فرشته قربان پور

هدف پژوهش طراحی و اعتباریابی الگوی فضای کسب وکارهای نوپای دیجیتال مبتنی بر تجارت بصری بود. روش تحقیق آمیخته اکتشافی است. جامعه آماری در بخش کیفی شامل خبرگان دانشگاهی و فعالان متخصص در حوزه کسب وکارهای نوپای دیجیتال بود. در بخش کیفی از نمونه گیری هدفمند به شیوه گلوله برفی و قضاوتی و در بخش کمی از شیوه نمونه گیری تصادفی ساده براساس فرمول حجم نمونه کوکران بطور تصادفی تعداد 110 نفر از مدیران شرکت های کسب و کار دیجیتال در استان گلستان برای آزمون مدل انتخاب شدند. ابزار تحقیق در بخش کیفی، مصاحبه با خبرگان و در بخش کمی، پرسشنامه بود. روایی در بخش کیفی از معیارهای تائیدپذیری، قابلیت اطمینان، انتقال پذیری، قابلیت اعتبار و در بخش کمی از روایی محتوایی و روایی سازه بهره گرفته شد. پایایی در بخش کیفی از دو روش بازآزمون و روش توافق درون موضوعی بین کدگذاران و در بخش کمی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده و مورد تأیید قرار گرفتند. در بخش کیفی مقوله های مشابه در یکدیگر ادغام و در نهایت 75 داده کلی حاصل شد. در مرحله بعد داده های کدگذاری شده در قالب کدگذاری محوری 32 مقوله و 14 مقوله انتخابی طبقه بندی شدند. مدل کیفی تدوین شده در قالب پرسشنامه مورد آزمون قرار گرفت. در بخش کمی با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی، مدل مورد بررسی قرار گرفته و برازش مدل تجربی تعیین گردید. به طور کلی نتایج مدل ساختاری نشان داد که مدل پیشنهادی از اعتبار کافی برخوردار است که با استفاده از نرم افزار pls مدل معادلات ساختاری تحلیل شد و برازش مدل های اندازه گیری، ساختاری وکلی مدل مورد تأیید قرارگرفت.

هدف از این پژوهش شناسایی مولفه های فضای کسب وکار با رویکرد تجارت بصری در کسب وکارهای نوپا می باشد. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی، از نظر ماهیت اکتشافی و از نظر روش گردآوری داده ها کیفی و با روش داده بنیاد انجام شده است. در مرحله اول با بهره گیری از مبانی نظری، پیشینه تحقیق و مصاحبه نیمه ساختاریافته به استخراج مفاهیم پرداخته شد. در مرحله مصاحبه، تیم مشارکت کننده متشکل از خبرگان دانشگاهی و مدیران کسب وکار می باشد که به روش نمونه گیری هدفمند و به شیوه گلوله برفی انتخاب شدند. فرآیند جمع آوری داده ها تا جایی ادامه پیدا کرد که محقق به مرز اشباع نظری در مصاحبه 17م رسید و مفاهیم مرتبط با پدیده موردنظر تکراری شده و مطلب جدیدی اضافه نشد. سپس با استفاده از روش داده بنیاد به کدگذاری مفاهیم استخراج شده پرداخته شد. پس از آن سپس اعتبارپذیری و اعتمادپذیری یافته های تحقیق مورد بررسی قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد عوامل فضای محیطی پویا، کیفیت احساس برانگیز، کیفیت کالبدی فضای کسب و کار و کیفیت بصری از عوامل علّی محسوب می شوند. پاسخ دهی محیطی و کیفیت ادراکی ذهنی از عوامل زمینه ای محسوب می شوند. سطح برانگیختگی بیش ازحد، نوع کسب وکار دیجیتال و سازوکارهای حاکم بر کسب وکار از عوامل مداخله گر محسوب می شوند. سرمایه گذاری جسورانه در تجارت بصری و استخدام طراح بصری از راهبردهای فضای کسب وکار با رویکرد تجارت بصری در کسب وکارهای نوپا محسوب می شوند. پیامد توسعه کسب وکار، ارتقای رضایتمندی مشتری و مدیریت بهینه کسب وکار خواهند بود. لذا پیشنهاد می گردد عناصر بصری را در فضای کسب وکار پیوند داده و از طریق نمادها در اذهان ایجاد خاطره بصری نمود.