کیارش فرتاش

کیارش فرتاش

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۴۴ مورد.
۲۱.

علم و فناوری در الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت با رویکرد مصون سازی راهبردی در منظومه پدافند غیر عامل

نویسنده:
منبع: مطالعات امنیت اقتصادی سال اول تابستان ۱۴۰۰ شماره ۴ 155 - 182

کلید واژه ها: الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت علوم و فناوری مصون سازی راهبردی پدافند غیرعامل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۶ تعداد دانلود : ۱۷۵
با توجه به رشد سریع حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات، این بخش به یکی از بسترهای بالقوه آسیب پذیر و خطرناک مبدل شده است که این امر بر اهمیت روزافزون توجه به پدافند غیرعامل در این حوزه صحه می گذارد. در این راستا، سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت به عنوان نقشه راه 50 سال آینده کشورمان، باید بتواند تصویری واضح از آینده مطلوب ایران در این حوزه به عنوان یکی از بخش های کلیدی خود ارائه دهد. فلذا مطالعه حاضر در پی آن است که با روش اسنادی، موضوعات مرتبط با فناوری اطلاعاتِ مطرح در این سند را با رویکرد مصون سازی راهبردی و بُرش پدافند غیرعاملی مورد ارزیابی قرار دهد تا بتواند راهگشای مسیر سیاست گذاران قرار گیرد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد این سند اصلاً نتوانسته است با توجه به اهمیت و چالش های پیش روی این حوزه، به آن بپردازد، به گونه ای که تنها در تدبیر شماره 19 خود اشاره ای مبهم به این بخش داشته است. این امر با توجه به تهدیدات سایبری که به جِدّ تمدن اسلامی ایرانی را به خطر خواهد انداخت، بسیار جای تأمل دارد. در انتها نیز با توجه به تحلیل صورت گرفته سه تدبیر برای رفع خلأهای ارائه شده، پیشنهاد شده است.
۲۲.

تحلیلی تاریخی بر اسناد سیاست توسعه صنعتی در ایران و ارائه الزامات سیاستی در سال های پیش رو(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بهبود مدیریت سال پانزدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۵۳) 121 - 144

کلید واژه ها: اقتصاد هتردوکس سیاست توسعه صنعتی توسعه صنعتی سیاست گذاری صنعتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۴ تعداد دانلود : ۲۸۷
سیاست توسعه صنعتی از مهم ترین برنامه ها و مداخلاتی محسوب می شود که تقریباً در تمام کشورهای توسعه یافته حال حاضر، دست کم در دوره ای چند دهه ای به صورت منسجم، فعال و تهاجمی توسط دولت ها دنبال شده است. در ایران از دوره پهلوی اول سیاست توسعه صنعتی با محوریت جایگزینی واردات مورد توجه بوده و به جزء دوره ای کوتاه در دهه 1340، دستاوردهای قابل توجهی از این سیاست ها مشاهده نمی شود. از دهه 1380 به بعد توسعه صنعتی از طریق تدوین اسناد اختصاصی توسعه صنعتی در دستورکار قرار دارد. تا ابتدای سال 1400، 4 سند در این راستا تصویب شده و فارغ از تفاوت های آن ها، دستاوردهای توسعه صنعتی از محل این اسناد چشم گیر نیست. لذا این مقاله با بررسی پیشینه و تحلیل کیفی و تاریخی اسناد سیاست توسعه صنعتی در ایران چالش ها و الزامات سیاستی و اجرایی توسعه صنعتی را استخراج می نماید. داده های مورد نیاز این پژوهش با از طریق 9 مصاحبه نیمه ساختار یافته و بررسی منابع ثانویه جمع آوری شده است. بر اساس یافته های نویسنده، اسناد سیاست توسعه صنعتی در سال های آتی لازم است با تمرکز بر ارتقاء توانمندی فناورانه و تولیدی، همراستایی توسعه صنعتی و سایر سیاست های ملی، حمایت مدت دار مبتنی بر عملکرد و شایستگی، خلق پویای مزیت های نسبی فناورانه، اولویت گذاری علمی و اصولی تعداد کمی بخش با پتانسیل توسعه، حمایت از رویکرد صادرات محور و تقویت رقابت پذیری بین المللی بنگاه ها را مورد توجه قرار دهد. وجود متولی دارای اختیار اجرایی، هماهنگی ، ارزیابی و بازنگری مستمر، فراتر از یک وزارتخانه موضوعی نظیر وزارت صمت، نیز از الزامات اصلی نهادی پیاده سازی اسناد سیاست توسعه صنعتی است.
۲۳.

مدل سازی ساختاری-تفسیری چالش های تاثیرگذار بر فرآیند سیاست گذاری توسعه فناوری های انرژی تجدیدپذیر در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: توسعه تکنولوژی صنعتی سال ۱۸ پاییز ۱۳۹۹ شماره ۴۱ 13 - 26

کلید واژه ها: کارآفرینی استراتژی مدیریت استراتژیک کارآفرینی استراتژیک شایستگی کلیدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸ تعداد دانلود : ۷۴
سیاست گذاری با هدف توسعه فناوری، کارکرد اساسی دولت ها و فرآیند مداخله آن ها به منظور دستیابی به نتایج و تحقق چشم اندازهای اقتصادی و اجتماعی است. مطالعات سیاست گذاری به دنبال توصیف و تبیین سیاست گذاری دولت ها و نحوه اثرگذاری و ایجاد تغییر در آن است. حوزه انرژی از جمله انرژی های تجدیدپذیر و همچنین توسعه فناوری های تجدیدپذیر نیز به عنوان یکی از مهم ترین حوزه های مسائل عمومی، همواره متاثر از مداخلات مستقیم و غیرمستقیم دولت است. در این راستا هدف این مقاله بررسی چالش های تاثیرگذار بر فرآیند سیاست گذاری توسعه فناوری های تجدیدپذیر در ایران می باشد که به این منظور از روش مدل سازی ساختاری-تفسیری استفاده شده است تا روابط متقابل میان این چالش ها بیان شود. علاوه براین، از تحلیل MICMAC نیز برای تشخیص قدرت نفوذ و وابستگی هر یک از چالش ها استفاده شده است. پس از تحلیل داده ها، چالش های تاثیرگذار بر فرآیند سیاست گذاری توسعه فناوری های تجدیدپذیر در 5 سطح مختلف طبقه بندی شدند و با توجه به روابط متقابل بین آن ها به صورت مدل ساختاری-تفسیری ارائه شد. همچنین پس از تحلیل MICMAC متغیرها در سه گروه متغیرهای وابسته، مستقل و خودمختار قرار گرفتند و هیچ متغیری در گروه متغیرهای پیوندی قرار نگرفت. یافتهها نشان داد که «پشتیبانی از نوآوران موفق»، «ظرفیت جذب سرمایه»، «هزینه های راه اندازی نامشخص» و «اثبات اثربخشی سیاست ها» از اساسی ترین چالش های تاثیرگذار بر فرآیند سیاست گذاری توسعه فناوری های تجدیدپذیر در ایران می باشند.
۲۴.

تحلیلی بر فرایندهای توسعه محصول جدید در صنایع غذایی (مطالعه شرکت های صنایع غذایی استان تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت نوآوری سال نهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۳۲) 127 - 150

کلید واژه ها: توسعه محصول صنایع غذایی فرآیند توسعه محصول تهران فعالیت های توسعه محصول

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۸ تعداد دانلود : ۲۱۱
توسعه محصول جدید موضوعی کلیدی در چرخه حیات بنگاه ها و عاملی مهم در حفظ سهم بازار در محیط پویای امروز برای بنگاه ها است. صنایع غذایی به دلیل ماهیت مبتنی بر نیازهای انسانی و بازاری پرتقاضا برای توسعه محصول جدید می باشد. این پژوهش با هدف شناسایی فعالیت های کلیدی فرایند توسعه محصول جدید و تعیین فعالیتهای چالشی و عادی از میان آن ها در فرآیندهای توسعه محصول جدید در به کارگیری بهتر این فرایندها در صنایع غذایی ایران در بازه زمانی 1397 تا 1398 با مطالعه شرکت های صنایع غذایی مستقر در استان تهران انجام گرفته است. در ابتدا فعالیت های مرتبط با فرایند توسعه محصول جدید از پیشینه استخراج و پس از تایید خبرگان در نمونه ای متشکل از متخصصین حوزه نوآوری صنایع-غذایی توزیع گردید و فعالیت های مورد استفاده در این صنعت شناسایی شد. سپس این فعالیت ها در قالب پرسشنامه در جامعه آماری توزیع و 94 پرسشنامه تکمیل شده از جامعه آماری 114 شرکتی تحقیق دریافت و با توجه به نرمال نبودن داده ها از آزمون دوجمله ای و فریدمن تحلیل آماری برای شناسایی فعالیت های فرآیند توسعه محصول جدید استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد فعالیت های ارتباط شرکت ها با شبکه تامین، شناسایی قوانین و مقررات و تحلیل ارزش آفرینی ایده، توانمندی در تحقیقات بازار و بازاریابی و طراحی دقیق و مهندسی محصول از جمله فعالیت های چالشی شایع در توسعه محصولات جدید در فرایند توسعه محصول جدید است.
۲۵.

تحلیل تطور تاریخی توسعه فناوری سیستم های خورشیدی فتوولتائیک در ایران: رویکردی نهادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بهبود مدیریت سال چهاردهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۴۷) 1 - 30

کلید واژه ها: سیستم های فتوولتائیک فناوری خورشیدی تحلیل تاریخی تحلیل نهادی ایران اثربخشی نهادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۹ تعداد دانلود : ۲۳۰
مقاله حاضر با هدف تحلیل تطور تاریخی توسعه فناوری سیستم های خورشیدی فتوولتائیک در ایران با تاکید بر نقش نهادهای فیزیکی و سخت در بازه زمانی سال 1370 تا 1398 صورت پذیرفته است. به این منظور ضمن بررسی مفهوم نهاد و مصادیق آن در پیشینه و تجارب دیگر کشورها، نقش نهادهای فیزیکی (سازمان ها) و سخت (قوانین، سیاست ها و مقررات) و اثربخشی این نهادها در توسعه فناوری سیستم های خورشیدی فتوولتائیک در ایران در سه دوره اصلی توسعه این فناوری بررسی و تحلیل شده است. پژوهش حاضر از حیث هدف کاربردی و از نظر روش تحقیق کیفی می باشد. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه نیمه ساختاریافته و داده های ثانویه بوده و روش تحلیل داده ها از طریق تحلیل محتوا و کدگذاری محوری می باشد. جامعه آماری برای مصاحبه خبرگان دارای تجربه و تخصص در زمینه انرژی خورشیدی در ایران می باشد و با تکنیک گلوله برفی، 18 نفر از خبرگان این حوزه انتخاب و مورد مصاحبه قرار گرفته اند. قلمرو زمانی آن بین سال های 1370 تا سال 1398، و قلمرو مکانی آن کشور ایران می باشد. بر اساس یافته های این تحقیق، در دوره اول (1370 تا 1385) تمرکز نهادی بر آشنایی مسئولین با انرژی های تجدیدپذیر و ترویج این انرژی بوده است. در حالی که در دوره دوم (1385 تا 1394) تمرکز نهادی به سمت حمایت از توسعه فناوری سیستم های خورشیدی فتوولتائیک متمایل و متعاقباً و در دوره سوم (1394 تا 1398) جهت گیری نهادی به سمت ایجاد بازار انرژی های تجدیدپذیر و خورشیدی در ایران هدایت شده است.
۲۶.

ارائه چارچوبی برای پایش و ارزیابی نظام ملی علم، فنّاوری و نوآوری ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد فرهنگ سال سیزدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۴۹ 119 - 154

کلید واژه ها: شاخص های علم فناوری و نوآوری نظام ملی علم و فناوری چارچوب پایش ارزیابی علم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۵ تعداد دانلود : ۳۲۸
به کارگیری چارچوب های ارزیابی مناسب، یکی از موارد مهمی است که باید در نظام های علم، فنّاوری و نوآوری کشور در نظر گرفته شود. در ایران فعالیت های محدود و پراکنده ای توسط دستگاه های مختلف در راستای ارزیابی وضعیت علم، فنّاوری و نوآوری کشور انجام شده، اما تاکنون چارچوب پایش و ارزیابی متوازنی برای آن مستقر نشده که امکان سنجش تحقق اهداف بالادستی و آگاهی از وضعیت به روز کشور در علم، فنّاوری و نوآوری را فراهم کند. در این تحقیق، با استفاده از روش تحلیل مضمون، داده های موجود در اسناد بالادستی مرتبط و گزارش های مورد استفاده در سطح جهان بین سال های 1393 و 1394 شناسایی و تحلیل شده و با استفاده از آنها، یک چارچوب پیشنهادی ارائه گردیده است. در نهایت برای صحه گذاری و تأیید این چارچوب، از پنل خبرگان استفاده شده است. در نتیجه، چارچوبی جامع و متوازن از معیار ها، زیرمعیار ها و شاخص ها برای پایش و ارزیابی علم، فنّاوری و نوآوری معرفی شده است. همچنین پیشنهادهایی جهت دستیابی به نتایج مطلوب در به کارگیری این چارچوب، ارائه شده که از جمله مهم ترین آنها تعهد به حمایت سازمانی از اجرا، تقسیم کار واقع بینانه بین نهاد های متولی و اختصاص منابع لازم برای جمع آوری و تحلیل داده ها است.
۲۷.

ترسیم و تحلیل نقشه علمی دارایی نامشهود با استفاده از پژوهش های نمایه شده در پایگاه های علمی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بازیابی دانش و نظام های معنایی سال هفتم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲۵ 33 - 66

کلید واژه ها: دارایی نامشهود نقشه علمی هم رخدادی واژگان هم تألیفی و تحلیل شبکه اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۲ تعداد دانلود : ۳۰۸
هدف: هدف از این پژوهش تحلیل و مصور سازی تولیدات علمی حوزه دارایی های نامشهود در پایگاه علمی اسکوپوس است که به تجزیه و تحلیل شبکه مفاهیم و نویسندگان این حوزه می پردازد. روش: پژوهش حاضر از نوع پژوهش های کاربردی علم سنجی است و با استفاده از تحلیل هم واژگانی و هم تألیفی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش کلیه تولیدات علمی حوزه دارایی های نامشهود است که در بازه زمانی 1979 تا 2019 میلادی در پایگاه علمی اسکوپوس نمایه شده است. در این پژوهش از نرم افزارهای ویس ویور، گفی، هیست سایت، پاپلیش یا پریش و نودایکس ال به منظور ترسیم و تحلیل نقشه های علمی 2998 سند علمی استفاده شده است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که پرتکرارترین موضوعات و واژگان در این زمینه مدیریت دانش و سرمایه فکری هستند. همچنین براساس نقشه های ترسیم شده با استفاده از شاخص مرکزیت نزدیکی؛ خلق ارزش، زنجیره ارزش و مسئولیت اجتماعی ارزشمندترین زمینه های موضوعی شناخته شدند. با بررسی و تحلیل هم تألیفی مشخص گردید که شبکه هم تألیفی این حوزه گسسته و کم تراکم است و در مجموع 12472 استناد در کل مقالات انجام پذیرفته است. نتایج: با توجه به خوشه اصلی حوزه می توان گفت که سرمایه های فکری و دانشی به همراه مزیت رقابتی در مبحث دارایی های نامشهود از اهمیت ویژه ای برخوردارند. فعال ترین نویسندگان این حوزه نیز پژوهشگران اروپایی هستند. با استفاده از نقشه هم واژگانی دارایی نامشهود، محققان و علی الخصوص سیاست گذاران می توانند با آگاهی از وضعیت پژوهشی و موضوعی دارایی نامشهود به برنامه ریزی مناسب در این حوزه بپردازند.    
۲۸.

توسعه کنام فناورانه فتوولتائیک در ایران با رویکرد مدیریت راهبردی کنام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست علم و فناوری سال دوازدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۴۵) 37 - 54
تعداد بازدید : ۱۱۹ تعداد دانلود : ۷۱
اتخاذ سیاست های مناسب برای توسعه فناوری های انرژی تجدیدپذیر، نیازمند شناسایی و تبیین درست تغییرات فناورانه است. از طرفی، توسعه فناوری های انرژی تجدیدپذیر در هر کشور بر اساس شرایط بومی آن کشور الزامات مختلفی داشته و به طیفی از عوامل اجتماعی و فنی وابسته است. پژوهش حاضر با رویکرد مدیریت راهبردی کنام و در قالب مطالعات موردی تاریخی و با روش تحقیق کیفی به تحلیل توسعه فناوری فتوولتائیک از منظر انتظارات، شبکه ها و یادگیری می پردازد. قلمرو زمانی بررسی، سال های 1370 تا 1398 و قلمرو مکانی، حوزه انرژی خورشیدی در ایران است. ابزار اصلی گردآوری داده ها، مصاحبه های نیمه ساختاریافته و داده های ثانویه موجود و روش تحلیل داده ها نیز تحلیل محتوا و استفاده از کدگذاری محوری بوده است. جامعه آماری مصاحبه، خبرگان دارای تجربه و تخصص در زمینه انرژی خورشیدی در ایران بوده که 20 نفر از افراد با ویژگی یادشده به روش گلوله برفی انتخاب و مورد مصاحبه قرار گرفته اند. با بررسی تعاملات بین فرآیندهای کنام نشان داده شده که اگر چه شبکه بازیگران در ابتدای دهه 1370 بسیار اندک بوده اما با گذشت زمان و وضع قوانین و برخی سیاست های حمایتی همچون خرید تضمینی برق تجدیدپذیر و حمایت از توسعه فناوری های انرژی تجدیدپذیر، انتظارات بازیگران درباره کنام فتوولتائیک رشد کرده و در نهایت منتهی به رشد شبکه بازیگران آموزشی و دانشی در اواسط دهه 1380 و رشد شبکه بازیگران تولیدی و خدماتی طی دهه 1390 شده است. همچنین تأثیر رویدادهای مهمی همچون توافق برجام و سرمایه گذاری خارجی بر توسعه انتظارات و شبکه بازیگران فتوولتائیک ایران تشریح شده است.  
۲۹.

طراحی و تبیین مدل پایش ضد شکنندگی اقتصادی برای نیل به اقتصاد مقاومتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت دولتی ایران دوره سوم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 59 - 87

کلید واژه ها: ضد شکنندگی اقتصادی اقتصاد مقاومتی دلفی فازی تحلیل مضمون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۷ تعداد دانلود : ۲۵۱
اقتصاد مقاومتی به عنوان الگوی اقتصاد مطلوب کشور، نیازمند دستیابی به ضدشکنندگی است. ضد شکنندگی اقتصادی به مواردی اطلاق می شود که یک اقتصاد آسیب پذیر یا شکننده باید به اجرا بگذارد تا آسیب پذیری آن کاهش یابد؛ درواقع منابع و ظرفیت ها طوری تنظیم و جایابی شوند که احتمال ضربه به آنها به حداقل برسد و بتوان عواید مثبتی نیز به دست آورد. به رغم مشکلات متعدد اقتصاد کشورمان، تاکنون مجموعه شاخص مدونی برای رصد و پایش میزان ضدشکنندگی اقتصاد ایران طراحی نشده است. بدین منظور پژوهش حاضر به استخراج و تبیین ابعاد و شاخص های ضد شکنندگی اقتصادی برای نیل به اقتصاد مقاومتی با استفاده از روش دلفی فازی و تحلیل مضمون پرداخته است. در این راستا، نخست ادبیات مرتبط با ضدشکنندگی اقتصادی مورد تحلیل مضمون و داده کاوی قرار گرفت و سپس ابعاد کلیدی اولیه ضدشکنندگی و مؤلفه های هر یک از این ابعاد استخراج شد. در ادامه از طریق خبره سنجی 21 نفر از خبرگان این حوزه و بکارگیری تکنیک دلفی فازی، این چارچوب نهایی شد. بدین ترتیب مدل پایش ضدشکنندگی اقتصادی مشتمل بر 3 بُعد شامل اقتصادی، اجتماعی و سیاسی همراه با 35 شاخص ارائه شد. در پایان نیز هر کدام از ابعاد و مؤلفه های ضدشکنندگی تعریف و بررسی شدند. این شاخص های ضدشکنندگی می توانند برای تعریف خط مشی ها در جهت شناخت عملکرد هر بخش، کمک کننده باشند.
۳۰.

کاربست نوآوری اجتماعی برای افزایش مشارکت اجتماعی جهت نیل به مرجعیت علمی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت در دانشگاه اسلامی سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۱۹) 141 - 164
تعداد بازدید : ۵۱۹ تعداد دانلود : ۳۸۱
هدف: پژوهش حاضر کوشیده است بستهای از راهکارهای پیشنهادی مبتنی بر رویکرد نوآوری اجتماعی را به منظور بهبود مشارکت اجتماعی برای نیل به مرجعیت علم و فنّاوری متناسب با شرایط بومی ایران طراحی کند. روش: پس از استخراج مؤلفههای ناظر بر مرجعیت علمی و مشارکت اجتماعی از ادبیات دانشگاهی، بیانات رهبری و اسناد سیاستی، با استفاده از دادهکاوی، تحلیل مضمون و دلفی فازی، تلاش شد بر اساس روش تحلیل گزینههای راهبردی موقعیت ارتباط میان مؤلفههای مورد اجماع خبرگان مشخص شود. سپس متناسب با مؤلفههای شناساییشده به ارائه راهکارهای مبتنی بر رویکرد نوآوری اجتماعی پرداخته شد. یافتهها: 40 مؤلفه در قالب پنج بعد ناظر بر مفهوم مرجعیت علمی و 59 مؤلفه در قالب چهار بعد ناظر بر مفهوم مشارکت اجتماعی شناسایی و متناسب با آنها، 10 راهکار مبتنی بر نوآوری اجتماعی ارائه شد. نتیجهگیری: کاربست نوآوری اجتماعی به عنوان مجموعه فعالیتها و خدمات نوآورانه با انگیزه برآورده کردن یک نیاز اجتماعی که همانا بالا بردن سطح مشارکت اجتماعی برای دستیابی به مرجعیت علمی است، به نهادهای کلان کشور کمک خواهد کرد.
۳۱.

رتبه بندی اقدامات اجرایی نقشه راه فناوری با تأکید بر منابع و اکتساب فناوری: (مطالعه موردی دو نقشه راه جهانی خودروهای الکتریکی و هایبرید الکتریکی و شبکه های هوشمند)

نویسنده:
منبع: مدیریت نوآوری و راهبردهای عملیاتی سال اول زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ 320 - 346

کلید واژه ها: برنامه ریزی فناوری رتبه بندی اقدامات اجرایی نقشه راه فنّاوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۴ تعداد دانلود : ۲۱۰
هدف: هدف اصلی این مقاله، رتبه بندی اقدامات اجرایی نقشه راه فناوری با تأکید بر منابع و اکتساب فناوری می باشد. روش شناسی پژوهش: به منظور تحقق این هدف، ابتدا ادبیات موجود درزمینه ی نقشه راه فناوری اعم از رویکردها، چارچوب های ترسیم، کاربردهای نقشه راه فناوری و تعدادی از نقشه های راه فناوری ترسیم شده که عمدتاً به روز می باشند، مرور شدند. در مرحله بعد، برای رتبه بندی اقدامات اجرایی، دو نقشه راه فناوری آژانس بین المللی انرژی انتخاب شدند. این دو نقشه راه در سال 2011 و با افق سال 2050 تهیه و تدوین شده اند. دو نقشه راه مذکور، موردمطالعه قرار گرفتند و زیرساخت های موردنیاز برای تحقق اهداف آن ها استخراج گردید. درنهایت باتری به عنوان اصلی ترین چالش در لایه ی منابع و اکتساب فناوری برای رتبه بندی انتخاب شد. بدین منظور پنج باتری از خانواده باتری های یون لیتیم (با شش مشخصه ی فنی) با دو روش TOPSIS و PROMETHEE مورد رتبه بندی قرار گرفت. یافته ها: با استفاده از چارچوب رتبه بندی شش خودروی الکتریکی موجود در بازارهای جهانی مورد مقایسه و رتبه بندی قرار گرفتند. در پایان هم نقشه راه خودروهای الکتریکی و نقشه راه شبکه های هوشمند برای یافتن زیرساخت های مشترک موردبررسی قرارگرفته و نقاط اشتراک دو نقشه راه تحت عنوان نقشه راه فناوری چند صنعتی توصیف شد. اصالت/ارزش افزوده علمی: نتایج این تحقیق، می تواند برای افزایش رقابت پذیری جهانی، مورداستفاده خودروسازان داخلی قرار گیرد و نیز به عنوان الگویی راهنما، به منظور تعیین اولویت های اجرایی توسط بنگاه های تولیدی ایرانی به کار گرفته شود.
۳۲.

شناسایی و اولویت بندی عوامل کلیدی تاثیرگذار بر اشتراک درون سازمانی دانش در شرکت های دانش بنیان مستقر در پارک های علم و فناوری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: توسعه تکنولوژی صنعتی سال ۱۸ تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴۰ 55 - 64

کلید واژه ها: تحقیق و توسعه قابلیت های پویای تحقیق و توسعه عملکرد نوآورانه صنایع غذایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰ تعداد دانلود : ۶۴
دانش سازمانی به عنوان یک منبع ناملموس بسیار ارزشمند برای کسب برتری رقابتی شناخته می شود. مدیریت چنین دارایی نامحسوسی در راستای حفظ و به دست آوردن مزیت رقابتی برای سازمان ها ضروری است به ویژه شرکت ها دانش بنیان که حفظ بقا و موفقیت شان با دانش گره خورده است. دانش هنگامی می تواند به بهبود و ارتقای عملکرد سازمان ها منجر شود که در سطح سازمان به اشتراک گذاشته شود. علی رغم نقش حیاتی اشتراک درون سازمانی دانش، پژوهش های کمی درباره عوامل تاثیرگذار بر اشتراک درون سازمانی دانش در شرکت های دانش بنیان صورت پذیرفته است. به این منظور در مقاله حاضر، ابتدا با مرور پیشینه، عوامل تاثیرگذار بر اشتراک درون سازمانی دانش در سازمان ها استخراج شد و سپس با استفاده از روش دیمتل به مطالعه روابط این عوامل و اولویت بندی آن ها پرداخته شده است. پژوهش حاضر از نوع تحقیقات توصیفی و پیمایشی است و ابزار گردآوری داده های ثانویه (مطالعات کتابخانه ای) و داده های اولیه (پرسشنامه) می باشد. پس از طراحی پرسشنامه و تایید روایی آن توسط خبرگان، پرسشنامه در اختیار 30 نفر از از کارشناسان و مدیران شرکت های دانش بنیان مستقر در پارک های علم و فناوری دانشگاه شهیدبهشتی، دانشگاه تهران و دانشگاه تربیت مدرس قرار گرفت و تکمیل شد. نتایج پژوهش نشان می دهد که روال های رسمی و غیررسمی، سیاست درهای باز و استراتژی اشتراک دانش از تاثیرگذارترین عوامل هستند و در مقابل ارتباطات و شبکه، دانش افراد و سیستم حافظه تعاملی از تاثیرپذیرترین عوامل هستند.
۳۳.

شناسایی مولفه های مدیریت جهادی از منظر قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های سیاست اسلامی سال هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱۶ 236 - 267

کلید واژه ها: قرآن کریم مدیریت جهادی آیت الله خامنه ای دلفی فازی تحلیل و توسعه گزینه استراتژیک(سودا)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۲ تعداد دانلود : ۲۹۲
هدف این پژوهش، شناسایی مؤلفه های مدیریت جهادی از منظر قرآن است که باتوجه به ضرورت به کارگیری مدیریت متناسب با مبانی و بسترهای بومی، فرهنگی و ارزشی هر کشور اهمیت بالایی دارد. نوع پژوهش از لِحاظ هدف، کاربردی و روش آن براساسِ نحوه گردآوری داده ها توصیفی و از نوع اکتشافی است؛ ماهیت تحقیق نیز آمیخته است. جامعه آماری، کلیّه خبرگان و متخصصان علمی و اجرایی و مذهبی در حوزه مدیریت جهادی است که 36 نفر از آنان در حیطه مزبور به روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب گردیدند. در پژوهش فرارو با استفاده از روش تحلیل محتوا و داده کاوی مؤلفه های ناظر بر مدیریت جهادی از آیات قرآن کریم استخراج شد. سپس براساسِ از روش دلفی فازی، پرسش نامه هایی که در اختیار خبرگان قرار گرفته بود، تجزیه و تحلیل گشت. به منظورِ تعیین ارتباط میان مؤلفه های مورد اجماع نخبگان، روش تحلیل و توسعه گزینه استراتژیک (سودا) به کار گرفته شد. آن گاه با ادغام نقشه های خبرگان، مدل واحدی اتخاذ شد و در نهایت از درون مدل نهایی پژوهش،33 مؤلفه مدیریت جهادی مورد اجماع خبرگان، که در تطابق با 26 مؤلفه برآمده از فرموده های مقام معظّم رهبری بودند، در چهار بُعد اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی استخراج گشت؛ که تعدد مؤلفه ها در بُعد فرهنگی و اجتماعی، از تمرکز این سبک از مدیریت بر زمینه های فرهنگی و ارزشی مدیریت حکایت دارد.
۳۴.

ابزارهای سیاستی توسعه تولید و تقاضای محصولات دانش بنیان با استفاده از مفهوم آمیخته سیاستی و شکست سیستمی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بهبود مدیریت سال سیزدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۴۴) 61 - 97

کلید واژه ها: ابزار سیاستی آمیخته سیاستی شکست سیستمی توسعه تولید و تقاضای دانش بنیان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۷ تعداد دانلود : ۲۵۳
توسعه نوآوری در کشورهای در حال توسعه و حرکت به سمت اقتصاد دانش بنیان علی رغم اتفاق نظر سیاست گذاران و نیز جامعه سیاست پژوهان بر اهمیت آن، از یک سو بدون دخالت دولت امری بسیار دشوار به نظر می رسد و از سوی دیگر رعایت تعادل بین سیاست های طرف عرضه و تقاضا، جامع نگری لازم و ارتباطات متقابل بین ابزارهای سیاستی دولت بر پیچیدگی این مداخلات افزوده است. در این کشورهای پیشرو این تعادل را با مفهومی به نام آمیخته سیاستی ایجاد نموده اند. از طرفی توسعه تقاضا و در نهایت تولید محصولات دانش بنیان در کشور طی سال های گذشته به کرات در اسناد سیاستی مورد تصریح قرار گرفته، اما به ندرت پاسخ های مناسبی در راستای پیاده سازی این هدف مهم سیاستی ارائه شده است. در این راستا، هدف مقاله حاضر ارائه آمیخته ای سیاستی با بهره گیری از مفاهیمی نظیر شکست های سیستم و روش های تصمیم گیری چندمعیاره فرایندی جدید برای توسعه تولید و تقاضای محصولات دانش بنیان در ایران است. مهمترین استراتژی های توسعه و بکارگیری محصولات دانش بنیان در هر حوزه شکست سیستم به مسائلی نظیر ایجاد زیرساخت ها و استانداردهای لازم در جهت تضمین کیفیت، شفاف شدن تقاضای دولت در حوزه دانش بنیان، استفاده از ظرفیت سرمایه گذاری خارجی در توسعه توانمندی های فناورانه، طراحی و پیاده سازی نظام یادگیری فناورانه تنوع بخشی به خدمات تأمین مالی اقتصاد دانش بنیان و شناسایی شرکت های توانمند داخلی مرتبط است. برای اجرایی شدن این استراتژی ها، 15 ابزار به عنوان آمیخته ابزارهای سیاستی از طریق روش گروه متمرکز پیشنهاد و مورد بحث قرار گرفته است.
۳۵.

بررسی مفهوم ارزشیابی نوآوری اجتماعی و ارائه چارچوب ارزیابی از طریق مرور ادبیات چند آوایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: توسعه تکنولوژی صنعتی سال ۱۷ زمستان ۱۳۹۸ شماره ۳۸ 25 - 36

کلید واژه ها: تولید هوشمند ویژگی ها و فناوری های هوشنمند سیستم های تولید هوشمند چشم اندازه آینده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱ تعداد دانلود : ۷۹
نوآوری اجتماعی به عنوان راهی جدید برای پرداختن به نیازهای پیچیده اجتماعی مطرح است. علاقه به نوآوری اجتماعی تا حدی شدت گرفته است که از آن، به عنوان یک جذابیت جهانی نام برده می شود. اندازه گیری نوآوری اجتماعی و تاثیرات آن، به عنوان یکی از جنبه های کلیدی برای پیشروی نوآوری اجتماعی در سطح منطقه ای و سازمانی برجسته و حائز اهمیت است، در واقع اندازه گیری نوآوری اجتماعی یک اولویت برای سیاست گذاری است، زیرا اگر اندازه گیری و ارزیابی نگردد، توانایی دستیابی به آن وجود نخواهد داشت. محقق در این تحقیق با مطرح کردن دو سوال به دنبال این است تا با استفاده از روش مرور چندآوایی ادبیات والگوی 5 مرحله ای مارکهام، به تعریف نوآوری اجتماعی و ارزیابی آن و ارائه چارچوب ارزیابی بپردازد . در این راستا با بررسی 1480 پژوهش جمع اوری شده، 112 پژوهش مورد بررسی عمیق قرار گرفته تا سوالات پژوهش پاسخ داده شوند. در نهایت پس از تعریف محقق از نوآوری اجتماعی، عناصر ارزیابی نوآوری اجتماعی در سه سطح اجتماعی، محیطی و مالی ارائه گردید . چارچوب ارزشیابی ارائه شده دارای 3 بعد و 16 مضمون و 63 شاخص است که از بررسی ادبیات موضوعی و خبره سنجی توسط خبرگان مسلط به حوزه بدست آمده است که شاخص کاپای 721/0k= بدست آمده کیفیت آن را تایید می نماید.
۳۶.

اقتصاد سیاسی تحقیق و توسعه در پشتیبانی از رقابت پذیری نوین کشورها و عوامل موثر بهینه سازی و رکود اقتصادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست نامه علم و فناوری دوره نهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۲۶)
تعداد بازدید : ۲۵۸ تعداد دانلود : ۲۱۹
در پژوهش حاضر به تحلیل ارتباط بین هزینه های تحقیق و توسعه به منزله سهمی از تولید ناخالص داخلی و بهره وری نیروی کار در کشورهای پیشرو از حیث جغرافیای اقتصادی می پردازیم. شواهد تجربی نشان می دهد که در بازه زمانی مورد مطالعه، بین هزینه های تحقیق و توسعه بخش دولتی و خصوصی ارتباطی مثبت و قوی وجود دارد. علاوه براین، هر گاه هزینه های تحقیق و توسعه بخش کسب وکار از هزینه های تحقیق و توسعه دولتی بیشتر شود، با ثابت ماندن بقیه عوامل، بهره وری نیروی کار به سمت افزایش میل می کند (بهینه سازی اقتصادی). به طور کلی اثر اصطکاک (رکود) در افزایش بهره وری نیروی کار عموماً در کشورهایی مشاهده می شود که شدت تحقیق و توسعه عمدتاً وابسته به هزینه کرد بخش دولتی در آن است. در نتایج تحقیق حاضر دلایل مفیدی برای پشتیبانی اقتصاد سیاسی عقلایی تحقیق و توسعه، به قصد بهبود رقابت پذیری کشورها در بازارهای به شدت متغیر و ناپایدار، عرضه شده است.
۳۷.

نقش دانشگاه ها و پژوهشگاه ها در توسعه علم و فناوری و سیاست های حمایت از آنها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست علم و فناوری سال یازدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۴۲) ویژه نامه جامع سیاست علم و فناوری 255 - 267
تعداد بازدید : ۲۲۰ تعداد دانلود : ۱۰۶
از زمان تأسیس دانشگاه بولونیا در اواخر قرن 11 تا  قرن 19 میلادی، نقش دانشگاه ها عموماً بر محوریت کارکرد آموزش جریان داشته است. به تدریج با اهمیت یافتن سیاست علم در اوایل قرن بیستم، دانشگاه ها و پژوهشگاه ها وظیفه پژوهش را نیز عهده دار شدند. علاوه بر دو کارکرد محوری یادشده، کارکردهای دیگری نیز برای دانشگاه ها و پژوهشگاه ها مطرح شده که تحت عنوان مأموریت سوم شناخته می شوند. هم زمان با افزایش اهمیت سیاست فناوری و نوآوری از اواسط قرن بیستم، توسعه فناوری توسط دانشگاه ها از طریق سازوکارهایی همچون همکاری با صنعت و تأسیس شرکت های زایشی دانشگاهی مورد توجه قرار گرفت. در سال های اخیر با متداول شدن نگاه نظام مند به نوآوری و سپس نظریه نظام های نوآوری، نقش دانشگاه ها و پژوهشگاه ها در نوآوری و خلق ثروت نیز اهمیت بیشتری یافته است. اخیراً برخی محققان با مطرح کردن دانشگاه های توسعه گرا نقش دانشگاه ها و پژوهشگاه ها در توسعه نوآوری و کارآفرینی را فراتر از گذشته و به بیان دیگر ایفای نقش اجتماعی و اقتصادی بر اساس نیازهای جوامع پیرامونی خود دانسته اند. هم زمان با تحولات در نقش دانشگاه ها و پژوهشگاه ها، سیاست هایی نیز از طرف دولت ها برای تقویت کارکردهای آموزش، پژوهش و مأموریت سوم در کشورهای مختلف طراحی و اجرایی شده است. در این مقاله به ابعاد مختلف نقش و تأثیرگذاری دانشگاه ها و پژوهشگاه ها در نظام علم، فناوری و نوآوری و سیر تحولات آنها پرداخته و دو مطالعه موردی از فعالیت ها و اقدامات دو دانشگاه داخلی خصوصاً در موضوع مأموریت سوم ارائه می شود.  
۳۸.

نوآوری، دولت و سرمایه صبور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست نامه علم و فناوری دوره نهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۲۸)
تعداد بازدید : ۴۹۴ تعداد دانلود : ۳۲۳
مطالعه حاضر به بررسی نقش دولت و خصوصاً نقش سیاست های تأمین مالی در نوآوری و رشد در بلندمدت بنگاه ها و متعاقباً کشورها می پردازد. بر این اساس، نویسنده با بیان کاستی های مکاتب اقتصادی جریان غالب و خصوصاً نئوکلاسیک در تحلیل و درک پدیده نوآوری از طریق محدود شدن مداخلات سیاستی به شکست بازار، مکاتب اقتصادی تکاملی و شومپیتری را چارچوب های تحلیل مناسبی برای این امر معرفی می کند. نقش محوری دولت در توسعه نوآوری و نقش فعال دولت در تأمین مالی نوآوری از دیگر مسائل حائز اهمیتی است در این مقاله مبتنی بر شواهدی از کشورهای توسعه یافته مورد تحلیل قرار گرفته است. یافته های این بررسی حاکی از نقش دولت فراتر از رفع شکست های بازار، بلکه شکل دهی و خلق بازارهای جدید و به عبارتی دیگر امروز دولت ها در قالب "دولت کارآفرین" با ریسک پذیری بالا به حمایت از فرآیند نوآوری می پردازند. در مقابل، عموماً بنگاه ها و بخش خصوصی که خلق نوآوری و دستاوردهای حاصل از آن را متعلق و در نتیجه اقدامات خود می دانند، دارای رویکردی ریسک گریزتر از دولت در حمایت از نوآوری و تأمین مالی آن هستند. بانک های توسعه ای و سرمایه گذاری از مهم ترین ابزارهای دولت ها در حمایت فعال و همراه با ریسک از نوآوری عموماً در شرایط و حوزه هایی است که بنگاه ها و بخش خصوصی تمایلی به سرمایه گذاری  در آن ها ندارد. در انتها نیز چند پیشنهاد و ملاحظه در خصوص مداخله دولت به نفع توسعه نوآوری ارائه شده است.
۳۹.

نهادها و تأثیر آنها بر توسعه علم و فناوری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست علم و فناوری سال یازدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۴۲) ویژه نامه جامع سیاست علم و فناوری 239 - 253
تعداد بازدید : ۱۲۴ تعداد دانلود : ۸۴
هدف این مقاله، معرفی و بررسی نهادهای مؤثر بر توسعه علم و فناوری و سیاست گذاری در خصوص شکست های نهادی است. مقاله حاضر ضمن بررسی مفهوم نهاد در حوزه اقتصاد و مطالعات نوآوری، نهاد را مجموعه ای از قیود انسانی و سازمانی شکل دهنده تعاملات، رفتار و عملکرد بازیگران مختلف جامعه تعریف و نهادها را ذیل سه دسته نهادهای فیزیکی (شامل سازمان های فعال نظام علم، فناوری و نوآوری نظیر دانشگاه، بنگاه و دولت)، نهادهای سخت (مانند قوانین، سیاست ها و استانداردها) و نهادهای نرم (مانند تعاملات، روال ها و هنجارها) دسته بندی نموده است. به علاوه وابستگی نهادها به بافتار اقتصادی، سیاسی و اجتماعی (چه به صورت عام و چه نهادهای مؤثر بر توسعه علم و فناوری) که در آن واقع شده اند از ملاحظاتی است که در خصوص بررسی نهادها مورد تأکید قرار گرفته است. از دیگر جنبه های تأثیرگذاری نهادها، تأثیر آنها بر عملکرد سطوح مختلف تحلیلی از جمله بنگاه، بخش های صنعتی و همچنین توسعه علم، فناوری و نوآوری است. مطابق یافته های این مقاله، نهادهای مالکیت فکری، آموزش، روال های یادگیری و تحقیق وتوسعه و نهایتاً تعاملات و اعتماد بین بازیگران از مهم ترین نهادهای مؤثر بر توسعه علم و فناوری محسوب می شوند. شکست های نهادی که از ضعف در عملکرد نهادهای موجود و یا خلاء نهادی حاصل می شود و لزوم مداخلات سیاستی در خصوص شکست نهادهای مؤثر بر توسعه علم و فناوری نیز از دیگر موضوعات دارای اهمیت در تحلیل نهاد محسوب می شود که دلالت های سیاستی متنوعی را برای سیاست گذاران و تصمیم گیران به همراه دارد.  
۴۰.

تحلیل فرآیند سیاستی تصویب قانون حمایت از شرکت های دانش بنیان بر اساس چارچوب ائتلاف مدافع(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست علم و فناوری سال نهم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۳۴ ) 31 - 48
تعداد بازدید : ۱۱۳ تعداد دانلود : ۶۷
بررسی تجارب عمده سیاست گذاری در حوزه علم و فناوری برای آگاهی از چالش ها و درس آموخته های فرآیند سیاستی آنها، اقدامی حائز اهمیت است. بر این اساس در مقاله حاضر، قانون حمایت از شرکت های دانش بنیان که یکی از مهم ترین تجارب سیاست گذاری علم، فناوری و نوآوری در کشور محسوب می شود با استفاده از چارچوب ائتلاف مدافع (که چارچوبی شناخته شده برای تحلیل فرآیند سیاستی در شرایط بروز اختلاف و تفاوت دیدگاه بین بازیگران سیاستی است) در بازه زمانی سال های 1386 تا 1395 مورد بررسی قرار گرفته است. داده های مورد نیاز تحقیق به کمک مصاحبه های نیمه ساختاریافته با بازیگران اصلی این فرآیند و تحلیل محتوای اسناد سیاستی مرتبط با آن جمع آوری شده است. نتایج، حاکی از وجود دو ائتلاف عمده در این فرآیند می باشد که یکی از نقش معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با رویکردی مابعد دانشگاهی به عنوان مجری قانون حمایت می کند و دیگری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و دبیرخانه شورای عتف با رویکردی کم و بیش دانشگاه محور است. مهم ترین سازوکارهای تغییر در این فرآیند بر اساس میانجی گری بازیگران بی طرف و تغییرات بیرونی ناشی از تغییر دولت در سال های 1388 و 1392 حاصل شده است. دلالت های کاربردی این مقاله می تواند در تلاش های آینده سیاست گذاری علم و فناوری برای به حداقل رساندن مناقشه های سیاستی مفید باشد.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان