جعفر هوشیاری

این پژوهش با هدف بررسی رابطه خوش بینی و شادکامی با نقش واسطه ای سبک زندگی اجرا شد. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. بدین منظور 155 نفر از طلاب و دانشجویان شهر قم به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند و به پرسشنامه های خوشبینی اسلامی نوری، جهات شادکامی آکسفورد و سبک زندگی اسلامی کاویانی پاسخ دادند. در تحلیل داده ها از روش تحلیل مسیر استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد: الف) بین متغیرهای خوش بینی و شادکامی رابطه مثبت معنادار وجود دارد؛ ب) بین خوش بینی و سبک زندگی اسلامی رابطه مثبت معنادار وجود دارد؛ ج) بین سبک زندگی اسلامی و شادکامی رابطه مثبت معنادار وجود دارد؛ د) نتایج تحلیل مسیر نشان داد خوش بینی از طریق سبک زندگی اسلامی بر شادکامی اثر دارد و 33/0 از تأثیر خوش بینی بر شادکامی توسط سبک زندگی اسلامی واسطه گری و پیش بینی می شود. بنابراین تقویت خوش بینی اسلامی با محوریت بهبود سبک زندگی اسلامی، موجب ارتقاء شادکامی می شود.

پژوهش حاضر با هدف مقایسه ی جهت گیری مذهبی، عوامل شخصیتی و رضایت از زندگی در میان دانشجویان و طلاب به روش پس رویدادی انجام شد. جامعه آماری این پژوهش دانشجویان و طلاب ساکن شهر قم است. بدین منظور 911 نفر از آنان به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شد و پرسشنامه های جهت گیری دینی (هیل، 1999)، شخصیت (گلدبرگ، 1999) و رضایت از زندگی (دینر، 1985) را تکمیل کردند. داده ها توسط شاخص های مرکزی، پراکندگی و آزمون تحلیل واریانس یک و چند متغیر و با کمک نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد: در جهت گیری مذهبی کل، و در زیرمقیاس های درونی و فردی، نمره پاسخگویان حوزوی بیشتر از نمره پاسخ گویان دانشگاهی است. در زیرمقیاس جهت گیری برونی اجتماعی، نمره دو گروه پاسخگویان دانشگاهی و حوزوی با هم برابر و نمره پاسخگویان حوزوی-دانشگاهی از آن دو گروه بیش تر است. در عوامل شخصیت نمره زیرمقیاس برون گرایی در سه گروه پاسخگویان تفاوت معنی داری ندارد. نمره زیرمقیاس توافق در پاسخگویان حوزوی بیشتراز پاسخگویان دانشگاهی است. نمره سه زیرمقیاس وظیفه شناسی، ثبات هیجانی و گشودگی به تجربه در گروه های حوزوی و حوزوی-دانشگاهی از گروه دانشگاهی بیشتراست. گرچه نمره پاسخگویان حوزوی در رضایت از زندگی بیشتنراز دو گروه دیگر است اما تفاوت ها معنادار نیست.

خردمندی از مفاهیم و متغیرهای موردتوجه پژوهش های اسلام و روان شناسی است. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی خودمهارگری در رابطه بین خداآگاهی و خردمندی انجام شد. روش تحقیق توصیفی و از نوع همبستگی بود و جامعه آماری این پژوهش را زنان و مردان بالای 18 سال شهر تهران در سال 1399 تشکیل می دادند. از میان جامعه آماری تعداد 197 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای گردآوری داده های پژوهش از پرسشنامه سه بعدی خرد آردلت (2003)، پرسشنامه خداآگاهی نورعلیزاده (1390) و مقیاس خودمهارگری رفیعی هنر (1390) استفاده شد. رابطه بین متغیرها با استفاده از ضریب همبستگی و رگرسیون خطی بررسی شد. برای بررسی نقش میانجی خودمهارگری از روش بارون و کنی استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد: الف) بین خردمندی و خداآگاهی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد؛ ب) بین خردمندی و خودمهارگری رابطه مثبت و معنادار وجود دارد؛ ج) بین خداآگاهی و خودمهارگری رابطه مثبت و معنادار وجود دارد؛ د) 85 درصد ارتباط بین خداآگاهی و خردمندی از طریق خودمهارگری قابل پیش بینی است؛ بنابراین خودمهارگری نقش میانجی کامل در رابطه بین خداآگاهی و خردمندی را دارد. نتایج این پژوهش نشان داد تقویت خداآگاهی، از طریق ارتقاء خودمهارگری قادر است خردمندی افراد را افزایش دهد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه ی هوش هیجانی و مؤلفه های آن با کارآمدی خانواده طلاب خواهر متاهل شاغل به تحصیل در جامعه المصطفی العالمیه صورت گرفت. روش پژوهش از نوع هم بستگی و جامعه آماری کلیه طلاب زن متأهل المصطفی بود. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی، 225 نفر از طلاب مجتمع آموزش عالی بنت الهدی در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری در سال تحصیلی 1396 انتخاب شدند. برای انجام این پژوهش از دو پرسش نامه کارآمدی خانواده و پرسش نامه هوش هیجانی بار آن استفاده شد. داده ها با استفاده از روش های آماری ضریب هم بستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون خطی و سایر شاخص های آمار توصیفی تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد بین نمره کل کارآمدی خانواده و هریک از شاخص های بینشی، حقوقی و اخلاقی آن با هوش هیجانی هم بستگی رابطه مثبت معنادار (518/0=r) وجود دارد. مؤلفه های بین فردی، خلق عمومی و مدیریت استرس، کارآمدی خانواده را به طور معنادار پیش بینی می کنند. این سه متغیر در مجموع 4/31 درصد از کارآمدی خانواده آزمودنی ها را پیش بینی می کنند. نتایج نشان داد هوش هیجانی به عنوان پیش بینی کننده کارآمدی خانواده عمل می کند. این یافته می تواند راه گشای سیاست گذاری های مناسب در زمینه ارائه برنامه های مرتبط با ارتقای کارآمدی خانواده در طلاب باشد.

پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه گرایش و رغبت به ازدواج با تمایزیافتگی و مسئولیت پذیری در دانشجویان دانشگاه آزاد قم انجام شد. این پژوهش از لحاظ روش تحقیق توصیفی همبستگی و جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم در سال تحصیلی 1402-1401 بود. تعداد نمونه شامل250 نفر بود که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه های استاندارد گرایش و رغبت به ازدواج حیدری،  مظاهری و پوراعتماد (1383)، تمایزیافتگی اسکورون و فریدلندر (1998) و مسئولیت پذیری احمدی آخورمه و همکاران (1392) بود. یافته های پژوهش نشان داد: الف) بین گرایش و رغبت به ازدواج با تمایزیافتگی رابطه معناداری وجود دارد؛ ب) بین گرایش و رغبت به ازدواج با مسئولیت پذیری رابطه معناداری وجود دارد. یافته ها بدین معناست که تمایزیافتگی و توان تمایز میان عقل و احساس و نیز مسئولیت پذیری با گرایش و رغبت به ازدواج رابطه دارند و می توان با افزایش و بهبود این دو متغیر، گرایش و رغبت به ازدواج را افزایش داد؛ بنابراین پیشنهاد می شود برای گرایش و رغبت به ازدواج و کاهش سن ازدواج، خانواده، مسئولان و متولیان فرهنگی و آموزشی نسبت به بهبود وضعیت تمایزیافتگی و مسئولیت پذیری دانشجویان اهتمام ورزند.

پژوهش حاضر با هدف مقایسه وضعیت طلاب حوزه های علمیه ورودی سیکل و دیپلم در سه متغیر عوامل شخصیتی، خودکارآمدی و موفقیت تبلیغی به روش علی - مقایسه ای انجام شد. جامعه آماری،  طلاب سطح دو حوزه علمیه قم بود که تعداد 130 نفر از آنان بر اساس فرمول کرک و به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شد. برای انجام این پژوهش، از سه پرسشنامه پنج عاملی شخصیت نئو فرم کوتاه، خودکارآمدی شرر و مبلّغ موفق جوانشیر استفاده شد. اطلاعات به دست آمده از طریق آزمون T دو نمونه مستقل و آزمون تحلیل واریانس چند متغیره مانوا تحلیل شد. نتایج به دست آمده نشان داد که بین طلاب ورودی سیکل و دیپلم ازنظر عوامل شخصیتی، خودکارآمدی و موفقیت تبلیغی تفاوت معناداری وجود ندارد. به نظر می رسد، محیط و مواد آموزشی، فرهنگی، تربیتی و معنوی یکسان، معنویت و پایبندی های مذهبی ازجمله عوامل تشابه و یکسانی طلاب ورودی سیکل و دیپلم در سه متغیر مذکور است.

نماز در زمره برترین عبادات است که قبولی سایر عبادات، به قبولی آن منوط است و حضور قلب که روح همه عبادات است از شرایط کمال عبادات محسوب می شود. تحقیق پیش رو با هدف شناسایی فرایندهای دینی و روان شناختی حضور قلب در نماز بر اساس منابع اسلامی به روش توصیفی تحلیلی انجام شد. داده ها به روش کتابخانه ای گردآوری و سپس طبقه بندی، مقایسه و تحلیل شد. در ابتدا 21 راهکار برای کسب حضور قلب در نماز بر اساس منابع اسلامی و روان شناسی به دست آمد که با طبقه بندی مجدد آن ها، نهایتاً 7 راهکار انتخاب و تبیین شد. یافته های پژوهش نشان داد بر اساس منابع اسلامی، یاد دائمی خداوند، تقویت ایمان، دوری از فحشا و منکر و رعایت آداب نماز از فرایندهای دینی حضور قلب در نماز است. همچنین بر اساس منابع روان شناسی، تقویت شناخت و ذهن آگاهی نسبت به خدا و حقیقت، تغییر سبک زندگی و درک بعد روان شناختی نماز، در زمره فرایندهای روان شناختی حضور قلب در نماز است.