فرهاد فرزد

خوشه های صنعتی یکی از رویکرد های نوین در توسعه صنعتی کشور های در حال توسعه است که اخیراً توجه بسیاری از پژوهشگران و سیاستگذاران را به خود جلب کرده است. خوشه سازی باعث اثرات اقتصادی مثبت بر منطقه و همچنین افزایش رقابت پذیری بنگاه های کوچک و متوسط می شود، اما میزان موفقیت همه خوشه ها یکسان نیست زیرا عملکرد آن ها متفاوت است. بحث عملکرد خوشه ها دارای جوانب گوناگون است و گستره وسیعی از حوزه های بروز نتایج را شامل می شود. این امر ناشی از ماهیت فراسازمانی و پیچیدگی کنش های درونی و اثرات بیرونی خوشه است؛ چنانچه تابه حال مدل جامعی از ابعاد عملکردی خوشه صنعتی ارائه نشده است. تعریف دقیق ابعاد عملکردی می تواند از بخشی نگری مبتنی بر زاویه نگاه به خوشه ها بکاهد و بررسی اقدامات توسعه خوشه ها با رویکرد جامع، قابل اجرا شود. این تحقیق برآن است تا با طبقه بندی سنجه های عملکرد خوشه های صنعتی، ابعاد عملکردی خوشه های صنعتی را شناسایی کند و مدلی برای سنجش جامع عملکرد خوشه های صنعتی ارائه دهد. روش بکارگرفته شده در تحلیل داده های این تحقیق، تحلیل خوشه ای است که به روشی ابتکاری، طبقه بندی های مد نظر 82 نفر از خبرگان موضوع را یکپارچه ساخته است و بر اساس آن، چهار بعدعملکردی خوشه صنعتی شامل بعد مالی، بعد رقابتی، بعد اقتصادی و بعد زیست محیطی به همراه مولفه ها و سنجه های هر یک استخراج گردیدند.