محمدمهدی کریمی نیا

یکی از مسائل چالش برانگیز برای زوجین جوان در عصر کنونی، که گاهی منجر به بروز اختلافات عمیقی فیمابین آنها می گردد، موضوع داشتن یا نداشتن فرزند می باشد. سؤالی که از نظر حقوقی قابل طرح می باشد، این است که آیا فرزند آوری از آثار نکاح است، به گونه ای که هر نکاحی این اثر را به دنبال دارد یا این که نکاح به خودی خود چنین اثری را ندارد، مگر این که شرط استیلاد در ضمن نکاح درج شده باشد. در این خصوص، دو نظریه وجود دارد: 1. فرزند آوری از آثار نکاح بوده و اگر زوجین قصد باروری ندارند، باید عدم استیلاد را در ضمن نکاح به طور صریح یا ضمنی ذکر کنند. 2. نکاح به خودی خود، اثری در خصوص فرزندآوری ندارد، مگر این که طرفین شرط استیلاد را در ضمن عقد صریحاً یا ضمناً بگنجانند. مقاله حاضر، با رویکرد فقهی حقوقی در صدد اثبات این نظریه است که اگر چه عقد نکاح به خودی خود اثری در خصوص فرزند آوری ندارد، ولی هر نکاحی به صورت شرط ارتکازی مشروط به استیلاد می باشد. به عبارت دیگر، استیلاد نیاز به تصریح در نکاح ندارد، بلکه عرفاً در ارتکاز طرفین عقد نکاح استیلاد شرط می باشد، مگر این که صریحاً یا ضمناً شرط عدم استیلاد شده باشد.

سرنوشت و اختیار انسان در زندگی از جمله مباحثی است که از دیرباز مورد توجه بشر بوده است و همواره سؤال های زیادی در این مورد می پرسند. این موضوع از این جهت مورد اهمیت است که سعی شده با استفاده از آیات قرآن کریم این دو کلمه یعنی سرنوشت واختیار را از جهات مختلف مورد بررسی قرار دهیم و رابطه میان این دو کلمه برای ما آشکار گردد. به همین خاطر اساساً ضرورت دارد که پژوهشی به منظور ((تبیین رابطه سرنوشت و اختیار انسان از منظر قرآن کریم )) صورت گیرد چون سرنوشت و اختیار انسان با مباحث اعتقادی و کلامی در ارتباط هست و انسان برای رسیدن به کمال نیاز دارد تا به نقشی که سرنوشت واختیار درزندگی وی دارند هرچه بیشتر و بهتر آشنا شود. در پژوهش حاضر جمع آوری اطلاعات از طریق مطالعه اسنادی و کتابخانه ای بوده و روش پژوهش از نوع توصیفی – تحلیلی و با مطالعه در آموزه های کلامی بوده است. لذا از منابع و آموزه های کلامی به منظور مطالعات دقیق با موضوع پژوهش استفاده شده است چرا که این پژوهش بر آن است تا به هدف تعیین مختار بودن انسان در زندگی با اذن خداوند و سرنوشتی که خودش با اذن خداوند برای خود می سازد، برسد.

گدایی درخواست نیاز و کمک از دیگران برای گذران زندگی است که از زمان های قدیم وجود داشته و به تاریخ گذشته نیز بر می گردد. هدف و بررسی علل گرایش به تکدی گری قشرهای آسیب پذیر جامعه و راهکارهایی به مدیران جهت برنامه ریزی دقیق جهت کاهش تکدی گری در جامعه است. در این پژوهش تلاش شده که با تدبر و تعمق در آیات قرآن کریم و روایات اهل بیت (ع) با تکیه بر روش توصیفی و تحلیلی پیامدهای تکدی گری در جامعه از دیدگاه قران و اسلام مورد بررسی قرار گیرد و پژوهش در آیات و احادیث این نتیجه را به دست داده که تکدی گری در اسلام امری مذموم است و آیات و روایات متعددی بیکاری و سربار جامعه شدن را نکوهش کرده اند و معتقدند که تکدی گری تاثیرات منفی بر اجتماع دارد. بدیهی است که تکدی گری نه تنها یک جرم و آسیب اجتماعی مخرب بوده بلکه منجر به ناهنجاری های اجتماعی دیگر نیز شده و در مجموع می توان گفت گدایی محصول نابسامانی های اجتماعی و فرهنگی در جامعه می باشد.

توحید، از آموزه های اعتقادی اسلام می باشد و دارای اقسام و مراتبی است. و نهایت بعثت انبیاء بیان مسأله توحید و ساختن انسان کامل بوده است. اعتقاد به وحدانیت خدا، خطوط کلی جهان شناسی وجهان بینی انسان را ترسیم می کند. ایمان به خدا، افزون بر نقشی که در اعتقاد انسان دارد، آثاری در حوزه رفتار انسانی بر جا می گذارد. بنابراین بررسی این موضوع در رفتار انسان از اهمیت زیادی برخوردار است. بدین جهت این مقاله به این سؤال پاسخ داده است که اندیشه توحیدی در نظم امور چه نقشی می تواند داشته باشد؟ با بررسی کتب تفسیری، روایی و مقالات مرتبط، به نقش اندیشه توحیدی در رفتارفردی و اجتماعی پرداخته شد، واین نتیجه مهم حاصل شد که انسان موحد با پیروی از دستورات اسلام، همواره نظم در خوردن، عبادت، پایبندی به عهد و پیمان و گفتار را رعایت می کند و این امر مهم در زندگی مردان الهی به وضوح دیده می شود. پس می توان نتیجه گرفت، هر چه اعتقاد توحیدی فرد قویتر باشد عمل او نیز بی نقص خواهد شد.

با توجه به این که تعداد کثیری از افراد جامعه را بانوان تشکیل می دهند و این خیل عظیم جمعیت بعضا به عنوان همسر، مادر، دختر خانواده در رشد و تعالی سایر افراد جامعه نقش کلیدی ایفا می کنند. بنابراین باید به بحث آموزش دینی، تربیت اهمیت داد. یکی از راه های تعالی معنوی و ایمانی افراد جامعه ترویج برخی امور مذهبی است. یکی از مباحثی که اسلام در بحث انسان سازی بر آن تاکید کرده، مساله اقامه نمازهای جماعت است. در سال های اخیر متولیات فرهنگی به برپایی نمازهای جماعت بانوان در اماکنی مانند مدارس اهتمام ویژه دارند. مشهور فقهای امامیه امامت جماعت زنان برای زنان را جایز دانسته اند لذا لازم است مقوله اذن همسر را نیز بررسی شود. با برسی های اجمالی صورت گرفته مشخص شد چنان چه برپایی نماز جماعت موجب تضییع حق زوج و تصرف در مال وی بدون اذن او نباشد، جایز است و بانوان با طیب خاطر می توانند به این امر مستحبی اما مهم اهتمام داشته باشند.

آسیب، عاملی است که سبب اختلال، ناهنجاری و آفت در پدیده ها می شود و آسیب شناسی به مطالعه و بررسی دقیق عوامل زمینه ساز، پدید آورنده و یا ثبات بخش آفات و آسیب های موجود می پردازد. هر واقعیت اصیلی، مورد هجمه وسیعی، برای ارائه بدل آن قرار می گیرد. مراد از انتظار در این نوشتار، انتظار انقلاب حضرت موسی علیه السلام است. تاریخ بشر به منتظران حضرت حجت علیه السلام، یادآور می شود که در دوران برخی از معصومین پیشین، مردم انتظار انقلاب آنها را کشیده اند و این چشم به راه بودن آنها، با آفاتی مواجه شد که مانع از بهره برداری کامل منتظران، از این انتظار شده است. این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی، انتظار منتظران حضرت موسی علیه السلام را مورد بررسی قرار داد و این نتیجه حاصل شد که منتظران حضرت موسی علیه السلام با مشاهده و لمس سختی ها و معجزات و دیدن بلاهای وارده بر دشمنان و نجات خودشان به خاطر همراهی با ولی خدا، نتوانستند این انتظار را به سرانجام برسانند و درگیر آسیب هایی همچون عدم اعتماد به ولی خدا، عدم اطاعت از جانشین منتَظَر، انحراف خواص در موقعیت ها و فساد اقتصادی و فرهنگی و...شدند. تبیین این آسیبدها، هشداری برای منتظران حضرت حجت علیه السلام بوده تا گرفتار این آسیبدها نشده و از مزایای انتظار خود، بی بهره نمانند.

سیطره زبانی، عبارت است از اعمال یک سیستم زبانی به زبان دیگر، هنگام نوشتن یا صحبت کردن، این امر ممکن است با وام گرفتن واژگان از زبان دیگر، با همان تلفظ و ترکیب نباشد. قواعد زبانی زبان مبدا که استیلا بر زبان مقصد کرده که منجر به انحراف از دستور قواعد زبان مقصد را احتمال داده است. پرداختن به عواملی که هم پوشانی بین دو زبان را روشن می کند اهمیت و ضرورت دارد. از این رو، جستار پیش رو با روشی توصیفی به این مسئله پرداخته است نتیجه آنکه: دخالت کلمات و قواعد زبان عبری بر عربی توسط هم جواری رژیم صهیونیستی با کشور فلسطین بوده است، تصروف کردن نشریات فرهنگی مناطق اشغال شده و بازنشر آنان توسط زبان عبری و جذب شهروندان فلسطینی در کمپانی های اسرائیلی مشروط بر فراگیری این زبان و تعقیر دادن نام های آنان به زبان عبری، فرستادن ادبا یهود به سرزمین های کرانه باختری برای تبلیغ این زبان و حمایت آن توسط روشنفکران عرب که تحت تاثیر یهودیان بودند و احداث مراکز دانشگاهی برای پروراندن زبان عبری، و ایجاد یک پدیده زبانی بنام نوآوری زبانی که آن نیز با محوریت زبان عبری بوده است را می توان مد نظر قرار داد. یکی از سیاست های زبانی اسرائیل، فراگیر کردن زبان عبری برای استیلا پیدا کردن بر اعراب کرانه باختری بوده هرچند با سرودن اشعار مقاومت و برگزاری تئاتر ها با ژانر هنری بالا به زبان عربی در بین اعراب، مقداری سطح مداخلات را کم تر جلوه داده است.

حضرت علی (ع) در شرایطی حکومت را در دست گرفت که تغییر رویه ی خلفای پیشین نسبت به سیره و روش پیامبر (ص) باعث به وجود آمدن نا برابری های اقتصادی واجتماعی میان مردم شده بود و حضرت در صدد بود تا توزیع درآمد های عمومی به شیوه ای عادلانه ومنصفانه انجام گیرد و در این راستا به اقدامات اقتصادی نظیر:گزینش کارگزاران و نظارت بر عملکرد آنان،تنظیم و نظارت بر بازار،تشویق به کار،تولید و آبادانی،تقسیم عادلانه بیت المال،نظارت بر مالیات،مبارزه با مفاسد اقتصادی و رعایت توازن در مصرف پرداختند.

از مهم ترین مشکلات بشری، چالشهای پیش روی خانواده هاست. گذر از سنت به مدرنیته، افزایش آمار طلاق بویژه طلاق عاطفی و توافقی، تغییر ذائقه ها و تقلید از سبک زندگی غربی، شبکه های ماهواره ای و .. از مهمترین تهدیداتی است که خانواده ها را دچار اختلال کرده است، لذا فاصله گرفتن از ملاکها و اصول قرآنی نشان دهنده خطر است. عنوان مقاله «شاخص های تحکیم خانواده بر اساس سوره احزاب با تأکید بر اصول عاطفی» است. روش تحقیق نقلی وحیانی، روش گرداوری اطلاعات کتابخانه ای و روش پردازش اطلاعات توصیفی و تحلیلی است. این مقاله در دو بخش اصل سازش و مدارا که در آن مطالبی با عناوین تأثیر سازش و مدارای والدین در تربیت فرزندان، تأثیر مدارای زن نسبت به شوهر، تأثیر مدارای مرد نسبت به همسر خود و در ادامه نیز اصل حیا آمده است. با بررسی و توصیف این اصول از دیدگاه سوره احزاب یافته ها این است که خداوند درآموزه های قرآنی برای محقق شدن هدف تحکیم خانواده، زن و مرد را به تکالیفی در این باب دعوت نموده است. از جمله این تکالیف عبارتند از اصل سازش و مدارا و اصل حیا که همسران با کنار گذاشتن خودخواهی و جایگزینی مدارا در زندگی و رعایت حیا که به مثابه دژی استوار به جهت تعدیل روابط و به عنوان نیروی کنترل کننده ی درونی است، قطعاً کانون خانواده را به آرامش خاطر همراه با عواطف شایسته انسانی نزدیک و موجبات استحکام خانواده همراه با نسلی سالم و پویا و خوشبخت در دنیا و آخرت را فراهم کرده است.

با توجّه به اهمیّت ازدواج و نظام مقدّس خانواده و حفظ آن، نگاه به قصد ازدواج از حکم اوّلیّه حرمت نگاه به نامحرم استثنا شده و فقها حکم به جواز آن داده اند که در اصل جواز این مسأله بین فقها اختلافی نیست، ولی به دلیل اختلاف روایات این باب، فقها در محدوده و شرایط این نگاه اختلاف نظر دارند که در این مقاله سعی شده به روش توصیفی-تحلیلی پس از ذکر آراء و اقوال فقها و همچنین شرایط و زمان این نگاه به مبانی فقهی مورد استناد در این مسأله از دیدگاه آیت الله خویی پرداخته شود؛ نتیجه مجموعه مباحث مطرح شده در این نوشتار حکم جواز نگاه مرد به زنی است که قصد ازدواج با او را دارد؛ هرچند در محدوده نگاه بین فقها اختلاف است که سه نظریه در بیان محدوده نظر مطرح شد که آیت الله خویی قائل به جواز نظر به وجه و کفین و مو و محاسن زن هستند که پس از ذکر مستندات و ادلّه روایی، ایشان در جواز این نگاه عدم قصد لذت و امکان فعلی ازدواج برای زن، احتمال حصول توافق و همچنین احتمال حصول آگاهی از خصوصیات زن و همچنین اینکه قصد ازدواج با زن خاصی داشته باشد را شرط می دانند، ولی اذن و رضایت زن را در این نگاه شرط نمی دانند و در سرایت و تعدّی این حکم از مرد به زن اشکال جدّی کرده اند.

در تئوری توطئه، اصطلاح نظم نوین جهانی به پیدایش حکومتی تمامیت خواه برای سلطه بر تمام دنیا اطلاق می گرد. در تئوری های توطئه درون مایه معمول نظم نوین جهانی پایگاه سری قدرتی از نخبگان بین المللی در نظر گرفته می شوند که لیست بلندبالایی از اقداماتی که باید در سطح جهان انجام دهند در دست دارند و در حال دسیسه چینی برای حاکمیت بر جهان از طریق یک حکومت جهانی اقتدارگرا و قدرت طلب هستند؛ حکومتی که جایگزین حاکمیت تمامی کشورهای مستقل جهان شود. نظم نوین جهانی به پروپاگاندایی که در راستای القای برقراری حکومت جهانی به عنوان نقطهٔ عطف پیشرفت تاریخ و حد اعلای آن انجام می گیرد نیز اطلاق می شود. طرح ریزی رخدادهای مهمی در سیاست و اقتصاد جهان به گروه های تأثیرگذار کوچکی نسبت داده می شوند که از طریق سازمان های صوری متعددی انجام می گیرند. تلاش برای تسلط بر جهان از جانب گروه های سیاسی و سری کوچک طی حوادث تاریخی و کنونی متعدد، جزئی از نقشه دست یابی به سلطه جهانی در نظر گرفته شده اند. قبل از دهه ۹۰ بیشتر معتقدان به این تئوری توطئه یا راست گرایان ضد حکومتی یا مسیحیان اصول بوده است. منتقدان و روانشناسان اعتقاد به این نظریۀ را غالبا بر آمده از پارانویا می دانند. تغییراتی که در سال هاى پایانى دهه هشتاد روى داد، تأثیرى عمده بر جغرافیاى سیاسى جهان و سیستم بین الملل داشت. این تغییر موجب حذف اتحاد جماهیر شوروى و پدیدار شدن کشورهاى جدیدى در نقشه جغرافیایى دنیا شد. با خاتمه جنگ سرد، نظم جهانى متحول شده و به پیدایش تفکر نظم نوین جهانى منتهی شد. پیروزى ایالات متحده در جنگ خلیج فارس، بهترین فرصت را براى آمریکا فراهم آورد تا از آن به صورت یک جانبه در جهت حفظ نفوذ خود در خاورمیانه و تحقق ایده نظم نوین جهانى بهره بردارى کند. در برداشت آمریکایى ها، جهان مطیع قدرت آمریکاست و چنین جهانى با تفکر مذکور هماهنگ و داراى نظم نوین خواهد بود. مورد خاورمیانه، تأیید کننده این ادعاست. اینکه ایالات متحده با نفوذترین کشور در منطقه مى باشد، چیزى است که به آن اجازه مى دهد منازعات را مدیریت کند و نظم و هماهنگى را حکمفرما سازد. فرضیه ای بدین ترتیب مطرح گردیده است که اتخاذ سیاست نظم نوین جهانی پس از جنگ سرد موجب گسترش نفوذ آمریکا در خاورمیانه شده است.

تولی و تبری از جمله موضوعات هستند که در علم کلام مورد بحث و بررسی قرار می گیرند، در اهمیت تولی و تبری همین بس، که در آیات متعدد قرآن کریم، و روایات رسیده از ایمه (ع)، بر ضرورت و اهمیّت تولّی و تبری و موارد آن تأکید کرده است، از این رو می توان گفت که حیات و سعادت بشریت، بستگی به شناخت و التزام به آنها دارد، وجوب و ضرورت این دو فریضه الهی از آیات قران کریم فهمیده می شود، مثلا در قرآن کریم از یک سو نسبت به دوستی خداوند، انبیاء و اهل بیت(ع) و دوستان و پیروان آنان و تبرّی نسبت به دشمنان خدا، و دشمنان اهلبیت تاکید شده است و از سوی دگر بر تعامل سازنده با کسانی که دشمنی با خدا و دوستان او را ندارند، تشویق می کند، در کل رابطه تولی و تبری با توحید یک رابطه طولی است، به این معنی که دوست داشتند خداوند و دوستان او، یا دشمنی با خداوند و با دوستان او منافات باهم ندارند، دوستی دوستان خدا عین دوستی خداوند و اطاعت از فرمان او می باشد، با این رویکرد و استدلال شبهه که از سوی وهابیت نسبت به توسل به ایمه و شفاعت از آنها مطرح می شود هم پاسخ داده می شود، زیرا توسل به ایمه و شفاعت خواستن از آنها هیج گاه در عرض اراده خداوند قرار دارد، مستأسفانه بی چارگی بشر آن زمان و بشر امروزی، ناشی از غفلت و بی تفاوتی نسبت به این فریضه الهی بوده است و علت اصلی این غفلت و بی تفاوتی ها، از ناحیه، حکومت های فاسد بنی امیه و بنی عباس و دیگر فرقه انحرافی بوده است و سیاست های لبرال دموکراسی معاصر می باشد، بنا بر این یگانه را نجات بشر امروزی شناخت و التزام به این دو فریضه الهی می باشد.

انتظار به معنای چشم به راه بودن است و منتظر به کسی گفته می شود که از وضع موجود راضی نبوده است و به دنبال تغییر وضعیت بوده است. هدف از انجام این تحقیق آشنایی با مسأله انتظار، ابعاد انتظار، وظایف منتظران و اینکه این انتظار چه آثاری بر انسان ها داشته است، بوده است. دستاورد این تحقیق آگاهی نسبت به مساله انتظار و تلاش در جهت خودسازی و تقویت روحیه و ایجاد انگیزه در شخص منتظر بوده است که این مهم با دعا برای فرج مولا، بر پا داشتن ذکر و نام ایشان، ارتباط با علما و فقها، آمادگی معنوی و نظامی و ... مورد تأکید بوده است. این تحقیق به لحاظ موضوع ساده و تک لایه و به لحاظ تعلق موضوع به علوم، تک رشته ای و به لحاظ هدف تحقیق بنیادی و کاربردی و شیوه پردازش اطلاعات توصیفی و تحلیلی بوده است. روش تحقیق نقلی و تاریخی بوده است.

بین سلامت و طول عمر انسان تا اندازه زیادی ارتباط وجود دارد. سلامت جسمی، روحی و روانی را می توان از عوامل طول عمر انسان درنظر گرفت. در این زمینه نقش صله رحم (به عنوان یکی از سنت های رایج در دین اسلام) در تامین سلامت انسان قابل توجه می باشد؛ که امروزه به دلیل گسترده شدن روابط اجتماعی، مشاغل و دغدغه ها کمی مورد غفلت واقع شده است. باتوجه به تاکید اسلام و اهمیت صله رحم این مقاله درنظر دارد تا نقش آن در سلامت جسمی، روحی و روانی خانواده را با مراجعه به منابع روایی و روان شناسی به شیوه توصیفی تحلیلی و به شیوه جمع آوری اطلاعات، کتابخانه ای مورد بررسی قرار دهد. مطالب این پژوهش ذیل عناوین مفهوم شناسی صله رحم، مراتب و نقش آن در سلامت جسمی، روحی و روانی جمع آوری شده است که به نتایج زیر رسیده است: الف) صله رحم سبب سلامت جسمی و افزایش طول عمر انسان می شود. ب) صله رحم سبب برطرف شدن نیازهای روحی و روانی انسان از جمله: نیاز به محبت، وابستگی، ابراز و بیان خود و کاهش تنیدگی می شود و در نتیجه فرد احساس ایمنی و ارزش می کند.

نظر به توسعه روز افزون مهندسی ژنتیک و محصولات تراریخته در سطح جهان و واردات بدون نظارت این محصولات و همچنین با توجّه به اختلاف نظر دانشمندان این حوزه در مزایا و مضرّات این تکنولوژی، جامعه هنوز به اطمینان خاطر جهت تولید، مصرف و تجاری سازی این محصولات نرسیده و تولید و مصرف این محصولات با چالش هایی در داخل کشور روبرو است. با توجّه به اینکه احکام شرع مبنای قوانین موضوعه در جامعه ماست، بررسی مستندات فقهی و تبیین حکم فقهی این موضوع، اهمیّت ویژه ای دارد. در پژوهش حاضر با نگاه توصیفی- تحلیلی تلاش می شود بعد از تبیین موضوع، ابتدا نظر کارشناسان موافق و مخالف، در قالب مزایا و نگرانی های توسعه محصولات تراریخته مورد توجّه قرار گرفته و سپس مستندات فقهی تولید، این محصولات براساس فقه امامیّه مورد بررسی قرارگیرد. به علت مستحدثه بودن این فن آوری، دربررسی کتاب ها، مقالات و سایت های اینترنتی با موضوع تراریخته ، مطالب قابل توجهی درباره مستندات فقهی تراریخته مشاهده نشد و بعضی ازمعدود آثار موجود نیزدارای سبقه سیاسی یا نفع اقتصادی بود. با این وجود هرچند فواید و مزایای زیادی برای این فن آوری در زمینه های مختلف شمرده شده، متناسب با آن مخاطرات قابل توجّهی نیز متوجّه این محصولات است. لذا یافته ها حاکی از آن است که با توجّه به تنوّع این گونه محصولات، براساس قاعده فقهی دفع ضرر محتمل باید جانب احتیاط را رعایت نمودو تا سلامت هرنوع ازآنها بطور جداگانه احراز نشده نباید قوت غالب مرم قرارگیرد. از طرف دیگر باید با حمایت از دانشمندان و تحقیقات، زمینه بهره مندی صحیح از این فن آوری فراهم شده از تسلّط کفّار به مسلمین جلوگیری شود. ایجاد قوانین لازم جهت تعیین محدوده آن و ساختار نظارت دقیق براجرای آنها درابعاد تولید یا واردات و توزیع این محصولات الزامی است.

براساس اصل نسبی بودن اثر قراردادها، حقوق و تکالیف قراردادی تنها دامنگیر کسانی خواهد بود که اراده آن ها در شکل گیری آن مؤثر است. لذا قرارداد شامل اشخاص ثالث نمی شود اما نیازهای بیش از پیش جامعه که ناشی از پیشرفت و توسعه شهرنشینی، زندگی اجتماعی و پیچیده تر شدن روابط اقتصادی و اجتماعی انسان هاست، موجب گردیده که بر قاعده کهن نسبی بودن قراردادها، استثناهایی وارد شود که آثار آنها بر اشخاص ثالثی که نقشی در شکل گیری آن نداشته اند تحمیل می-شود و این امر طبیعی است، زیرا یکی از اهداف علم حقوق، یافتن راه حل هائی است که به وسیله آن ها، نیازمندی های حقوقی اشخاص رفع می شود و منافع آن ها تضمین می گردد. این قراردادها، قراردادهای گروهی یا جمعی خوانده می شود که تابع احکام خاصی هستند، قراردادهای ارفاقی و پیمان های دسته جمعی کار، دو مصداق بارز اینگونه قراردادها در حقوق به شمار می آید. هرچند در این مسیر به اصل نسبی بودن قرارداد نیز خدشه وارد خواهد شد و به همین جهت برخی از حقوقدانان تلاش کرده اند تا با تحلیل های خود، اصل نسبی بودن اثر قراردادها را بدون استثناء باقی گذارند اما باید گفت نیازهای امروزین جامعه حقوقی اقتضاء دارد که اصل مزبور تعدیل شود.

نهضت حضرت امام حسین علیه السّلام، دارای جلوه های فراوان اخلاقی، اعتقادی و سیاسی می باشد که با گذشتِ زمان طولانی از این واقعه تاریخی، هنوز جلوه های فراوانی از آن مخفی بوده است. علی رغم این که این حادثه، در ظاهر، جنگ نابرابر میان دو گروه حق و باطل بوده است، امّا می توان شاهد جلوه های فراوانی از اخلاق، فضلیّت و کرامت از ناحیه سرور و سالار شهدا، حضرت سیّدالشّهداء بود. حتّی در آن چند روزی که به واقعه عاشورا و کربلا منجر شد، ما شاهد فضایل بسیار عالی از امام حسین علیه السّلام هستیم. او در مقابل دشمن نیز جواد و مهربان است. به آنها آب می دهد و حتّی اسبان آنها را سیراب می کنند؛ طوری که گویا به خاطر عزّت و احترام انسانی این کار را می کند. بخشی از این فضائل اخلاقی، به مسأله «عفو و دوری از انتقام جویی از دشمن» مربوط می باشد که در این نوشتار کوتاه، به این مسأله، از دو جهت: «سخنان امام حسین علیه السلام» و نیز «رفتار و سیره آن حضرت در عفو و گذشت» اشاره می شود.

ولی خاص که بر پدر، جد پدری و وصی منصوب از جانب ایشان اطلاق می شود، که با توجه به شرع و قانون از اختیارات وسیع در جهت حفظ و اداره اموال مولی علیه خود برخوردارند. در همین راستا شارع مقدس و به دنبال آن قوانین موضوعه ایران به جهت تأمین و حفظ حقوق محجورین و در مقابل، تعیین تکالیف اولیای آن ها، احکام و قوانین متعددی را جعل نموده است. در این باب اگرچه آراء مختلفی از جانب فقها و حقوقدانان بیان شده است، اما آنچه پس بررسی ادله، صحیح و مورد پذیرش به نظر می آید، نظریه وجوب رعایت مصلحت در تصرفات واقع شده از سوی ولی است. در ادامه شرایط اولیای خاص و نحوه تصرفات آنان در قالب عقود مختلف مورد بحث و تبیین قرار می گیرد. همچنین در باب جواز و عدم حواز اخذ اجرت توسط اولیای مذکور و میزان آن در برابر خدماتی که در جهت حفظ و اداره اموال مولی علیهم انجام می دهند، می توان گفت که به سبب وجود عبارت «فَلیَأکُل بِالمَعروف» در آیه 6 سوره نساء، اصل محترم بودن فعل مسلم، اصل عدم ضرر و همچنین با وحدت ملاک از ماده 1246 قانون مدنی، اخذ اجرت المثل برای اولیاء جایز است.

شهادت عبارت است از اخبار به وجود حق به نفع یکی و به ضرر دیگری که از سوی شخص ثالث غیر از اصحاب دعوا بیان می شود. به موجب ماده 1313 قانون مدنی کسی که شهادت می دهد باید بالغ، عاقل، عادل و مومن باشد و طهارت مولد داشته باشد در نظام حقوق ایران پس از اقرار، شهادت یکی از مهم ترین ادله به شمار می آید. از جمله جرایمی که با شهادت قابل اثبات اند: زنا، لواط، تفخیر و مساحقه است علی هذا جرایم موجب حد و تعزیر با شهادت بر شهادت اثبات نمی شود لکن قصاص، دیه و ضمان مالی با آن قابل اثبات است. در این تحقیق سعی بر آن شده به بررسی همه جانبه شهادت شهود در امور کیفری و مدنی پرداخته شود و همچنین احکام و آثار شهادت در حقوق ایران را مورد بررسی قرار می دهیم. هدف از این تحقیق این است تا بدانیم شهادت شهود در چه جرایمی قابل اثبات است و اطلاعات این تحقیق با روش کتابخانه ای جمع آوری شده است و بیشتر از منابع فقهی و حقوقی استفاده شده است. با بررسی شهادت شهود در امور مدنی درمی یابیم که دعاوی اصل اطلاق، اصل نکاح، اجاره و... با شهادت قابل اثبات هستند.

یکی از حقوق اساسی و بنیادین بشر که در منابع اسلامی و قوانین کشورها و اعلامیه جهانی حقوق بشر مورد توجه قرار گرفته است حق برخورداری اشخاص از مصونیت و حرمت حریم خصوصی است. نیاز به حریم خصوصی، امری بسیار ریشه دار و فطری است که با کرامت انسانی ارتباط وثیق دارد و هدف از آن تکریم تمامیت مادی معنوی انسان و تعالی شخصیت او می باشد و رعایت این حق فضای لازم برای رشد و تکامل شخصی افراد را فر اهم ساخته و از تنزل انسان ها در حد یک ابزار جلوگیری می کند. نوشتار پیش رو با درک ضرورت تحلیل این موضوع، می کوشد به این سؤال پاسخ داده شود که قلمرو و مصادیق این حق برای افراد مخصوصا اعضای خانواده تا کجاست و چه بخش هایی را شامل می شود؟ تا افراد با شناخت حریم شخصی دیگران از هر دخالتی که موجب نقض آن حریم می شود اجتناب کنند. برآیند این تحقیق نشان می دهد که: از منظر قرآن کریم و نگاه های حقوقی، مرزها و محتوای آنچه به عنوان حریم خصوصی تلقی می گردد عبارتند از: محدوده ای از عقاید، احساسات، رفتارها و ویژگی های هر عضو خانواده که برای دیگر اعضاء آشکار نباشد یا علی رغم آشکار بودن، از افشای آن راضی نباشد و در مقابل ورود و نظارت دیگر اعضاء واکنش نشان دهد؛ مانند حریم خصوصی جسمانی و جنسی، داشتن خلوت و تنهایی در منزل خصوصی و اتاق شخصی، کنترل بر اطلاعات شخصی و ارتباطات خصوصی، حریم شخصیت، رهایی از نظارت های سمعی و بصری، حمایت در برابر تفتیش ها، تجسس ها و رهگیری ها و نهایتا حق تعیین سرنوشت برای خود.