محمودرضا چراغعلی

هدف از اجرای این پژوهش شناسایی مؤلفه ها و ویژگی های خاص آموزش کارآفرینی زنان بر اساس استانداردهای سازمان بین المللی کار در ایران بود. روش پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ روش کیفی- تحلیل محتوا بود. جامعه آماری پژوهش، اساتید دانشگاهی، مدیران و کارشناسان خبره آموزشی با تجربیات کافی و موفق وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی بودند که تعداد 20 نفر از این جامعه آماری برای نمونه تحقیق انتخاب شدند. نمونه گیری در این پژوهش با روش گلوله برفی انجام شد و تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. از این رو، انجام مصاحبه با خبرگان پس از انجام 20 مصاحبه متوقف گردید. گردآوری داده های کیفی از طریق مصاحبه های عمیق با سوالات باز انجام گرفت. در بخش کیفی برای تعیین روایی، براساس هشت راهبرد کرسول  (2007) و برای بررسی پایایی، از روش توافق درون موضوعی دو کدگذار ( وال، 2007) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده های حاصل از مصاحبه ها با استفاده از کدگذاری با رویکرد باز و محوری صورت گرفت و به این منظور از نرم افزار MAXQDA 2018 استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد: آموزش کارآفرینی زنان بر اساس استانداردهای سازمان بین المللی کار شامل مؤلفه های "پیش نیازهای آموزش کارآفرینی زنان"، "الگوهای آموزش کارآفرینی زنان"، "ویژگی های آموزش کارآفرینی زنان"، "ویژگی های فردی زنان برای آموزش کارآفرینی"، "مولفه های فرهنگی" و "مولفه های قانونی" است.

هدف این پژوهش ارائه مدل توسعه کارآفرینی اکوتوریسم با رویکرد رفاه اجتماعی روستاهای هدف گردشگری است. این پژوهش از لحاظ هدف بنیادی، از نظر ماهیت اکتشافی و از نظر روش گردآوری داده ها کیفی و با روش داده بنیاد انجام شده است. با بهره گیری از مبانی نظری، پیشینه تحقیق و مصاحبه نیمه ساختاریافته با استفاده از روش تحلیل محتوا به استخراج مفاهیم پرداخته شد. تیم مشارکت کننده متشکل از خبرگان دانشگاهی هستند که با روش نمونه برداری هدفمند به شیوه گلوله برفی انتخاب شدند. فرآیند جمع آوری داده ها تا جایی ادامه پیدا کرد که محقق به مرز اشباع نظری در مصاحبه پانزدهم رسید و سپس با استفاده از روش داده بنیاد به کدگذاری مفاهیم استخراج شده در سه گام اصلی کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی پرداخته شد. در نهایت با استخراج، تلفیق و ترکیب مفاهیم و دسته بندی در مقوله های بزرگتر الگوی پارادایمی پژوهش ارائه گردید. مدل پارادایمی نشان داد عوامل فردی، عوامل بازاریابی، عوامل اقتصادی، عوامل فرهنگی، عوامل محیطی و عوامل حمایتی برای توسعه کارآفرینی اکوتوریسم با رویکرد رفاه اجتماعی روستاهای هدف گردشگری، شرایط علّی محسوب می شوند. عوامل نهادی، عوامل اجتماعی و عوامل عمومی به عنوان شرایط زمینه ای؛ متغیرهای مالی و نظام مدیریتی ازشرایط مداخله گر و راهبرد برنامه ریزی، راهبرد اقتصادی و فرصت های محیطی از راهبردهای توسعه کارآفرینی اکوتوریسم با رویکرد رفاه اجتماعی روستاهای هدف گردشگری هستند. شرایط زمینه ای، شرایط مداخله گر و راهبردها، پیامدهای مثبت شامل کارکرد اقتصادی، کارکرد اجتماعی، کارکرد ساختاری، کارکرد فرهنگی و پیامدهای منفی را در پی خواهند داشت.

امروزه یکی از موضوعات پنهانی که بر کاهش بهره وری، کارایی و اثربخشی سازمان ها تأثیر می گذارد بدون اینکه مدیران به آن توجه نمایند و از نظرها مغفول مانده پدیده «غیبت ذهنی» کارکنان است. غیبت ذهنی پدیده ای است که با توجه به حضور فیزیکی افراد در محل کار، ذهن در غیبت به سر می برد. پژوهش حاضر در پی تبیین مدل غیبت ذهنی با رویکرد داده بنیاد در شهرداری مشهد است. ابزار جمع آوری داده ها، مصاحبه های نیمه ساختاریافته بوده که از 25 نفر از مدیران و نخبگان آشنا به مباحث مدیریت منابع انسانی و روان شناسی مصاحبه انجام شد. تجزیه و تحلیل داده ها در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی و با استفاده از نرم افزار اطلس تی تحلیل و مدل کیفی پژوهش از دل الگوهای ذهنی و نظرات افراد استخراج شد. نتیجه این تحلیل نشان دهنده استخراج بالغ بر 250 کد اولیه از مصاحبه ها و نیز احصای 52 مقوله است که در قالب پارادایمی ارائه شده است. براساس این مدل شرایطی از قبیل: (مشکل مسکن، محله نامناسب، خانوادگی و شخصی، رفتاری، ناباروری، فرزند، حقوقی، مالی، عدم پرداخت به موقع حقوق، ندادن پاداش، کوچک شمردن کار، توهین و ملامت، فضای مجازی و تبعیض) به عنوان شرایط عِلی اثرگذار بر پدیده محوری (غیبت ذهنی) شناسایی شدند.

در دهه های اخیر، در کسب و کار بین الملل، کسب و کارهای کوچک و متوسط نقش مهمی ایفا می نمایند. اما عدم آشنایی کافی مدیران شرکت ها با شاخص های بین المللی شدن از جمله مهمترین عواملی است که موجب شده تا ایران نسبت به سایر کشورهای همسایه خود وضعیت غیرقابل قبولی را از نظر ارزشمندی فعالیت های شرکت های کوچک و متوسط گزارش نماید. برهمین اساس مطالعه حاضر به ارائه الگوی بین المللی شدن کسب وکارهای کوچک و متوسط صنعتی مورد حمایت صندوق کارآفرینی امید در سال 1398 با بهره گیری از روش تحقیق کمی با استفاده از روش معادلات ساختاری پرداخته است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل خبرگان، نخبگان، اساتید دانشگاه در حوزه کسب وکار، کارآفرینی و بین المللی شدن و کارشناسان فعال در حوزه کارآفرینی و همچنین مدیران کسب وکارهای کوچک و متوسط عضو صندوق کارآفرینی امید تشکیل می دهد؛ که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 65 نفر از آنها مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این مطالعه حاکی از آن است که متغیرهای ویژگی محصول، تنوع در محصول تاثیر مثبت و معنادار بر بین المللی شدن کسب و کارهای کوچک و متوسط دارند. این در حالی است که روابط بین المللی تاثیر منفی و معنادار بر بین المللی شدن کسب و کارهای کوچک و متوسط دارد. پیشنهاد می شود که مدیران کسب و کارهای کوچک و متوسط مورد حمایت صندوق کارآفرینی امید، سعی در بالا بردن و بهبود کیفیت، نوآوری و تنوع در محصولات خود نمایند که با افزایش اعتبار برند و مشتریان، قدرت آنها در بازارهای جهانی نیز افزایش می یابد.

هدف پژوهش طراحی و اعتباریابی الگوی فضای کسب وکارهای نوپای دیجیتال مبتنی بر تجارت بصری بود. روش تحقیق آمیخته اکتشافی است. جامعه آماری در بخش کیفی شامل خبرگان دانشگاهی و فعالان متخصص در حوزه کسب وکارهای نوپای دیجیتال بود. در بخش کیفی از نمونه گیری هدفمند به شیوه گلوله برفی و قضاوتی و در بخش کمی از شیوه نمونه گیری تصادفی ساده براساس فرمول حجم نمونه کوکران بطور تصادفی تعداد 110 نفر از مدیران شرکت های کسب و کار دیجیتال در استان گلستان برای آزمون مدل انتخاب شدند. ابزار تحقیق در بخش کیفی، مصاحبه با خبرگان و در بخش کمی، پرسشنامه بود. روایی در بخش کیفی از معیارهای تائیدپذیری، قابلیت اطمینان، انتقال پذیری، قابلیت اعتبار و در بخش کمی از روایی محتوایی و روایی سازه بهره گرفته شد. پایایی در بخش کیفی از دو روش بازآزمون و روش توافق درون موضوعی بین کدگذاران و در بخش کمی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده و مورد تأیید قرار گرفتند. در بخش کیفی مقوله های مشابه در یکدیگر ادغام و در نهایت 75 داده کلی حاصل شد. در مرحله بعد داده های کدگذاری شده در قالب کدگذاری محوری 32 مقوله و 14 مقوله انتخابی طبقه بندی شدند. مدل کیفی تدوین شده در قالب پرسشنامه مورد آزمون قرار گرفت. در بخش کمی با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی، مدل مورد بررسی قرار گرفته و برازش مدل تجربی تعیین گردید. به طور کلی نتایج مدل ساختاری نشان داد که مدل پیشنهادی از اعتبار کافی برخوردار است که با استفاده از نرم افزار pls مدل معادلات ساختاری تحلیل شد و برازش مدل های اندازه گیری، ساختاری وکلی مدل مورد تأیید قرارگرفت.

هدف از این پژوهش شناسایی مولفه های فضای کسب وکار با رویکرد تجارت بصری در کسب وکارهای نوپا می باشد. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی، از نظر ماهیت اکتشافی و از نظر روش گردآوری داده ها کیفی و با روش داده بنیاد انجام شده است. در مرحله اول با بهره گیری از مبانی نظری، پیشینه تحقیق و مصاحبه نیمه ساختاریافته به استخراج مفاهیم پرداخته شد. در مرحله مصاحبه، تیم مشارکت کننده متشکل از خبرگان دانشگاهی و مدیران کسب وکار می باشد که به روش نمونه گیری هدفمند و به شیوه گلوله برفی انتخاب شدند. فرآیند جمع آوری داده ها تا جایی ادامه پیدا کرد که محقق به مرز اشباع نظری در مصاحبه 17م رسید و مفاهیم مرتبط با پدیده موردنظر تکراری شده و مطلب جدیدی اضافه نشد. سپس با استفاده از روش داده بنیاد به کدگذاری مفاهیم استخراج شده پرداخته شد. پس از آن سپس اعتبارپذیری و اعتمادپذیری یافته های تحقیق مورد بررسی قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد عوامل فضای محیطی پویا، کیفیت احساس برانگیز، کیفیت کالبدی فضای کسب و کار و کیفیت بصری از عوامل علّی محسوب می شوند. پاسخ دهی محیطی و کیفیت ادراکی ذهنی از عوامل زمینه ای محسوب می شوند. سطح برانگیختگی بیش ازحد، نوع کسب وکار دیجیتال و سازوکارهای حاکم بر کسب وکار از عوامل مداخله گر محسوب می شوند. سرمایه گذاری جسورانه در تجارت بصری و استخدام طراح بصری از راهبردهای فضای کسب وکار با رویکرد تجارت بصری در کسب وکارهای نوپا محسوب می شوند. پیامد توسعه کسب وکار، ارتقای رضایتمندی مشتری و مدیریت بهینه کسب وکار خواهند بود. لذا پیشنهاد می گردد عناصر بصری را در فضای کسب وکار پیوند داده و از طریق نمادها در اذهان ایجاد خاطره بصری نمود.

کارآفرینی اکوتوریستم از جمله مهمترین فعالیت های اقتصادی است که در حال گسترش و استقبال عمومی در سطح جهانی می باشد. در مناطق روستایی اهمیت این موضوع بیشتر است چراکه به دلیل رکود بخش کشاورزی و مشکلات فراروی جوامع روستایی، راه حل جایگزین سیاست گذاران، توسعه کسب وکارهای روستایی است و بهره برداری از فرصت های اکوتوریسم می تواند به بازسازی اقتصاد روستایی و رفاه اجتماعی منجر شود. هدف از انجام این پژوهش طراحی مدل توسعه کارآفرینی اکوتوریسم با رویکرد رفاه اجتماعی روستاهای هدف گردشگری است که به روش آمیخته اکتشافی انجام شد. در مرحله اول با استفاده از مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته و نظرخواهی از خبرگان و مطلعین کلیدی، به استخراج مفاهیم پرداخته شد و با استفاده از روش نظریه برخاسته از داده ها در سه گام کدگذاری باز، محوری و انتخابی و بهره گیری از نرم افزار NVivo مدل مفهومی طراحی شد. در مرحله دوم روابط بین مولفه ها و ابعاد با استفاده از روش مدل یابی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار Smart-PLS بررسی و آزمون شد. جامعه آماری این بخش، مدیران، کارآفرینان و کارشناسان فعال در حوزه اکوتوریسم بود که تعداد نمونه آماری با استفاده از جدول کرجسی مورگان 248 نفر برآورد شد. نمونه گیری در این مرحله به روش تصادفی ساده صورت پذیرفت. نتایج نشان می دهد روابط علّی مثبت و معنی داری بین عوامل فردی، بازاریابی، اقتصادی، فرهنگی، محیطی و حمایتی با توسعه کارآفرینی اکوتوریسم وجود دارد. در انتها نیز پیشنهادهایی مبتنی بر نتایج پژوهش ارائه شد

د         در ایران توسعه و ترویج کارآفرینی یکی از نیازهای جدی جامعه بوده و شناسایی عوامل مؤثر بر توسعه کارآفرینی و نحوه تعامل آنها با یکدیگر از ضروریات می باشد. از طرفی اشتغال مردان ایرانی در سال های اخیر به دلایل مختلف حساسیت ویژه ای پیدا کرده است. در این مقاله روش تحقیق آمیخته، نوع تحقیق کاربردی و بنیادی، روش آماری توصیفی و استنباطی می باشد. به بررسی و تجزیه و تحلیل مشخصه های جمعیت شناختی خبرگان پرداخته می شود و سپس مؤلفه های زنجیره ارزش کارآفرینی و توسعه پایدار شهری در شهرهای استان گلستان شناسایی شده را با استفاده از نظر خبرگان (که 20 نفر از مردان برتر کارآفرین استان هستند) و به کمک روش دلفی فازی و انجام فازی زدایی غربال و مؤلفه های متغیرهای موردنظر انتخاب می گردد، همچنین روایی و پایایی پرسشنامه ها با استفاده از آلفای کرونباخ مورد بررسی و نرمال بودن توزیع مؤلفه ها و نمونه ی آماری توسط آزمون کلوموگرونوف اسمیرنوف و آزمون t ادستودنت انجام می شود. در بخش اول تحقیق با استفاده از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و با بهره گیری از نرم افزار Expertchoice به اولویت بندی و رتبه بندی ابعاد و مؤلفه های زنجیره ارزش کارآفرینی (توسط 198 نفر ازمردان کارآفرین استان) پرداخته می شود. در بخش دوم برای سنجش روابط بین توسعه کارآفرینی بر اساس زنجیره ارزش کارآفرینی و توسعه پایدار شهری از تحقیق همبستگی و معادلات ساختاری و روش آزمون تحلیل عاملی با استفاده از نرم افزار Smart pls2 استفاده شده که این ارتباط معنی دار است. پس سیاست گذاری زنجیره ارزش کار افرینی سبب توسعه پایدار شهری می گردد.

جو اخلاقی بسیار بااهمیت است، چراکه تثبیت کننده رفتارهای صحیح اینگونه رفتارها با تأثیرگذاری بر رابطه بین رهبران پدرسالارانه و کارکنان در مقایسه با سایر رویکردهای رهبری، منجر به ارتباط بهتر بین کارکنان با رهبران می شود؛ بنابراین چنین روابطی مبتنی بر اخلاق می تواند به ایجاد یک جو اخلاقی در سازمان های آموزشی کمک کند. از اینرو، هدف از این پژوهش بررسی تأثیر رهبری پدرسالارانه بر جو اخلاقی با میانجی گری تفویض اختیار و هویت سازمانی است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش همبستگی مبتنی بر مدل معادلات ساختاری می باشد. جامعه آماری متشکل از کارکنان ادارات کل آموزش و پرورش استان های شمالی کشور (استان گلستان، مازندران و گیلان) به تعداد 3301 نفر می باشد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و مدل یابی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزارهای SPSS و Smart-PLS استفاده شد. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که روابط مستقیم بین متغیرها معنادار است. همچنین، نقش میانجی تفویض اختیار و هویت سازمانی در بین رهبری پدرسالارانه بر جو اخلاقی تأیید گردید. می توان گفت که رهبری پدرسالارانه در کنار تفویض اختیار و هویت سازمانی نقش سازنده در جو اخلاقی خواهند داشت.

هدف پژوهش طراحی الگوی سلامت نظام اداری با تأکید بر شایسته سالاری در ناجا است. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی- پیمایشی است. در این پژوهش، گروه تصمیم شامل 28 نفر از استادان دانشگاه و فرماندهان و معاونان فرماندهی انتظامی استان گلستان هستند که به روش قضاوتی و گلوله برفی انتخاب شدند. برای شناسایی و غربالگری عوامل از مصاحبه نیمه باز و روش دلفی استفاده شد که نتایج نشان داد 44 مؤلفه در قالب هشت بعد قرار دارد. روایی به صورت روایی محتوایی و پایایی با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شده است. برای سطح بندی ابعاد از الگوسازی ساختاری- تفسیری و برای خوشه بندی از تحلیل MICMAC استفاده شد که نتایج نشان داد ابعاد "ذهنی، ارتباطی، تخصصی و محیطی" در سطح اول، ابعاد "شخصیتی، میان فردی و سازمانی" در سطح دوم و بعد "ارزشی" در سطح سوم و بعد "ارزشی" در خوشه مستقل و ابعاد "ذهنی و ارتباطی" در خوشه وابسته و ابعاد "شخصیتی، تخصصی، میان فردی، محیطی و سازمانی" در خوشه پیوندی قرار دارد. در نهایت مشخص شد، مهمترین بعد سلامت نظام اداری با تأکید بر شایسته سالاری در سطح سوم یعنی "عوامل ارزشی شامل مؤلفه های وجدان کاری، قانونگرایی، مدیریت بر خود، کمال جویی و تعهد به تعالی" است. توجه بر این بعد با عنایت به خروجی الگوی ساختاری نشان از اثرگذاری این بعد در حوزه سلامت نظام اداری با تأکید بر شایسته سالاری در ناجا دارد.

پژوهش حاضر با هدف رابطه بین احساسات اخلاقی و رفتار شهروندی سبز با توجه به نقش تعهد زیست محیطی کارکنان و باورهای حمایتی مدیران انجام گرفت. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی- همبستگی مبتنی بر مدل معادلات ساختاری می باشد. جامعه آماری پژوهش شامل کارکنان شرکت های فعال شهرک های صنعتی استان گلستان به تعداد 10500 نفر می باشد. حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان 371 نفر و براساس نمونه گیری تصادفی ساده برآورد و انتخاب شدند. گردآوری داده ها به وسیله پرسشنامه های استاندارد انجام گرفت. روایی صوری و محتوایی با تأیید خبرگان دانشگاهی و پایایی بالای 0.70 از طریق آزمون آلفای کرونباخ انجام شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و مدل یابی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزارهای SPSS نسخه 25 و Smart-PLS نسخه 2/3 استفاده شد. نتایج تحلیل مسیر نشان داد بین احساسات اخلاقی با تعهد زیست محیطی کارکنان و رفتار شهروندی سبز رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد. بین تعهد زیست محیطی کارکنان و رفتار شهروندی سبز رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد. همچنین ضریب تعدیلی در سطح معنی داری کمتر از 5 درصد نشان دهنده آن است باورهای حمایتی مدیران رابطه بین تعهد زیست محیطی کارکنان و رفتار شهروندی سبز را تعدیل می کند. به نظر می رسد که ارتباط احساسات اخلاقی و میزان تأثیرگذارى آن بر رفتار شهروندی سبز حائز اهمیت است و ارتباط معناداری بین آنها برقرار است و نتایج این پژوهش به بهبود ادراک از عامل هایی که درگیری کارکنان در رفتارهای شهروندی سبز را ایجاد می کنند، کمک خواهد کرد.

مسئله اقتصاد سبز، یکی از چالش های نوین کارآفرینان و صاحبان کسب وکارها می باشد که ریشه های آن در مفهوم توسعه پایدار نهفته است. توجه به ابعاد زیست محیطی در کنار ابعاد اقتصادی، مفهوم کارآفرینی پایدار را بسط داده و بر این اساس، تولید محصولات و خدمات پایدار با تکیه بر نوآوری های زیست محیطی، سرلوحه نظام های پیشرفته می باشد. هدف از انجام این پژوهش، شناسایی موانع توسعه کارآفرینی سبز در فرآیند فرآوری محصولات صنعت سنگ ایران می باشد. پژوهش حاضر از نوع پژوهش های توصیفی-پیمایشی بود که با استفاده از روش آمیخته اکتشافی طی دو فاز کیفی و کمی انجام شد. در فاز کیفی، با بهره مندی از مطالعات کتابخانه ای و مصاحبه با خبرگان، تعداد 28 مانع شناسایی و در قالب هفت دسته اصلی، دسته-بندی شدند. در بخش کمّی پژوهش نمونه آماری شامل 180 نفر از کارشناسان و کارآفرینان در صنعت سنگ ایران بودند و با استفاده از پرسشنامه، و بهره-مندی از روش تحلیل عاملی و تحلیل واریانس، عوامل اصلی و متغیرهای وابسته به هر عامل تحلیل شدند. نتایج نشان داد موانع آموزشی 21.261 درصد از کل واریانس متغیرها را به خود اختصاص داده و بیشترین تاثیر و اهمیت را در توسعه کارآفرینی سبز در فرآوری محصولات صنعت سنگ ایران دارد. پس از آن، موانع حمایتی و تشویقی، با 12.052، موانع فناورانه با 11.615 و موانع زیرساختی با 9.822، موانع قانونی با 4.023، موانع ترویجی و تبلیغی با 3.712 و موانع مدیریتی با 3.684 درصد از کل واریانس متغیرها، در رتبه های بعدی قرار گرفتند. در انتهای پژوهش پیشنهادهایی با توجه به نتایج تحقیق ارائه شد.

هدف پژوهش حاضر کاربست تکنیک خوشه بندی به منظور واکاوی وضعیت مدیریت دانش در دانشگاه گلستان بوده است، لذا این پژوهش کاربردی بوده، از حیث هدف توصیفی-پیمایشی است. در این پژوهش محققان نگاهی کل نگر و سیستمی به مقوله مدیریت دانش داشته و پیاده سازی مدیریت دانش را منوط به برخورداری یا نیاز یک گروه خاص ندانسته اند. اعضای نمونه ی آماری، 281 نفر از مدیران، اعضای هیات علمی و یاوران علمی دانشگاه گلستان بودند که از طریق روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند و از طریق پرسشنامه مدیریت عمومی نیومن و کنراد که پایایی و روایی آن به ترتیب با استفاده از آلفای کرونباخ و تحلیل عاملی تاییدی تایید شده بود مورد سنجش قرار گرفتند. در گام اول بر حسب ابعاد چهارگانه چرخه مدیریت دانش وضع موجود مدیریت دانش در دانشگاه گلستان در سه سطح مدیران، اعضای هیات علمی و یاوران علمی با استفاده از تحلیل خوشه ای غیر سلسله مراتبی و نرم افزار رپیدماینر مورد تحلیل قرار گرفت و تعداد خوشه های بهینه بر حسب شاخص دیویس-بولدین به دست آمد، در گام دوم اعضای نمونه آماری قرار گرفته در هر خوشه بر اساس ویژگی های جمعیت شناختی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد در هر دو خوشه وضعیت چهار بعد مدیریت دانش در سطح اطمینان 95/0 در پایین تر از عدد 3 قرار داشته و تحلیل ویژگی های جمعیت شناختی خوشه ها با آزمون کای دو در سطح اطمینان 95/0 نشان داد که نتایج به دست آمده با قالب های ذهنی از پیش شکل گرفته تفاوت معناداری دارد. نتایج پژوهش بر پیاده سازی مدیریت دانش در دانشگاه گلستان تاکید دارد.