ولی الله نقی پورفر

ولی الله نقی پورفر

مدرک تحصیلی: استادیارگروه معارف دانشگاه قم

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۴۵ مورد.
۲۱.

سیره تعلیمی تربیتی امام رضا (علیه السلام) در مناظره با اصحاب ادیان ومذاهب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ رضوی سال هفتم بهار ۱۳۹۸ شماره ۲۵ 183 - 213

کلید واژه ها: امام رضا (ع) مناظره اصحاب ادیان مذاهب سیره تعلیمی تربیتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۱۴ تعداد دانلود : ۹۵۴
از شیوه های تبیین معارف دینی در مکتب اهل بیت (علیهم السلام) در مواجهه با مخالفان، مناظره ها و احتجاج هایی بوده که از سوی آنان در طول تاریخ مدیریت شده است. در این بین، بررسی سیره تعلیمی تربیتی امام رضا (علیه السلام) در   مناظره با اصحاب ادیان و مذاهب مختلف، علاوه بر نشان دادن جایگاه علمی امام (علیه السلام) و شناساندن ایشان به عنوان یک شخصیت کامل انسانی، می تواند الگویی برای تدوین سند چگونگی یک مناظره صحیح و اخلاق محور و گامی در راستای تعلیم وتربیت انسان ها در طول تاریخ باشد. پژوهش حاضر به روش توصیفی تحلیلی، به دنبال پاسخ به این پرسش اصلی است که محورهای مهمّ سیره تعلیمی تربیتی امام رضا (علیه السلام) در مناظره با اصحاب ادیان و مذاهب کدام موارد است؟ بر اساس یافته های پژوهش، هدف آموزشی، تأکید بر مبانی اساسی اسلام، استناد به متون مقدس و تسلط به زبان ها و لهجه های مختلف، جدال احسن، حفظ کرامت انسان، انصاف و عدالت در بحث و... از محورهای مهمّ سیره تعلیمی تربیتی امام (علیه السلام) در مناظرات با اصحاب ادیان و مذاهب مختلف است.
۲۲.

ماهیت و مفهوم نهادینه سازی از منظر قرآن(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های مدیریتی سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۱۷) 61-82

کلید واژه ها: مفهوم نهادینه سازی قرآن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵۷ تعداد دانلود : ۱۸۳
«نهادینه سازی» یعنی تعمیق و تثبیت باورها، ارزش ها و رفتارهای مطلوب و مقبول کارگزاران اصلی اداره جامعه، در سطوح متفاوت مدیریتیِ کلان (مدیریت دولتی) و خرد (سازمان ها و نهادها). برای تحقق و اجرایی کردن، «نهادینه سازی» الگو های متفاوتی مطرح شده است که غالباً برگرفته از مبانی و پیش فرض های غربی است. با توجه به تأثیر مبانی و پیش فرض ها در نظریه ها و الگوها، یکی از وظایف اصلی پژوهشگران فعال در حوزه علوم انسانی - اسلامی، طراحی الگوهای متناسب با مبانی و پیش فرض های اسلامی است. اولین و مهم ترین گام قبل از طراحی الگو شناسایی مفهوم و ماهیت یک گزاره است، تا ابتدا اول باید چیستی و تعریف مفهوم منظور مشخص شود، سپس به چگونگی آن پرداخته شود. از این رو، هدف اصلی این تحقیق بررسی «ماهیت و مفهوم نهادینه سازی از منظر قرآن» با تکیه بر مبانی و پیش فرض های اسلامی است. در این تحقیق از روش «تدبر در قرآن» (نقلی وحیانی) استفاده شده است. یافته های این تحقیق نشانگر آن است که «نهادینه سازی از منظر قرآن فرایندی است پیوستار گونه که می تواند مثبت (رو به اعتلا) یا منفی (رو به انحطاط) باشد. جهت اعتلای آن برای کسانی است که درصدد تثبیت ایمان، و جهت انحطاط آن برای کسانی است که درصدد تثبیت کفر هستند».
۲۳.

نقش حضرت زینب (س) در مدیریت بحران سیاسی مذهبی دوران اسارت

نویسنده:
منبع: زن و فرهنگ سال هشتم بهار ۱۳۹۶ شماره ۳۱ 45-56

کلید واژه ها: حضرت زینب (س) مدیریت مدیریت بحران بحران سیاسی - مذهبی دوران اسارت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵۳ تعداد دانلود : ۶۶۰
مقاله حاضر با هدف تبیین نقش حضرت زینب (س) در نهضت عاشورا و مدیریت بحران های آن، درصدد است تا الگوی موفقیت یک زن مسلمان در عرصه های سیاسی اجتماعی را ارائه نماید. مطالعه موردی سیره حضرت زینب(س) به عنوان یک زن از خاندان رسالت در دوران اسارت، به دلیل خاص بودن واقعه و شکل گیری بحرانی جدید در پیش روی تاریخ تشیع، آن هم با محوریت سیاسی- مذهبی، از اهمیت خاصی برخوردار است و می تواند الگوی مناسبی برای زنان جامعه اسلامی باشد. در این راستا با مراجعه به منابع تاریخی معتبر، اطلاعات مورد نیاز جمع آوری گردید و با استفاده از روش توصیفی تحلیلی، داده های احصاء شده، تحلیل گردید. تشخیص درست بحران و زمینه های آن، باورهای زیربنای مدیریت بحران، ویژگی های شخصیتی مؤثر، و اقدامات مدیریتی قبل، حین، و بعد بحران، چهار مؤلفه مدیریت بحران در سیره حضرت (س) هستند که در این پژوهش یافته شد و نتیجه آن گردید که ایشان توانست این بحران ها را از طریق چهار مؤلفه فوق مدیریت، و آن را تبدیل به فرصت نماید و اندیشه سیاسی شیعه را گسترش دهد.
۲۵.

پویایی شناسی سیره حضرت علی علیه السلام در مدیریت بحران جنگ جمل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت اسلامی سال ۲۵ پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳

کلید واژه ها: حضرت علی علیه السلام جنگ جمل مدیریت بحران تاریخ اسلام پویایی سیره حضرت علی علیه السلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲۹ تعداد دانلود : ۹۶۹
سیره حضرت علی علیه السلام با توجه به آن شخصیت والای عرفانی، انسانی و دلیرانه سرشار از نکات آموزنده و پندآمیز بوده که می تواند سالها بعد نیز با الگوهای نوین علمی مقایسه و به عنوان سرمشق های برتر و سرآمد مورد بررسی قرار گیرد. سیره مدیریت ایشان در جنگ جمل از بُعد مدیریت بحران سرشار از آموزه هایی است که با متدلوژیهای مدیریت بحران هماهنگ بوده، با این ویژگی که علاوه بر بهره برداری از تمامی ظرفیتها و فن های مدیریت بحران علمی، از ظرفیتهای اسلامی و قرآنی نیز بهره برداری حداکثری صورت پذیرفته است. این پژوهش بر اساس مطالعه ادبیات موضوع و با رویکرد توصیفی و با بهره گیری از نظر خبرگان حوزه و دانشگاه صورت پذیرفته و رویکردهای مدیریت بحران عصر حاضر را مورد توجه و مقایسه قرار داده است و سیر عملی مدیریت بحران حضرت را در جنگ جمل معرفی می کند. در این مقاله با بهره گیری از نگرش پویایی سیستم حلقه های پویایی مدیریت بحران در جنگ جمل شناسایی، و نظریه تعادلی در بحران جمل بررسی شده است. سیره عملی حضرت بر بهره گیری کامل و حداکثری از استعداد و توانمندیهای دینی، فرهنگی و اجتماعی تأکید دارد و رویکردی یادگیرنده و آموزشی به منظور پیشگیری از بحرانهای آینده و بازسازی روانی، اجتماعی و زیرساختی را به منظور ارتقای سطح سلامت جامعه مد نظر قرار می دهد.
۲۶.

بررسی تفسیری زمینه سازان ظهور در آیات آغازین سوره اسراء(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تفسیری سال دوازدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۴۵ 97-122

کلید واژه ها: تفسیر کلامی آخرالزمان عصر ظهور فساد یهود اسرائیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱۵ تعداد دانلود : ۳۵۵
قرآن کریم در آیات 8 4 اسراء برای بنی اسرائیل دو فساد و دو وعده عِقاب را با تأکیدهای مکرر بیان می کند. کیستی مصداق این آیات در تفاسیر محل اختلاف است؛ برخی از مفسران وقایع مطرح شده در آیه را مربوط به گذشته می دانند. این پژوهش بر آن است تا ضمن ارائه مستندهای قرآنی در رد این نظریه، با تفسیر قرآن به قرآن و توجه به قرائن و سیاق آیات و با مصداق یابی صحیح و استخراج چهار ویژگی از آیات و تطبیق آنها بر مصادیق مطرح شده در تفاسیر، به بررسی احتمال وقوع فساد یهود و سرکوبی آن در آخرالزمان بپردازد و این فساد مطرح شده در آیات را مربوط به فساد جهانی اسرائیل و در ارتباط با وقایع ظهور بداند. برخی از مفسران عبارت « عِباداً لَنا » را با توجه به « وَ لِیُتَبِّرُوا ما عَلَوْا تَتْبِیرًا » و « أُولی بَأ ْس ٍ شَدید »، بندگان خونریز و کافر گرفته اند، درصورتی که با بررسی قرآنی و با توجه به سیاق، مصداق « عِباداً لَنا »، بندگان مؤمن و مخلص هستند که زمینه سازان ظهور و یاوران امام زمان # می باشند.
۲۷.

طراحی الگوی چند سطحی عقلانیت در سازمان با رویکرد اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت اسلامی سال ۲۵ زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴

کلید واژه ها: عقلانیت سازمان رویکرد چند سطحی تئوری نهادی تئوری انتقادی رویکرد اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰۶ تعداد دانلود : ۴۶۹
عقلانیت، یکی از پیچیده ترین و مهم ترین مباحث معرفت شناسی است. در مورد عقلانیت و مفاهیم مرتبط با آن آثار و نوشته های زیادی وجود دارد. با این وجود عقلانیت و شاخص های تعقل صحیح همواره مورد بحث و مناقشه بوده و هست و احتمالا خواهد بود. بر این اساس و با توجه به بافت فرهنگی اجتماعی سازمانهای کشور این پژوهش با هدف طراحی الگوی چند سطحی عقلانیت در سازمان با رویکرد اسلامی انجام شده است. روش این پژوهش بر حسب داده، کیفی و برحسب نتیجه، بنیادی و برحسب هدف، اکتشافی است. منابع دینی مورد استفاده قرآن و احادیث معصومین(ع) است. با استفاده از راهبرد تحلیل محتوا، که یکی از راهبردهای پژوهش کیفی است، تمام آیات و احادیثی که به تعقل، تفکر، تدبر و موضوعات مرتبط با آنها مربوط می شود، مورد مطالعه قرار گرفت و با استفاده از روش نظریه پردازی داده بنیاد شناسهگذاری شد. به منظور گردآوری داده ها از تفاسیر المیزان، نور و راهنما برای تحلیل محتوای آیات و برای تحلیل محتوای احادیث از کتابهای گرانبهای اصول کافی، میزان الحکمه و نرم افزار جامع الاحادیث استفاده شد. نتیجه این پژوهش نشان داد که الگوی عقلانیت در سازمان با رویکرد اسلامی از یازده بعد تشکیل می شود که در سه سطح نهادی، سازمانی و عملیاتی طبقه بندی شد.
۲۸.

تبیین راهبردهای اقتصاد مقاومتی در سیره پیامبر اکرم (ص)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت راهبردی سال هشتم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۳۲ 137 - 181

کلید واژه ها: اقتصاد مقاومتی سیره پیامبر (ص) مدیریت اسلامی اقتصاد اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰۲
 با توجه به اتخاذ تحریم های گسترده غرب علیه ایران و شرایط وخیم اقتصادی دهک های پایین درآمدی و با توجه به فرمایشات مقام معظم رهبری در حیطه اقتصاد مقاومتی، باید در برخی رفتارهای اقتصادی، چه از جانب ملت و چه از جانب دولت تجدیدنظر صورت گیرد؛ زیرا در یک نظام اسلامی، ملاک رفتار انسان تطابق با معیارها و ارزش های اسلامی است؛ بنابراین پیروی از سیره نبوی و علوی می تواند یک الگوی رفتاری مناسب برای انسان اسلامی باشد. از امتیاز های اساسی و برجستگی های ممتاز سیره معصومین (ع) در بخش اقتصاد، داشتن مجموعه الگو های رفتاری اقتصادی برگرفته از آموزه های قرآن است که متناسب با نیاز های واقعی انسان در هر دوره و زمانی است. این مجموعه غنی، دست مایه تحول عظیم جامعه جاهلی و تغییر بنیادین آن به سمت جامعه نمونه اسلام در طول تاریخ اسلام شد. معصومین (ع)، با اتخاذ روش های مناسب و با بهره گیری از تعالیم وحیانی، جریان هنجارسازی رفتارهای اقتصادی را شکل دادند. این رفتارها در برهه ای از تاریخ اسلام، به خصوص در زمان حکومت نبوی و علوی، جلوه ای خاص از خود به نمایش گذاشت. مقاله پیش رو با بررسی ابعاد اقتصاد مقاومتی به ارائه الگو و راهنماهایی از سیره پیامبر اکرم (ص) در هریک از ابعاد پرداخته است. روش تحقیق مقاله کتابخانه ای بوده و بررسی و تحلیل داده ها به صورت توصیفی- تحلیلی و با رویکرد تاریخی و استناد به آیات و روایات اسلامی است.
۲۹.

مخاطب شناسی و اصول حاکم بر آن در نهادینه سازی فرهنگ از منظر قرآن(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت فرهنگی اجتماعی سال ۱۲ تابستان ۱۴۰۰شماره ۳ (پیاپی ۴۷) 63-83

کلید واژه ها: مخاطب شناسی نهادینه سازی از منظر قرآن.

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۰ تعداد دانلود : ۲۶۵
نهادینه سازی فرهنگ یعنی تعمیق و تثبیت باورها، ارزش ها و رفتارهای مطلوب و موردپسند کارگزاران اصلی اداره جامعه در سطوح متفاوت حاکمیتی. در ادبیات رایج، الگوهای متفاوتی در باب نهادینه سازی مطرح شده است که غالباً برگرفته از رویکردهای معرفتی حاکم بر جوامع غربی است. یکی از وظایف اصلی پژوهشگران فعال در حوزه علوم انسانی اسلامی، تبیین نظری و طراحی الگوهای متناسب با مبانی و پیش فرض های اسلامی است؛ ازاین رو هدف اصلی این تحقیق بررسی «مخاطب شناسی و اصول حاکم بر آن در نهادینه سازی فرهنگ از منظر قرآن» به عنوان یکی از مؤلفه های اصلی الگوی موردنظر می باشد. بنابراین یکی از وظایف مهم کارگزاران، نهادینه سازی، شناسایی مخاطبان، طبقه بندی آنها و توجه به این طبقه بندی در جریان نهادینه سازی فرهنگ است. در حقیقت، متناسب با طبقه بندی مخاطبان، نوع برخورد با آنها نیز متفاوت می شود که می تواند در قالب اصول حاکم در برخورد با مخاطبان مورد بررسی قرار گیرد، اگر به تفاوت های مخاطبان در نهادینه سازی و اصول حاکم در برخورد با آنها توجه نشود، نتایج مورد انتظار محقق نخواهد شد. در این تحقیق، از روش تدبر در قرآن (نقلی وحیانی) با توجه به راهبرد ظاهرشونده داده بنیاد استفاده شده است. یافته های این تحقیق نشانگر آن است که «نهادینه سازی از منظر قرآن فرایندی است پیوستارگونه که می تواند مثبت (رو به اعتلا) یا منفی (رو به انحطاط) باشد». متناسب با تعریف مذکور می توان مخاطبان نهادینه سازی را با استفاده از قرآن کریم در دو دسته مخاطبان داخل اسلام و خارج از اسلام طبقه بندی کرد که در برخورد با آنها رعایت برخی اصول راهبردی و کاربردی ضروری می باشد.
۳۰.

بررسی تاریخی مدیریت بحران سقیفه الگویی برای بحران های جامعه اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: تاریخ اسلام در آیینه پژوهش سال شانزدهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۴۶) 113-140

کلید واژه ها: بحران های جامعه اسلامی مدیریت بحران الگوی مدیریت بحران سقیفه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۶ تعداد دانلود : ۴۵۴
در حال حاضر جامعه اسلامی با بحران های زیادی روبه روست. پیدایش گروه های تکفیری با عقبه اعتقادی، که امت اسلامی را با خطر شکاف و فروپاشی مواجه کرده، یکی از آنهاست. ازاین رو بر اندیشمندان مسلمان (سنی و شیعه) ضروری است که برای مقابله با چنین بحران هایی چاره اندیشی کنند. یکی از راه های فائق آمدن بر بحران های کنونی، بررسی بحران های گذشته است، به نظر می رسد یکی از مقاطع تاریخی که بسیار مشابه با جنس بحران های امروزی است، شکل گیری واقعه سقیفه و چگونگی برخورد پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم و امیر مؤمنان علی علیه السلام با این واقعه است. براین اساس این تحقیق درصدد است با روش تحلیل منطقی به بررسی واقعه سقیفه به عنوان یک بحران بپردازد تا بتوان با اتکا به نوع مدیریت پیشوایان دینی، برای بحران های کنونی (خطر شکاف و انشقاق جامعه اسلامی از همدیگر) چاره ای پیدا کرد. ازاین رو در این تحقیق با استفاده از الگوی چهار مرحله ای (پیش از بحران، آغاز بحران، حین بحران و پس از بحران) به بررسی بحران سقیفه پرداخته شده است.
۳۲.

تفسیر تطبیقی آیه179 آل عمرانبا تأکید بر تمییز خبیث از طیب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تفسیری سال یازدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴۲ 125-148

کلید واژه ها: آیه 179 آل عمران نشانه مؤمن و منافق معیار شناخت خبیث از طیب ولایت امام علی×

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۴ تعداد دانلود : ۳۱۳
یکی از شناخت های لازم برای سعادت انسان و جامعه، دشمن شناسی است. این موضوع در اسلام از اهمیت والایی برخوردار است و از جمله نگرانی های پیامبرخدا | برای امتش، شناخت منافقان از مؤمنان واقعی بوده است. موضوع شناخت مؤمنان واقعی از منافقان از تفسیر آیه شریفه « حَتَّی یَمیزَ الْخَبیثَ مِنَ الطَّیِّب » قابل اصطیاد است. در مقاله حاضر برای مشخص کردن معیارهای تمیز، دیدگاه های مفسران فریقین بررسی گردیده و از مجموع نظرات مفسران به دست می آید که خدای متعال برای تشخیص مؤمن از منافق، مؤمنان را با امتحان خاصی می آزماید تا درجه اخلاص آنها مشخص گردد. هریک از مفسران، دیدگاهی را برای این امتحان خاص الهی مطرح نموده اند. ازجمله دستاوردهای این مقاله که مفسران بدان نپرداخته اند، آن است که پذیرش جانشینی امیرمؤمنان × و ولایت ائمه اطهار ^ از نشانه های مهم تشخیص مؤمن از منافق است. این نتیجه موافق با ظاهر آیه است و روایات بسیاری آن را تأیید می نمایند.
۳۳.

رفع اتهام از حضرت یوسف (ع) در جریان نگهداری بنیامین

نویسنده:
منبع: شبهه پژوهی مطالعات قرآنی سال سوم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۵) 155 - 180

کلید واژه ها: قصص قرآن حضرت یوسف (ع) سرقت جام پادشاهی تهمت به برادران یوسف (ع) کید الهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۳ تعداد دانلود : ۱۵۲
از جمله قصصِ حاوی برخی متشابهات در قرآن کریم، داستان نگهداری بنیامین توسط حضرت یوسف (ع) است که در آیات شصت و نهم تا هفتاد و نهم از سوره مبارکه یوسف (ع) ذکر شده است. تشابه موجود در این آیات که با ارجاع به محکمات رفع می شود عبارت اند از: ایراد تهمت سرقت از جانب یک پیامبر در ملأ عام به افراد ظاهراً بی اطلاع و توسل آن پیامبر به دروغ برای اجرای نقشه خویش. یافته های پژوهش بر اساس تفاسیر فریقین و برخی دقت های ظریف مفسران، نشان می دهد که حضرت یوسف (ع) در این مسئله، هیچ اتهامی را نسبت به برادرانش وارد نساخت، نسبت ناصحیحی نسبت به آنان نداد و هیچ دروغی از حضرتش صادر نشد. مراد از «إِنَّکمْ لَسارِقُونَ»(یوسف/70)، سرقت یوسف (ع) از پدر در دوران کودکی ایشان است که برادرانش انجام دادند؛ پس برادران یوسف (ع) سارق بودند و لازم بود آبرویشان در ملأ عام لکه دار شود. خداوند متعال نیز نقشه ای را از طریق حضرت یوسف (ع) به اجرا درآورد تا تنبه لازم نسبت به برادران به وجود آید. روش رسیدن به مطلوب در این متن، بررسی تطبیقی میان تفاسیر و استخراج مطالب موافق عصمت انبیا (ع) از آنهاست که از طریق تحلیل و توصیف حاصل شد.
۳۴.

درآمدی بر نقش نظام رسمی تعلیم و تربیت اسلامی در تأمین منابع انسانی

نویسنده:
منبع: تحقیقات بنیادین علوم انسانی سال دوم بهار ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۲) 25-54
تعداد بازدید : ۴۱۸ تعداد دانلود : ۳۶۳
نظام تعلیم و تربیت رسمی در اسلام مبتنی بر مراحل رشد، 4 مقطع دارد که هر یک از این مقاطع شش و هفت ساله است؛ مقاطع شش ساله ناظر به تعلیم و تربیت دختران و مقاطع هفت ساله ناظر به تعلیم و تربیت پسران است. از مقطع شکل گیری نطفه تا شش و هفت سالگی، یک مقطع اساسی در این نظام تربیتی اسلامی است که متأسفانه در «سند تحول بنیادین» از آن غفلت شده است. منابع انسانی قابل قبول سازمان ها، شخصیتی مرکب از دو هویت ارزشی و حرفه ای دارند. نظام تعلیم و تربیت رسمی اسلامی متکفل شکل گیری این دو هویت، در مقاطع چهارگانه مبتنی بر مراحل رشد است. مقطع اول و دوم، متکفل شکل گیری هویت ارزشی مبتنی بر محوریت موسیقی و محتوای قرآن کریم است. مقطع سوم، متکفل شکل گیری هویت حرفه ای خانواده محور و شغل محور برای بازار کار و زندگی خانوادگی است. مقطع چهارم، ناظر به تربیت نخبگان و گسترش مرزهای علم و تولید آن است.
۳۵.

راهبردهای مقابله با مسائل فرهنگی و اجتماعی در سیره مدیریتی حضرت موسی علیه السلام از منظر قرآن(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های مدیریتی سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۱۶) 75-91

کلید واژه ها: مدیریت بحران زمینه ها راهبردها سیره حضرت موسی علیه السلام قرآن کریم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۹ تعداد دانلود : ۱۳۰
یکی از انحرافات اجتماعی و فرهنگی در مسیر رسالت حضرت موسی علیه السلام گوساله پرستی بود. این انحراف با رفتن آن حضرت به میقات، عدم اطاعت از هارون علیه السلام و ساخت گوساله سامری، به بحران تبدیل شد. مسئله اساسی این است که حضرت موسی علیه السلام چگونه بحران گوساله پرستی را مدیریت کرد؟ برای پاسخ به این مسئله، پژوهشگر به استخراج مؤلفه های مدیریت بحران در سیره حضرت موسی علیه السلام از منظر قرآن کریم پرداخته است. در این پژوهش، داده ها به صورت کتابخانه ای جمع آوری گردیده و با روش اجتهادی، تجزیه و تحلیل شده اند. یافته های تحقیق نشان می دهد که حضرت موسی علیه السلام برای مقابله با گوساله پرستی، راهبردهای ذیل را نسبت به هارون علیه السلام، سامری و مردم اتخاذ کرد. جانشین خود هارون را به شدت مورد تنبیه بدنی قرار داد و از او پاسخ خواست؛ همچنین سامری را نفرین نمود؛ تبعید کرد و به عذاب اخروی وعده داد؛ سپس مردم را به خاطر ارتکاب ظلم، نقض عهد و گوساله پرستی، مستحق مرگ دانست و معبودِ آنان را آتش زد و در دریا انداخت. در پایان، موسی علیه السلام مردم را به توبه و شکرگذاری دعوت کرد؛ همچنین از هارون علیه السلام دل جویی نمود و غفران و رحمت خدا را برای خود و او خواستار شد.
۳۶.

ویژگی های «السابقون» در آیات و روایات از منظر فریقین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآنی سال نهم بهار ۱۳۹۷ شماره ۳۳ 23 - 36

کلید واژه ها: پیامبر (ص) السابقون آیات روایات مفسران فریقین امام علی (ع)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۶ تعداد دانلود : ۱۲۷
آیه دهم سوره واقعه را بدان جهت آیه «سابقون» نامیده اند که کلمه سابقون در آن به کار رفته است. «سابقون» کسانی هستند که نه تنها در ایمان پیشگام اند، که در اعمال خیر و صفات و اخلاق انسانی نیز پیشقدم اند، آن ها«اسوه» و «قدوه» مردم، و امام و پیشوای خلق می باشند، و به همین دلیل مقربان درگاه خداوند بزرگ هستند. بنابراین اگر بعضی از مفسران پیشگام بودن آن ها را تنها به سبقت در اطاعت خدا یا نمازهای پنج گانه، یا جهاد، یا هجرت، یا توبه، و امثال آن تفسیر کرده اند، هر کدام گوشه ای از این مفهوم وسیع را مورد توجه قرار داده اند، وگرنه این کلمه این ها و غیر این ها از خیرات و برکات را شامل می شود، و نیز اگر در روایات اسلامی گاه «سابقون» به امیر مؤمنان علی(ع) که نخستین مسلمان از مردان بود تفسیر شده، در حقیقت بیان مصداق های روشن آن است، ما در این کوتاه نخست به شأن نزول آیه ده سوره واقعه می پردازیم و در ادامه پیشینه «السابقون» را بیان می کنیم و در انتها ویژگی های «السابقون» را در آیات و احادیث فریقین مطرح می کنیم.
۳۷.

نقد شخصیت پردازی ساره در برابر هاجر و مهاجرت به حجاز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزه های قرآنی پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۳۶ 121 - 142

کلید واژه ها: حضرت ابراهیم (ع) ساره ه‍اج‍ر حسادت مهاجرت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۷ تعداد دانلود : ۱۳۵
از مهم ترین نقاط عطف تاریخ، هجرت حضرت هاجر و اسماعیل (علیهماالسلام) به سرزمین بی آب و علف حجاز است، که به ایجاد شهر و حرم امن الهی و تجدید بنای خانه کعبه انجامید. تعلیل این هجرت به رذیله ای چون حسادت و انتساب آن به بانو ساره، مسئله ای سؤال برانگیز است که به جهت شهرت داستان، تأثیر و ترویج آن در منابع، آثار هنری و رسانه ها، ضرورت واکاوی مسئله را می طلبد. پژوهش پیش رو، به روش توصیفی تحلیلی در صدد تحقیق و بررسی این مسئله است که علی رغم اوصاف پسندیده ساره در قرآن، شدت عمل او تحت تأثیر حسادت ادعایی، دارای تنافی و تناقض است. از این رو، واکاوی همه جانبه و تطبیقی این داستان در قرآن، تاریخ، حدیث و اخلاق ضروری است که در این نوشتار پس از تبیین مفهومی و کاربردی حسد و بررسی تطبیقی متون، با تمرکز بر توصیف قرآن به عنوان معیار صحت در توصیف شخصیت های داستان و نقد و بررسی قرآن به قرآن گزارش ها، به نظر می رسد چنین تفسیری، هماهنگ با ظواهر و مبانی قرآنی نبوده و شایسته ترویج نیست.
۳۸.

جریان شناسی تفاسیر و برداشت های سیاسی از قرآن کریم در انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال هجدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۶۶ ۵۲-۲۹

کلید واژه ها: جریان شناسی تفسیر سیاسی قرآن انقلاب اسلامی اجتهادی - اصولی قرآن بسنده تجددگرا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۶ تعداد دانلود : ۲۰۱
موضوع این پژوهش، جریان شناسی تفاسیر و برداشت های سیاسی از قرآن کریم در انقلاب اسلامی است که با هدف صورت بندی، شناسایی و آشنایی روشمند با تفاسیر و برداشت های سیاسی از قرآنِ جریان های دخیل و تأثیرگذار در انقلاب اسلامی صورت گرفته است. در این پژوهش، از روش قرائت متن و زمینه برای تحلیل جریان ها استفاده شده است. در یک دسته بندی کلی نگرش ها و رهیافت ها نسبت به تفسیر سیاسی قرآن به چهار دسته دیدگاه حداکثری جریان اجتهادی اصولی، رویکردهای روایت گرا، رویکرد قرآن بسنده و رویکردهای تجددگرای حداقلی متأثر از فلسفه و معرفت شناسی غربی تقسیم شده است. اکثر جریان های سیاسی دخیل در انقلاب اسلامی به قرآن، به عنوان یک متن «تفسیرپذیر» که می تواند در جامعه و سیاست اثرگذار باشد، نگاه کرده اند. تفسیر سیاسی قرآن نشان می دهد که ظرفیت ذاتی تولید نظریه های سیاسی در دل مباحث قرآنی وجود دارد که می تواند جهت گیری های عرصه های نظری، رفتاری و کاربردی را در علوم انسانی تغییر دهد.
۳۹.

الزامات نهادینه سازی فرهنگ از منظر قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت فرهنگ سازمانی سال بیستم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۶۳) 143 - 164

کلید واژه ها: الزامات فرهنگ قرآن نهادینه سازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۸ تعداد دانلود : ۲۳۱
یکی از مسائل پیش روی کارگزاران اداره جامعه، در سطح خرد و کلان، نهادینه سازی باورها و ارزش ها و رفتارهای مطلوب و مورد پسند آن هاست. بدین منظور در مباحث نهادینه سازی فرهنگ مورد نظر پیشنهادهای متفاوتی ارائه شده است که غالباً برگرفته از رویکردهای معرفتی حاکم بر جوامع غربی است. یکی از وظایف اصلی پژوهشگران فعال در حوزه علوم انسانی اسلامی تبیین نظری و بیان الزامات نهادینه سازی متناسب با مبانی و پیش فرض های اسلامی است. از این رو هدف اصلی این تحقیق بررسی الزامات نهادینه سازی فرهنگ متناظر و مرتبط با فرد در مقام مخاطب نهادینه سازی از منظر قرآن است. در این تحقیق از روش اجتهاد جامع، با توجه به راهبرد ظاهرشونده داده بنیاد، استفاده شد. یافته های این تحقیق نشان دهنده آن بود که می توان الزامات اصلی نهادینه سازی در سطح تحلیل فرد را در سه گروه تقسیم کرد که عبارت اند از: «بینشی» شامل ایمان به محتوا و پایبندی به اصول و عدم سازش کاری و ایمان به همه متعلقات دین، «گرایشی» شامل عدم پذیرش ولایت کافران و دوراندیشی و گذشت از منافع زودگذر، «رفتاری عملی» شامل اسلام آوردن و عمل به آن و تعیین خطوط قرمز و شناسایی اهداف.
۴۰.

راهبرد اصلی حاکمیت در نهادینه سازی فرهنگ از منظر قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال یازدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۴۲ 165 - 206

کلید واژه ها: راهبرد حاکمیت نهادینه سازی از منظر قرآن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۱ تعداد دانلود : ۱۲۱
نهادینه سازی فرهنگ، یعنی تعمیق و تثبیت باورها، ارزش ها و رفتارهای مطلوب و موردپسند کارگزاران اصلی اداره جامعه (در سطوح متفاوت حاکمیتی) در راستای تحقق و اجرایی نمودن سیاست های اصلی خود در جامعه. در ادبیات رایج نظریات متفاوتی در باب راهبرد اصلی حاکمیت در نهادینه سازی مطرح شده است، که غالباً برگرفته از رویکردهای معرفتی حاکم بر جوامع غربی است. یکی از وظایف اصلی پژوهشگران فعال در حوزه علوم انسانی اسلامی، تبیین نظری و طراحی الگوهای متناسب با مبانی و پیش فرض های اسلامی است، ازاین رو هدف اصلی این تحقیق بررسی «راهبرد اصلی حکومت اسلامی در نهادینه سازی فرهنگ از منظر قرآن» است، در این تحقیق از روش تدبر در قرآن (نقلی وحیانی) با توجه به راهبرد ظاهر شونده داده بنیاد استفاده شده است. یافته های این تحقیق نشانگر آن است که «نهادینه سازی از منظر قرآن فرآیندی است پیوستار گونه که می تواند مثبت (رو به اعتلا) یا منفی (رو به انحطاط) باشد، جهت اعتلای آن برای کسانی است که درصدد تثبیت ایمان و جهت انحطاط آن برای کسانی است که درصدد تثبیت کفر هستند»، راهبرد اصلی حکومت اسلامی با توجه به پیوستار مذکور، به صورت استدلال عقلائی و اقناع نظری مخاطبان است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان