آرام خباز شیرازی

هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی مشاوره مسیر شغلی شناختی- اجتماعی و مشاوره گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر سرزندگی و خود کارآمدی در دانش آموزان دختر پایه نهم بود. روش پژوهش، نیمه آزما یشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری دو ماهه با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل دانش آموزان دختر پایه نهم دوره اول متوسطه منطقه 2 شهر اصفهان بودند که از میان آنها ، از 3 مدرسه که به صورت تصادفی انتخاب شده بودند، 60 نفر به صورت هدفمند انتخاب و به سه گروه گمارده شدند. از مقیاس سرزندگی (دهقانی زاده و حسین چاری، 1391) و خود کارآمدی (مک ایلروی و بانتینگ، 2001) برای سنجش متغیر وابسته استفاده شد. مشاوره مسیر شغلی شناختی- اجتماعی و مشاوره گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد هر یک به مدت 6 جلسه 75 دقیقه ای (شش هفته و هر هفته یک جلسه)، تحت مشاوره قرار گرفتند. داده ها از طریق محاسبه فراوانی و درصد فراوانی متغیرهای جمعیت شناختی، محاسبه انحراف معیار و میانگین، تحلیل واریانس اندازه های مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی تحلیل شد. یافته های پژوهش نشان داد که بین مشاوره مسیر شغلی شناختی- اجتماعی و مشاوره گروهی مبتنی بر پذیرش و تعهد با گروه کنترل در سرزندگی (01/0>p؛ 66/26=F) و خود کارآمدی (01/0>p؛ 58/9=F) تفاوت معنا دار وجود دارد. بین اثربخشی مشاوره مسیر شغلی شناختی- اجتماعی و مشاوره مبتنی بر پذیرش و تعهد بر سرزندگی و خود کارآمدی تفاوت معناداری به دست نیامد (05/0<p).

مقدمه: افسردگی یکی از شایع ترین و ناتوان کننده ترین مشکلات نوجوانان است. پژوهش ها نشان داده اند که عوامل شخصیتی می توانند تغییرات خلقی را در طول زمان پیش بینی کنند و برخی تیپ های شخصیتی نسبت به ابتلا به اختلالات روانی از سایر تیپ ها مستعدتر هستند . هدف: هدف از این پژوهش، بررسی رابطه میان تیپ شخصیتی D و ابعاد آن با افسردگی در دانش آموزان دختر مقطع متوسطه دوم بود. روش: پژوهش حاضر یک پژوهش توصیفی از نوع مقطعی است. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر مقطع متوسطه دوم شهرستان شاهین شهر در سال 96-95 بود که از بین آن ها 126 نفر از طریق نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار : ابزار پژوهش پرسشنامه تیپ شخصیتی D دنولت با دو بعد عواطف منفی ( NA ) و بازداری اجتماعی ( SI ) و پرسشنامه افسردگی بک- II بود. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه روش گام به گام با استفاده از نرم افزار SPSS-23 انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بین تیپ شخصیتی D و هریک از ابعاد آن ( NA و SI ) با افسردگی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد (001/0> P ). هم چنین، نتایج تحلیل رگرسیون مشخص کرد که از میان مؤلفه های تیپ شخصیتی D ، عواطف منفی می تواند افسردگی را به طور معناداری پیش بینی نماید (001/0> P ) . نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش حاضر و اهمیت دوره نوجوانی، لازم است راهبردهایی مؤثر و متناسب با ویژگی های شخصیتی افراد جهت کاهش عواطف منفی و تقویت روابط اجتماعی سالم در محیط های خانوادگی، اجتماعی و آموزشی آنان در نظر گرفته شود.