اسلام و پژوهش های مدیریتی

اسلام و پژوهش های مدیریتی

اسلام و پژوهش های مدیریتی سال هفتم بهار و تابستان 1397 شماره 1 (پیاپی 16) (مقاله ترویجی حوزه)

مقالات

۱.

شناسایی عناصر قابل تطبیق اصول مدیریت با فرهنگ اسلامی و اولویت بندی اجرای آنها در کشور ایران(مقاله ترویجی حوزه)

کلید واژه ها: مدیریت فرهنگی مدیریت اسلامی تولید ناب کایزن تحلیل سلسله مراتبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۹ تعداد دانلود : ۱۱۵
یکی از مهم ترین عوامل رشد کشورهای توسعه یافته در مدیریت، اعتقادات و ارزش هایی است که انگیزه های رفتاری مردم را شکل داده است. مدیریت یک علم اجتماعی - اجرایی است که برای عملیاتی شدن، باید مقبول مردم قرار گیرد. این پژوهش پس از شناسایی عناصر قابل تطبیقِ اصول مدیریت با فرهنگ اسلامی، به اولویت بندی اجرای آنها با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) در سطحی از فرهنگ اسلامی می پردازد که متأثر از ویژگی های ایران است. بسترسازی برای تطبیق این اصول با فرهنگ مردم، موجب افزایش ضمانت اجرایی آنها خواهد شد. نتایج اولویت بندی الگوهای مدیریتی در ایران این گونه به دست آمد: 1. اگر مرتکب اشتباه شدید، در خصوص مشکل به وجود آمده نگرانی به خود راه ندهید و همین الآن برای رفع آن اقدام کنید، 2. نگویید چرا این کار انجام نمی شود، فکر کنید چگونه می توانید آن را انجام دهید. 3. محصولات یا خدمات را کاملاً با نیازهای مشتریان تطبیق دهید.
۲.

تبیین مدیریت جهادی و طراحی الگوی آن در نظام جمهوری اسلامی ایران(مقاله ترویجی حوزه)

کلید واژه ها: جهاد مدیریت مدیریت جهادی نظام الگو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۷ تعداد دانلود : ۱۳۳
مدیریت جهادی راهبردی برای غلبه بر مشکلات داخلی نظام جمهوری اسلامی و تهدیدهای خارجی محسوب می شود. هدف این پژوهش تبیین مدیریت جهادی و طراحی الگوی عملی آن در نظام جمهوری اسلامی ایران است. این تحقیق از نوع «کیفی» با رویکرد «استقرائی» بوده و روش گردآوری اطلاعات آن «کتابخانه ای» است. محقق بعد از تبیین مفاهیم کلیدی و تعیین نسبت بین مدیریت جهادی و مدیریت اسلامی و با بررسی الگوهای رقیب و بیان علت رجحان الگوی سه بعدی، با تأمل در دو تجربه جهاد سازندگی و دفاع مقدس، به جمع آوری مضامین مرتبط با مدیران موفق در این دو مجموعه و واکاوی دلایل موفق بودن آنها مبادرت ورزیده، سپس با روش «تحلیل مضمون»، مضامین به دست آمده را با اجرای فاز غربالگری و تقلیل داده ها، کدگذاری کرده، آنگاه کدهای به دست آمده را در مضامین فراگیر دسته بندی نموده و با انجام مصاحبه حضوری و غیر حضوری و هم اندیشی با استادان خبره، سرانجام مؤلفه های مدیریت جهادی را در سه بعد زمینه ای، ساختاری و رفتاری شناسایی و در سازه سه بعدی قرار داده است.
۳.

مبانی حمایت اجتماعی در اسلام(مقاله ترویجی حوزه)

کلید واژه ها: مبانی هستی شناسی مبانی انسان شناسی مبانی ارزش شناسی تأمین اجتماعی حمایت اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۰ تعداد دانلود : ۱۶۵
به منظور تبیین الگوی تحلیلی حمایت اجتماعی با رویکرد اسلامی، در گام نخست لازم است مبانی آن مطالعه و بررسی شود؛ زیرا الگوها و نظریه ها بر اساس مبانی و پیش فرض ها شکل می گیرند. اسلام به عنوان یک دین کامل، که نگرشی جامع به انسان و نیازهای او دارد، دارای مبانی متمایزی از رفاه و حمایت اجتماعی است که می توان با استفاده از مضامین قرآنی و روایات معصومان علیه السلام آن را تبیین نمود. هدف اصلی تحقیق، تبیین مبانی حمایت اجتماعی با رویکرد اسلامی است. به منظور پاسخ گویی به این سؤال اصلی که مبانی حمایت اجتماعی در اسلام چیست؟ متن قرآن کریم و روایات وارد شده از سوی معصومان علیه السلام با استفاده از روش «تحلیل مضمون» مطالعه و بررسی شد. در این روش، با استفاده از واژگان به کاررفته در قرآن کریم و روایات، مضامین مرتبط با حمایت اجتماعی گردآوری و تحلیل شد. بر اساس مضامین به دست آمده، مبانی هستی شناسی، انسان شناسی و ارزش شناسی مرتبط با رفاه و حمایت اجتماعی بررسی و تحلیل شد.
۴.

تبیین مبانی هستی شناسی آینده پژوهی با رویکرد اسلامی(مقاله ترویجی حوزه)

کلید واژه ها: آینده پژوهی هستی شناسی هستی شناسی اسلامی آینده واقعیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۹ تعداد دانلود : ۱۶۳
مبانی هستی شناسی در آینده پژوهی بیانگر نگاهی است که آینده پژوه به هستی دارد. پیش از آینده پژوهی باید دیدگاه هستی شناسی به آینده مشخص گردد؛ زیرا تا دیدگاه آینده پژوهی به مبنای هستی شناسی آینده تعیین نشود، امکان درک مناسب و صحیح از آینده و گزاره های مربوط به آن وجود ندارد. حتی بدون داشتن یک رویکرد دقیق درباره هستی، نمی توان فرایند آینده پژوهی را به نحو مطلوب و اثربخش دنبال کرد. در این پژوهش، پس از ذکر رویکردهای مطرح در خصوص مبانی هستی شناسی آینده پژوهی، چهارچوب مفهومی براساس مبانی نظری ایجاد شد؛ سپس با مراجعه به منابع دینی و فلسفی، اطلاعات مورد نیاز احصا و با روش توصیفی – تحلیلی داده های گرد آوری شده تحلیل گردید. پس از توصیف گزاره ها و تحلیل آنها، سه مبنای: «تفاوت مراتب و نفس الامر هستی»، «وجود روابط علّی در نظام هستی» و «تلازم زمان با حرکت به عنوان مبانی هستی شناسی آینده پژوهی» شناسایی شد.
۵.

راهبردهای مقابله با مسائل فرهنگی و اجتماعی در سیره مدیریتی حضرت موسی علیه السلام از منظر قرآن(مقاله ترویجی حوزه)

کلید واژه ها: مدیریت بحران زمینه ها راهبردها سیره حضرت موسی علیه السلام قرآن کریم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۷ تعداد دانلود : ۱۲۴
یکی از انحرافات اجتماعی و فرهنگی در مسیر رسالت حضرت موسی علیه السلام گوساله پرستی بود. این انحراف با رفتن آن حضرت به میقات، عدم اطاعت از هارون علیه السلام و ساخت گوساله سامری، به بحران تبدیل شد. مسئله اساسی این است که حضرت موسی علیه السلام چگونه بحران گوساله پرستی را مدیریت کرد؟ برای پاسخ به این مسئله، پژوهشگر به استخراج مؤلفه های مدیریت بحران در سیره حضرت موسی علیه السلام از منظر قرآن کریم پرداخته است. در این پژوهش، داده ها به صورت کتابخانه ای جمع آوری گردیده و با روش اجتهادی، تجزیه و تحلیل شده اند. یافته های تحقیق نشان می دهد که حضرت موسی علیه السلام برای مقابله با گوساله پرستی، راهبردهای ذیل را نسبت به هارون علیه السلام، سامری و مردم اتخاذ کرد. جانشین خود هارون را به شدت مورد تنبیه بدنی قرار داد و از او پاسخ خواست؛ همچنین سامری را نفرین نمود؛ تبعید کرد و به عذاب اخروی وعده داد؛ سپس مردم را به خاطر ارتکاب ظلم، نقض عهد و گوساله پرستی، مستحق مرگ دانست و معبودِ آنان را آتش زد و در دریا انداخت. در پایان، موسی علیه السلام مردم را به توبه و شکرگذاری دعوت کرد؛ همچنین از هارون علیه السلام دل جویی نمود و غفران و رحمت خدا را برای خود و او خواستار شد.
۶.

کاربرد روش «استنباطی - تحلیلی» در پژوهش های مدیریتی(مقاله ترویجی حوزه)

کلید واژه ها: روش اجتهادی روش تحلیل تم روش ترکیبی کاربرد روش استنباطی و تحلیلی پژوهش های مدیریتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۰ تعداد دانلود : ۱۴۶
«روش پژوهش» در همه علوم، از جمله علوم انسانی از اهمیت خاصی برخوردار است و اعتبار پژوهش به روش آن بستگی دارد. یکی از روش های قابل پی گیری در پژوهش های علوم انسانی، روش «استنباطی تحلیلی» است. روش «استنباطی تحلیلی»، روشی مرکب از روش «اجتهاد» مرسوم در حوزه های علمیه و روش «تحلیل مضمون» (Theme analysis) است. روش اجتهادی مرسوم در حوزه های علمیه، تبیین کننده سند روایات و دلالت آیات قرآن و روایات و همچنین دلالت سیره پیامبرصلی الله و آله وسلم و ائمه اطهار علیه السلام بر اساس سایر آیات و روایات و قواعد فقهی و اصولی است. بر اساس روش اجتهادی مرسوم، می توان کدها و زیر مقوله ها را استخراج کرد و با تحلیل بیشتر بر اساس روش «تحلیل تم» (مبتنی بر داده های متنی)، می توان مضمون ها را از زیر مقوله های به دست آمده در روش استنباطی استخراج نمود. این پژوهش، کوشیده است از یک سو، گام های «روش اجتهادی» و روش «تحلیل تم» و ترکیب آن دو را تبیین کند، و از سوی دیگر، امکان کاربست روش ترکیبی در پژوهش های مدیریتی بررسی شود. پژوهش حاضر بر اساس روش «اسنادی و تحلیلی» انجام گرفته و حاصل آن، طراحی روش مرکب از روش «اجتهادی» و «تحلیل تم» است. علاوه بر آن مراتب سازگاری این روش با پژوهش های مدیریتی و اسلامی بررسی شده، گام های این روش برای کار بست در پژوهش های مدیریتی بر شمرده است.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۲۶