مدیریت نوآوری و راهبردهای عملیاتی

مدیریت نوآوری و راهبردهای عملیاتی

مدیریت نوآوری و راهبردهای عملیاتی سال اول زمستان 1399 شماره 4

مقالات

۱.

حل یک مسئله مسیریابی وسایط نقلیه تحت شرایط عدم قطعیت با الگوریتم تکامل تفاضلی

کلید واژه ها: مسئله مسیریابی وسایط نقلیه الگوریتم تکامل تفاضلی عدم قطعیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 106 تعداد دانلود : 369
هدف: ارائه یک مدل برنامه ریزی ریاضی که تابع هدف آن کمینه سازی هزینه وسایل نقلیه و بیشینه سازی میزان رضایت رانندگان وسایط نقلیه را از طریق بهینه سازی زمان سرویس دهی در حالت عدم قطعیت زمان های عبوری است.     روش شناسی پژوهش: با توجه به دنیای واقعی، میزان درآمد توزیع کنندگان رابطه مستقیمی با میزان کالای تحویلی به مشتریان دارد به همین دلیل، شرکت های توزیع در تلاش هستند علاوه بر کاهش هزینه حمل ونقل با افزایش میزان کالای قابل توزیع برای رانندگان رضایت آن ها را بیشینه نمایند. در این مقاله، با توجه به آن که زمان توزیع کالا توسط توزیع کنندگان با توجه به شرایط جوی، ترافیک و خرابی وسیله نقلیه و غیره به صورت غیرقطعی است، زمان های عبور وسایط نقلیه از مسیرها به صورت احتمالی در نظر گرفته می شود. یافته ها: نتایج حاکی از آن است که کیفیت جواب های حاصل از الگوریتم تکامل تفاضلی با توجه به زمان حل محاسباتی مناسب است. اصالت/ارزش افزوده علمی: توازن در میزان حمل کالا و توزیع کالا با توجه به زمان عبوری غیرقطعی سود توزیع کنندگان را افزایش و منجر به افزایش رضایت آن ها می شود.
۲.

رتبه بندی اقدامات اجرایی نقشه راه فناوری با تأکید بر منابع و اکتساب فناوری: (مطالعه موردی دو نقشه راه جهانی خودروهای الکتریکی و هایبرید الکتریکی و شبکه های هوشمند)

کلید واژه ها: برنامه ریزی فناوری رتبه بندی اقدامات اجرایی نقشه راه فنّاوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 663 تعداد دانلود : 870
هدف: هدف اصلی این مقاله، رتبه بندی اقدامات اجرایی نقشه راه فناوری با تأکید بر منابع و اکتساب فناوری می باشد. روش شناسی پژوهش: به منظور تحقق این هدف، ابتدا ادبیات موجود درزمینه ی نقشه راه فناوری اعم از رویکردها، چارچوب های ترسیم، کاربردهای نقشه راه فناوری و تعدادی از نقشه های راه فناوری ترسیم شده که عمدتاً به روز می باشند، مرور شدند. در مرحله بعد، برای رتبه بندی اقدامات اجرایی، دو نقشه راه فناوری آژانس بین المللی انرژی انتخاب شدند. این دو نقشه راه در سال 2011 و با افق سال 2050 تهیه و تدوین شده اند. دو نقشه راه مذکور، موردمطالعه قرار گرفتند و زیرساخت های موردنیاز برای تحقق اهداف آن ها استخراج گردید. درنهایت باتری به عنوان اصلی ترین چالش در لایه ی منابع و اکتساب فناوری برای رتبه بندی انتخاب شد. بدین منظور پنج باتری از خانواده باتری های یون لیتیم (با شش مشخصه ی فنی) با دو روش TOPSIS و PROMETHEE مورد رتبه بندی قرار گرفت. یافته ها: با استفاده از چارچوب رتبه بندی شش خودروی الکتریکی موجود در بازارهای جهانی مورد مقایسه و رتبه بندی قرار گرفتند. در پایان هم نقشه راه خودروهای الکتریکی و نقشه راه شبکه های هوشمند برای یافتن زیرساخت های مشترک موردبررسی قرارگرفته و نقاط اشتراک دو نقشه راه تحت عنوان نقشه راه فناوری چند صنعتی توصیف شد. اصالت/ارزش افزوده علمی: نتایج این تحقیق، می تواند برای افزایش رقابت پذیری جهانی، مورداستفاده خودروسازان داخلی قرار گیرد و نیز به عنوان الگویی راهنما، به منظور تعیین اولویت های اجرایی توسط بنگاه های تولیدی ایرانی به کار گرفته شود.
۳.

تدوین و انتخاب استراتژی تعامل با ذینفعان در طول چرخه عمر پروژه در پروژه های نفتی (مطالعه موردی: شرکت نفت و گاز پارس)

نویسنده:

کلید واژه ها: انتخاب استراتژی تعامل با ذینفعان SWOT روش F-TOPSIS شرکت نفت و گاز پارس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 804 تعداد دانلود : 523
هدف: تحقیق حاضر باهدف تدوین و انتخاب استراتژی تعامل با ذینفعان در طول چرخه عمر پروژه در پروژه های نفتی با بهره گیری از ماتریس SWOT در اکسل، روش تاپسیس فازی و یک مدل ریاضی پیشنهادی در شرکت نفت و گاز پارس انجام شده است. روش شناسی پژوهش: بدین منظور؛ به ترتیب تعداد 9 نقطه قوت، 8 نقطه ضعف، 7 تهدید و 8 فرصت توسط ماتریس سوات پردازش و سپس 15 راهبرد پیشنهادی با استفاده ازنظرات یک نمونه 23 نفری در دسترس از خبرگان در پروژه های موردمطالعه ارائه شده است. سپس رتبه بندی راهبردها از روش تاپسیس فازی در اکسل انجام، و در مرحله آخر نیز مدل ریاضی پیشنهادی در نرم افزار گمز حل و انتخاب استراتژی تعامل با ذینفعان مشخص شده است. یافته ها: یافته های تحقیق نشان داد که میزان عددی عوامل درونی برابر 124/0 و میزان عددی عوامل بیرونی برابر 003/0 به دست آمد. لذا وضعیت راهبردی شرکت در ناحیه اول قرار گرفت و نیاز است راهبردهای تهاجمی در دستور کار قرار این شرکت قرار گیرد. همچنین رتبه بندی راهبردها با استفاده از روش تاپسیس فازی انجام شد و یافته های حل مدل ریاضی برای انتخاب استراتژی بهینه تعامل با ذینفعان نشان داد که نتایج مدل ریاضی یک نتیجه متفاوت از نتیجه تصمیم گیری چند شاخصه است و هر استراتژی می تواند چند تعارض را پوشش دهد و ارتباط با ذینفعان را بهبود ببخشد. اصالت/ارزش افزوده علمی: این مقاله با ارائه روشی جهت شناسایی، اولویت بندی و تعیین استراتژی های مناسب جهت تعامل با ذینفعان باعث افزودن ارزش علمی می گردد.
۴.

سنجش کارایی و بهره وری شرکت های صنعت سیمان بورس اوراق بهادار تهران توسط رویکرد تحلیل پوششی داده ها و شاخص بهره وری مالم کوئیست در محیط خاکستری

کلید واژه ها: نسبت های مالی تحلیل پوششی داده های خاکستری بهره وری شاخص مالم کوئیست خاکستری توابع فاصله ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 70 تعداد دانلود : 499
هدف: در این پژوهش به منظور سنجش کارایی و بهره وری شرکت های عضو صنعت سیمان بورس اوراق بهادار تهران، از رویکرد تحلیل پوششی داده های خاکستری و همچنین شاخص سنجش بهره وری مالم کوئیست استفاده شده است. روش شناسی پژوهش: برای این منظور در گام اول، اقدام به شناسایی نسبت های مالی مناسب در خصوص سنجش کارایی نموده، سپس این نسبت ها را برای هر سال مالی در قالب اعداد خاکستری (بازه ای) محاسبه می نماییم. در گام بعدی این نسبت ها تحت عنوان متغیرهای تحقیق، به دودسته متغیرهای ورودی و متغیرهای خروجی تقسیم شده و درنهایت کارایی و بهره وری بازه ای شرکت های موردمطالعه، برای دو سال مالی 1397 و 1398 توسط مدل های CCR و BCC رویکرد تحلیل پوششی داده های خاکستری و همچنین شاخص مالم کوئیست خاکستری و اجزای تشکیل دهنده آن، برآورد گردیده است. یافته ها: نتایج این پژوهش به ارائه یک چارچوب مناسب برای استفاده از اطلاعات غیرقطعی (خاکستری) برای جایگزینی اطلاعات قطعی نموده است و بدین ترتیب امکان برآورد نتایج واقعی تری را در خصوص عملکرد شرکت ها فراهم آورد. اصالت/ارزش افزوده علمی: این مطالعه با فراهم آوردن چارچوبی برای مقایسه تغییرات بهره وری در طول زمان، از شاخص بهره وری مالم کوئیست خاکستری استفاده کرده است. این شاخص، نسبت کارایی های اندازه گیری شده ی یک واحد تولیدی را، در دو دوره ی زمانی مختلف، اندازه گیری می کند.
۵.

مدل ریاضی جهت ارزیابی تأمین کنندگان و خرید قطعات یدکی (مطالعه موردی: نیروگاه فردوسی، شرکت بهره برداری و تعمیراتی مپنا)

کلید واژه ها: ارزیابی تأمین کننده قطعات یدکی برنامه ریزی صفر و یک تاپسیس تحلیل سلسله مراتبی گروهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 163 تعداد دانلود : 163
هدف: یکی از مسائل مهم در تأمین تجهیزات و مدیریت قطعات یدکی صنایع نیروگاهی، ارزیابی و انتخاب تأمین کنندگان و تخصیص سفارش به آن ها است. هدف در این پژوهش، دستیابی به مدلی جامع برای رتبه بندی تأمین کنندگان، طبقه بندی قطعات، ارزیابی تأمین کنندگان و تخصیص بهینه سفارش ها است. روش شناسی پژوهش: بدین منظور در مرحله اول، شاخص های ارزیابی تأمین کنندگان، مشخص شده و با اخذ نظرات خبرگان و به کارگیری تکنیک های تحلیل سلسله مراتبی گروهی اصلاح شده و حداقل مربعات، وزن شاخص های ارزیابی، محاسبه گردید. اولویت بندی و گروه بندی قطعات با الگوبرداری از ماتریس کرالجیک انجام شده و ضریب الویت هر قطعه مشخص شد. در مرحله دوم، با استفاده از تکنیک تاپسیس، رتبه هر تأمین کننده در مورد تأمین قطعات موردنظر مشخص شد و در مرحله سوم، طراحی یک مدل ریاضی برنامه ریزی عدد صحیح صفر و یک، مدنظر قرارگرفته و با تعیین تابع هدفی که ارزش خرید را ماکزیمم نموده و محدودیت هایی که ماهیت مسئله ازلحاظ صفر و یک بودن، محدودیت بودجه و سیاست های مدیریتی را تحت پوشش دهد، کامل گردید. برای حل مدل از نرم افزار GAMS استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان می دهد تعیین گروه برای هر قطعه با توجه به دو بعد ریسک تأمین و حیاتی بودن قطعه، ابزار مدیریتی مناسبی جهت مدیریت تأمین تجهیزات فراهم می سازد و استفاده از مدل برنامه ریزی عدد صحیح صفر و یک، روش مناسبی برای مسائل تخصیص سفارش ها درزمینهٔ قطعات یدکی می باشد و می تواند ساختار و اجزای تابع هدف و محدودیت ها با توجه به نوع سازمان، تغییر یابد. اصالت/ارزش افزوده علمی: تکنیک تاپسیس به نحو مناسبی وزن شاخص های ارزیابی و نظرات خبرگان در مورد تأمین کنندگان هر قطعه را ترکیب کرده و نتایج حاصل می تواند با اطمینان در طراحی مدل ریاضی، استفاده شود.
۶.

ارائه یک سیستم خبره فازی نوین برای مدیریت ریسک سبد پروژه (مطالعه موردی: یک هلدینگ همراه اول)

کلید واژه ها: مدیریت ریسک سبد پروژه سیستم خبره فازی مدل ریاضی چندهدفه روش دیمتل توسعه داده شده روش AHP روش FEMA

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 456 تعداد دانلود : 545
هدف: این تحقیق باهدف طراحی یک سیستم خبره فازی نوین برای مدیریت ریسک سبد پروژه در پروژه های در دست اجرای یک هلدینگ همراه اول انجام شده است. روش شناسی پژوهش: برای این کار؛ برای شناسایی ریسک ها از روش دیمیتل توسعه داده شده در اکسل، برای ارزیابی و تعیین مهم ترین ریسک ها از روش های FMEA فازی در اکسل و روش AHP در نرم افزار اکسپرت چوییس؛ و برای انتخاب پاسخ ریسک بهینه از یک مدل ریاضی پیشنهادی و حل آن در نرم افزار گمز استفاده شده است. یافته ها: یافته های تحقیق نشان داد 23 ریسک در پروژه های موردمطالعه وجود دارد که 8 تای آن ها از اهمیت و تأثیرگذاری بالا برخوردار بوده اند. همچنین اولویت بندی ریسک ها و تعیین سطح تأثیرگذاری آن ها با استفاده از روش تلفیقی AHP-FMEA انجام شد. مدل ریاضی پیشنهادی پس از کدنویسی و اجرا در نرم افزار گمز نیز توانست استراتژی های بهینه پاسخ به ریسک های مهم را انتخاب نماید. اصالت/ارزش افزوده علمی: سیستم خبره فازی نوین پیشنهادی نیز از قابلیت و کارایی لازم برای مدیریت ریسک سبد پروژه و انتخاب استراتژی های بهینه پاسخ به ریسک در هلدینگ موردمطالعه، برخوردار است.
۷.

امکان سنجی و پیاده سازی مدیریت یکپارچه سواحل غرب استان مازندران بر اساس معیار ICZM

کلید واژه ها: مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی آلودگی های صنعتی سواحل پوشش گیاهی حیات وحش زمین شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 164 تعداد دانلود : 212
هدف: ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺳﺎﺣﻠﯽ که هدف این مطالعه است، به عنوان اصلی ترین روش ﻧﺠﺎت ﺳﻮاﺣﻞ از آشفتگی های زیست محیطی شناخته شده و ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﺑﺴﯿﺎری در ﺟﻬﺎن از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﻬﯿﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اﯾﻦ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ، در ﺟﺴﺘﺠﻮی ﺗﻮازن ﺑﺨﺸﯿﺪن ﻧﯿﺎز اﻧﺴﺎن ﺑﻪ ﺧ ﺪﻣﺎت ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺳﺎﺣﻠﯽ ﺑﺎ توان ها و آستانه های ﻃﺒﯿﻌﯽ اﯾﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻫﺴﺘﻨﺪ. هدف اصلی این مقاله، شناخت وضعیت موجود آلودگی در مناطق مختلف ساحلی استان مازندران و پهنه بندی مناطق ازنظر آلودگی های زیست محیطی می باشد. روش شناسی پژوهش: در این مقاله، ما ابتدا به چارچوب مفهومی مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی پرداخته و نمونه های موفق اجرای آن در کشورهای مختلف را مطالعه و از جنبه های مختلف مقایسه می کنیم. سپس در راستای اجرای این طرح در سواحل غرب استان مازندران، به بخش مطالعات مربوط به آلودگی های محیط زیست می پردازیم. یافته ها: یافته های مقاله نشان می دهد که در مدیریت سواحل، باید همه فرایندهای فیزیکی، بوم شناختی، اجتماعی و اقتصادی را که در سواحل و دریا تأثیر متقابل دارند، شناسایی و میان کاربران مختلف در سطوح محلی، ملی، منطقه ای و بین المللی هماهنگی ایجاد کند. همچنین اجرای موفقیت آمیز مدیریت یکپارچه سواحل، نیازمند توجه بیشتر به شرایط اجتماعی و اقتصادی کشورهای حاشیه دریای خزر است. اصالت/ارزش افزوده علمی: در این مقاله مشخصات سواحل غرب استان مازندران را با تکیه بر اکوسیستم های مهم مطالعه کرده و پارامترهایی چون آلاینده های صنعتی، جنس خاک، پوشش گیاهی (دریا و خشکی)، حیات وحش، زمین شناسی، مباحث دریایی (نوسان آب، خصوصیات موج و...) و مباحث مرتبط به آن را مورد تجزیه وتحلیل قرار می دهیم. سرانجام در جهت امکان پیاده سازی الگوی مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی در سواحل غرب استان مازندران، ازنقطه نظر آلودگی های زیست محیطی، به تحقیق بر روی میزان توزیع آلاینده های صنعتی در کاربری اراضی سواحل این محدوده تا شعاع سه کیلومتری دریای خزر می پردازیم.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۱۴