صادق صالحی

صادق صالحی

مدرک تحصیلی: دانشیار، گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران، مازندران، ایران.
پست الکترونیکی: s.salehi@umz.ac.ir

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۱ تا ۸۰ مورد از کل ۱۰۶ مورد.
۶۱.

تحلیل رفتارهای محیط زیستی روستائیان بر اساس نظریه انگیزه حفاظت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روستایی دوره یازدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۴۴) 662 - 673

کلید واژه ها: رفتار محیط زیستی خودکارآمدی شدت خطر درک شده پیمایش استان مازندران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۹ تعداد دانلود : ۴۴۶
هدف از انجام این تحقیق بررسی میزان مسئولانه بودن روستاییان نسبت به رفتارهای محیط زیستی و شناسایی عوامل اجتماعی مؤثر بر آن بود. برای تبیین این مسئله از چهارچوب نظری انگیزه حفاظت استفاده شد. از نظر روش شناسی، از روش پیمایش و پرسشنامه برای گردآوری داده ها استفاده شد. جامعه آماری تحقیق حاضر را روستائیان استان مازندران تشکیل دادند که با استفاده از نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای 536 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. از ضریب آلفا کرونباخ برای ارزیابی پایایی و اعتبار صوری و اعتبار سازه برای سنجش روایی استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد که رفتارهای مسئولانه محیط زیستی روستائیان در سطح متوسط است. افراد موردبررسی از نظر این رفتارهای مسئولانه برحسب سن، جنس و تأهل، مدت اقامت در روستا، تحصیلات و اشتغال، تفاوتی با هم نداشتند. همچنین، نتایج تحقیق نشان داد که خودکارآمدی و شدت خطر درک شده، بیشترین تأثیر را روی رفتار مسئولانه محیط زیستی داشتند. با توجه به چهارچوب نظری تحقیق- انگیزه حفاظت- می توان نتیجه گرفت که عناصر ارزیابی مقابله (خودکارآمدی) بیش از عناصر ارزیابی  تهدید (شدت خطر درک شده) روی رفتار مسئولانه محیط زیستی تأثیر داشتند.
۶۲.

رسانه، فرهنگ و رفتار های محیط زیستی (مطالعه موردی: شهروندان سنندج)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی فرهنگ و هنر دوره اول زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱ 71 - 48

کلید واژه ها: مصرف رسانه ای فرهنگ محیط زیستی رفتار محیط زیستی پیمایش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۲ تعداد دانلود : ۲۶۲
رسانه ها در دنیای امروز نقش بی بدیلی در شکل دهی و هدایت افکار عمومی و جریان سازی رویدهای محیط زیستی دارند. درک عمومی از مسائل محیط زیستی وابسته به میزان توجه رسانه های جمعی و میزان تاثیرپذیری مخاطبان است. هدف مقاله حاضر بررسی تاثیر مصرف رسانه ای بر رفتارهای محیط زیست است. پرسش اصلی مقاله این است که "آیا مصرف رسانه ای می تواند تغییری در فرهنگ محیط زیستی (نگرش، ارزش، دغدغه، آگاهی) و رفتار محیط زیستی ایجاد کند؟". برای پاسخگویی به این سوال، ابتدا نظریه های مرتبط، مطرح و سپس "نظریه کاشت" در جامعه شناسی ارتباطات، به عنوان چارچوب نظری انتخاب گردید. روش تحقیق در این مطالعه پیمایش و جامعه آماری آن شهروندان شهر سنندج در سال 1398 است. حجم نمونه برابر با 437 نفر بوده و نمونه های مورد مطالعه با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب گردیدند. داده های تحقیق با استفاده از پرسشنامه و با روائی و پایایی مطلوب جمع آوری شد. نتایج تحقیق نشان می دهد که میزان مصرف رسانه ای بر نگرش، ارزش و رفتار محیط زیستی تاثیر دارد. با این اوصاف، مصرف رسانه ای بر دغدغه ها و آگاهی محیط زیستی تاثیری ندارد. به نظر می رسد صدا و سیما با کمبود کارشناسان و متخصصانی روبرو است که بتوانند مشکلات محیط زیستی را به "گونه ای دیگر" عرضه کنند. به عبارت دیگر، به نظر می رسد برنامه ها نوعا، به صورت مستقیم و خام به مسائل محیط زیستی می پردازند و کمتر به جنبه های اجتماعی و فرهنگی آن می پردازند. این مشکل در جامعه شناسی محیط زیست تحت عنوان "حادثه_ محوری" شناسایی شده است.
۶۳.

تحلیل رابطه بین ارزش های زیست محیطی و نگرش نوین زیست محیطی (مطالعه موردی: ارومیه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال دهم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۳۷ 153 - 170

کلید واژه ها: اسکناس نویسی ساخت محدود فرصت های سیاسی اختلال رابطه ای رسانه شدگی پول نظریه ی زمینه ای کرمانشاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۴ تعداد دانلود : ۲۵۴
مقاله ی حاضر رابطه ی بین ارزش ها و نگرش های زیست محیطی را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار داده است. برای بررسی تجربی رابطه ی میان دو متغیر، از روش پیمایش استفاده شده است. با توجه به ادبیات موضوع، متغیر ارزش زیست محیطی بر پایه ی مقیاس کایزر و همکاران و متغیر نگرش نوین زیست محیطی بر پایه ی مقیاس پارادایم جدید دانلپ و وان لایر مورد سنجش قرار گرفته اند. محدوده ی جغرافیایی تحقیق حاضر را شهر ارومیه تشکیل می دهد که با توجه به گستره ی جغرافیایی، از روش نمونه گیری خوشه ای برای انتخاب نمونه ها استفاده گردید. داده های تحقیق با استفاده از پرسش نامه و از 383 نفر از ساکنان شهری جمع آوری شدند. نتایج تحقیق نشان داد اول اینکه سطح ارزش زیست محیطی و نیز سطح نگرش زیست محیطی در بین افراد مورد بررسی بالاست، دوم اینکه رابطه ی مثبت و معناداری بین ارزش زیست محیطی افراد و نگرش نوین زیست محیطی آن ها وجود دارد. در ادامه ی مقاله، دلایل احتمالی بروز این نتیجه مورد بحث قرار گرفته است.
۶۴.

شناسایی عوامل جامعه شناختی مؤثر بر مصرف انرژی خانگی (مروری سیستماتیک بر مطالعات حوزه انرژی در ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره یازدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۴۲) 305 - 345

کلید واژه ها: انرژی رفتار سبک زندگی مصرف مرور سیستماتیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۱ تعداد دانلود : ۱۵۱
امروزه مسئله انرژی و مصرف آن از مسائل مهم جهان از جمله ایران (به ویژه مصرف در بخش خانگی) است. این پژوهش به منظور شناخت عوامل مؤثر بر مصرف انرژی خانگی و تعیین چشم اندازهای پژوهشی آتی در این حوزه صورت گرفته است. در راستای شناخت مصرف و رفتار مصرفی در بخش خانگی، مطالعات متعددی انجام شده، ولی زوایای دید هر پژوهش، متکی به عناصر خاصی بوده است. رویکرد مرور سیستماتیک می تواند با بررسی و تحلیل یافته های تحقیقات، آنچه در پژوهش های مختلف گزارش شده است، در قالب جدید تحلیل و ارائه کند؛ در این تحقیق با استفاده از مرور سیستماتیک، از طریق خوانش 176 مقاله و غربالگری آن ها و درنهایت انتخاب 40 مقاله علمی، سعی شده عوامل مؤثر بر مصرف انرژی خانگی مطرح شود. یافته ها از طریق به کارگیری روش کدگذاری (باز، محوری و گزینشی) و مقوله بندی فرعی و اصلی آن ها حاصل شده است. برای اعتبار از راهبرد های اعتبارپذیری، تاییدپذیری و اطمینان پذیری استفاده شده است. از میان داده های بررسی شده، سه سطح کلان (حاکمیت)، میانه (اجتماع) و خرد (خانواده) حاصل شده و روابط مستقیم و غیرمستقیم در هر سطح، در قالب مدل علی تدوین شده است. نتایج نشان می دهد در سطح حاکمیت (نظام آموزشی و رسانه، سیاست های انرژی و قانون گذاری، مدیریت اجرایی دولت و نهادهای مرتبط با انرژی، مدیریت تولید، توزیع و مصرف انرژی، توسعه فناوری، و استاندارد شهرسازی و معماری)، در سطح اجتماع (عوامل اجتماعی و فرهنگی، آگاهی عمومی و عوامل میان فردی) و در سطح خانوار (ویژگی های جمعیت شناختی خانوار، سبک زندگی و پایگاه اجتماعی-اقتصادی) بر مصرف انرژی خانگی تأثیرگذار هستند. نتایج این پژوهش می تواند راهنما و هدایت کننده پژوهش های آتی در حوزه انرژی، برای گسترش تحقیقات بین رشته ای (با ورود عوامل جامعه شناختی) باشد.
۶۵.

بررسی زمینه ها و عوامل ایجاد شکاکیت در نقش انرژی های تجدیدناپذیر در تولید یک مخاطره جهانی (مورد مطالعه: تغییرات جهانی آب و هوا)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره دهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۳۷) 117 - 143

کلید واژه ها: انرژی تغییر آب و هوا شکاکیت محیط زیستی مخاطره مطالعات اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۱ تعداد دانلود : ۲۸۳
افزایش انباشت گازهای گلخانه ای در فضای ناشی از فعالیت های انسانی، سطح گرمایش کره زمین و سیستم جوی آن را تشدید کرده است. یکی از سازوکارهای مؤثر و تضمین کننده تداوم کنش های پایدار برای مقابله با تغییرات جهانی آب و هوا، ایجاد عادت های نوین مصرف انرژی است. در این راستا، از جمله اهداف عمده مداخلات سیاستی، ایجاد کنش های پایدار در مطلوب سازی مصرف انرژی به ویژه سوخت های فسیلی برای کاهش تولید گازهای گلخانه ای برای مقابله با تغییرات جهانی آب و هواست. به این منظور برخورداری عموم از منابع اطلاعاتی مطمئن، الزامی است. مسئله ای که در بررسی واکنش های انسانی به تغییر آب و هوا وجود دارد، انکار یا شکاکیتی است که گروهی از مخالفان سیاست های مقابله با آن با استفاده از منابع اطلاعاتی منحرف کننده ترویج می کنند. این پژوهش به بررسی مسئله انکار تغییرات جهانی آب و هوا پرداخته است و جزء مطالعات اسنادی محسوب می شود. چارچوب نظری این مطالعه، رویکرد ارزیابی اجتماعی مخاطره پالمند (1992) است. یافته ها نشان می دهد تولیدکنندگان مخاطره، اقدامات مختلفی را برای حفظ منافع خود و تصویب قوانین و مقررات بازدارنده انجام می دهند؛ مانند تأسیس مراکز تحقیقاتی تولید کننده دانش نقض کننده اعتبار اسناد درباره پیامدهای منفی تغییر آب و هوا، استخدام کارشناسان و متخصصان، تشکیل اتاق های فکر، برخورداری از لابی های سیاسی، فرهنگی و استفاده از رسانه ها. همچنین، به نحوه تدوین و طرح یک ادعای محیط زیستی افشاکننده علیه تولیدکنندگان مخاطره اشاره شده است.
۶۶.

تأثیر ابعاد ارزش وی ژه برند از دیدگاه مصرف کننده درصنعت هتلداری (مطالعه موردی : هتل های 5 ستاره شهر تهران)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۳ تابستان ۱۳۹۹ شماره ۹ 287 - 298

کلید واژه ها: ارزش ویژه برند کیفیت ادراک شده وفاداری به برند صنعت هتلداری تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۷ تعداد دانلود : ۴۷۰
مقوله برند سازی و مدیریت برند امروزه طرفداران متعددی در دنیای بازاریابی دارد. ساخت یک برند قدرتمند در بازار، هدف بسیاری از سازمان هاست. تحقیق حاضر با هدف تأثیر ابعاد ارزش ویژه برند از دیدگاه مصرف کننده در صنعت هتلداری درهتل های پنج ستاره شهر تهران در تابستان1397صورت پذیرفته است.داده های مورد نیاز برای این تحقیق با روش نمونه گیری غیر تصادفی در دسترس از میهمانان هتل های 5 ستاره شهر تهران و با ابزار پرسشنامه جمع آوری شده است.تحقیق حاضر، از نظر هدف، کاربردی و براساس روش گردآوری داده ها، توصیفی و از نوع پیمایشی است. همچنین از روش معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار Smart pls به منظور تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شده است. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که متغیر وفاداری به برند بیشترین تأثیر را بر ارزش ویژه برند داشته و سپس به ترتیب متغیر های تداعی برند، کیفیت ادراک شده و آگاهی از برند بر ارزش ویژه برند تأثیرگذار بوده اند.
۶۷.

سازگاری روستاییان با تغییرات اقلیمی و ارتباط آن با عوامل اجتماعی (مطالعه موردی: روستاییان شهرستان بابلسر - استان مازندران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی مسائل اجتماعی ایران سال دهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۳۲) 47 - 70

کلید واژه ها: تغییرات اقلیمی سازگاری اعتماد نهادی فشار هنجاری مازندران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۱ تعداد دانلود : ۱۳۰
هدف اصلی این پژوهش، سنجش سطح سازگاری روستاییان با تغییرات اقلیمی و رابطه آن با عوامل اجتماعی بود. جامعه آماری این پژوهش، 2877 نفر از روستاییان شهرستان بابلسر بودند که با استفاده از فرمول کوکران و نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای، 224 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسش نامه محقق ساخته بود. میزان پایایی پرسش های پرسش نامه (براساس آزمون کرونباخ)، بیشتر از 60 درصد گزارش شد و اعتبار صوری پرسش نامه را نیز متخصصان علوم کشاورزی در دانشگاه علوم کشاورزی و متخصصان علوم اجتماعی در دانشگاه مازندران تأیید کردند. نتایج تحلیل همبستگی پیرسون نشان داد مساحت زمین زراعی (20/0)، آگاهی از منابع اطلاعاتی (18/0)، اعتماد نهادی (17/0) و فشار هنجاری کارشناسان کشاورزی و نظرات افراد روستا (16/0) با سازگاری روستاییان با پیامدهای تغییرات اقلیمی، همبستگی مثبت و ضعیف داشت. علاوه بر این، نتایج نشان داد بین فشار هنجاری شورای روستا، سن و درآمد با سازگاری روستاییان با پیامدهای تغییرات اقلیمی، رابطه معنی دار وجود نداشت. در بخش پایانی و براساس یافته های پژوهش پیشنهاد شد با افزایش دانش و مهارت های کشاورزان درباره تغییرات اقلیمی و آشناسازی آنها با راهبردهای سازگاری و برآوردهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی پیامدهای تغییرات اقلیمی، میزان سازگاری روستاییان با آثار زیان بار تغییرات اقلیمی بهبود یابد.
۶۸.

تحلیل اجتماعی مصرف انرژی خانگی در مناطق روستایی: مطالعه موردی روستاهای ساری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: انرژی ایران دوره بیست و سوم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۷۴) 93-118

کلید واژه ها: مصرف انرژی خانگی نظریه تری اندیس مناطق روستایی ساری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۷ تعداد دانلود : ۲۷۸
امروزه، نحوه مصرف انرژی خانگی یکی از مهم ترین چالش های اساسی جوامع مدرن است که ضرورت استفاده بهینه از انرژی را مطرح می کند. هدف تحقیق حاضر بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر مصرف انرژی خانگی در روستاهای شهرستان ساری در استان مازندران می باشد. روش انجام این تحقیق پیمایش بوده و داده ها با استفاده از پرسشنامه جمع آوری شد. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه ی ساکنین روستاهای شهرستان ساری در سال 1399 بوده و با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای، حجم نمونه با اساس فرمول نمونه گیری کوکران، تعداد400 نفر برآورده شده است. جهت پردازش داده ها از نرم افزار Spss 22 استفاده شده و آماره های توصیفی و استنباطی برای توصیف و تحلیل مورد استفاده قرار گرفتند.در این تحقیق از نظریه ی رفتار بین شخصی تریاندیس استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان دادکه مصرف انرژی خانگی رابطه معنادار و مستقیم با متغیرهای زیر دارد: باور های محیط زیستی، ارزیابی فرد، هنجارهای رسمی، هنجارهای غیر رسمی، مسؤولیت پذیری محیط زیستی، تصور فرد، احساس فرد، عادت به رفتارهای حمایتی و شرایط محیطی. همچنین نتایج تحقیق نشان داد که متغیر عادت به رفتارهای حمایتی یکی از مهمترین و تأثیرگذارترین متغیر بر مصرف انرژی خانگی بوده که بیشترین تأثیر مستقیم 371/0 و تأثیر کل 586/0در تحلیل مسیر داشته است.
۶۹.

آموزش و پرورش و محیط زیست (نگرش، آگاهی و رفتارهای زیست محیطی دانش آموزان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم تربیتی سال ۲۰ پاییز و زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲ 171 - 190

کلید واژه ها: رفتارهای زیست محیطی آگاهی زیست محیطی نگرش زیست –محور نگرش تکنو-محور دانش آموزان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۰ تعداد دانلود : ۱۳۳
با افزایش مسایل و مشکلات زیست محیطی، نیاز به تغییر نگرش و رفتار افراد در بین گروه های مختلف اجتماعی به خصوص دانش آموزان اجتناب ناپذیر می باشد. در این مطالعه، میزان آگاهی، نگرش و رفتار زیست محیطی دانش آموزان دوره متوسطه و عوامل مؤثر بر آن مورد بررسی قرار گرفت. برای انجام تحقیق حاضر از روش پیمایش استفاده شده است. نمونه آماری شامل 386 نفر از دانش آموزان دوره متوسطه شهر سنندج (استان کردستان) در سال 1391 می باشد که به روش خوشه ای چند مرحله ای، نمونه گیری شده اند. جمع آوری اطلاعات با استفاده از پرسشنامه صورت گرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد که نزدیک به 68 درصد از دانش آموزان دارای رفتارهای مسئولانه نسبت به محیط زیست بوده اند. علاوه بر این، یافته ها حاکی از بالا بودن آگاهی زیست محیطی دانش آموزان مورد مطالعه است. نزدیک به 55 درصد از دانش آموزان دارای نگرش زیست- محور هستند و مابقی دارای نگرش تکنو- محور هستند. نگرش زیست -محور بیش ترین تأثیر را بر رفتارهای زیست محیطی دارد و پیش بینی کننده قوی برای رفتارهای زیست محیطی است. علاوه بر این، نتایج تحقیق نشان می دهد که بین آگاهی و رفتار زیست محیطی رابطه ای ضعیفی وجود دارد. در خاتمه، دلایل احتمالی رابطه ضعیف بین آگاهی و رفتارهای زیست محیطی تبیین شده است.  
۷۰.

بررسی جامعه شناختی فرهنگ انرژی در بین کنشگران ساخت مسکن و ساختمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی فرهنگ و هنر دوره چهارم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ 79 - 101

کلید واژه ها: هنجارهای شناختی فرهنگ مادی رویه های انرژی فرهنگ انرژی کنشگران ساخت وساز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۸ تعداد دانلود : ۱۵۶
امروزه مسئله ی هدررفت انرژی، یکی از مهم ترین چالش های محیط زیست می باشد. بر اساس پژوهش ها، مصرف انرژی خانگی در ایران نسبت به میانگین جهانی آن بالاتر است. بسیاری از پژوهش ها، صرفا به فرهنگ مصرف کنندگان در واحدهای مسکونی تمرکز کرده اند؛ درحالیکه در بسیاری از اوقات شرایط فیزیکی ساختمان منجر به هدر رفت انرژی می شود. شرایط فیزیکی ساختمان نیز قبل از سکونت توسط سازندگان، مهندسان و عوامل دیگر بوجود آمده است. بنابراین کنشگران در حوزه ی ساخت وساز موضعیت پژوهش جاری است. رویکرد این پژوهش کیفی و با راهبرد نظریه زمینه ای انجام پذیرفته است. مصاحبه ها به صورت نیمه ساختار یافته با کنشگران ساخت و ساز انجام شده است. با استفاده از نظریه زمینه ای تا جایی که به پژوهشگران به اشباع نظری برسند، مصاحبه ها انجام شد. بر همین اساس کد گذاری باز، محوری انجام گردید و سپس مقوله هسته از آن استخراج گردید. ابتدا بر اساس کدهای مربوطه، یافته ها در سه بخش هنجارهای شناختی، فرهنگ مادی و رویه ها بهمراه موانع و تسهیلگرهای آنان تقسیم بندی شدند. یافته های پژوهش نشان می دهد که سطح دانش و نگرش کنشگران، هنجارهای شناختی را تضعیف نموده است و این موضوع بخصوص در مناطق پایین شهر بیشتر به چشم می خورد. همچنین هزینه ها و مرسومات، بالاترین اثر را در نوع فرهنگ مادی کنشگران دارد. بیشترین تسهیلگری در فرهنگ انرژی ساخت وساز را رویه های انرژی و سپس فرهنگ مادی در قسمت های بالای شهر تهران دارد و نیز هنجارهای شناختی و فرهنگ مادی در پایین شهر، اثر کمتری بر فرهنگ انرژی ساخت وساز دارد.
۷۱.

جامعه محلی و توسعه گردشگری دریایی (نگرش جامعه میزبان نسبت به توسعه گردشگری دریایی در استان مازندران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جغرافیایی نواحی ساحلی سال دوم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۶) 103 - 127

کلید واژه ها: گردشگری جامعه محور نگرش جامعه محلی پذیرش اجتماعی گردشگری دریایی شهرهای ساحلی استان مازندران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۲ تعداد دانلود : ۱۵۲
گردشگری دریایی در سال های اخیر یکی از شاخه های پرطرفدار گردشگری در سطوح بین المللی محسوب می شود که بخش زیادی از اقتصاد گردشگری را به خود اختصاص داده است. موضوع اصلی این تحقیق نگرش جامعه محلی نسبت به توسعه گردشگری دریایی در استان مازندران است. در این تحقیق، با توجه به فضای مفهومی گردشگری دریایی، نگرش جامعه میزبان از سه بعد اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی نسبت به توسعه گردشگری دریایی مورد توجه قرار گرفت. به لحاظ روش شناسی، تحقیق در زمره تحقیقات پیمایشی است که با استفاده از ابزار پرسشنامه، اقدام به جمع آوری داده ها شده است. جامعه آماری کلیه ساکنان شهرهای ساحلی استان مازندران که 397 نفر از آنان به عنوان نمونه آماری تعیین و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده مورد مطالعه قرار گرفتند. اعتبار ابزار، اعتبار صوری و پایایی نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ (ظرفیت تحمل 0/752) مورد تأیید واقع شده است. یافته ها نشان داد میانگین نگرش جامعه محلی نسبت به توسعه گردشگری دریایی(از نمره 5)، در بعد اقتصادی 2/67، در بعد اجتماعی  2/34 و نهایتا، در بعد محیط زیستی به میزان 2/11 بوده است. نتایج حاصل از آزمون فرضیات نیز نشان داد که به طور کلی، نگرش جامعه محلی نسبت به توسعه گردشگری در حد پایین می باشد. با توجه به این که حمایت اجتماعی جامعه محلی از توسعه گردشگری دریایی، لازمه توسعه و موفقیت طرح های توسعه ای می باشد، پیشنهاد می شود که سیاست گذران و برنامه ریزان محلی، قبل از اقدام توسعه ای و اجرای برنامه های توسعه گردشگری، نسبت به جلب توجه مردم محلی و ایجاد نگرش نسبت به توسعه گردشگری دریایی اقدام نمایند .
۷۲.

تحلیل دلایل اجتماعی تخریب منابع آب روستایی (مورد مطالعه: مناطق روستایی مازندران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۴ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۱۱۹) 219 - 234

کلید واژه ها: تولید صنعتی فعالیت های کشاورزی منابع آبی مناطق روستایی نظریه چرخه تولید

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۵ تعداد دانلود : ۱۱۵
بیان مس ئ له و اهمیت موضوع: فعالیت های اقتصادی در مازندران همواره بر تولیدات کشاورزی متمرکز بوده است. کشاورزان از منابع آبی برای فعالیت های خود به ره برداری می کردند، اما نوع جدیدی از تولید در کنار این روش سنتی شکل گرفته است که مبتنی بر تولید برای کسب سود است. این نوع تولید و رقابت برای کسب سود بیشتر موجب تخلیه منابع آبی استان شده است. با توجه به اهمیت منابع آب در حیات جوامع و نیز اهمیت رشد کشاورزی در فرایند توسعه جوامع، در این تحقیق، با استفاده از نظریه چرخه تولید اشنایبرگ به بررسی س ؤ الات زیر پردا خته شده است : 1 . رشد تولیدات کشاورزی چه ت أ ثیری در منابع آبی گذاشته است؟ 2 . کارگران استان مازندران چه ت أ ثیری در منابع آبی گذاشته اند؟ 3 . دولت و نهادهای دولتی چه تأثیری در منابع آبی گذاشته اند؟ روش تحقیق: در این تحقیق از روش اسنادی برای بررسی نقش هریک از عوامل تولید در تخریب منابع آبی استان مازندران استفاده شده است. یافته ها: یافته ها نشان دهنده رشد سرمایه گذاری در زمینه های به کارگیری ماشین آلات کشاورزی، کود، سموم ، و سطوح زیر کشت محصولات آبی بوده است که باعث افزایش تولیدات زراعی آب بر از 1374501 تن به 2019620 تن شده است. هم زمان، میزان مصرف آبخوان های استان از 791 میلیون متر مکعب به 1397 میلیون متر مکعب طی سال های 1389 تا 1398 رسیده است. نتایج : نتایج تحقیق حاضر بیانگر آن است که نظریه چرخه تولید تببین جامعه شناختی مناسبی برای علل تخریب منابع آبی استان مازندران ارا ئ ه می دهد.
۷۳.

سازمان های مردم نهاد محیط زیستی و شیوه های جلب مشارکت اعضا (مطالعۀ سازمان های مردم نهاد محیط زیستی تهران با رهیافت نظریۀ بنیادی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی کاربردی سال سی و دوم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۸۲) 91 - 128

کلید واژه ها: تغییرات آب وهوایی انرژی سازمان های غیردولتی محیط زیست مشارکت اجتماعی نظریۀ زمینه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۸ تعداد دانلود : ۱۷۹
هدف این پژوهش، تحلیل راهبردهای سازمان های مردم نهاد محیط زیستی در برنامه های سازگاری با تغییرات آب وهوا و انرژی است. رویکرد این پژوهش تفسیرگرایی است و با استفاده از نظریۀ زمینه ای انجام شده است. مشارکت کنندگان با استفاده از نمونه گیری هدفمند و در قالب نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند که بر این اساس، تعداد 16 نفر از اعضای سازمان های غیردولتی محیط زیستی شهر تهران در سال 1398 برگزیده شدند. داده ها با استفاده از مصاحبۀ نیمه ساختاریافته گردآوری و با استفاده از مراحل کدگذاری باز، محوری و انتخابی تجزیه و تحلیل شدند. مفاهیم حاصل از کدگذاری، درخرده مقوله ها و مقوله ها قرار گرفتند و الگوی پارادایمی استخراج شده در چهار بخش شامل شرایط علّی، شرایط مداخله گر، راهبرد ها و پیامدهاست که پیرامون پدیدۀ مرکزی شکل گرفت. تحلیل داده ها نشان دادند شرایط علی اثرگذار بر شیو های جلب مشارکت سازمان های مردم نهاد و آنچه موجب پیدایش پدیدۀ اقناع و راهبرد های مربوط به آن می شود، عبارت اند از: احساس مسئولیت نسبت به محیط زیست، توان علمی و اجرایی اعضای سمن ها، خودکارآمدی و اعتقاد به تأثیر اقدام فردی (اثربخشی). همچنین شرایط مداخله گر مؤثر بر پدیدۀ اقناع شامل ضعف جامعه در زمینۀ آگاهی (نسبت به وظایف فردی، دانش محیط زیستی و وضع موجود)، نبودن بسترهای مناسب در جامعه ازجمله ضعف در تعاملات گروهی، به کار نگرفتن زیرساخت های مناسب در ساختمان ها و محدودیت قوانین، ضعف مدیریتی و تخریب محیط زیست است. علاوه بر این، نتایج پژوهش نشان دادند راهبردهای در پیش گرفته شده به وسیلۀ سازمان های مردم نهاد عبارت اند از: آموزش و ارتقای دانش محیط زیستی در دو سطح درون سازمانی و برون سازمانی، به روزآوری دانش محلی، بیم و امید (نوید آیندۀ بهتر و بیم از مخاطرات احتمالی)، تغییر پایدار محلی (توانمندسازی، مشاغل جایگزین، تشکیل سازمان محلی)، انتفاع و ایجاد اجماع بین سیاستگذاران و بازیگران فعال انرژی برای مشرعیت بخشی در سطح دولت، صنعت و دانشگاه. پیامدهای در پیش گرفتن این راهبرد ها نیز عبارت اند از: ارتقای سطح آگاهی، مسئولیت پذیری، توانمندی و استقلال جوامع محلی، کسب درآمد و رونق اکوتوریسم. به طور کلی، نتایج نشان دادند شیوۀ اصلی اعضای سمن های محیط زیستی برای جلب مشارکت گروه های هدف، شیوۀ اقناع بوده است. اعضای سمن ها برای تحقق این مهم، تلاش خود را بر آموزش و انتفاع گروه های مختلف متمرکز کرده اند. نتایج این مطالعه می توانند به سایر سمن های محیط زیستی و سازمان های دولتی برای استفاده از ظرفیت های مختلف سمن های محیط زیستی کمک کنند.
۷۴.

مطالعه اجتماعی امکان های گذار از سوخت های فسیلی به تجدیدپذیر در بین روستاییان مازندران (مطالعه موردی: انرژی خورشیدی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزش محیط زیست و توسعه پایدار سال یازدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۲۷) 91 - 111

کلید واژه ها: انرژی های تجدید پذیر قصد پذیرش نظریه ی اشاعه پنل خورشیدی مازندران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۵ تعداد دانلود : ۱۴۷
ایران به عنوان کشوری که به شدت به انرژی های متداول فسیلی متکی است، ناگزیر است تا در آینده ای نزدیک این روند را به نفع تجدیدپذیرها تغییر دهد. با توجه به عدم استقبال جمعی از انرژی های نو به ویژه استفاده از پنل خورشیدی، تحقیق حاضر درصدد است تا عوامل زمینه ای این عدم پذیرش را بررسی کند. پرسش اساسی این است که موانع اجتماعی پذیرش پنل های خورشیدی در بین مردم کدم اند؟ بدین منظور، متغیر وابسته این تحقیق قصد پذیرش است. برای پاسخ به این پرسش از یک مدل تلفیقی استفاده شده است که مبتنی بر سه نظریه ی جاافتاده در حوزه پذیرش فناوری های جدید (نظریه اشاعه نوآوری راجرز، نظریه پذیرش فناوری دیویس و نظریه پذیرش اجتماعی ووستنهاگن) است. این مطالعه از نوع کمی است و داده های آن از 462 نفر از ساکنان روستاهای استان مازندران در سال 1398 جمع آوری شده اند. ضرایب پایایی درونی تمام متغیرها بالاتر از 68/0 است و اعتبار سازه برای تمامی سازه های موردمطالعه در این تحقیق بالاتر از 650/0 قرار دارند. بر اساس وزن های رگرسیونی استاندارد به دست آمده، از مجموع نمونه های موردبررسی در این تحقیق، تنها 19 درصد از پاسخگویان تمایل به نصب پنل خورشیدی در آینده ی نزدیک دارند و 36 درصد هم ابراز داشتند که هیچ تمایلی برای نصب این فناوری ندارند. بیشترین اثر کل (36%) بر روی متغیر قصد رفتاری (متغیر اصلی تحقیق)، مربوط به متغیر سهولتِ مصرفِ درک شده می باشد و به طورکلی 19 درصد از تغییرات متغیر وابسته (موانع اجتماعی پذیرش) توسط عوامل مطرح شده در مدل تحقیق تبیین می شوند.
۷۵.

Social analysis of water resources instability: Applying theory of treadmill of production (The case of Mazandaran province)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزش محیط زیست و توسعه پایدار سال نهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۴ 85 - 98

کلید واژه ها: Instability growth of investment in agriculture Industrial Production water resources of Mazandaran Treadmill of production theory

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۲ تعداد دانلود : ۹۶
Economic activities in Mazandaran province have been focused on agricultural and ranch products for a long time. Farmers have always exploited water resources for their activities, but after the collapse of the traditional system, capital absorption, and changing the direction of investment, aiming a new type of production has been formed alongside this traditional method, which is based on gaining profit. The purpose of this research is to investigate and explain the role of investment growth in agriculture leading to instability in water resources in Mazandaran province. Using Schneiberg’s Treadmill of production theory, this study aims to respond to this basic question: “Why has the growth of investment in agriculture caused the instability of water resources in Mazandaran province?” In this research, a quantitative method and secondary data analysis strategy, as well as a comparative research method have been employed. The results of the study showed that investment in the main inputs of agricultural production and agricultural processing and services industries have been increased, and simultaneously, the amount of aquifers consumption in this province has increased from 791 million cubic meters in 2010 to 1377 million cubic meters in 2019. In addition, the results of the study indicate the growth in polluting water resources in Mazandaran. Overall, the results of the present study reveal that growth of investment affects the instability of water resources and therefore, Schneiberg's Production Cycle Theory is confirmed.
۷۶.

آموزش عالی پایدار و پایداری محیط زیست(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزش عالی ایران سال ششم بهار ۱۳۹۳ شماره ۲ (پیاپی ۲۲)

کلید واژه ها: پایداری آموزش عالی محیط زیست

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۱ تعداد دانلود : ۱۶۳
آموزش عالی در عصر توسعه پایدار، نقش مهمی برعهده داشته و یکی از مهم ترین نهادهای اجتماعی برای ایجاد بسترهای مناسب برای تعهد و نیز عملی ساختن مفهوم توسعه پایدار و مقابله با مخاطرات زیست محیطی محسوب می شود. هدف از این مقاله، توجه به آموزش عالی به عنوان ابزاری نوین در توسعه پایدار به ویژه از طریق آموزش، پژوهش، زیرساخت ها و خدمات عمومی است. در این مقاله سعی شده است مدل آموزش عالی پایدار با تاکید بر پایداری محیط زیستی در آن به صورت سیستمی تعریف شود. از نظر روش شناسی نیز برای پاسخ به سوالات اساسی تحقیق از روش مطالعه اسنادی استفاده شده است. مهم ترین نتایج این بررسی عبارت بودند از الف) بهبود شبکه ها، همکاری ها و مشارکت های علمی، بازنگری برنامه های درسی و دوره های آموزشی موجود، بازنگری شیوه های تدریس و رویکردهای آموزش محیط زیست؛ ب)تدوین برنامه های میان رشته ای و فرارشته ای در بستر توسعه آموزش عالی پایدار؛ د) اتخاذ رویکرد سبز در عملیات روزمره یک دانشگاه پایدار و ممانعت از تاثیر منفی بر جوامع انسانی یا اکوسیستم ها و ج) ارائه خدمات به جوامع محلی، ملی و بین المللی برای تضمین آینده ای سالم از نظر محیط زیستی، اجتماعی و اقتصادی.
۷۷.

تحلیل جامعه شناختی زباله ریزی در بین گردشگران (مطالعه موردی: استان مازندران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه‏‏ ریزی و توسعه گردشگری سال چهارم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱۳ 168 - 186

کلید واژه ها: زباله پراکنی تری اندیس مدل تلفیقی گردشگران استان مازندران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۱ تعداد دانلود : ۹۴
امروزه زباله پراکنی به عنوان یکی از مهم ترین مسائل زیست محیطی، اجتماعی و زیباشناسی در سراسر جهان مطرح است. زباله پراکنی مصداقی است از بی نظمی اجتماعیشهروندان، در حوزه ی شهروندی محیط زیست که موجب تشدید مسائل مربوط به زباله در فضاهای شهری و عمومی شده است. به همین خاطر، هدف تحقیق حاضر بررسی جامعه شناختی زباله پراکنی در بین گردشگران استان مازندران و عوامل مؤثر بر آن، با رویکردی تلفیقی است. روش تحقیق از نوع پیمایشی و ابزار سنجش آن پرسشنامه ی محقق ساخته است. جامعه ی آماری شامل کلیه ی گردشگرانی داخلی است که در تابستان 1393 وارد استان مازندران شده اند. حجم نمونه ی آماری بر اساس فرمول کوکران تعداد 385 نفر برآورد شده است. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه، به طور تصادفی (نمونه ی در دسترس) در بین گردشگران کنار ساحل، پارک های جنگلی استان مازندران جمع آوری گردید. در این تحقیق نظریه ی تلفیقی تری اندیس در مورد رفتار (TIB) به عنوان چارچوب نظری است. نتایج تحقیق نشان داد که رفتار زباله پراکنی با متغیرهایی چون نگرش زیست محیطی، ضعف هنجاری، عدم احساس مسئولیت، احساس منفی نسبت به زباله، زباله پراکنی از دیگران، عادت، گمنامی، فقدان خدمات رابطه ی معناداری دارد. نتیجه آزمون مدل ساختاری نشان می دهد که متغیر های فوق توانستند 37 درصد از تغییرات رفتار زباله پراکنی را تبیین کنند.
۷۸.

تحلیل جامعه شناختی سبک زندگی پایدار در بین دانشجویان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزش عالی ایران سال هشتم زمستان و بهار ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۲۹) ۱۰۶-۹۲

کلید واژه ها: سبک زندگی پایدار نگرش زیست محیطی دانشجویان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۴ تعداد دانلود : ۱۰۸
سبک زندگی پایدار، نقطه شروع ارزیابی پیامدهای زیست محیطی است که بر چرخه زندگی ما وارد می شود؛ بنابراین، از دیدگاه سبک زندگی باید به اقداماتی که افراد انجام می دهند و پیامدهای زیست محیطی آن توجه داشت. در این تحقیق، میزان گرایش دانشجویان نسبت به سبک زندگی پایدار و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن موردبررسی قرار گرفت. سبک زندگی پایدار نوعی شیوه زندگی سازگار با محیط زیست و پایدارسازی منابع انرژی برای کاهش تولید کربن است. بررسی حاضر با رویکرد کمی انجام شده و ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه بوده است. با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای از بین 10313 دانشجو، 415 نفر از دانشجویان دانشگاه های دولتی استان مازندران به عنوان نمونه موردبررسی انتخاب شدند. نتایج تحقیق نشان می دهد که سبک زندگی دانشجویان، ناپایدار بوده و میزان رعایت سبک زندگی پایدار برحسب جنسیت و محل سکونت دانشجویان متفاوت است. به عبارت دیگر، دانشجویان پسر بیش از دانشجویان دختر و شهرنشینان بیش از روستانشینان سبک زندگی پایدار داشتند. علاوه براین، نتایج تحقیق نشان داد که بین منابع اطلاعات زیست محیطی، نگرش زیست محیطی و دانش زیست محیطی و سبک زندگی پایدار رابطه مستقیم دارد. همچنین، نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که منابع اطلاعاتی و نگرش زیست محیطی بیشترین تأثیر را بر سبک زندگی پایدار دانشجویان دارا می باشد.
۷۹.

تحلیل محتوای کتاب های درسی پایه ششم ابتدایی بر مبنای مؤلفه های آموزش گردشگری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه‏‏ ریزی و توسعه گردشگری سال هشتم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲۹ 1 - 19

کلید واژه ها: تحلیل محتوا آموزش گردشگری کتاب درسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۱ تعداد دانلود : ۱۰۲
هدف از این پژوهش تحلیل محتوای کتاب های درسی پایه ششم ابتدایی بر مبنای مؤلفه های آموزش گردشگری می باشد. روش مورد استفاده در تحلیل محتوای پژوهش حاضر، آنتروپی شانون بوده و واحد تحلیل صفحات (متن، پرسش ها، تمرین ها، تصاویر) بودند که در مجموع 829 صفحه را شامل می شد. جامعه آماری پژوهش شامل 9 کتاب درسی پایه ششم ابتدایی بوده که از این میان هشت عنوان شامل کتاب فارسی(خوانداری)، فارسی( نوشتاری)، علوم تجربی، مطالعات اجتماعی، هدیه های آسمانی، قرآن، کار و فناوری و تفکر و پژوهش به عنوان نمونه انتخاب و بررسی شدند. نتایج تجزیه و تحلیل حاکی از آن بوده که از 829 صفحه کتاب درسی پایه ششم 75 مورد فراوانی در رابطه با مؤلفه های آموزش گردشگری یافت شد که بیشترین میزان توجه مربوط به مؤلفه گردشگری چیست و کمترین میزان توجه مربوط به مؤلفه گردشگر کیست بوده است؛ از طرفی مؤلفه ها از توزیع و پراکندگی مناسبی در کتاب های درسی برخوردار نبودند
۸۰.

مطالعه تأثیر نگرش های بوم شناختی در تحقق رفتار مصرف بهینه انرژی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران سال ۱۲ بهار ۱۴۰۱ شماره ۴۲ 103 - 126

کلید واژه ها: نگرش بوم شناختی رفتار مصرف بهینه انرژی پارادایم معافیت بشر محیط زیست

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۶ تعداد دانلود : ۱۱۶
نگرش های بوم شناختی ازجمله عوامل تأثیرگذار بر تعامل انسان و محیط زیست است که نقشی کلیدی در تغییر رفتارهای افراد نسبت به ابعاد محیط زیستی زندگی شان دارد. با توجه به افزایش مصرف انرژی در ایران، نیاز فزاینده به انرژی، محدودیت ذخایر و پایان پذیر بودن منابع انرژی و مشکلات محیط زیستی ناشی از آن، مطالعه تأثیر نگرش های بوم شناختی در تحقق رفتار مصرف بهینه انرژی از اهمیت زیادی برخوردار است. بنابراین، سؤال اصلی مقاله این است که نگرش های بوم شناختی چه تأثیری در تحقق رفتار مصرف بهینه انرژی دارد؟ برای انجام این کار، در مقاله حاضر پارادایم نگرش بوم شناختی دانلپ و کاتون و ون لیر مبنا قرار گرفته است. داده های تحقیق با استفاده از پرسشنامه و با نمونه آماری شامل 440 نفر از ساکنین شهر سنندج گردآوردی شده است. اعتبار پرسشنامه آن با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی و با محاسبه KMO تأیید شده است. همچنین، پایایی آن هم با محاسبه آلفای کرونباخ بررسی شده است. نتایج به دست آمده فرضیه اصلی تحقیق را تأیید می کند، بدین معنی که بین نگرش های بوم شناختی و رفتار مصرف انرژی همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد (42/0 = r). به عبارت دیگر، در تحقق رفتار بهینه مصرف انرژی، نگرش های بوم شناختی یک متغیر مهم و اثرگذار است. تحلیل داده ها حاکی از آن است که نگرش بوم شناختی در شهر سنندج از مقبولیت زیادی برخوردار است. چنین مقبولیتی نشان می دهد که الگوی اجتماعی فرهنگی غالب شهروندان شهر سنندج زیست محور بوده و پارادایم معافیت بشر اینکه انسان از قوانین حاکم بر سایر موجودات مبراست چنان نافذ و فراگیر نیست.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان