محمد سمیعی

پس از دوران جنگ سرد هند با چرخشی عمده در سیاست خارجی خود از یک کشور مبارز با امپریالیسم به کشوری نزدیک به غرب تبدیل شد. در کنار عوامل سیاسی، وجود عوامل اقتصادی و بیش از همه جهانی شدن نقش بسیار مهمی در این چرخش داشت. در اینکه این تغییر جهت در سیاست خارجی در مجموع در جهت منافع بلندمدت هند خواهد بود یا نه و اینکه اصولاً چرا چنین تحولی اتفاق افتاده تحلیلگران نظرات متفاوتی را بیان کرده اند. این مقاله ضمن پرداختن به آر ای مختلف، نتیجه گیری می کند که هند علاوه بر رونق اقتصادی که بیش از هر چیز دیگر در این چرخش به دنبال آن بوده، در سیاست خارجی خود به راهبردی کلان و محوری نیاز دارد و برای تبدیل شدن به یک قدرت بزرگ جهانی باید در کنار اتخاذ سیاست های زودبازده، نیم نگاهی هم به تأثیرات بلندمدت سیاست خارجی خود داشته باشد. در هر صورت راه جدید هند و کامیابی ها و ناکامی های آن در این مسیر می تواند تجربه خوبی برای سیاست خارجی ایران باشد.

وضعیت سیاسی یک کشور پس از وقوع انقلاب و تقابل نیرو های سیاسی رقیب برای کسب قدرت، و چگونگی تفوّق یک گروه بر رقیبان، یکی از بحث برانگیزترین و جذاب ترین مباحث در حوزه علوم سیاسی است. انقلاب اسلامی ایران نیز در این میان مستثنی نیست. به اذعان بسیاری از تحلیل گران، سرمایه اجتماعی بوجود آمده در شبکه اجتماعی مساجد ایران توانست در انقلاب اسلامی نقش مهمی را ایفا کند و این نقش ادامه یافت تا منجر به تفوّق روحانیت به عنوان یک نیروی سیاسی بر دیگر رقبای خود در وضعیت خلأ قدرت سیاسی پس از انقلاب شد. این مقاله با استفاده از روش تحلیل شبکه اجتماعی جهت سنجش میزان انباشت سرمایه اجتماعی در شبکه اجتماعی مساجد، یک مطالعه موردی روی مسجد هدایت تهران انجام می دهد. در این راستا با کمک نرم افزار NodeXL الگوی ارتباطی میان فعالان سیاسی این مسجد ارائه شده و در پایان، نقش شبکه این مسجد در پدید آمدن امکان هنجارسازی با محوریت روحانیت که در نهایت منجر به تفوق سیاسی این گروه گردید، تبیین شده است.

یکی از نیروهای سیاسی تأثیرگذار در ایران معاصر، نیروی سیاسی توده هاست که در مقاطع مختلف تاریخ ایران از پیش از مشروطه تا نهضت ملی شدن صنعت نفت و انقلاب اسلامی ایران توانسته نقشی سازنده را ایفا کند. ازآنجا که در ایران هرگز احزاب پایداری شکل نگرفته اند، جای خالی آنها در تعاملات سیاسی به طور معمول با حرکت های توده مردم پر می شده است. اما ویژگی های توده ها با دیگر نیروهای سیاسی و حتی با افراد تشکیل دهنده تجمعات توده ای، متفاوت است و شناخت کنش ها و واکنش های سیاسی توده ها مطالعات تاریخی مفصلی را می طلبد. در این پژوهش ضمن کاوش در مبانی نظری حرکت های سیاسی توده ها، با بازخوانی و تحلیل مقاطع مهمی از تاریخ معاصر که در آن توده های مردم حرکت های سیاسی انجام داده اند، تلاش شده است که ویژگی های این حرکت ها و نیروهای بسیج کننده توده ها و نیز حرکت های توده ای متقابل مطالعه شود. در پایان، با مطالعه اصول حاکم بر حرکت های توده ها نتیجه گیری می شود که در مقاطع مختلف تاریخ ایران، نیروهای سیاسی گوناگون قادر به بسیج توده ها بوده اند، ولی در مجموع، می توان ادعا کرد که موفق ترین شبکه ای که توانسته توده ها را به خوبی و با تداوم بسیج کند و از نیروی سیاسی آنان بهره ببرد، شبکه روحانیت دست در دست شبکه بازاریان و اصناف بوده است.

بازاریابی و تبلیغاتْ در حال تغییر و تحول اند و باعثِ انقلابی هم در شکل و هم در عملکرد فناوری ارتباطات، به ویژه در کاربرد رسانه های اجتماعی مانند اینستاگرام، فیس بوک، توییتر، لینکدین و یوتیوب شده اند. پژوهش حاضر با استفاده از روش تحقیق آمیخته (کمّی و کیفی) به دنبالِ شناسایی راهبردهای ترفیع بازاریابی رسانه های اجتماعی و درنهایت طراحی مدل ترفیعات بازاریابی رسانه های اجتماعی در اینستاگرام است. جامعه پژوهش در بخش کیفی، خبرگان حوزه بازاریابی دیجیتال است. برای تجزیه وتحلیل داده های کیفی از روش گراندد تئوری و در بخش کمّی از آمار توصیفی، تحلیل آماری تأییدی و معادلات ساختاری استفاده شد. در بخش کیفی، داده های حاصل از مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته پژوهشگر و به صورت دستی در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابیْ کدگذاری شدند و درپایان مدلی طراحی شد. یافته های بخش کیفی نشان می دهد بازاریابی محتوا، بازاریابی ویروسی و بازاریابی با افراد تأثیرگذار از مهم ترین راهبردهای ترفیع در اینستاگرام هستند. سرانجام در بخش کمّی، از شاخص بسیار مهم ریشه دوم برآورد واریانس خطای تقریب استفاده شد که مقدار این شاخص برابر با 09/0 شد که می توان گفت مدلْ برازش مناسبی داشته است و درنتیجه داده های این پژوهش با ساختار عاملی و زیربنای نظری تحقیقْ برازش مناسبی دارد و این، بیان گر هم سوبودن سؤالات با سازه های نظری است.

نگارنده سخن را با بیان تفاوت رویکرد شرق و غرب در مورد پوشش زنان و تطوّر این تفاوت تا دنیای جدید آغاز می کند. به نظر نگارنده اسلام پوشش شرقی زنان را برگزیده، ولی غرب به میراث یونانی خود بازگشت که نقش نظام سرمایه داری و محوریت فروش هر چه بیشتر کالا در این میان جدّی است. به دلیل تأثیر دیدگاه خاورشناسان بر پژوهشگران مسلمان، شناخت و نقد رویکرد غربی در این مسأله ضرورت دارد که باید در سه مرحله (پیش از استعمار، استعمار و پس از آن) بررسی شود. مشترکات و تفاوت های این سه رویکرد در این مقاله بررسی شده است.

امروزه اهمیت به کارگیری رسانه های اجتماعی و بازاریابی شکل گرفته در بستر آن بیش از پیش برای سازمان ها افزایش یافته است؛ به طوریکه سازمان های تولید کننده محصولات ورزشی نیز از آن مستثنی نیستند. با این وجود خلا بررسی نقش ارزش ویژه برند در زمینه بازاریابی محصولات ورزشی از طریق رسانه های اجتماعی به وضوح دیده می شود و همچنین ضرورت پژوهش در این زمینه است. هدف از این پژوهش بررسی اثر بازاریابی رسانه های اجتماعی بر پاسخ مصرف کننده کالاهای ورزشی با میانجی گری ارزش ویژه برند است. جامعه آماری این پژوهش متشکل از دانشجویان تربیت بدنی دانشگاه خوارزمی است که از تلگرام استفاده می کنند. برای انتخاب نمونه از نمونه گیری در دسترس استفاده و برای محاسبه نمونه، با توجه به جامعه آماری که 400 نفر تخمین زده شد؛ طبق جدول کرجسی و مورگان 195 نفر تعیین گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تکنیک مدل سازی معادله ساختاری (SEM) و با استفاده از نرم افزار Smart PLS انجام گرفت. یافته ها نشان داد که تلاش های بازاریابی رسانه های اجتماعی بر ارزش ویژه برند و پاسخ مصرف کننده اثرگذار است و همچنین ارزش ویژه برند بر پاسخ مصرف کننده تأثیر گذاشته و ارزش ویژه برند نیز اثر تلاش های بازاریابی رسانه های اجتماعی بر پاسخ مصرف کننده را تعدیل می کند.

ایدئولوژی تضاد در عرصه سیاسی معتقد به تفاوت ذاتی بین «خود» و «دیگران» و برتری مطلق و بدون قید و شرط «خود» است. پس از مروری گذرا بر چند گونه از این ایدئولوژی در غرب در چند سده اخیر، این نوشته به بررسی ایدئولوژی تضاد بین اسلام و غرب و روند طرح آن در دنیای کنونی می پردازد. در ادامه با نگاهی گذرا به نظرات ادوارد سعید در این زمینه، دو نمونه رایج از این تفکر، یکی از غرب و دیگری از شرق مورد بررسی قرار می گیرند. در پایان استدلال می شود که چرا منطق ایدئولوژی تضاد، فارغ از اینکه توسط غرب بر ضد شرق به کار گرفته شود یا بالعکس، غیر قابل دفاع، خطرناک و کلاً از منظرهای سیاسی، فلسفی و اخلاقی فاقد ارزش است.

در سال های اخیر مفهوم توسعه بسیار گسترش یافته و در کنار ابعاد اقتصادی، ابعاد متنوّع دیگری را در بر می گیرد که یکی از مهم ترین آن ها احساس خوشبختی است. این مقاله در پی آن است که بر اساس تازه ترین یافته های منتشرشده توسّط مؤسسه گالوپ جایگاه ایران را از نظر احساس خوشبختی در میان سایر کشورها مشخّص کند و به تحلیل آن بپردازد. یافته ها حکایت از آن دارد که وضعیّت احساس خوشبختی در ایران بحرانی است، حال آن که ایران از نظر شاخص های دیگر توسعه بر اساس یافته های گالوپ و بانک جهانی، جایگاه بهتری در رتبه بندی جهانی دارد. برای درک فاصله موجود میان احساس خوشبختی و شاخص های دیگر توسعه شامل: تولید ناخالص داخلی سرانه، ضریب جینی، میزان حمایت اجتماعی، امید به زندگی سالم، آزادی انتخاب روش زندگی، بخشندگی و تصوّر فساد، سه تحلیل پیشنهاد شده است که عبارت اند از تحلیل فرهنگی تاریخی، تحلیل بر مبنای گفتمان سیاسی حاکم و تحلیل بر اساس جوّ رسانه ای. نتیجه این مطالعه اینست که برای فائق آمدن بر بحران عدم احساس خوشبختی در ایران، لازم است در سیاست های فرهنگی بازنگری شود، گفتمان سیاسی کشور به سمت یک گفتمان ملایم و همدلانه با فضای باز برای رقابت سالم سیاسی سوق داده شود و انحصار رسانه ای برداشته شود تا گروه های مختلف نخبگان ایرانی بتوانند فضای رسانه ای حرفه ای را در جهت منافع ملّی برای اقناع افکار عمومی به کار گیرند.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، فقیهان به صورت وسیعی وارد عرصه سیاست شدند و ازآنجا که فقه همان حقوق اسلامی است، می توان نتیجه گرفت که سیاست کشور تا اندازه ای تحت مدیریت حقوق دانان قرار گرفت. به اقتضای ساختار علم حقوق و نوع نگرش حقوق دانان به واقعیت، این گروه، ساختار شخصیتی ویژه ای دارند که با سایر سیاستمداران متفاوت است. این مقاله با استفاده از روش تحلیل نمونه آرمانی به بررسی ساختار شخصیتی حقوقدانان و ویژگی های آنان در جهان بینی، روش ها و منابع می پردازد. براساس بررسی انجام گرفته، این ساختار شخصیتی تأثیراتی را در منش و روش فقیهانی که در مسند سیاست قرار می گیرند به جا می گذارد. در پایان نتیجه گیری می شود که هنگامی که فقیهان وارد سیاست شوند به نسبت، جزمی تر و قاطع ترند؛ در مرحله اجرای احکام، کمتر سازش پذیرند ولی در مرحله صیانت از ساختار کلی نظام محافظه کارترند؛ نیز تکلیف مدارتر، پیش بینی پذیرتر، فن مدارتر و متن گراترند.

انقلاب اسلامی ایران به عنوان نقطه شروع سیاست معاصر ایران، تأثیر گسترده ای بر وضعیت توسعه ایران و همچنین بر وضعیت سیاست بین الملل گذاشته است. مطالعه و درک صحیح این انقلاب مقدمه ای ضروری برای درک سیاست داخلی و خارجی ایران کنونی است. برخلاف این ضرورت مهم، تحقیقات درباره انقلاب اسلامی ایران، در چین کارنامه درخشانی ندارد و منابع ناچیزی در این زمینه منتشر شده است. این مقاله با استفاده از روش های تحلیل متنی، و تحلیل محتوا منابع مذکور را بررسی کرده است. درنهایت، نتیجه گیری شد که سه عامل بر تحقیقات محققان چینی درباره انقلاب اسلامی ایران مؤثر بوده اند: ایدئولوژی مارکسیسم مائوئیسم؛ نفوذ نگاه ها و تحلیل های غربی درباره انقلاب اسلامی ایران؛ و تحولات سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و راهبردهای سیاست خارجی چین دررابطه با ایران

مطالعه تاریخ معاصر ایران از ابتدای نهضت تنباکو تا به امروز نشان میدهد که همه تحوّلات بزرگ اقتصادی در کشور، تحوّلات مهم سیاسی را در پی داشتهاند. در این پژوهش، رابطه یکسویه میان اقتصاد و سیاست با روش استقرایی در همه ده مورد تحوّل مهم اقتصادی در این بازه زمانی مورد بررسی قرار میگیرد و برای برقراری ارتباط نظری میان تحوّلات اقتصادی و سیاسی از نظریه محرومیت نسبی استفاده میشود. هماکنون در سال 98، کشور بر اثر تحریمهای یکجانبه امریکا یک بحران اقتصادی بزرگ را تجربه میکند و این بحران اقتصادی، ناگزیر تحوّلات سیاسی را در پی خواهد داشت. هدف از انجام این پژوهش اینست که با مطالعه موارد تاریخی بتوانیم بهترین راه مدیریت تحوّلات سیاسی پیش رو را بیابیم. در پایان، نتیجهگیری میشود که بهترین راه برونرفت از بحرانهای سیاسی استفاده از ابزار دموکراتیک است. همین راه حل بود که کشور را پس از بحران اقتصادی سال 91 نجات داد و پتانسیل ایجاد خشونت را پس از پدیدار شدن محرومیت نسبی در آن سال، با یک رقابت انتخاباتی پرشور که میتوانست نوع نگاه سیاسی کشور را به صورت اساسی تغییر دهد، مهار کرد.

ترویج علم در حیطه عمومی موضوع مهمی است که کمتر به آن توجه می شود و کتاب علم، جامعه، توسعه: مقالاتی در باب ترویج علم در حیطه عمومی، نوشته علی پایا از دو منظر تاریخی و فلسفی به آن می پردازد. این مقاله با هدف معرفی اجمالی و ارزیابی کتاب مزبور نوشته شده است. کتاب با استفاده از رویکرد عقلانیّت نقّاد، تلاش دارد نگاه عمومی به علم را تصحیح کند و همچنین در چیستی و ضرورت ترویج علم کاوش نماید. به رغم کارآیی عقلانیت نقّاد در جهت تنویر افکار عمومی نسبت به ابطال پذیری گزاره های علمی، اما اتّخاذ این رویکرد به تنهایی، کتاب را از توجّه به عوامل اجتماعی و اقتصادی که ممکن است در پس ترویج علم وجود داشته باشد و باعث شود نگاه به ترویج علم، نگاه ابزاری باشد، باز داشته است. ضمیمه شدن رویکردهایی که توجّه به زمینه هایی که علم در آن تولید و ترویج می شود، می توانست جلو این کاستی را بگیرد. در مقاله هم چنین چند نکته درباره مسائل شکلی کتاب ارائه شده و سپس چند پیشنهاد جهت ارتقای محتوای کتاب نیز مطرح شده است که عبارت اند از درنظرگرفتن نقش عامل جنگ در ترویج علم، توجه به نقش تاریخی بازرگانان ایرانی و بیگانگانی که به ایران تردّد داشتند، شرح و بسط بیش تر فرصت ها و چالش های شبکه های اجتماعی در ترویج علم و بالاخره توجه به نخستین بانوی ایرانی که مؤلف یک کتاب درسی در ایران بود. جمع بندی مقاله اینست که کتاب مورد نقد، اثر فاخر و ارزشمندی است، ولی توجه به نکات ذکر شده می تواند باعث ارتقای آن باشد._x000D_ Public understanding, an important subject that is less discussed in the available literature, is under scrutiny by the book entitled Science, Society, Development: Papers on Public Understanding from both Historical and Philosophical Perspectives. Using critical rationalism as its main analytical approach, the book attempts to make a correction on the notion of science in the public perspective and also about the definition and necessity of public understanding. Despite the success of critical rationalism in enlightening the public about science, this approach alone is unable in clarifying non-scientific motivations such as political and economic interests behind propagating science. To prevent this shortcoming, we could consider besides critical rationalism some other approaches which help us and the public detect non-scientific motivations and to distinguish between genuine attempts and those who look at science as a means. This paper also discusses some formative points and suggests four complementary additions to the book. Overall, the book is an in-depth and valuable attempt on this subject.

با اینکه امروزه کمتر کسی است که ضرورت به کار گرفتن اصل «آزادی بیان» را جهت حفظ سلامت نظام سیاسی انکار کند، اما در عمل، هنوز در جمهوری اسلامی، اجماع فراگیری نسبت به لزوم صیانت از آزادی بیان شکل نگرفته است. شاید مهم ترین علت این کاستی، این باشد که در تاریخ معاصر ایران، اندیشمندانی که ترویج کننده آزادی بیان بوده اند از استدلالات وارداتی استفاده کرده اند. حال آنکه می توان آزادی بیان را در پارادایم جامعه اسلامی براساس تأکید قرآن کریم و احادیث اهل بیتb بر فریضه امر به معروف و نهی از منکر بنا نهاد. این فریضه که در قانون اساسی وظیفه همگانی دانسته شده، یک جنبه مهم سیاسی دارد که مستلزم تضمین آزادی بیان برای شهروندان است. پایه گذاری آزادی بیان بر این فریضه، گسترش آزادی بیان و کاهش محدودیت های آن را به دنبال خواهد داشت و باعث می شود که موانع موجود در برابر انتقادات سیاسی برطرف و صدای نخبگان خارج از حکومت شنیده و از اندیشه ها و نظرات آنان بهره برداری شود. در برابر آن، دفاع از آزادی بیان با استفاده از استدلالات وارداتی که در تمدن غرب شکل گرفته، از جمله فردگرایی و نسبی گرایی لیبرال، در عمل کارایی نداشته و مرزهای آزادی بیان را به ویژه پس از انقلاب اسلامی عقب رانده است. این مقاله با استناد به تحلیل های قرآنی و حدیثی تلاش می کند تا جایگاه مستحکم تر و گسترده ای برای آزادی بیان در نظام سیاسی اسلام ایجاد کند.