فرایندهای دینی و روان شناختی حضور قلب در نماز بر اساس منابع اسلامی (مقاله پژوهشی حوزه)
درجه علمی: علمی-پژوهشی (حوزوی)
آرشیو
چکیده
نماز در زمره برترین عبادات است که قبولی سایر عبادات، به قبولی آن منوط است و حضور قلب که روح همه عبادات است از شرایط کمال عبادات محسوب می شود. تحقیق پیش رو با هدف شناسایی فرایندهای دینی و روان شناختی حضور قلب در نماز بر اساس منابع اسلامی به روش توصیفی تحلیلی انجام شد. داده ها به روش کتابخانه ای گردآوری و سپس طبقه بندی، مقایسه و تحلیل شد. در ابتدا 21 راهکار برای کسب حضور قلب در نماز بر اساس منابع اسلامی و روان شناسی به دست آمد که با طبقه بندی مجدد آن ها، نهایتاً 7 راهکار انتخاب و تبیین شد. یافته های پژوهش نشان داد بر اساس منابع اسلامی، یاد دائمی خداوند، تقویت ایمان، دوری از فحشا و منکر و رعایت آداب نماز از فرایندهای دینی حضور قلب در نماز است. همچنین بر اساس منابع روان شناسی، تقویت شناخت و ذهن آگاهی نسبت به خدا و حقیقت، تغییر سبک زندگی و درک بعد روان شناختی نماز، در زمره فرایندهای روان شناختی حضور قلب در نماز است.Religious and psychological processes of mindfulness in prayer according to Islamic sources
Prayer is of the highest worships and is the prerequisite for other worships being accepted by God. Mindfulness while worshiping is required for all worships being perfect. The current research aimed to identify religious and psychological processes of mindfulness in prayer according to Islamic sources using descriptive-analytical method. Data were gathered using bibliographical method and then analyzed by categorizing. First, 21 ways were identified for mindfulness according to Islamic sources and psychology; these 21 ways then categorized and reduced to 7 ways. Results showed that according to Islamic sources processes of mindfulness in prayer are: constant remembrance of God; strengthening faith; avoidance from vices; and doing prayer in the best manner. In addition, according to psychological sources the psychological processes of mindfulness in prayer are: strengthening cognition and mindfulness regarding God and the truth; to change the life style; and understanding the psychological aspect of prayer.