نوذر شفیعی

نوذر شفیعی

مدرک تحصیلی: استادیار روابط بین الملل، دانشگاه اصفهان

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۶۰ مورد از کل ۶۴ مورد.
۴۱.

جنگ روسیه و گرجستان: زمینه ها و محرک های اثرگذار

کلید واژه ها: روسیه قفقاز گرجستان آبخازیا اوستیای جنوبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۰۶ تعداد دانلود : ۳۳۶
فروپاشی اتحاد شوروی در سال 1991 و برهم خوردن ترتیبات امنیتی گذشته، سبب به وجود آمدن فضای ژئوپلیتیک تازه ای در منطقه قفقاز شد. در واقع شرایط ویژه جغرافیایی، تنوع قومی، نژادی و مذهبی، میراث دوران سوسیالیسم در ساختارهای فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی و موقعیت راهبردی، رقابت قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای، دگرگونی های شگرفی را در حوزه قفقاز پدید آورده است. جنگی که میان روسیه و گرجستان بر سر اوستیای جنوبی روی داد، اگر چه با ادعای اعاده تمامیت سرزمینی گرجستان از یک سو و حفاظت از مردم و حمایت از حق تعیین سرنوشت یک قوم از سوی روسیه بود؛ اما در حقیقت منابع کشمکش و بحران قفقاز ریشه دارتر از این موارد و مباحث مربوط به جداییطلبی است. از این رو در این مقاله بدون پرداختن به تحولات جداییطلبی در گرجستان، به واکاوی و تحلیل زمینه های واقعی بحران در روابط روسیه و گرجستان پرداخته می شود.
۴۲.

رهیافت کاربردگرایی در مطالعات ایرانی روابط بین الملل(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی روش شناسی تکنیکها و ابزارهای پژوهش در علوم سیاسی و روابط بین الملل
  2. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی نظریه های روابط بین الملل
تعداد بازدید : ۱۸۱۳ تعداد دانلود : ۱۲۴۶
هدف اصلی این مقاله ارائه برداشتی نوین از نظریه روابط بین الملل براساس ذخیره واژگانی و محتوایی این علم در میان دانش پژوهان ایرانی رشته روابط بین الملل با رویکردی جدید به نام کاربردگرایی است. تأکید بر معنای نظریه و فرانظریه در روابط بین الملل و تعیین شاخص های کاربردگرایی متأثر از آنچه در نوشته های اخیر نظریه پردازان روابط بین الملل رویکرد عمل گرایانه به نظریه خوانده می شود، بستری پژوهشی و تحقیقی است تا با اتکا به آن رهیافت کاربردگرایی در روابط بین الملل به صورتی روشن و هدفمند بررسی شود. نگارندگان مقاله حاضر بر این باور هستند که در پژوهش ها و نوشته های محققان ایرانی روابط بین الملل می توان نشانه هایی از مفاهیم نظری جدید روابط بین الملل را یافت. کاربردگرایی و مؤلفه های آن برآیند چنین دیدگاهی است که نگاه متدولوژیک رهیافت مطالعات ایرانی روابط بین الملل را نشان می دهد.
۴۳.

تحلیل فرصت ها و چالش های عضویت ناظر ایران در اتحادیه آفریقا

کلید واژه ها: عضویت ناظر اتحادیه آفریقا فرصت ها چالش ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۸ تعداد دانلود : ۶۰
مسأله ی عضویت یا عضویت ناظر در سازمان های منطقه ای و بین المللی دارای پیامدها و آثاری بر منافع اقتصادی و سیاسی کشورها است. اتحادیه آفریقا یکی از سازمان هایی است که مسأله ی عضویت ناظر در آن و فرصت ها و چالش های ناشی از آن در برابر دستگاه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته است. این تحقیق بر آن است تا با بررسی عضویت ناظر ایران در اتحادیه آفریقا به این سئوال پاسخ دهد که این موقعیت چه فرصت ها و چال شهایی را برای ایران به همراه خواهد داشت؟ در پاسخ به این سئوال فرض بر این است که این عضویت اثری دو گانه خواهد داشت. به این ترتیب که از یک سو می تواند به ایجاد فرصت های متعددی برای جمهوری اسلامی ایران بینجامد و از سوی دیگر می تواند برای جمهوری اسلامی ایران توأم با چالش هایی باشد. از این رو جمهوری اسلامی ایران باید با احتراز از تبعات منفی احتمالی پی شرو و با سنجش این چالش ها از منافع و فرصت هایی که از رهگذر عضویت ناظر در اتحادیه آفریقا برایش پدید م یآید نهایت استفاده را ببرد.
۴۴.

بسترها و زمینه های موثر در تکوین و گسترش طالبان پاکستانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: طالبان پاکستانی تروریسم پاکستان و ارتش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸ تعداد دانلود : ۱۰
طالبان پاکستانی یک واژه و اصطلاح نسبتاً جدید است.پیش از این اغلب از نیروهای رادیکال و یا مذهبیون در توصیف طالبان پاکستانی استفاده می شد.دو سال پیش هنگامی که این نیروها از دره سوات به قصد تصرف پایتخت به سوی اسلام آباد حرکت کردند اصطلاح طالبان پاکستانی به واژه رایج در محافل سیاسی،مطبوعاتی،و دیپلماتیک تبدیل شد. از آن زمان به بعد پرسش های زیادی در باره «چیستی» طالبان پاکستانی مطرح شد. مقاله حاضر به تاثیر داشتن عوامل متعدد در تکوین طالبان پاکستانی در سه سطح داخلی، منطقه ای و بین المللی اذعان دارد. بررسی این عوامل از آن نظر حایز اهمیت است که طالبان پاکستان یکی از پیچیده ترین نیروهای اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و امنیتی در این کشور و حتی جنوب آسیا به شمار می رود که به عنوان پدیده نسبتاً نوین درباره آن کمتر گفته و شنیده شده است و هم اکنون امنیت داخلی پاکستان، امنیت منطقه ای و بین المللی را تهدید می کند. در این مقاله برای تبیین دقیق تر موضوع تئوری عمومی سیستم ها به عنوان چارچوبی نظری مورد استفاده قرار گرفته است و پس از معرفی کلی تیپ شناسی طالبان پاکستان، با بهره گیری از روش توصیفی-تحلیلی عوامل داخلی، منطقه ای و بین المللی،موثر در شکل گیری آن مورد بررسی قرار می گیرد. نتایج مقاله نشان داد که :1- ایدئولوژی های وهابیت و دیوبندی ، موقعیت خاص جغرافیایی، وضعیت نامساعد سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی پاکستان بویژه در ایالت سرحد شمال غربی و منطقه قبایلی از مهمترین عوامل داخلی در تکوین پدیده طالبان پاکستانی محسوب می شوند. 2- طالبان پاکستان کماکان به عنوان ابزار استراتژیک و نیز به عنوان عقبه ی طالبان افغانستان مورد حمایت آی اس آی قرار دارد
۴۶.

تبیین روابط چین و آمریکا در برابر سازمان همکاری شانگهای؛ براساس نظریه موازنه قوای نرم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۳۳ تعداد دانلود : ۷۶۵
پس از یک دوره کشمکش روسیه و غرب، اکنون شواهد تازه ای از رویارویی آمریکا و چین نمایان شده است. چین به عنوان پرجمعیت ترین کشور جهان با داشتن بالاترین نرخ رشد اقتصادی در سطح نظام بین المللی، از جمله کشورهایی است که قدرت هژمونی ایالات متحده آمریکا را برنمیتابد، لکن قصد رویارویی مستقیم با آن کشور را نیز ندارد، بلکه سعی میکند با افزایش هزینه های رهبری ایالات متحده آمریکا در سطح نظام بین المللی، بدون رویارویی مستقیم، به کسب جایگاه خود در سطح نظام بین المللی بپردازد. یکی از این ابزارها سازمان همکاری شانگهای است که در واقع یک موازنه نرم در برابر هژمونی ایالات متحده آمریکا در عرصه نظام بین المللی است. آنچه که در این نوشتار به آن توجه خواهد شد، رویکرد چین و آمریکا به سازمان همکاری شانگهای و تقابل این دو کشور در چارچوب این سازمان براساس نظریه موازنه قوای نرم است.
۴۷.

گزینه های ایران در روابط خارجی بر اساس سیاست نگاه به شرق(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: غرب سیاست خارجی شرق روابط خارجی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۵۴ تعداد دانلود : ۱۲۴۹
یکی از تحولاتی که پس از انقلاب در عرصه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران به وقوع پیوست، طرح سیاست نگاه به شرق در دولت نهم می باشد. سیاست نگاه به شرق جمهوری اسلامی ایران از جمله سیاست های راهبردی است که با هدف توازن بخشیدن به مراودات سیاسی و اقتصادی با کشورهای غربی از یک سو، و کشورهای جنوب شرقیآسیا با توجه به امکانات بالقوه آن ها صورت می گیرد. با توجه به این که سیاست نگاه به شرق بعد از انقلاب مطرح شده، اما با روی کارآمدن دولت نهم، جنبه رسمی تری به خود گرفت و دستگاه سیاست خارجی ایران آن را به طور جدی در دستور کار خود قرار داده است که این امر ناشی از مساله هسته ای ایران و تهدیدهایی است که از سوی غرب بر ایران وارد می شود. از این رو، اولین اقدام در عرصه سیاست خارجی دولت نهم مقابله با شرایط تهدیدآمیزی است که از سوی نظام سلطه جهانی به سرکردگی امریکا علیه ملت ایران تحمیل می شود. از این نظر پرداختن به مساله هسته ای در کانون دیپلماسی دولت نهم قرار گرفت. از این رو یکی دیگر از ارکان یا مؤلفه های دولت نهم در زمینه سیاست خارجی، متنوع ساختن گزینه های سیاست و روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران می باشد. دولت نهم قائل به محدود شدن روابط خارجی با چند دولت قدرتمند از قبیل کشورهای اروپایی نیست و سعی در استفاده از تمام ظرفیت های موجود برای تعامل با سایر کشورها از قبیل دولت های منطقه ای، امریکای لاتین، روسیه و چین دارد که در تقابل با چنین رویکردی است. اما این که کشورهای آسیایی ظرفیت های لازم را در برابر کشورهای غربی در سیاست نگاه به شرق ایران می توانند داشته باشند، مساله ای است که در این مقاله به آن پرداخته می شود.
۴۸.

تبیین سیاست نوین دولت اوباما در افغانستان و پاکستان (آف ـ پاک)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مطالعات منطقه ای
  2. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مطالعات منطقه ای منطقه آسیای جنوب و جنوب غربی
تعداد بازدید : ۱۷۴۵
سیاست جدید باراک اوباما، رئیس جمهور امریکا در مورد افغانستان و پاکستان در واقع نقشه راه دولت وی در برخورد با مسئله افغانستان قلمداد می شود. این سیاست که به اختصار آف ـ پاک نامیده می شود در کتاب سفید ایالات متحده در مارس 2009 منتشر شده است. در واقع افغانستان و استمرار مشکلات امریکا در این کشور در برخورد با طالبان یکی از مهم ترین مسائلی است که دولت اوباما درصدد حل آن در کوتاه ترین زمان ممکن می باشد. حال مسئله این است که چه عواملی باعث شد واشینگتن در پی طراحی و تدوین سیاست جدیدی تحت عنوان آف ـ پاک برآید. در این زمینه به نظر می رسد به رغم گذشت هشت سال از حضور امریکا و ناتو در افغانستان، موفقیت چندانی در استقرار صلح و ثبات در افغانستان حاصل نشده بود و برعکس طالبان روز به روز قدرتمندتر و توانایی آنها در بی ثبات ساختن افغانستان بیشتر شده بود. ازاین رو امریکا راهکارهایی نظیر تغییر در مدیریت جنگی، بازداشتن متحدان منطقه ای امریکا از همکاری با طالبان، تلاش برای حل مجموعه مسائل امنیتی در جنوب آسیا و بهره برداری بیشتر از ظرفیت های داخلی افغانستان را مد نظر قرار داده است.
۴۹.

نقش سرویس اطلاعات داخلی پاکستان در طولانی شدن بحران امنیتی افغانستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سرویس اطلاعات داخلی پاکستان آی اس آی طالبان شبکه حقانی شورای کویته

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳ تعداد دانلود : ۱۵
این مقاله تلاش دارد به این سوال پاسخ دهد که چه ارتباطی بین گروه طالبان افغان و سرویس اطلاعات داخلی پاکستان (آی اس آی) وجود دارد؟ فرضیه مقاله آن است که بین طالبان و آی اس آی ارتباطی تنگاتنگ وجود دارد. سرویس اطلاعات داخلی پاکستان جنبش طالبان را کنترل می کند، ثبات می بخشد و به شدت آن را تحت تاثیر قرار می دهد. به عبارت دیگر، آی اس آی در زمینه هایی بسیار مهم چون آموزش، تامین سرمایه و کمک مالی، اسلحه، مهمات و امکانات ضروری از طالبان حمایت می کند. دلایل حمایت آی اس آی از طالبان متعدد است، اما به نظر می رسد اسلام آباد با از دست دادن پاکستان شرقی (بنگلادش کنونی)، قدم هایی برای مواجهه با تهدید در حال افزایش هند، الحاق کشمیر یا وادارسازی هند به قبول الحاق بخشی مهم از کشمیر به پاکستان و ملی گرایی پشتو (به خصوص با توجه به ادعای تاریخی افغان ها نسبت به خط دیوراند) برداشته است. بخشی از این پاسخ گویی برای مقابله با این تهدیدها شامل اسلامی کردن هرچه بیشتر جامعه و در نتیجه، افزایش مدرسه ها، حمایت گسترده از نیروهای رادیکال و گروه های مسلح در کشمیر و افغانستان می شد که به اصطلاح «راهبرد مادون متعارف» خوانده می شود. این مهم تحت حمایت آی اس آی اتفاق می افتد.
۵۰.

فساد درون سازمانی ایران در پرتو شخصیت اقتدارگرا و ساخت پاتریمونیالیسم سنتی و ایلیاتی جامعه

کلید واژه ها: سازمان فساد شخصیت اقتدارگرا خودایده آلی سلطه طلبی سلطه جویی Ego

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۱۶ تعداد دانلود : ۱۷۰۱
این مقاله درصدد بررسی رابطه ی فساد درون سازمانی با اقتدارگرایی شخصیت و ساخت پاتریمونیالیسم سنتی در ایران می باشد. نویسندگان این مقاله معتقدند که تعاملات ناسالم درون خانواده ی ایرانی که نتیجه ی اقتدار فرا قانونی پدر است، منجر به شکل گیری شخصیتی اقتدارگرا می شود که به واسطه ی فقدان امنیت در درون خانواده، دارای ترمزهای روحی و روانی بسیاری است و این موانع روانی باعث می شوند تا فرد از یک طرف با خودخواهی همه چیز را برای خود بخواهد و با نزدیکی به مقامات قدرت سعی در کسب قدرت داشته و از سوی دیگر سعی دارد تا بر زیردستان سلطه براند. میل به تحت سلطه گرفتن دیگران و زیر سلطه دیگران قرار گرفتن به منظور کسب قدرت، انجام هرگونه عملی از جمله رشوه، پارتی بازی و تملق و چاپلوسی و... را برای فرد توجیه می کند. به علاوه ساختار جامعه ی ایران از یک طرف در طول تاریخ استبدادی و مبتنی بر پاتریمونیالیسم سنتی بوده و از سوی دیگر بنیانی ایلیاتی داشته است. لذا تعلق واقعی افراد به قبیله، طایفه و خانواه ی خود می باشد و در واقع این سازمانها بوده اند که افراد، خود را در درون آنها تعریف می کنند. بنابراین ورود «سازمان» به شکل وارداتی در دوران مشروطه، بدون داشتن بستر لازم و بر فراز شخصیت های دارای ویژگی های دوگانه و متناقض گونه ی تسلیم طلبی و سلطه جویی همراه با تعلق به فرهنگ طایفگی باعث می شود تا از یک طرف فرد با شخصیت دارای سرخوردگی های روانی به پست و مقام خود در سازمان نه به چشم یک مسئولیت بلکه به دیده ی فرصت نگاه کند و در نتیجه به دنبال جاه طلبیهای شخصی خود باشد و نیز سعی کند تا با احساس تعلق به خانواده و ایل خود، افراد خانواده،طایفه و قبیله ی خود را وارد سازمان کنند که نتیجه محتوم و گریز ناپذیر آن ناکارایی سازمان و فساد بالای درون سازمانی می باشد.
۵۱.

شرق شناسی ادواردسعید و جایگاه اسلام در مقابل غرب

کلید واژه ها: اسلام هویت غرب ایدئولوژی شرق شناسی شرق بومی گرایی غرب گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۵۱ تعداد دانلود : ۱۱۷۵
از همان زمانی که غرب و اروپای مسیحی کوشید هویتی مشخص برای خویش پردازش کند، تعریف شرق به مثابه «دیگری» ضرورت یافت و غرب تلاش کرد خود را در ساختار آن روزگار در تقابل با این دیگری تعریف کند. به بیان دیگر، شرق آن دیگری بود که غرب برای هویت یابی می باید از آن فاصله بگیرد و این فاصله گیری مستلزم شناخت این دیگری بود. غرب مدرن باید این دیگری را تعریف می کرد تا خود را در برابر آن و در تفاوت با آن تعریف کند. در همین راستا شرق شناسی شکل گرفت تا آغازی به غیریت سازی شرق باشد.
۵۳.

تاثیر جنگ 33 روزه لبنان بر موقعیت منطقه ای ایران

کلید واژه ها: حزب الله خاورمیانه جنگ 33 روزه

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی سیاست خارجی ایران مسایل سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران
  2. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی سیاست خارجی ایران مسایل سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران اسرائیل
  3. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی سیاست خارجی ایران مسایل سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران مسایل منطقه ای
تعداد بازدید : ۳۲۵۶ تعداد دانلود : ۱۲۲۹
تهاجم وسیع و همه جانبه اسرائیل به لبنان در ژوئیه 2006 / تیرماه 1385 که 33 روز به طول انجامید، نقطه عطفی در منازعات اعراب و اسرائیل است. جنگ 33 روزه که در واقع ششمین جنگ اسرائیل و اعراب به شمار می رود، در مقایسه با جنگهای پیشین اسرائیل طولانی تر و در نوع خود بی نظیر و از ابعاد مختلف و متفاوتی دارای اهمیتی فوق العاده و منحصر به فرد است. زیرا در این نبرد سنگین و همه جانبه اسرائیل به اهدافی که پیش از جنگ با هماهنگی و حمایت آمریکا برای خود معین کرده بود دست نیافت، که نمونه بارزی از تکرار به مراتب سخت تر شکست و ناکامی سال 2000 در عقب نشینی از جنوب لبنان بود. بنابراین تهاجم گسترده اسرائیل با پیروزی رزمندگان مقاومت اسلامی پایان یافت و به تبع این موفقیت، معادلات داخلی لبنان، اسرائیل و منطقه دستخوش تغییر و تحولات جدید و اساسی گردید. در این میان جمهوری اسلامی ایران برمبنای روابط سیاسی و معنوی ویژه ای که از بدو شکل گیری حزب الله با این جنبش داشت، بی تاثیر و به دور از آثار و پیامدهای این جنگ در ابعاد مختلف سیاسی ـ نظامی نماند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان