محسن گل پرور

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مدیریت استرس با محتوای معنویت درمانی ایرانی- اسلامی بر استرس، اضطراب، افسردگی در زنان مبتلا به فیبرومیالژیا انجام شد. روش: روش پژوهش نیمه آزمایشی دو گروهی (یک گروه آزمایش و یک گروه کنترل) سه مرحله ای پیش آزمون-پس آزمون- پیگیری) بود. جامعه آماری پژوهش زنان مبتلا به فیبرومیالژیا بودند که تعداد 30 نفر از میان آن ها در شهر اصفهان بر اساس معیارهای ورود به پژوهش به صورت هدفمند انتخاب و به طور تصادفی به گروه آزمایش(15=n: تحت برنامه آموزشی مبتنی بر مدیریت استرس با محتوای معنویت درمانی ایرانی- اسلامی طی 12 جلسه گروهی ) و گروه کنترل(15=n: مداخله یی دریافت نکرد) گمارده شدند. کلیه شرکت کنندگان مقیاس سنجش افسردگی، اضطراب و استرس (21DASS ) را در سه مرحله خط پایه، پس از اجرای معنویت درمانی ایرانی-اسلامی و در مرحله پی گیری تکمیل کردند. یافته ها: نتایج تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر نشان داد که برنامه مبتنی بر مدیریت استرس با محتوای معنویت درمانی ایرانی- اسلامی پس از مداخله و پیگیری (45 روز پس از سنجش خط پایه) برکاهش استرس، اضطراب و افسردگی در مراحل پس آزمون و پیگیری تأثیر معنا داری داشته است (01/0>p). نتیجه گیری: طبق نتایج این پژوهش، آموزش مدیریت استرس با محتوای معنویت درمانی ایرانی- اسلامی به شیوه گروهی روش موثری برای کاهش شدت استرس، اضطراب، افسردگی در زنان مبتلا به بیماری فیبرومیالژیا است.

از نظریه سرریز بین حوزه های کار و خانواده مدارک زیادی موجود است که از سرریزهای رفتاری و عاطفی حمایت می کند. ارتباطاتِ افراد با جوامع و سازمان ها باعث دریافت سازگاری با اعضای جامعه وسازمان می شود، هم چنین پذیرفتنِ هزینه ترک سازمان نه تنها وسیله ای برای تعیینِ موقعیت افراد در جامعه است، بلکه مانند حفظ افراد باعث شکل گیری رفتارهای آن ها در کار نیز خواهد بود، که طبیعتاً شخصیت افراد در این بین به عنوان یک عامل تعدیل گر بروی جذابیت افراد نسبت به سازمان اثرگذار است. روش پژوهش از نوع همبستگی است که جامعه آماری آن را کلیه کارکنان کارخانه برنا باطری تشکیل داده اند و از میان آن ها 182 نفر به شیوه تصادفی ساده انتخاب شده اند. ابزار های پژوهش، پرسشنامه سریزشدگی کار- خانواده 30 سوالی با چهار خرده-مقیاس، پرسشنامه جذابیت سازمانی 15 سوالی با سه خرده-مقیاس و پرسشنامه پنج عامل بزرگ شخصیت 50 سوالی با پنج خرده مقیاس بوده است. داده ها از طریق ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد در سطح روابط ساده بین سرریزشدگی ازدواج و همسرداری، سرریز شدگی فرزندان، سرریزشدگی زمان آزاد و سرریزشدگی کار منزل با جذابیت سازمانی رابطه منفی و معنادار وجود دارد. از بین پنج عامل بزرگ شخصیت فقط تجربه-پذیری و وظیفه شناسی با جذابیت سازمانی رابطه معنادار وجود دارد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که عوامل شخصیتی روان-رنجوری و وظیفه شناسی قادر به تعدیل رابطه سریزشدگی خانواده- کار با جذابیت سازمانی است.

هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی مشاوره مسیر شغلی شناختی- اجتماعی و مشاوره گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر سرزندگی و خود کارآمدی در دانش آموزان دختر پایه نهم بود. روش پژوهش، نیمه آزما یشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری دو ماهه با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل دانش آموزان دختر پایه نهم دوره اول متوسطه منطقه 2 شهر اصفهان بودند که از میان آنها ، از 3 مدرسه که به صورت تصادفی انتخاب شده بودند، 60 نفر به صورت هدفمند انتخاب و به سه گروه گمارده شدند. از مقیاس سرزندگی (دهقانی زاده و حسین چاری، 1391) و خود کارآمدی (مک ایلروی و بانتینگ، 2001) برای سنجش متغیر وابسته استفاده شد. مشاوره مسیر شغلی شناختی- اجتماعی و مشاوره گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد هر یک به مدت 6 جلسه 75 دقیقه ای (شش هفته و هر هفته یک جلسه)، تحت مشاوره قرار گرفتند. داده ها از طریق محاسبه فراوانی و درصد فراوانی متغیرهای جمعیت شناختی، محاسبه انحراف معیار و میانگین، تحلیل واریانس اندازه های مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی تحلیل شد. یافته های پژوهش نشان داد که بین مشاوره مسیر شغلی شناختی- اجتماعی و مشاوره گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد با گروه کنترل در سرزندگی (01/0>p؛ 66/26=F) و خود کارآمدی (01/0>p؛ 58/9=F) تفاوت معنا دار وجود دارد. بین اثربخشی مشاوره مسیر شغلی شناختی- اجتماعی و مشاوره مبتنی بر پذیرش و تعهد بر سرزندگی و خود کارآمدی تفاوت معناداری به دست نیامد (05/0<p).

مقدمه : این پژوهش با هدف بررسی نقش باور به زندگی پس از مرگ در رابطه سرمایه معنوی و استرس شغلی اجرا شد. روش: پژوهش از نوع همبستگی و جامعه آماری آن کارکنان یک کارخانه کاشی سازی در اصفهان بودند که از میان آن ها دویست و چهل نفر به شیوه در دسترس انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از سه پرسشنامه سرمایه معنوی اسلامی (ISCQ ) ، پرسشنامه باور به زندگی پس از مرگ ( BALDQ ) و پرسشنامه استرس شغلی ( JSQ ) استفاده شد. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بین سرمایه معنوی اسلامی با استرس شغلی رابطه منفی و معناداری وجود دارد (01/0 > p )، اما بین سرمایه معنوی اسلامی با باور به زندگی پس از مرگ رابطه معناداری وجود ندارد (05/0< p ). نتایج تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی نشان داد که باور به زندگی پس از مرگ رابطه بین سرمایه معنوی اسلامی را با استرس شغلی تعدیل می کند. به این معنی که وقتی باور به زندگی پس از مرگ در سطح بالایی است، سرمایه معنوی اسلامی با استرس شغلی دارای رابطه منفی و معناداری است (01/0 > p ) . ولی وقتی باور به زندگی پس از مرگ در سطح پایینی است، سرمایه معنوی اسلامی با استرس شغلی رابطه معناداری ندارد (05/0< p ). نتیجه گیری: نتایج حاصل از این مطالعه نشان می دهد که باور به زندگی پس از مرگ می تواند عاملی مهم در ارتباط بین سرمایه معنوی اسلامی با استرس شغلی باشد.

هدف: این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی بسته آموزشی روان شناختی پیشگیری از مصرف مواد و درمان شناختی-رفتاری بر نگرش نسبت به مصرف مواد در دانش آموزان مستعد مصرف مواد انجام شد. روش: پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون –پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. از میان دانش آموزان پسر مستعد مصرف مواد مقطع متوسطه دوم شهر اصفهان در سال 1398، 45 دانش آموز به روش روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب و در سه گروه 15 نفره گمارده شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه نگرش نسبت به مصرف مواد بود. گروه آزمایش اول تحت 8 جلسه آموزش روان شناختی پیشگیری مصرف مواد و گروه آزمایش دوم تحت 8 جلسه درمان شناختی-رفتاری قرار گرفتند و گروه گواه هیچ گونه درمانی دریافت نکرد. داده ها از طریق تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر تحلیل گردید. یافته ها: نتایج نشان داد که اثر هر دو روش در اصلاح نگرش به مواد در دانش آموزان مستعد مصرف مواد معنادار بود و آموزش روان شناختی پیشگیری از مصرف مواد در اصلاح نگرش به مواد در مرحله پیگیری اثربخش تر از درمان شناختی-رفتاری بود. نتیجه گیری: متخصصان می توانند به منظور اصلاح نگرش دانش آموزان مستعد نسبت به مصرف مواد از بسته آموزشی روان شناختی پیشگیری از مصرف مواد بهره گیرند.

این پژوهش با هدف تعیین رابطه عملکرد وظیفه با رفتارهای شهروندی سازمانی با توجه به نقش تعدیل کننده سلامت روان شناختی محیط کار اجرا شد. روش پژوهش همبستگی و نمونه پژوهش را 381 نفر از کارکنان بانک ملی در استان تهران تشکیل دادند. ابزارهای سنجش شامل پرسشنامه عملکرد وظیفه (پاترسون، 1963)، پرسشنامه رفتارهای شهروندی سازمانی (لی و آلن، 2002) و پرسشنامه سلامت روان شناختی محیط کار (مهداد، 1389) بود. داده ها با استفاده از تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی تحلیل شد. نتایج نشان داد که بین عملکرد وظیقه و رفتار شهروندی سازمانی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. هم چنین نتایج پژوهش نشان داد که گوناگونی محیط از مولفه های سلامت روان شناختی محیط کار رابطه عملکرد وظیفه را با رفتارهای شهروندی سازمانی تعدیل می کند. به این معنی که وقتی گوناگونی محیط در حد بالایی است بین عملکرد وظیفه و رفتارهای شهروندی سازمانی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.

هدف پژوهش تعیین نقش تعدیل کننده عاطفه مثبت و منفی در رابطه میان بی عدالتی سازمانی و رفتارهای مخرب بود. روش پژوهش همبستگی و جامعه آماری کارکنان دو شرکت تولیدی شهرکرد در تابستان 1389 بود که از طریق نمونه گیری تصادفی ساده 148 نفر انتخاب و سه پرسشنامه بی عدالتی،پرسشنامه عاطفه مثبت و منفی و پرسشنامه رفتارهای مخرب در مورد آن ها اجرا و داده ها از طریق تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی تحلیل شد. یافته ها نشان داد عاطفه منفی رابطه بی عدالتی تعاملی را با خروج (ترک سازمان) تعدیل می کند. بدین معنی که وقتی عاطفه منفی پایین است. بی عدالتی تعاملی ادراک شده با خروج (ترک سازمان) دارای رابطه مثبت معنادار است. اما در عرصه غفلت و اعتراض پرخاشگرانه،عاطفه مثبت و منفی رابطه بی عدالتی توزیعی را با این بعد از رفتارهای مخرب تعدیل می کند. بدین معنی که در عاطفه مثبت و منفی پائین،بی عدالتی توزیعی ادراک شده، با غفلت و اعتراض پرخاشگرانه دارای رابطه مثبت و معنادار است. لازم است برای جلوگیری از تمایل کارکنان به رفتارهای مخرب و ترک سازمان از طریق راهبردهای منطقی سطح بی عدالتی توزیعی و تعاملی در سازمان ها کاهش یابد.

این پژوهش با هدف تعیین رابطه عملکرد وظیفه با رفتارهای شهروندی سازمانی با توجه به نقش تعدیل کننده سلامت روان شناختی محیط کار اجرا شد. روش پژوهش همبستگی و نمونه پژوهش را 381 نفر از کارکنان بانک ملی در استان تهران تشکیل دادند. ابزارهای سنجش شامل پرسشنامه عملکرد وظیفه (پاترسون، 1963)، پرسشنامه رفتارهای شهروندی سازمانی (لی و آلن، 2002) و پرسشنامه سلامت روان شناختی محیط کار (مهداد، 1389) بود. داده ها با استفاده از تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی تحلیل شد. نتایج نشان داد که بین عملکرد وظیقه و رفتار شهروندی سازمانی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. هم چنین نتایج پژوهش نشان داد که گوناگونی محیط از مولفه های سلامت روان شناختی محیط کار رابطه عملکرد وظیفه را با رفتارهای شهروندی سازمانی تعدیل می کند. به این معنی که وقتی گوناگونی محیط در حد بالایی است بین عملکرد وظیفه و رفتارهای شهروندی سازمانی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.

مقدمه: نگاه سرمایه ای به ظرفیت های انسان، طی سال های اخیر همسو با گسترش رویکرد مثبت نگر در روان شناسی گسترش چشمگیری پیدا کرده است. این پژوهش با هدف بررسی الگوی ساختاری رابطه سرمایه گذاری جمعی اجتماعی با سرمایه گذاری جمعی عاطفی و عملکرد شغلی اجرا شد. روش: روش پژوهش همبستگی و جامعه آماری پژوهش را معلمان مقطع ابتدایی منطقه برخوار در شهر اصفهان تشکیل دادند که از بین آن ها دویست و نود نفر به شیوه ی نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه سرمایه گذاری جمعی اجتماعی (گل پرور، 1396)، پرسشنامه سرمایه گذاری جمعی عاطفی (گل پرور، 1397) و پرسشنامه عملکرد شغلی (ویگوداگادت و همکاران، 2007) بودند. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و الگو-سازی معادله ساختاری (SEM) تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که بین سرمایه گذاری جمعی اجتماعی با سرمایه جمعی عاطفی و عملکرد شغلی و بین سرمایه گذاری جمعی عاطفی با عملکرد شغلی رابطه مثبت و معنادار ( 01/0p<) وجود دارد. نتایج مدل سازی معادله ساختاری و تحلیل واسطه ای نشان داد که سرمایه گذاری جمعی عاطفی متغیر واسطه ای کامل در رابطه سرمایه گذاری جمعی اجتماعی با عملکرد شغلی است. نتیجه گیری: یافته های این پژوهش در مجموع نشان می دهد که از طریق سرمایه گذاری جمعی اجتماعی و سرمایه-گذاری جمعی عاطفی می توان عملکرد شغلی معلمان را ارتقاء بخشید.

این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی درمان پذیرش ذهن آگاهانه خود با روان درمانی مثبت نگر بر استرس ادراک شده دانش آموزان دختر دارای افسردگی انجام شد. پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی سه گروهی با سه مرحله پیش آزمون ، پس آزمون و پیگیری بود. جامعه آماری پژوهش، دختران دانش آموز افسرده در شهر اصفهان در  پاییز 1398 بودند. از جامعه آماری مورد اشاره، 54 نفر به صورت هدفمند مبتنی بر ملاک های ورود، انتخاب و سپس به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل، هر گروه 18 نفر جایگزین شدند. از پرسشنامه استرس ادراک شده کوهن و همکاران (1983) در مراحل پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری برای سنجش متغیر وابسته استفاده شد. شرکت کنندگان دو گروه آزمایش، طی ده جلسه نود دقیقه ای، تحت درمان پذیرش ذهن آگاهانه خود و روان درمانی مثبت نگر قرار گرفتند. داده ها با استفاده از تحلیل واریانس اندازه های تکرار شده و آزمون تعقیبی بونفرونی تحلیل شد. نتایج نشان داد در استرس ادراک شده بین درمان پذیرش ذهن آگاهانه خود و روان درمانی مثبت نگر با گروه کنترل در پس آزمون و پیگیری تفاوت معناداری وجود دارد (01/0> p ). بین دو درمان تفاوت معناداری در استرس ادراک شده به دست نیامد (05/0< p ).  با توجه به اینکه هر دو درمان پذیرش ذهن آگاهانه خود و روان درمانی مثبت نگر روش های درمانی مؤثر جهت کاهش استرس ادراک شده در دانش آموزان دختر هستند، از طریق  این دو درمان می توان نشانه های مرتبط با افسردگی را که ناشی از تجربه استرس ادراک شده هستند، کاهش داد.

این پژوهش با هدف بررسی رابطه عدالت سازمانی ادراک شده و پایبندی به قراردادهای روانشناختی با رفتارهای شهروندی سازمانی در زنان انجام گردید. به همین منظور تعداد 196 نفر از میان کارکنان زن یک کارخانه چینی سازی به شکل تصادفی ساده به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. پژوهش حاضر مطالعه توصیفی و از نوع همبستگی بوده و ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه های رفتار شهروندی سازمانی لی و آلن، عدالت سازمانی ادارک شده نیهوف و مورمن و پای بندی به قراردادهای روانشناختی راسئو بوده است. داده ها با استفاده از روش های ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندمتغیره مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد که بین عدالت سازمانی ادراک شده در هر سه بعد توزیعی، رویه ای و تعاملی و همچنین پایبندی به قراردادهای روانشناختی در هر دو بعد تبادلی و رابطه ای با رفتارهای شهروندی سازمانی معطوف به همکاران و سازمان رابطه معنی دار وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون چندمتغیره نشان داد که پایبندی به قراردادهای روان شناختی تبادلی, عدالت توزیعی و عدالت تعاملی 4/46 درصد از واریانس رفتار شهروندی سازمانی را تبیین نموده است. بنابراین می توان نتیجه گیری نمود که ادراک عدالت سازمانی و پایبندی به قراردادهای روان شناختی پیش بین های مهمی برای رفتارهای شهروندی سازمانی زنان در محیط کار هستند.

هدف: اختلال هویت جنسیتی، اختلالی جدی است که فرایندهای روان شناختی، ارتباطی، اجتماعی و هیجانی افراد مبتلا را با آسیب جدی مواجه می سازد. بر همین اساس پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان شناختی- رفتاری بر مشکلات بین فردی افراد مبتلا به اختلال هویت جنسیتی انجام گرفت. روش: پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل افراد مبتلا به اختلال هویت جنسیتی شهر اصفهان در سه ماهه پاییز سال 1397 بود. در این پژوهش تعداد 30 فرد مبتلا به اختلال هویت جنسیتی با روش نمونه گیری غیرتصادفی هدفمند انتخاب و با انتساب تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایدهی شدند. گروه آزمایش مداخله درمان شناختی رفتاری را طی دو و نیم ماه در 10 جلسه 90 دقیقه ای دریافت نمودند. پرسشنامه های مورد استفاده شامل پرسشنامه مشکلات بین فردی (بارخام، هاردی و استارتاپ، 1996) بود. داده های حاصل از پژوهش به شیوه تحلیل کواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که درمان شناختی- رفتاری بر مشکلات بین فردی افراد مبتلا به اختلال هویت جنسیتی تأثیر معناداری داشته است(f= 45/27, p<0/001). میزان تاثیر آماری درمان شناختی- رفتاری بر مشکلات بین فردی افراد مبتلا به اختلال هویت جنسیتی 64 درصد بود. نتیجه گیری: بر اساس یافته های پژوهش حاضر می توان چنین نتیجه گرفت که درمان شناختی رفتاری با بهره گیری از فنونی همانند انجام تمرین های رفتاری، شناسایی باورهای بنیادی ناکارآمد و بکارگیری هیجانات افکار منطقی و کارآمد می تواند به عنوان یک درمان کارآمد جهت کاهش مشکلات بین فردی افراد مبتلا به اختلال هویت جنسیتی مورد استفاده گیرد.

این پژوهش با هدف مقایسه باورهای دنیای عادلانه برای خود و دیگران بر مبنای جنسیت، وضعیت تأهل، تحصیلات، شغل و وضعیت مسکن به مرحله اجرا درآمد. به همین منظور از جامعه آماری شهر اصفهان (شامل کلیه مردان و زنان 17 سال به بالا) تعداد 1176 نفر به صورت نمونه گیری چند مرحله ای از کوچه های قسمت های مختلف شهر برای پاسخگوئی به پرسشنامه های پژوهش انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در پژوهش پرسشنامه باورهای دنیای عادلانه برای خود و دیگران از لایپکوس و همکاران (1996) بوده که دارای 16 سؤال می باشد. داده های حاصله با استفاده از آزمون t گروه های مستقل، تحلیل واریانس یک راهه و آزمون تعقیبی LSD مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصله حاکی از آن بود که مردان و زنان در باورهای دنیای عادلانه برای خود و دیگران دارای تفاوت معنی داری با یکدیگر نیستند (05/0> P). همچنین افراد متأهل و مجرد نیز تفاوتی در باورهای دنیای عادلانه برای خود و دیگران با یکدیگر نداشتند (05/0 > P ). گروه های سنی مختلف صرفاً در باورهای دنیای عادلانه برای خود با یکدیگر تفاوت معنی داری را نشان دادند (05/0< P ). نتیجه آزمون تعقیبی LSD نشان داد که در باورهای دنیای عادلانه برای خود گروه سنی 17 تا 21 سال نسبت به گروه سنی 42 سال و بالاتر دارای باورهای دنیای عادلانه بالاتری هستند. در گروه های تحصیلی نیز بین افراد دارای تحصیلات مختلف فقط در باورهای دنیای عادلانه برای خود تفاوت معنی داری وجود داشت (05/0 < P). نتایج آزمون تعقیبی LSD نشان داد که گروه راهنمائی و فوق دیپلم نسبت به گروه لیسانس دارای باورهای دنیای عادلانه بالاتری هستند. بین گروه های شغلی مختلف نیز در باورهای دنیای عادلانه برای خودتفاوت معنی داری (05/0 < P) بدست آمد. در گروه های شغلی گروه کارمند و فرهنگی از گروه کارگر و راننده دارای باورهای دنیای عادلانه سطح بالاتری بودند و گروه کارگر از آزاد و فنی، دانشجو و محصل، خانه دار، پزشک و دامپزشک دارای باورهای دنیای عادلانه برای خود پائین تری بودند. گروه آزاد و فنی، دانشجو و محصل، خانه دار و پزشک و دامپزشک از گروه راننده دارای باورهای دنیای عادلانه نیرومندتری بودند. بالاخره در گروه های دارای وضعیت مسکن متفاوت نیز فقط در باورهای دنیای عادلانه برای خود تفاوت معنی داری (05/0< P) وجود داشت. آزمون تعقیبی LSD نشان داد که افراد دارای منزل شخصی نسبت به افراد دارای منزل رهن و اجاره دارای باورهای دنیای عادلانه بالاتری بودند.

زمینه و هدف: امروزه به دوران پیش از دبستان، اثرات پایدار آن در همه مراحل زندگی و آموزش والدین به ویژه مادران زیر 6 سال در راستای تغییر و تحولات مطلوبی که در کودکان ایجاد می شود، توجهات خاصی مبذول شده است. این پژوهش با هدف اثربخشی توانمندسازی روان شناختی مادر بر مشکلات رفتاری و حرمت خود کودکان اجرا شد. روش : روش پژوهش از نوع شبه تجربی، پیش آزمون- پس آزمون و پیگیری دوماهه با گروه های آزمایش و گواه بود. جامعه پژوهش شامل تمامی مادران دارای کودکان 4 تا 6 سال شهر اصفهان در سال 1400 بودند که تعداد ۳۰ نفر از آنها به شیوه در دسترس انتخاب شده و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایدهی شدند (هر گروه 15 نفر). گروه آزمایش به مدت 10 جلسه 90 دقیقه ای بسته توانمندسازی مادر را دریافت کردند و گروه گواه در طی پژوهش هیچ مداخله ای دریافت نکردند. شرکت کنندگان هر دو گروه پرسشنامه های مشکلات رفتاری (شهیم و یوسفی، 1378) و حرمت خود (عزیزی مقدم، 1386) را در سه مرحله تکمیل کردند. داده ها با روش تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر در نرم افزار SPSS نسخه 23 تحلیل شدند. یافته ها: نتایج روش آماری تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر نشان داد که برنامه توانمندسازی مادر بر مشکلات رفتاری و حرمت خود کودک تأثیر معنا دار داشت و اثربخشی آن در مرحله پیگیری نیز باقی ماند (0/001>p). نتیجه گیری: با توجه به اثربخشی آموزش بسته توانمندسازی روان شناختی مادر بر مشکلات رفتاری و حرمت خود کودک، توجه به این نوع آموزش به مادران، مراکز پیش دبستانی، روان درمانگران و مشاوران در حوزه مشاوره کودک و انتخاب نوع مداخله برای آموزش به والدین پیشنهاد می شود.

مقدمه: اضطراب امتحان و فرسودگی تحصیلی از مهمترین مشکلات دانش آموزان سراسر جهان هستند. پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثر بخشی آموزش راهبردهای طرحواره محور کمال گرایی تحصیلی و آموزش شناختی رفتاری بر اضطراب امتحان و فرسودگی تحصیلی دانش آموزان دختر دوره متوسطه دوم دارای کمال گرایی تحصیلی اجرا شد. روش: روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون دو ماهه با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل دانش آموزان دختر دوره متوسطه دوم شهرستان جیرفت در پاییز 1400  بودند که از میان آن ها،  48 نفر بر اساس ملاکهای ورود، انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه (هر گروه 16 نفر) گمارده شدند. از مقیاس اضطراب امتحان فریدمن و بنداز-جاکوب و فرسودگی تحصیلی مسلش، برای سنجش متغیر وابسته استفاده شد. آموزش راهبردهای طرحواره محور کمال گرایی تحصیلی و آموزش شناختی-رفتاری هر یک به تعداد 8 جلسه 90 دقیقه ای اجرا شد. داده ها از طریق تحلیل کوواریانس و آزمون تعقیبی بونفرونی تحلیل شد. یافته ها : یافته ها نشان داد که در اضطراب امتحان بین فقط بین رویکرد شناختی-رفتاری با گروه کنترل تفاوت معنادار وجود دارد. بین راهبردهای مقابله ای طرحواره محور و رویکرد شناختی-رفتاری در اضطراب امتحان و فرسودگی تحصیلی تفاوت معناداری بدست نیامد. نتیجه گیری: بر پایه یافته ها، می توان از دو رویکرد مداخله ای مطالعه حاضر برای کاهش اضطراب امتحان و از رویکرد شناختی-رفتاری برای کاهش فرسودگی تحصیلی در دانش آموزان دختر دارای کمال گرایی در دوره  متوسطه دوم استفاده کرد.

این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی درمان پذیرش و تعهد وجودنگر با درمان شفقت محور بر سرمایه روان-شناختی و شفقت به خود دختران نوجوان افسرده انجام شد. روش پژوهش، نیمه آزمایشی در سه مرحله پیش-آزمون، پس آزمون و پیگیری بود. در این مطالعه تعداد 45 دختر نوجوان 15 تا 19 سال از طریق نمونه گیری هدفمند انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل (هر گروه 15 نفر) جایدهی شدند. سپس گروه های آزمایش تحت ده جلسه درمان پذیرش و تعهد وجودنگر و درمان شفقت محور قرار گرفتند و گروه کنترل هیچ درمانی دریافت نکرد. هر سه گروه قبل، بعد و یک ماه پس از مداخله با پرسشنامه های سرمایه روان شناختی و شفقت به خود ارزیابی شدند. داده ها از طریق تحلیل کواریانس چندمتغیره تحلیل شدند. نتایج نشان داد در مرحله پس-آزمون، گروه های درمان پذیرش و تعهد وجودنگر و درمان شفقت محور نسبت به گروه کنترل در افزایش سرمایه روان شناختی تفاوت معناداری داشتند . البته در مرحله پیگیری تنها درمان پذیرش و تعهد وجودنگر نسبت به گروه کنترل تفاوت معناداری داشت. درباره متغیر شفقت به خود، هر دو درمان در هر دو مرحله پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل تفاوت معناداری داشتند. همچنین نتایج نشان داد تفاوت بین دو درمان، تنها در متغیر شفقت به خود در مرحله پس آزمون، معنادار بود. براساس یافته ها، هر دو درمان گزینه های مناسبی برای افزایش سرمایه روان شناختی و شفقت به خود در دختران نوجوان افسرده می باشند.

هدف : ازدواج و بهزیستی در مراحل مختلف زندگی دو پدیده در هم تنیده هستند.  آموزش ازدواج موفق و آموزش نظریه انتخاب برای تصمیم گیری مناسب به نظر می رسد عناصری حیاتی در تامین بهزیستی روان شناختی برای زوج های جوان هستند. این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی آموزش ازدواج موفق و آموزش نظریه انتخاب بر بهزیستی روان شناختی زوج های جوان انجام شد. روش : روش پژوهش نیمه آزمایشی با سه گروه و در سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری است. جامعه آماری پژوهش شامل زوج های تازه عقد کرده بودند (بین یک تا شش ماه گذشته از عقد ازدواج) که به مراکز مشاوره در شهر اصفهان در تابستان 1398 مراجعه کردند. از جامعه آماری مورد اشاره 45 زوج از طریق نمونه گیری هدفمند انتخاب و به طور تصادفی در  دو گروه آزمایش (هر گروه 15 زوج) و یک گروه کنترل (15 زوج) گمارده شدند. از پرسشنامه بهزیستی روان شناختی ریف (1980)  استفاده شد. گروه آموزش ازدواج موفق مطابق با پکیج خانبانی (2019) و گروه آموزش نظریه انتخاب مطابق با نظریه انتخاب گلاسر (2000) هر یک طی 5 جلسه  90 دقیقه ای و هفته ای یک جلسه تحت آموزش قرار گرفتند و گروه کنترل هیچگونه آموزشی دریافت  نکرد. داده ها از طریق آزمون خی دو، تحلیل واریانس اندازه های مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی در نرم افزار اس پی اس اس، نسخه 25 تحلیل شد. یافته ها : نتایج نشان داد، آموزش ازدواج موفق بر بهزیستی روان شناختی زوج های جوان موثر بود (01/0>P ).  همچنین بر اساس نتایج، آموزش نظریه انتخاب بر بهزیستی روان شناختی زوج های جوان دارای تاثیر معناداری نبود (05/0<P). مقایسه دو روش نشان داد، آموزش ازدواج موفق بر بهزیستی روان شناختی نسبت آموزش نظریه انتخاب موثرتر بود. نتیجه گیری : آموزش ازدواج موفق برای ارتقاء بهزیستی روان شناختی زوج های جوان، از زمره آموزش های احتمالی است که می تواند برای زوج های جوان مد نظر قرار گیرد.  

زمینه و هدف: تمایل به شکوفایی و انعطاف پذیری روان شناختی متغیرهای بسیار مهم برای زنان افسرده هستند؛ لذا این پژوهش با هدف تعیین تمایزات اثربخشی درمان پذیرش و تعهد و روان درمانی مثبت نگر بر تمایل به شکوفایی و انعطاف پذیری روان شناختی زنان افسرده اجرا شد. روش پژوهش: روش پژوهش نیمه آزمایشی با سه گروه و در سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری است. جامعه آماری پژوهش شامل زنان افسرده شهر اصفهان در پاییز و زمستان 1398 بود. از جامعه آماری مورد اشاره 60 نفر از طریق نمونه گیری هدفمند انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش (هر گروه 20 نفر) وگروه کنترل (20 نفر) گمارده شدند. از پرسشنامه پرما و مقیاس انعطاف پذیری روان شناختی برای سنجش متغیر وابسته استفاده شد. گروه روان درمانی مثبت نگر و درمان پذیرش و تعهد به ترتیب طی 12 و 13 جلسه تحت درمان قرار گرفتند و گروه کنترل هیچگونه درمانی دریافت نکرد. داده ها از طریق تحلیل واریانس اندازه های تکرار شده و آزمون تعقیبی بونفرونی تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد که در هیجان های مثبت، مجذوبیت، معنا، روابط، دست آورد و انعطاف پذیری روان شناختی بین درمان پذیرش و تعهد و روان درمانی مثبت نگر با گروه کنترل تفاوت معناداری وجود دارد (0/01>P). همچنین در هیجان های مثبت و مجذوبیت روان درمانی مثبت نگر و در انعطاف پذیری روان شناختی درمان پذیرش و تعهد اثربخشی نیرومندی تری داشتند (0/05>P). نتیجه گیری: با توجه به تفاوت اثربخشی روان درمانی مثبت نگر و درمان پذیرش و تعهد به ترتیب بر افزایش شکوفایی و انعطاف پذیری روان شناختی، توجه به این تفاوت در اثربخشی دو درمان بر متغیرهای مرتبط با بنیان های نظری خود لازم است در مراکز درمان روان شناختی برای زنان افسرده مد نظر قرار گیرد.

هدف: هدف این پژوهش تعیین اثربخشی توانبخشی روان شناختی تلفیقی بر تعهد زناشویی و مهارت های ارتباطی در زوجین در معرض طلاق بود. روش پژوهش: این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه و پیگیری دو ماهه بود. جامعه آماری زوجین در معرض طلاق مراجعه کننده به مراکز مشاوره طلاق شهر اصفهان بودند. از این بین، 40 زوج به شیوه هدفمند بر مبنای ملاک های ورود انتخاب و سپس به طور تصادفی به دو گروه آزمایش و گروه گواه (هر گروه 20 زوج) جایگزین شدند. ابزارهای پژوهش پرسشنامه تعهد زناشویی آدامز و جونز (1997) و پرسشنامه مهارت های ارتباطی کوئین دام (2004) بود. گروه آموزش توانبخشی روان شناختی تلفیقی طی ده جلسه از طریق بسته آموزشی تدوین شده تحت آموزش قرار گرفتند. داده ها از طریق تحلیل واریانس اندازه های تکرار شده تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد که آموزش توانبخشی روان شناختی تلفیقی بر افزایش سطح تعهد (70/186=F؛ 001/0=p) و مهارت های ارتباطی (56/20=F؛ 001/0=p) اثربخش است؛ و این اثربخشی در مرحله پیگیری پایدار بوده است. نتیجه گیری: با توجه به اثربخشی آموزش توانبخشی روان شناختی تلفیقی بر ارتقاء تعهد زناشویی و مهارت های ارتباطی زوج های در آستانه طلاق، می توان این آموزش تلفیقی را در مراکز مشاوره روان شناختی طلاق استفاده کرد.