اکبر عالم تبریز

یکپارچگی بالادست و پایین دست زنجیره تأمین باعث ایجاد هم افزایی مالی، اطلاعاتی و فیزیکی میان شرکت های فعال در زنجیره می شود که این هم افزایی به عنوان مزیتی رقابتی برای این شرکت ها و کل زنجیره تأمین عمل می کند و عملکرد شرکت ها و برنامه کیفیت را ارتقا می بخشد. هدف این پژوهش بررسی تأثیر یکپارچگی بالادستی و پایین دستی بر عملکرد کیفیت و برنامه های کیفیت است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی پیمایشی و جامعه آماری آن تمام شرکت های تولیدی دارو در ایران است. برای تحلیل داده ها و آزمون، از روش SEM استفاده می شود. نتایج حاکی از آن است که یکپارچگی پایین دستی و بالادستی تأثیر مثبت بر عملکرد کیفیت و برنامه های کیفیت دارد.

نظام های نوآوری با هدف جهت دهی و انتظام منابع با نهادها طراحی و استقرار می یابند. این مهم اما در صنایع فرهنگی با موانع و مشکلاتی جدی، ازجمله عدم ملاحظه نقش کلیدی سرمایه انسانی، موجب نادیده گرفتن یا آسیب به نوآوری ها شده تا حدی که تصویر صنایعی کم بهره از آن ها ساخته است. این تحقیق جهت یافتن چارچوبی برای چینش ابعاد کارکردی نظام نوآوری محصولات فرهنگی شکل گرفته و ضمن بررسی اندک ادبیات موجود در این عرصه، اقدام به تولید محتوا بر اساس استراتژی داده بنیاد کرده است. این ابعاد پس از کدگذاری مصاحبه ها به صورت مرحله به مرحله احصاء شده اند. جامعه آماری این تحقیق را متخصصان، خبرگان و صاحبان دانش و تجربه در حوزه صنایع فرهنگی تشکیل داده و سازوکار پیشنهادشده آن، از نوزده مصاحبه عمیق، به دست آمده است. در ادامه به وسیله مدل سازی ساختاری تفسیری روابط ابعاد کارکردی و سطوح سلسله مراتبی آن ها تبیین شد تا اطلاعات مستخرج از آن موجب تکامل چارچوب کارکردی پیشنهادی این تحقیق شود. درنهایت این تحقیق بیان می دارد که چارچوب کارکردی نظام نوآوری محصولات فرهنگی دارای 35 مؤلفه (مقوله) و 9 بُعد کارکردی (دسته مقوله) شامل قانون گذاری، جهت بخشی راهبردی، توسعه زیرساخت های کلان، مدیریت منابع، ایجاد و توسعه دانش و تجربه، انتشار و اشتراک دانش و تجربه، فرهنگ سازی، ارزش آفرینی اقتصادی و بازار سازی است.

پژوهش حاضر باهدف «ارائه مدل مطلوب برای معیارهای انتخاب اعضای هیأت علمی در دانشگاه های ایران» اجرا شده است. در این پژوهش از دو رویکرد کیفی و کمی و در سه مرحله متوالی به صورت تلفیقی استفاده گردید. از بعد هدف یک پژوهش اکتشافی به شیوه استقرایی، از بعد زمان، مقطعی و از بعد مخاطب استفاده از پژوهش، توسعه ای محسوب می شود. در این پژوهش برای گردآوری داده ها از روش غیرتعاملی و پیمایشی استفاده شده است که در روش غیرتعاملی از شیوه های کتابخانه ای و تحلیل محتوا و در روش پیمایشی از سه نوع پرسشنامه (پرسشنامه باز، پرسشنامه نیمه باز و پرسشنامه بسته) به عنوان ابزار گردآوری داده ها، بهره گرفته شده است. جامعه آماری پژوهش اعضای هیأت علمی دانشگاه های ایران (به استثنای دانشگاه های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی) بوده اند. برای انجام تحلیل محتوا، انتخاب متون بر مبنای نمونه برداری تئوریک که در استراتژی تئوری داده بنیاد معمول می باشد، صورت گرفته است. تعداد 21 نفر از خبرگان به روش گلوله برفی در مصاحبه نیمه ساختارمند مشارکت داشتند و حجم نمونه آماری در مرحله تحلیل عاملی تأییدی 360 نفر و تعداد خبرگان مشارکت کننده برای تکمیل پرسشنامه ANP، 20 نفر بودند. در بخش اول، داده های کیفی در فرایند اجرای نظریه داده بنیادی تحلیل شد و منجر به طراحی مدل اولیه پژوهش گردید. سپس با رویکرد کمّی، بااستفاده ازتحلیل عاملی تأییدی به کمک نرم افزار SPSS، نسبت به اعتبارسنجی مدل مفهومی و تعیین معیارهای نهایی برای انتخاب اعضای هیأت علمی اقدام شد. در ادامه با استفاده از فرایند تحلیل شبکه ای خوشه ای، با استفاده از نرم افزار Super decision، اهمیت هریک از ابعاد، ملاک ها و شاخص های مدل تعیین گردید؛بعنوان الگوی نهایی پژوهش ارائه شد؛که الگوی ارائه شده می تواند در دانشگاه های ایران برای انتخاب اعضای هیأت علمی ونیز برای آسیب شناسی آن،مورداستفاده قرارگیرد.

چکیده تخصیص بهینة سپرده ها (منابع) و تسهیلات (مصارف) ازجمله مهم ترین استراتژی های بانک ها به شمار می آید. تخصیص بهینة منابع در بخش های مختلف اقتصادی منجر به هدفمندسازی وجوه جمع آوری شده توسط بانک ها شده و تخصیص بهینة مصارف نیز علاوه بر کسب بازدهی مازاد بر هزینة جذب منابع، موجب پاسخگویی سریع و به موقع به مشتریان بانک ها خواهد شد. هدف این تحقیق، ارائه مدل های برنامه ریزی خطی به منظور تعیین ترکیب بهینة منابع و مصارف بانک ها با رویکرد کاهش قیمت تمام شدة پول است. ابزار مورد استفاده در این تحقیق، مدل های برنامه ریزی خطی بوده و داده های مورد استفاده از نوع کمّی است. در این تحقیق سه سناریوی متفاوت مورد توجه قرار گرفته است. در سناریوی اول، یک مدل برنامه ریزی خطی به منظور تعیین ترکیب بهینة پرتفوی منابع بانک در حالت ایستا پیشنهاد می شود. در سناریوهای دوم و سوم با ارائه دو مدل برنامه ریزی خطی پیشنهادی، به ترتیب ترکیب بهینة پرتفوی منابع و ترکیب بهینة منابع و مصارف بانک در حالت پویا و با رویکرد قیمت تمام شدة پول مورد بررسی قرار می گیرد.

در عصر اطلاعات و محیط های بسیار متغیر و پیچیده داخلی و بین المللی، سازمان ها با چالش های بسیاری برای بهبود وضعیت و ارتقاء عملکرد مواجه هستند، در چنین شرایطی ارزیابی عملکرد برای سازمانها و صنایع از جمله صنعت بیمه، کاری بس دشوار خواهد بود. هدف اصلی این تحقیق ارائه مدلی بهبود یافته برای ارزیابی عملکرد و رتبه بندی شرکت های بیمه با بهره مندی از روش های نوین کیفی و کمی است. با توجه به خصوصیات رویکرد کارت امتیازی متوازن (BSC)، از این روش در تعیین شاخص ها و سنجه های یکپارچه ارزیابی عملکرد بهره برده می شود و برای تعیین جایگاه هر کدام از شرکت های بیمه در میان رقبا، از رویکرد برنامه ریزی ریاضی «تحلیل پوششی داده ها» (DEA) استفاده شده است. امتیاز این مطالعه نسبت به سایر مطالعات انتخاب روش تحلیل عاملی و تحلیل مؤلفه های اصلی(PCA) برای ایجاد استقلال بین شاخصها و کاهش مؤلفه های مورد بررسی و افزایش انعطاف مدل با دخالت اوزان تصمیم گیرندگان به روش آرمانی است. قدرت تفکیک پذیری و رتبه بندی نهایی حاصل از مدل اعتبار نتایج را میان تصمیم گیرندگان افزایش داد، چنانکه پس از تجزیه و تحلیل، رتبه 1 به شرکت بیمه 1 اختصاص یافت و شرکت های بیمه 6 و 12 در رتبه دوم و سوم قرار گرفتند.

امروزه گزینه های پیش روی مدیران برای حصول اطمینان از پایداری کسب وکارشان محدود بوده و برند یکی از این گزینه ها است؛ از سویی وام گیری مفهوم برند از علم بازاریابی به سایر عرصه های کسب وکار در حال گسترش است و سطح هوشمندی سازمان ها در هم راستاکردن رویکردهای مرتبط با برند، نقشی کلیدی در موفقیت آن ها ایفا می کند. این پژوهش با در نظر گرفتن این اقتضائات و باهدف طراحی و تبیین الگوی برند بنیادینمبتنی بر ارزش پیشنهادی برند در سازمان های چابک ایرانی صورت گرفته است. روش پژوهش حاضر مبتنی بر رویکرد استقرایی و متکی بر «نظریه سازی داده بنیاد» است. نخست ضمن مرور جامع مبانی نظری، مصاحبه های عمیق با پانزده نفر از مدیران ارشد سازمان های چابک ایرانی، انجام شد؛ سپس ماهیت برند بنیادین و فرآیند شکل گیری آن شناسایی و جایگاه هر یک از عناصر تشکیل دهنده الگوی برندسازی بنیادین در سازمان های چابک ایرانی در قالبی مفهومی، ارائه شد. الگوی نهایی دربرگیرنده، «تدوین راهبرد و چشم انداز»، «ارزش های سازمانی و پرورش فرهنگ»، «تبیین و تدوین ارزش پیشنهادی برند (به مشتری، کارکنان و سایر ذی نفعان)»، «تبیین و تقویت برند (محصول، کارفرما، سازمان)» و «برند بنیادین» در فضای «چابکی سازمانی» است.

خوشه های صنعتی یکی از رویکرد های نوین در توسعه صنعتی کشور های در حال توسعه است که اخیراً توجه بسیاری از پژوهشگران و سیاستگذاران را به خود جلب کرده است. خوشه سازی باعث اثرات اقتصادی مثبت بر منطقه و همچنین افزایش رقابت پذیری بنگاه های کوچک و متوسط می شود، اما میزان موفقیت همه خوشه ها یکسان نیست زیرا عملکرد آن ها متفاوت است. بحث عملکرد خوشه ها دارای جوانب گوناگون است و گستره وسیعی از حوزه های بروز نتایج را شامل می شود. این امر ناشی از ماهیت فراسازمانی و پیچیدگی کنش های درونی و اثرات بیرونی خوشه است؛ چنانچه تابه حال مدل جامعی از ابعاد عملکردی خوشه صنعتی ارائه نشده است. تعریف دقیق ابعاد عملکردی می تواند از بخشی نگری مبتنی بر زاویه نگاه به خوشه ها بکاهد و بررسی اقدامات توسعه خوشه ها با رویکرد جامع، قابل اجرا شود. این تحقیق برآن است تا با طبقه بندی سنجه های عملکرد خوشه های صنعتی، ابعاد عملکردی خوشه های صنعتی را شناسایی کند و مدلی برای سنجش جامع عملکرد خوشه های صنعتی ارائه دهد. روش بکارگرفته شده در تحلیل داده های این تحقیق، تحلیل خوشه ای است که به روشی ابتکاری، طبقه بندی های مد نظر 82 نفر از خبرگان موضوع را یکپارچه ساخته است و بر اساس آن، چهار بعدعملکردی خوشه صنعتی شامل بعد مالی، بعد رقابتی، بعد اقتصادی و بعد زیست محیطی به همراه مولفه ها و سنجه های هر یک استخراج گردیدند.

استفاده ازروش تئوری محدودیت هادرسیستم تولیدی یکی ازروشهای موثرجهت افزایش خروجی خط تولیدودرنتیجه افزایش بهره وری کل سیستم می باشد. دراین روش بیان میشودکه محدودیت در هرسیستم یافرایند، تعیین کننده حداکثربازده یا عملکرد بوده و می بایست شناسایی ودرجهت افزایش کارایی وبازدهی سیستم مدیریت شود. درام–بافر–روپ،روشی جهت اجرای تئوری محدودیت هادرخط تولیدمیباشد. دراین تحقیق باانجام مطالعه موردی برروی یک خط تولیدقطعات خودرویی،ابتدابااستفاده ازرویکردشبیه سازی به پیاده سازی سیستم دی–بی–آر ومقایسه آن باسیستم عادی خط تولیدپرداخته شده وسپس به بررسی تاثیرتغییرمکان گلوگاه برروی چهارشاخص کلیدی زمان انتظار،کاردرجریان ساخت،توان عملیاتی وزمان تحویل درهردوسیستم پرداخته شده است. نتابج تحقیق حاکی از ضعیف تر شدن میزان شاخص ها با دور شدن گلوگاه از مبدا و کمتر بودن شیب این تغییر در سیستم دی بی آر نسبت به سیستم عادی می باشد.

در مدیریت پروژه های ساخت وساز، موفقیت در کنترل هزینه و زمان پروژه ها برای کمک به پیمانکاران امری حیاتی است. افزایش هزینه و زمان پروژه ها از برنامه تعریف شده، ممکن است به کاهش سود و حتی برخی اوقات به شکست پروژه ها منجر شود. پیش بینی هزینه و زمان نهایی پروژ ها، یکی از اقداماتی است که برای کنترل هزینه و زمان پروژه ها مورد توجه قرار می گیرد. در این تحقیق، مدل شبکه های عصبی برای پیش بینی هزینه و زمان نهایی پروژه ها توسعه یافته و برای متغیر های ورودی شبکه های عصبی، از دو مجموعه متغیر «ارزش کسب شده» و «محیطی» استفاده شده است. در این تحقیق، عملکرد تکنیک ارزش کسب شده با شبکه های عصبی مقایسه شده و به طور جداگانه تأثیر هریک از این مجموعه داده ها بر عملکرد مدل در پیش بینی هزینه و زمان نهایی، مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهند که عملکرد شبکه های عصبی بهتر از مدیریت ارزش کسب شده است و با استفاده از شبکه های عصبی مبتنی بر داده های ارزش کسب شده و محیطی می توان به نتایج بهتری، در مقایسه با شبکه های عصبی مبتنی بر داده های ارزش کسب شده، رسید. Abstract One of the major changes in the environment is globalization of economic, industrial and service activities. Globalization has led to expansion of trade between nations. The competitiveness of local markets has been extended to national and international markets.Therefore, only international organizations can be present in the world to set up production in the World- Class Manufacturing. Organizations must be able to quickly adopt their resources with changes of environment and respond to them in an agile manner. Agility is set of capabilities and competencies which promotes and develops the organization in the business environment. In the research, the criteria of world class have been identified-one; of most important of which is agility studying library resources (book, articles, theses, etc) .After reviewing the various components of Agility, 13 components and 56 indicators have been selected pertinent to the criteria of the World-Class organization and Iran automotive industry . These components have been provided for experts and deputy directors of Tondar automotive as questionnaire. The statistic community of the research is 158 of experts and deputy directors of Tondar automotive .114 ones were elected as sample and prioritized after gathering via statistical method using AHP approach

امروزه با گذار از دوران اقتصاد صنعتی و ورود به عصر اقتصاد دانش محور اشکال نامشهودی از سرمایه که اغلب سرمایه فکری نامیده می شود در کنار دیگر عوامل تولید نقش فزاینده ای را در عملکرد شرکت ها ایفا می نماید. در سال های اخیر به دلیل اهمیت سرمایه فکری در خلق و افزایش ارزش در سازمان ها، تحقیقات زیادی در زمینه تأثیر آن روی شاخص های مختلف عملکرد مالی، اقتصادی، بازار سهام و . . . انجام شده که نتایج عمده آنها به نقش مثبت و فزاینده ی سرمایه فکری در عملکرد شرکت ها اذعان دارد. تحقیق پیش رو نیز به بررسی تأثیر سرمایه فکری بر ارزش افزوده اقتصادی (EVA) شرکت ها می پردازد. در این تحقیق برای سنجش سرمایه فکری از مدل ضریب ارزش افزوده فکری (VAIC) استفاده شده است (پالیک،2004). داده های مورد نیاز تحقیق از اطلاعات مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای سال های 1384 تا 1388 گردآوری شده است که در مجموع 649 سال- شرکت مورد بررسی قرار گرفته اند. نتایج حاصل از آزمون فرضیه های تحقیق بر اساس تجزیه و تحلیل همبستگی و رگرسیون خطی چندگانه نشان می دهد که ضریب ارزش افزوده فکری به عنوان شاخص کارائی سرمایه فکری تأثیر مثبت روی ارزش افزوده اقتصادی شرکت ها دارد. هم چنین تأثیر مثبت اجزای ضریب ارزش افزوده فکری شامل کارائی سرمایه به کار گرفته شده و کارائی سرمایه ساختاری به جز کارائی سرمایه انسانی، بر ارزش افزوده اقتصادی تأیید شد.

برند در عرف غالب، برای شرکت های بزرگ مطرح شده است. در حالی که شرکت های کوچک و متوسط بخش مهمی از اقتصاد کشورها را تشکیل می دهند و در محیط رقابتی مشابهی فعالیت می کنند. در نتیجه برند به اولویت آن ها جهت بقا و رشد تبدیل می شود. این تحقیق با هدف مشخص کردن اجزای برند در شرکت های کوچک و متوسط (شامل برند شخصی و برند بنگاه) و روابط تأثیرگذاری آن ها، به طراحی و ارائه مدل برند تلفیقی می پردازد. تحقیق با استفاده از روش تحقیق مرکب در 119 شرکت کارآفرینانه ایرانی در استان های تهران (به عنوان یک استان صنعتی) و یزد (به عنوان یک استان دارای تعداد بالای کسب وکارهای کوچک و متوسط) انجام شده است. مدل تحقیق با اقتباس و تکمیل تحقیقات پیشین، مصاحبه های نیمه ساخت یافته با کارآفرینان و برگزاری گروه کانون استخراج گشته است. محتوای مصاحبه ها و گروه کانون به عنوان راهنمای تعریف شاخص های عملیاتی کردن متغیرها قرار گرفته، و اطلاعات میدانی از طریق پرسشنامه جمع آوری و روایی و پایایی آن تأیید شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که درک کارآفرینان از بازار نقطه شروع برندسازی در این شرکت هاست که با اثرگذاری بر برند شخصی کارآفرین و برند بنگاه، و از طریق اثر کارآفرین که مجموعه فعالیت هایی است که کارآفرین برای تأثیرگذاری بر برند انجام می دهد، به ایجاد برند تلفیقی می انجامد. درک بازار با تأثیر کل برابر با 76/0، برند بنگاه با تأثیر کل 28/0 و برند شخصی کارآفرین با تأثیر کل 09/0 بر برند تلفیقی تأثیر می گذارند.

تولید در کلاس جهانی (WCM) یک مفهوم کلیدی و مهم در جهان معاصر است که توجه بسیاری از صنایع را به خود جلب کرده است. بسیاری سازمان ها از سیستم تولید در کلاس جهانی به منظور رقابت در بازار جهانی استفاده می کنند. دیدگاه های گوناگونی درمورد فلسفه و مفاهیم ویژگی های WCM مطرح است اما آنچه به عنوان عنصر کلیدی مطرح است، رسیدن به عملکردی مطابق با "بهترین ها در سطح جهانی" است. تاکنون عوامل متعددی شناسایی شده اند که بر پیاده سازی موفق تولید در کلاس جهانی مؤثر هستند، اما پژوهش های کمی در حوزه ارزیابی این عوامل در کشورهای در حال توسعه انجام شده است. هدف اصلی این مقاله، ارائه تکنیکی برای ارزیابی عوامل کلیدی پیاده سازی موفق تولید در کلاس جهانی و مقایسه توانایی دو شرکت مورد مطالعه در پیاده سازی WCM، با توجه به شاخص نهایی به دست آمده برای هر شرکت است. این تکنیک ترکیبی از دو رویکرد مدل سازی ساختاری تفسیری (ISM)، تئوری گراف و رویکرد ماتریسی (GTMA) است که در دو شرکت خودروسازی (ایران خودرو و سایپا) به کار گرفته شده است. براساس نتایج این پژوهش، امکان تعیین میزان توانایی شرکت ها در پیاده سازی WCM، همچنین مقایسه و رتبه بندی شرکت ها از حیث توانایی در پیاده سازی WCM با توجه به شاخص هر شرکت فراهم می شود.

تعهد سازمانی، یکی از نگرش های سازمانی است که به دلیل تأثیر آن در پیامدهای مهم رفتاری، چون غیبت، تأخیر و ترک خدمت، همواره مورد علاقه محققان علوم رفتاری و مدیریت بوده است. از دهه 1960 تاکنون، تأثیر متغیرهای مختلفی از جمله متغیرهای شغلی، جمعیت شناختی و ساختاری در تعهد سازمانی با نگاه تک سطحی بررسی شده اما به اثر متغیرهای رفتاری در تعهد سازمانی در قالب مدل و با رویکرد چندسطحی، کمتر توجه شده است. در این تحقیق، تأثیر متغیرهای ادراک از حمایت سازمانی، ادراک از احترام سازمانی و مشارکت در تصمیم گیری در تعهد سازمانی با رویکردی چندسطحی و در قالب مدلی میان سطحی، بررسی شده است. نمونه تحقیق، شامل 461 نفر از اعضای هیئت های علمی دانشگاه های تهران بوده است. جهت بررسی فرضیات میان سطحی، از نسخه 80/6 نرم افزار HLM استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد ادراک اعضای هیئت علمی، از حمایت و احترام سازمانی بر تعهد سازمانی آنان، اثر مثبت دارد. همچنین، مشارکت اعضای هیئت علمی در تصمیم گیری ها، هم دارای تأثیر مثبت مستقیم در تعهد سازمانی و هم دارای تأثیر مثبت تعدیل کننده در رابطه بین ادراک از حمایت سازمانی و تعهد سازمانی و نیز رابطه بین ادراک از احترام سازمانی و تعهد سازمانی آنان است.