مطالعات راهبردی بسیج

مطالعات راهبردی بسیج

مطالعات راهبردی بسیج سال نوزدهم زمستان 1395 شماره 73 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

الگوی مفهومی دانشگاه اسلامی از منظر مقام معظم رهبری مد ظله العالی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دانشگاه دانشگاه اسلامی مقام معظم رهبری رسالت دانشگاه تحلیل مضمون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۴۵ تعداد دانلود : ۷۳۱
اقتدار و مرجعیت علمی جمهوری اسلامی ایران، جز در پناه به وجود آمدن نهادهای اسلامی و برخاسته از دغدغه های انقلاب اسلامی محقق نمی شود. شناسایی ابعاد دانشگاه اسلامی گامی به سمت اصلاح نهاد دانشگاه برای تحقق اقتدار و مرجعیت علمی است. پژوهش حاضر که از نوع کیفی بوده و از راهبرد نظریه پردازی داده بنیاد استفاده شده، به دنبال پاسخ به این سؤال اساسی است که دانشگاه مطلوب اسلامی از نگاه مقام معظم رهبری مدظله العالی دارای چه ابعاد اصلی، سطوح تحلیلی و ساست گذاری، ملاحظات کلی و شاخص های اساسی است؟ برای این منظور، بیانات قابل دسترس معظم له در سایت الکترونیکی ایشان، مبنای کار قرار گرفته است. تجزیه و تحلیل داده ها در راهبرد نظریه پردازی داده بنیاد، سه مرحله کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی را شامل می شود. هم زمان با جمع آوری داده ها، کدگذاری باز بر روی آن ها انجام گردید و با بخش بندی داده ها و اطلاعات، مفاهیم و مقوله ها شکل گرفت. یافته های تحقیق نشان می دهد مدل نهایی حرکت به سمت دانشگاه اسلامی مشتمل بر سه محور «دانشجوی انقلابی»، «استاد متقی و عالم» و «اهداف انقلاب اسلامی» است که در بستر هم افزا و تکاملی اهداف، چشم انداز و رسالت دانشگاه ارائه گردید. نوآوری و وجه تمایز این پژوهش، ترسیم نمایی جامع از دانشگاه اسلامی و برخاستن مدل از مضامین مستخرج از بیانات مقام معظم رهبری بوده و از دخالت دادن مدل های پیش ساخته در فرایند استخراج و دسته بندی مضامین خودداری شده است.
۲.

مبانی التقاط در حلقه کیان و بازتاب آن در جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سکولاریسم لیبرالیسم جمهوری اسلامی ایران التقاط حلقه کیان روشن فکری دینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳۷ تعداد دانلود : ۶۳۰
پژوهش پیش رو با طرح این پرسش اساسی که مبانی اندیشه التقاطی در حلقه کیان کدام اند و بازتاب آن بر جمهوری اسلامی ایران چیست با روش انتقادی به بررسی این انگاره می پردازد که: اصول بنیادی نگرش التقاطی حلقه کیان پذیرش ارزش هایی همچون لیبرالیسم، پلورالیسم و حقوق بشر و تبیین و انطباق دین با این ارزش ها است نگرش انتقادی به دین مبتنی بر عقل خود بنیاد، رویکرد سکولاریستی در دین، گرایش پوزیتویستی، تأکید بر کثرت گرایی دینی، ستایش دموکراسی لیبرال از دیگر مشخصه های این جریان است؛ و بازتاب آن در عرصه جمهوری اسلامی ایران را می توان در جریان های سیاسی، سیاست گذاری و عملکرد دولت اصلاحات، طراحی برخی الگوها و ساختارهای سکولار نظیر احزاب و مشاهده کرد.
۳.

طراحی الگوی شایستگی های مداحان اهل بیت علیهم السلام(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شایستگی الگوی شایستگی مداحی مداحان اهل بیت علیهم السلام کانون بسیج مداحان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۴ تعداد دانلود : ۴۸۶
هدف این پژوهش، طراحی و اعتباریابی الگوی شایستگی مداحان اهل بیت علیهم السلام است. پژوهش حاضر، ازنظر هدف، پژوهشی توسعه ای و ازنظر راهبرد و روش، نوعی تحقیق ترکیبی از نوع اکتشافی (طرح تدوین ابزار) و شامل دو مرحله کمی و کیفی است. مواد و محتوای این تحقیق، در مرحله کیفی شامل «17 سخنرانی مقام معظم رهبری در جمع مداحان»، «مرامنامه مداحان»، «اسناد مربوط به نشست علمی مداحان» و «مصاحبه های انجام شده، با 10 نفر از اساتید مداحی» بود که با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی مورد تحلیل قرار گرفت و در ادامه، یافته های حاصل از تحلیل داده های کیفی، با استفاده از روش دلفی و در دو مرحله به تائید خبرگان این حوزه رسید. ابزار گردآوری داده های تحقیق، در مرحله کمی، پرسشنامه محقق ساخته، با 43 گویه با طیف پنج گزینه ای لیکرت و با پایایی 80/0 بود که با استفاده از نتایج مرحله کیفی، طراحی و ساخته شد. جامعه آماری تحقیق، در این مرحله شامل 250 نفر از مداحان عضو کانون بسیج مداحان شهر تهران بود که از بین آنان 152 نفر، به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و پرسشنامه تحقیق بین آنان توزیع گردید. نتایج و یافته های تحقیق نشان داد که الگوی شایستگی مداحان اهل بیت علیهم السلام، دربردارنده 43 مؤلفه شایستگی است که در قالب هشت بعد (مؤلفه اصلی) شامل دانش (با 14 مؤلفه)، توانایی ها (با 3 مؤلفه)، مهارت ها (با 6 مؤلفه)، ویژگی های اخلاقی (با 9 مؤلفه)، ویژگی های شخصیتی (با 3 مؤلفه)، بینش (با 3 مؤلفه)، نگرش (با 3 مؤلفه) و اعتبار (با 2 مؤلفه) طبقه بندی گردید.
۴.

عناصر کارکردی نظام نوآوری محصولات فرهنگی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نوآوری نظام نوآوری محصولات فرهنگی مدل سازی ساختاری تفسیری کارکردهای نظام نوآوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲۶ تعداد دانلود : ۷۸۷
نظام های نوآوری با هدف جهت دهی و انتظام منابع با نهادها طراحی و استقرار می یابند. این مهم اما در صنایع فرهنگی با موانع و مشکلاتی جدی، ازجمله عدم ملاحظه نقش کلیدی سرمایه انسانی، موجب نادیده گرفتن یا آسیب به نوآوری ها شده تا حدی که تصویر صنایعی کم بهره از آن ها ساخته است. این تحقیق جهت یافتن چارچوبی برای چینش ابعاد کارکردی نظام نوآوری محصولات فرهنگی شکل گرفته و ضمن بررسی اندک ادبیات موجود در این عرصه، اقدام به تولید محتوا بر اساس استراتژی داده بنیاد کرده است. این ابعاد پس از کدگذاری مصاحبه ها به صورت مرحله به مرحله احصاء شده اند. جامعه آماری این تحقیق را متخصصان، خبرگان و صاحبان دانش و تجربه در حوزه صنایع فرهنگی تشکیل داده و سازوکار پیشنهادشده آن، از نوزده مصاحبه عمیق، به دست آمده است. در ادامه به وسیله مدل سازی ساختاری تفسیری روابط ابعاد کارکردی و سطوح سلسله مراتبی آن ها تبیین شد تا اطلاعات مستخرج از آن موجب تکامل چارچوب کارکردی پیشنهادی این تحقیق شود. درنهایت این تحقیق بیان می دارد که چارچوب کارکردی نظام نوآوری محصولات فرهنگی دارای 35 مؤلفه (مقوله) و 9 بُعد کارکردی (دسته مقوله) شامل قانون گذاری، جهت بخشی راهبردی، توسعه زیرساخت های کلان، مدیریت منابع، ایجاد و توسعه دانش و تجربه، انتشار و اشتراک دانش و تجربه، فرهنگ سازی، ارزش آفرینی اقتصادی و بازار سازی است.
۵.

مؤلفه های الگوی توانمندسازی مقاومتی نیروی کار در چارچوب سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توانمندسازی سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی توانمندسازی مقاومتی توانمندسازی نیروی کار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۰
مسئله اصلی مقاله تبیین مؤلفه های الگوی توانمندسازی مقاومتی نیروی کار در چارچوب سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی است. در این راستا این مقاله ابتدا با بهره گیری از روش تحلیل مضمون، مؤلفه های محوری ناظر به هر بند از سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی و در ادامه با بررسی رویکردهای حاکم بر سیاست ها با روش ریشه شناسی و معناشناسی، مؤلفه های مفهومی ناظر به هر یک از رویکردهای هفت گانه ی سیاست های کلی را استخراج نموده و درنهایت با ضرب مفهومی رویکردهای سیاست های کلی در مؤلفه های محوری ناظر به هر بند، ماتریسی از نگاه به مؤلفه های اقتصاد مقاومتی با توجه به رویکردهای مذکور که نقش حاکم بر کلیه بندهای سیاست ها را دارند، ترسیم نموده است و در پایان، مؤلفه های الگوی توانمندسازی مقاومتی نیروی کار را با این چارچوب و با روش طوفان مغزی نخبگانی و مصاحبه تخصصی استخراج نموده است. یافته های اصلی مقاله حاکی از این امر است که: مؤلفه های توانمندسازی مقاومتی نیروی کار باید با توجه به چهارعنصر دانش و اطلاعات، انگیزه، ارتباطات و اعتماد و نیز مؤلفه های رویکردهای سیاست های کلی تدوین و اجرا شوند.
۶.

تبیین چگونگی شکل گیری نزدیک بینی سیاستی در نظام خط مشی گذاری ایران با تاکید بر خط مشی های حوزه جمعیت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آینده نگری جمعیت خـط مشی گـذاری روش داده بنیاد تحلیل خط مشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴۲ تعداد دانلود : ۴۴۹
یکی از سؤال های پیش روی خط مشی گذاران این است که چگونه می توان تعارض میان خط مشی ها را کاهش داد؟ ریشه های شکل گیری این تعارض ها چیست؟ در این تحقیق نشان داده شده است که مهم ترین ریشه این وضعیت بروز پدیده ای به نام نزدیک بینی سیاستی است. نزدیک بینی سیاستی به کاهش افق نگاه خط مشی گذار در دو ساحت زمان و مکان است. عدم توجه به بازه های زمانی بلندمدت در کنار نگاه بخشی و محدود از پیامدهای دچار شدن به این آسیب است. در این پژوهش، تلاش گردیده که با تعمیق نگاه در بررسی بیماری نزدیک بینی سیاستی، ابعاد این موضوع از منظر جامعه شناسی، سیاسی، اقتصادی، پویایی سیستم و روانشناسی نیز موردبررسی قرار گیرد. بر این اساس در ابتدا به تبیین نزدیک بینی سیاستی پرداخته شده و پس از استخراج چارچوب نظری نزدیک بینی مبتنی بر رویکردهای پنج گانه فوق، به منظور تبیین ریشه های شکل گیری آن با 13 نفر از صاحب نظران خط مشی گذاری و جمعیت مصاحبه شده و از طریق روش داده بنیاد مدل سیستمی نزدیک بینی سیاستی بر اساس روش اشتروس ارائه شده است. در انتها ضمن تبیین عوامل شکل دهنده نزدیک بینی بیان شده که تکرار این آسیب در حوزه جمعیت می تواند به دولت پرتکفل منجر شود که در آینده تمامی ابعاد چرخه خط مشی گذاری را تحت تأثیر قرار دهد

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۹۳