
تعداد بازدید : 357 تعداد دانلود : 49
طی دهه های اخیر هندوستان تلاش های گسترده ای را برای پیوستن به جمع اندک کشورهای قدرتمند صنعتی آغاز کرده است. اما یکی از مهم ترین چالش های پیش روی این کشور تازه صنعتی شده، کمبود منابع انرژی است. هند یکی از پرمصرف ترین کشورهای جهان در زمینه استفاده از انرژی است و این درحالی است که منابع انرژی کافی در این سرزمین وجود ندارد. همین امر باعث دغدغه های بسیاری برای سیاستمداران هندی در زمینه تأمین امنیت لازم برای تولید و انتقال انرژی از مناطق مختلف جهان به این کشور شده است. فرضیه اصلی این مقاله، آن است که تلاش هندوستان برای حفظ امنیت دسترسی به انرژی، تحت تأثیر ساختار نظام بین الملل بوده و بنابراین از دیپلماسی ایجاد «وابستگی متقابل»، در حال تبدیل شدن به سیاست «سازنده گرایی» و الگوی مشارکتی مبتنی بر ارزش های جهانی در دوران نوین است. بروز چنین تغییر و تحولاتی در سیاست های انرژی هند و تأثیرات آن بر روابط هندوستان با کشورهای ساحلی حوزه خزر به عنوان مطالعه ای موردی، در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته اند.
۷۸.

زمینه های درون نظری و برون نظری تحول در نظریه های منطقه گرایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش سیاست نظری زمستان ۱۳۸۹ و بهار ۱۳۹۰ شماره ۹

کلید واژه ها: همگرایی جهانی شدن روابط بین الملل منطقه گرایی جنگ سرد مناظره های نظری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 664 تعداد دانلود : 279
در دو دهه اخیر منطقه گرایی نوین به یکی از اصلی ترین موضوعات خاص رشته های علوم اجتماعی، سیاست مقایسه ای، اقتصاد بین الملل، روابط بین الملل و اقتصاد سیاسی بین المللی تبدیل شده است. در تعریف مفهوم منطقه گرایی بین پژوهشگران حوزه ها ی مطالعات منطقه ای و روابط بین الملل اتفاق نظر وجود ندارد. گاه همگرایی در سیاست بین الملل با منطقه گرایی یکسان برآورد شده است. در رویکردی دیگر، منطقه گرایی گاه فرا ملی گرایی یا گرایش های بین حکومتی برآورد می شود که به گسترش چشمگیر همکاری های اقتصادی و سیاسی در میان دولت ها و سایر کنشگران در مناطق جغرافیایی خاص اشاره دارد. یکی از علل عرضه رویکردهای مختلف نسبت به موضوع منطقه گرایی و حتی بیان تعاریف متفاوت درمورد آن، مبانی فرانظری رویکردها و نظریه های مختلف است. سوال اصلی این مقاله این است که عوامل تاثیرگذار در تغییر و حتی تحول نظریه های منطقه گرایی کدام هستند؟ هدف اصلی نگارش این مقاله، پاسخ به این سوال و بیان نگاه جامع نظری به تحول در نظریه های منطقه گرایی است. فرضیه نویسندگان این است که هم عوامل درون نظری و هم عوامل برون نظری موجب تحول در این نظریه ها شده اند.
۷۹.

زنان و توسعه فرهنگی، پس از انقلاب اسلامی (با تاکید بر سینما)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مجله جهانی رسانه دوره ششم خرداد ۱۳۹۰ شماره ۱ پیاپی ۱۱

کلید واژه ها: زنان ایران توسعه رسانه انقلاب اسلامی سینما توسعه فرهنگی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات سینمایی، موسیقی و بصری مطالعات سینمایی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده زنان
تعداد بازدید : 716 تعداد دانلود : 591
این مقاله میکوشد نقش زنان در توسعه فرهنگی ایران را با تاکید بر سینما، به مثابه یک پدیده مدرن و افزایش نقش زنان در آن مطالعه کند. مفهوم توسعه بر بهبود همه عرصه های زندگی دلالت دارد و توسعه فرهنگی از مولفه های مهم آن است. از آنجا که دغدغه اصلی دولت ها رسیدن به توسعه همه جانبه است و مبنای این توسعه، انسان (موجودی فرهنگی) است، پس زیربنای توسعه واقعی و پایدار نیز توسعه فرهنگی خواهد بود. اما چگونه میتوان برای تحقق توسعه فرهنگی اقدام کرد؟ موانع مهم بر سر راه آن چیست؟ چگونه میتوان آنها را ازمیان برداشت؟ زنان که نیمی از پیکره جامعه را تشکیل داده اند، چگونه میتوانند عهده دار نقش سازنده خود در توسعه فرهنگی جوامع سنتی باشند؟
۸۰.

تاثیر توانمند سازی زنان بر توسعه روستایی در ایران

نویسنده:
منبع: تحقیقات زنان سال پنجم بهار ۱۳۹۰ شماره ۱

کلید واژه ها: زنان توسعه روستایی توانمندی تولیدی کردن فعال اجتماعی مشارکت کننده سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 965 تعداد دانلود : 135
زنان در فرایند توسعه همه کشورها نقشی مهم و تاثیرگذار دارند. هدف اصلی این نوشتار بررسی تاثیر توانمندی زنان بر توسعه روستایی در ایران است. توانمندی زنان خود شامل سه شاخص از نظر اقتصادی «تولیدی»، از نظر اجتماعی «فعال» و از نظر سیاسی «مشارکت کننده ای» آگاه است. روش تحقیق این پژوهش توصیفی-تحلیلی و ابزار انجام آن پرسش نامه بوده است. جامعه آماری عبارت است از گروه زنان فعال جمعیتی 18تا 45 سال مناطق روستایی شهرستان مرودشت از توابع استان فارس. با توجه به آزمون آماری کرونباخ و میزان اعتبار حاصل از پرسش نامه، نتایج این مطالعه نشان می دهد هرچه زنان توانمند تر می شوند، بر میزان مولد بودن، مشارکت سیاسی آن ها و همچنین نقش اجتماعی آن ها افزوده می شود. این خود مستلزم بالا بردن سطح آموزش و تحصیلات زنان است که نیاز به مدیریتی با جهت گیری مثبت در مورد آموزش آنان در این زمینه آشکار است

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان