مهدی سیف برقی

کنترل موجودی یکی از مسائل حائز اهمیت در مدیریت زنجیره های تامین است. در این مقاله یک سیستم تولید، توزیع، موجودی سه سطحی شامل یک تولید کننده مرکزی، دو عمده فروش و تعدادی خرده فروش در نظر گرفته شده است. تقاضای مشتریان در خرده فروشان از یک فرآیند پواسون مرکب پیروی کرده و سیاست کنترل موجودی سطوح از نوع سیاست مرور مستمر ( Q R, ) است. در این تحقیق، با در نظر گرفتن ساختار استاندارد هزینه در یک مدل موجودی، نسبت به برآورد تابع هزینه این سیستم با استفاده از روش شناسی سطح پاسخ، به صورت ترکیبی از آزمایش های طراحی شده، شبیه سازی، تحلیل رگرسیون و بهینه سازی اقدام شده است. روش به کار رفته در این مقاله می تواند به عنوان روشی نوین در بهینه سازی سیاست موجودی زنجیره های تامین استفاده شود؛ ضمن آنکه بهینه سازی همزمان پارامترهای موجودی، شامل نقطه سفارش مجدد و اندازه دسته سفارش، یکی دیگر از مزایایی مدل پیشنهادی به شمار می رود.

یکی از فعالیت های مهم در حوزه منابع انسانی تخصیص مناسب کارکنان به موقعیت های شغلی به منظور ارتقاء عملکرد سازمان است. در این مقاله، مسئله انتصاب کارکنان در یک شرکت تولیدی، با استفاده از یک مدل برنامه ریزی چند هدفه عدد صحیح صفر و یک، که همزمان مهارت ها، سطح رضایت و هزینه های آموزش کارکنان را در نظر می گیرد، فرموله شده است بنحوی که مناسب ترین تطبیق بین داوطلبان و موقعیت های شغلی موجود در سازمان به وجود آید. علاوه بر این، ترکیبی از روش ها شامل فرایند تحلیل سلسله مراتبی گروهی، آنتروپی شانون، ضریب پراکندگی و منطق فازی به منظور محاسبه میزان اهمیت معیارهای ارزیابی غیر دقیق و فازی، اهمیت موقعیت های شغلی و تعیین ضریب توابع هدف مدل، بکار گرفته شده است. مزیت اصلی این روش ترکیبی، منطقی تر نمودن تاثیر قضاوت های شخصی و شهودی تصمیم گیرندگان در کنار خروجی ریاضی مدل تصمیم گیری است.

هدف این مقاله، ارایه یک سیستم تولید- توزیع یکپارچه با مراکز تولید و مراکز توزیع چندگانه در حالت مجاز بودن کمبود است. برای جابجایی محصولات، چند نوع سیستم حمل با قابلیت اطمینان متفاوت در نظر گرفته شده است. مدل پیشنهادی، یک مدل عدد صحیح ترکیبیاتی دو هدفه است. تابع هدف اول، کمینه سازی هزینه سیستم و تابع هدف دوم بیشینه سازی قابلیت اطمینان در حمل و نقل محصولات است. در مدل پیشنهادی، با افزایش اندازه مسائل، زمان حل بسیار افزایش یافته و روش های دقیق در یک زمان معقول، جواب موجهی ارایه نداده اند، به همین دلیل از الگوریتم های فراابتکاری استفاده می شود. در این مقاله، یک الگوریتم ابتکاری بر پایه الگوریتم ژنتیک بنام الگوریتم ژنتیک رتبه ای ارایه شده است. در این روش چند نوع عملگر تقاطع استفاده می شود و پس از بکارگیری آن ها در حل مدل، آن ها از جمعیتی به جمعیت دیگر رتبه بندی می شوند و عملگرهای بهتر، شانس بیشتری در ایجاد جواب های جمعیت بعد دارند. این دو الگوریتم در حل مدل پیشنهادی استفاده شده و نتایج بدست آمده نشان می دهد که الگوریتم ژنتیک رتبه ای نسبت به الگوریتم ژنتیک کلاسیک به خصوص در مثال های بزرگ به جواب های بهتری می رسد

در این مقاله شبکه زنجیره تأمین حلقه بسته شامل تأمین کننده خارجی، مراکز تولید/بازیابی، مراکز ترکیبی توزیع/جمع آوری، مراکز دفع و مشتریان در نظر گرفته شده است. به طور کلی در زنجیره های حلقه بسته که تولید از طریق محصولات برگشتی انجام می شود، با در نظر گرفتن یک دوره تحلیل به درستی انجام نمی شود. در بسیاری از شرایط در دنیای واقعی نیاز به در نظر گرفتن بیش از یک دوره وجود دارد؛ به همین دلیل مدل بررسی شده به صورت چند دوره ای در نظر گرفته شده است و از تأمین کننده برای تأمین میزان کمبود قطعات استفاده می شود. در این مقاله فرض شده است پارامترهای تقاضا، کمیت و کیفیت محصولات برگشتی و هزینه های متغیر دارای عدم قطعیت اند. برای ارزیابی عدم قطعیت پارامترها از دو رویکرد بهینه سازی تصادفی دو مرحله ای و بهینه سازی استوار استفاده شده است. نتایج نشان می دهد کارایی بهینه سازی استوار نسبت به بهینه سازی تصادفی دو مرحله ای در شرایط عدم قطعیت بهتر است.

در این مقاله، به مطالعه مسأله مکان یابی تسهیلات می پردازیم. یک مدل زنجیره تأمین سه سطحی شامل کارخانه ها، انبارها و خرده فروشان ارائه شده است. انواع مختلف کالاها از طریق حالت های مختلف حمل و نقل بین کارخانه های تولیدی، انبارها و خرده فروشان منتقل می شود. تقاضا ی مشتریان از خرده فروشان بستگی به مکان های خرده فروشان و انواع محصول دارد. امروزه یکی از چالش های بسیار مهم در سازمان ها، کنترل انتشار گازهای گلخانه ای در سراسر شبکه است؛ با این حال، با توجه به پیچیدگی های مشکلات زنجیره تامین سبز، ارائه مدل قابل حل از بالاترین اهمیت برخوردار است. در این تحقیق، به منظور ساده سازی مدل ریاضی، تنها CO 2 منتشر شده در شبکه زنجیره تآمین در نظر گرفته شده است. همچنین فرض شده است که هر تسهیل، مطابق با تقاضای ارسال شده، مقدار مشخص از آلودگی را ایجاد می کند و آلودگی ایجاد شده توسط وسایل نقلیه، بستگی به مسافت پیموده شده دارد. اهداف مدل پیشنهادی، کمینه کردن هزینه کل شبکه و کمینه کردن میزان انتشار گاز CO 2 می باشد. روش حل پیشنهادی برای حل مدل ارائه شده، روش برنامه ریزی آرمانی چند گزینه ای می باشد. به منظور بررسی کارایی روش پیشنهادی، نتایج حاصل با نتایج به دست آمده از روش محدودیت اپسیلون مقایسه شده و تحلیل حساسیت پارامترهای ضروری نیز انجام گرفته است.

در مدل های کلاسیک مکانیابی تسهیلات به طور ضمنی فرض می شود که تسهیلات انتخاب شده همواره طبق برنامه کار خواهند کرد، در حالی که، در دنیای واقعی تسهیلات همواره در معرض ریسک اختلال هستند و گاهی این اختلالات اثر بلند مدت روی شبکه زنجیره تأمین گذاشته و آن را با بحران مواجه می کند. در این مقاله، یک مدل برنامه ریزی عدد صحیح مختلط جهت تعیین نحوه خدمت رسانی به مشتریان در زمان اختلال مراکز توزیع در یک زنجیره تأمین دو سطحی شامل توزیع کنندگان و مشتریان ارائه شده است. این مدل مکان هایی را برای توزیع کننده ها انتخاب می کند که علاوه بر حداقل نمودن هزینه های معمول زنجیره تأمین، هزینه های حمل و نقل بعد از مختل شدن توزیع کننده ها نیز حداقل شوند. در واقع سعی می شود انتخاب محل توزیع کنندگان با کم ترین هزینه و بیشترین قابلیت اطمینان صورت گرفته و ضمناً تخصیص مشتریان به آنها انجام شود. با استفاده از رویکرد لاگرانژ مسأله آزاد سازی شده و به دو زیر مسئله تقسیم می شود. با بررسی شرایط بهینگی زیر مسئله ها، حل ابتکاری برای زیر مسأله اول و الگوریتم ژنتیک برای زیر مسأله دوم به منظور حل مسائل با ابعاد بزرگ استفاده شده است. در پایان، عملکرد و کارایی مدل و روش پیشنهادی در قالب مثال های عددی مورد بررسی قرار می گیرند .

در این مقاله، یک مدل برنامه ریزی عدد صحیح ترکیبی چندهدفه، چنددوره ای، چندمحصولی برای مسأله انتخاب تأمین کنندگان و تخصیص سهم به آن ها با در نظر گرفتن تخفیف کلی، محدودیت فضای انبار و تقاضای احتمالی ارائه می شود. باتوجه به احتمالی بودن تقاضا، از روش برنامه ریزی محدودیت تصادفی برای تبدیل رابطه تعادلی موجودی به شکل احتمالی استفاده خواهد شد. در حالی که سیاست تخفیف باعث تشویق خریدار برای خرید بیشتر می شود ، محدودیت فضای انبار میزان خرید بیشتر را محدود می کند؛ بنابراین لازم است در مسأله انتخاب تأمین کنندگان و تخصیص سهم به آن ها با در نظر گرفتن تخفیف کلی، محدودیت فضای انبار نیز در نظر گرفته شود. همچنین لازم است برای مدل سازی مسأله چندهدفه، اولویت تصمیم گیرنده نسبت به اهداف مختلف در نظر گرفته شود؛ بنابراین در این پژوهش برای مدل سازی مسأله چندهدفه علاوه بر روش های معمولِ مدل سازی مسائل چندهدفه مانندLP متریک، از روش برنامه ریزی آرمانی و روش جدید برنامه ریزی آرمانی چندگزینه ای استفاده خواهد شد. همچنین مثال عددی با استفاده از سه رویکرد مدل سازی با در نظر گرفتن سناریوهای مختلف بررسی می شود. تفاوت سناریوها در اهمیت توابع هدف از نظر تصمیم گیرنده تعیین می شود. نتایج عددی نشان می دهد اگر اهمیت یک تابع هدف بیش تر شود، آن تابع هدف بهبود یافته است و توابع دیگر بدتر می شوند.

این تحقیق، مدلی یکپارچه برای تعیین اندازه انباشته مشترک اقتصادی در حوزه تولید و توزیع در زنجیره تامین دو سطحی شامل یک فروشنده و چند خرده فروش ارائه مینماید. عمده مطالعات انجام شده در این زمینه با در نظر گرفتن فرض اندازه دسته ارسالی یکسان، مدلسازی و حل شده است در حالی که در این تحقیق، با آزادسازی فرض یکسان بودن دستههای ارسالی و مجاز بودن کمبود در قالب کمبود پسافت، مدلی ریاضی ترکیبی عدد صحیح غیر خطی به منظور بهینهسازی هزینههای کل زنجیره تامین، شامل هزینه راهاندازی خط تولید فروشنده، هزینههای نگهداری فروشنده و خردهفروشان هزینههای ارسال و سفارشدهی و کمبود خردهفروشها با ساختار ارسال متفاوت با مطالعات پیشین ارائه شدهاست. به منظور حل عددی مدل یک الگوریتم تکاملی دیفرانسیلی متناسب با ساختار مدل و متغیرهای تصمیم صفرو یک ارائه گردیده است و نتایج حل مدل نشان داده است الگوریتم تکاملی دیفرانسیلی پیشنهادی عملکرد خوبی در رسیدن به جواب مساله داشته است.

در این پژوهش به ارائه اجزای اصلی یک سیستم پشتیبان تصمیم به منظور پشتیبانی برای ارزیابی و انتخاب تأمین کنندگان در حالت چند محصولی، از چند تأمین کننده با ظرفیت محدود پرداخته می شود. بدین منظور سه نوع مدل متفاوت تخفیف پیشنهاد می شود و هر تامین کننده بر اساس یکی از این سه مدل، تخفیفات خود را ارائه می نماید. ابتدا براساس مطالعات انجام شده، معیارهای موثر در ارزیابی توانمندی تأمین کنندگان استخراج می شود. این عوامل با توجه به موقعیت خرید، نوع صنعت برای خرید محصولات مورد نیاز، توسط خریدار انتخاب و میزان اهمیت آنها تعیین می گردد، سپس با استفاده از مدل های تصمیم گیری چند معیاره به ارزیابی تامین کنندگان پرداخته و امتیاز هر یک از آنها محاسبه می شود . در این مرحله برای تبدیل معیارهای کیفی به کمی از اعداد فازی استفاده شده است. تأمین کنندگان بر حسب امتیازهای کسب کرده، رتبه بندی می شوند. سهم هر تامین کننده از کل مقدار سفارش مورد نظر بر اساس یک مدل ریاضی چند هدفه با اوزان مشخص، تعیین می گردد. دراین مدل ریاضی برای جبران کمبود بودجه خریدار، امکان استفاده از وام با نرخ بهره معین لحاظ شده است. در نهایت نتایج مدل ریاضی چندهدفه ارائه شده به عنوان هسته اصلی این DSS با استفاده از الگوریتم ژنتیک در نرم افزار MATLAB برای تأمین سه قطعه (کمپرسور، موتور فن و ترموستات) در شرکت امرسان مشخص می گردد.

با رشد سریع فناوری اطلاعات، تولیدکنندگان که در گذشته فقط به صورت سنتی و از طریق خرده فروشان محصولات خود را عرضه می کردند، می توانند به صورت مستقیم و آنلاین نیز محصولات خود را عرضه کنند. این پژوهش، یک زنجیره تأمین دو کاناله شامل یک تولیدکننده و یک خرده فروش را در نظر گرفته است که در آن تولیدکننده می تواند محصولات خود را از طریق دو کانال سنتی و آنلاین به فروش برساند. فرض می شود تولیدکننده محصول را در کانال آنلاین با دو روش حمل و درنتیجه دو زمان تحویل متفاوت عرضه می کند که قاعدتاً روی تقاضای یکدیگر تأثیر می گذارد. زنجیره تأمین موردنظر ابتدا در حالت غیرمتمرکز با فرض رهبری تولیدکننده و با استفاده از رویکرد استکلبرگ مدل سازی شده و متغیرهای تصمیم کلیدی شامل قیمت کانال های سنتی و آنلاین و زمان های تحویل کانال های آنلاین تعیین می شود؛ سپس فرض می شود که تولیدکننده و خرده فروش تصمیمات خود را به طور یکپارچه و متمرکز اتخاذ کنند. آنچه موجب نوآوری و منحصربه فرد شدن این پژوهش می شود، وجود دو کانال فروش آنلاین و رقابت بین آن ها و همچنین کانال فروش سنتی است. مثال های عددی ارائه شده نشان می دهد که یکپارچگی و هماهنگی تولیدکننده و خرده فروش به نفع تمام اعضای زنجیره تأمین است و به میزان زیادی سود کل زنجیره تأمین را افزایش می دهد.

طراحی شبکه زنجیره تامین حلقه بسته با توجه به الزامات قانونی و منافع اقتصادی از اهمیت زیادی برخوردار گردیده است. تأمین کنندگان قطعات اولیه نیز از مهمترین بازیگران این زنجیره می باشند. بیشتر محققین مسئله طراحی را به صورت مجزا از ارزیابی تامین کنندگان مورد بررسی و تحلیل قرار داده اند. عوامل مختلفی به جز قیمت در رابطه با قطعه و فرایند و توان تامین پایدار تاثیر زیادی بر عملکرد زنجیره در بلندمدت دارد. در این مقاله یک شبکه زنجیره حلقه تأمین بسته شامل سایتهای تولید، جداسازی، بازسازی و دفع در نظر گرفته شده است. مدلی یکپارچه و دو مرحله ای ارائه شده است به نحوی که در مرحله اول روش "فازی-مورا-نقطه مرجع" برای ارزیابی تأمین کنندگان پیشنهاد و خروجی این مرحله به عنوان امتیاز ارزیابی در مرحله دوم مورد استفاده قرار گرفته است. در مرحله دوم، یک مدل برنامه ریزی خطی عددصحیح ترکیبی سه هدفه پیشنهاد گردیده بنحوی که تأمین کننده مناسب و مکان سایتهای نوسازی و همچنین جریانهای بین اعضای مختلف زنجیره مشخص می شود. در این مدل علاوه بر هدف ماکسیمم سازی تامین از تامین کنندگان شایسته، اهداف اقتصادی و تاب آوری زنجیره نیز مد نظر قرار گرفته است. از طرفی دیگر امکان وجود کمبود نیز در نظر گرفته شده است. نتایج عددی مربوطه نشان دهنده اعتبار مدل و نقش گزینه کمبود در رسیدن به جوابهای بهتر در تابع هدف ال-پی متریک می باشد.

با توجه به الزامات زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی، طراحی شبکه زنجیره تأمین حلقه بسته پژوهشگران زیادی را به خود جذب کرده است. این مسئله بیشتر به صورت مجزا از ارزیابی تأمین کنندگان موردمطالعه قرار گرفته است. عوامل مختلفی به جز قیمت مانند ویژگی های تأمین کننده و قطعه می تواند تأثیر زیادی بر عملکرد زنجیره داشته باشد. در این پژوهش یک شبکه زنجیره تأمین حلقه بسته شامل سایت های تولید، جداسازی، بازسازی و دفع در نظر گرفته  و مدلی تلفیقی در سه مرحله ارائه شده است. در مرحله نخست از روش ترکیبی «سوارا واسپاس» در حالت سلسله مراتبی برای امتیازدهی به تأمین کنندگان استفاده شده، در مرحله دوم امتیازات زیست محیطی اجتماعی مکان های نوسازی با توجه به جمعیت مناطق مسکونی و نرخ بیکاری محاسبه و در مرحله سوم یک مدل برنامه ریزی خطی عدد صحیح ترکیبی سه هدفه پیشنهاد شده است. نتیجه، انتخاب تأمین کننده مناسب و مکان سایت های نوسازی و همچنین جریان های بین اعضای مختلف زنجیره است. در این مدل علاوه بر هدف حداکثرسازی تأمین از تأمین کنندگان شایسته، پایداری زنجیره نیز در قالب اهداف اقتصادی و زیست محیطی اجتماعی مدنظر قرار گرفته است. نتایج عددی مربوطه نشان دهنده اعتبار مدل و نقش گزینه کمبود در رسیدن به جواب های بهتر همراه با توجه کافی به شاخصه های پایداری است.

در دنیای رقابتی امروز، شرکت ها باید زنجیره های تأمین خود را به طور مؤثر در شرایط متغیر بازار مدیریت کنند؛ همچنین شرکت ها ملزم به جبران آسیب های زیست محیطی خود شده اند. در این پژوهش، یک شبکه زنجیره تأمین دوسطحی، چند محصولی و چند دوره ای شامل مراکز تولید و توزیع با سه هدف حداقل سازی هزینه های لجستیکی، زمان تحویل و هزینه های انتشار گاز CO 2 مدل سازی شده است. پارامترهای تقاضای مشتریان، سطح نیروی انسانی و ماشین آلات در دسترس دارای عدم قطعیت هستند و به صورت اعداد فازی در نظر گرفته شده اند؛ همچنین امکان بهره گیری از خدمات پیمانکاری برای عملیات تولید و حمل با هزینه بالاتر وجود دارد. نوآوری اصلی این پژوهش از منظر مدل سازی امکان بهره گیری از سیستم های حمل ونقل مختلف و همچنین توجه به آلایندگی ناشی از آن ها و از منظر حل، بهره گیری از روش نوین آرمانی چندگزینه ای فازی (ارائه شده در 2018) است؛ همچنین از داده های واقعی شرکت «دایا تکنولوژی» برای مطالعه موردی و ارزیابی عملکرد مدل استفاده شده است.

مقدمه و اهداف: خرده فروشان با توجه به نزدیکی به مصرف کنندگان نهایی و ظرفیت ایجاد بازار از قدرتمندترین عوامل توزیع محصولات هستند. انتخاب مکان فروشگاه خرده فروشی هم از نظر رضایت مشتری و هم سودآوری شرکت در شرایط تغییر بازار و رقابت شدید یک تصمیم استراتژیک و سرمایه گذاری بلندمدت است. هدف از این مطالعه، توسعه روشی برای انتخاب بهترین مکان فروشگاه های خرده فروشی «افق کوروش» از طریق رتبه بندی استراتژیک مکان های بالقوه فروشگاه ها با استفاده از معیارهایی مانند جمعیت، ویژگی های محل فروشگاه، ملاحظات اقتصادی و رقابت است.روش ها: با توجه به افزایش پیچیدگی مسئله انتخاب محل فروشگاه خرده فروشی، تعدد معیارهای تصمیم گیری و همچنین وجود عدم قطعیت در ارزیابی معیارها در انتخاب محل فروشگاه خرده فروشی، از ساختار تصمیم گیری چندمعیاره با رویکرد فازی شهودی بازه ای بهره گرفته شده است. اعداد فازی شهودی درواقع توسعه یافته اعداد فازی هستند؛ به نحوی که در ساختار آن ها به جز درجه عضویت و عدم عضویت، درجه شک و تردید نیز برای هر مقدار در نظر گرفته می شود؛ به طوری که مدل سازی عدم قطعیت موجود در ذهن تصمیم گیرنده را به نحوی بهتری انجام می دهد. در مدل پیشنهادی این مطالعه، پنج معیار شامل هزینه، رقابت، تراکم ترافیک، حجم تردد خودرو، ویژگی های فیزیکی و مکان فروشگاه از طریق مصاحبه با خبرگان به عنوان معیارهای اصلی برای انتخاب بهترین مکان فروشگاه خرده فروشی انتخاب شده است. دوازده معیار فرعی شامل هزینه اجاره، هزینه تجهیزات، قدرت رقبا، تعداد رقبا، فاصله تا رقبا، حجم تردد خودرو، حجم تردد عابر پیاده، اندازه فروشگاه، فضای پارکینگ، قرار گرفتن در خیابان اصلی، نزدیکی به مراکز تجاری و نزدیکی به مجتمع مسکونی، برای انتخاب بهترین مکان برای احداث فروشگاه جدید از میان پنج گزینه بالقوه تعیین شده است. با توجه به غیرقطعی بودن معیارها، از اصطلاحات زیانی بهره گرفته شده است.روش ارائه شده، یک روش ترکیبی تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی و روش اولویت بندی با توجه به میزان شباهت به راه حل ایده آل (AHP-TOPSIS) بر پایه مجموعه های فازی شهودی بازه ای است که به منظور بررسی معیارها و رتبه بندی گزینه های پیشنهادی مورد استفاده قرار گرفته شده است. به منظور در نظر گرفتن تردید در انتخاب تصمیم گیرندگان و محاسبه وزن معیارها، از روش AHP بر پایه مجموعه های فازی شهودی بازه ای استفاده شده است؛ همچنین اولویت بندی گزینه های پیشنهادی برای احداث فروشگاه جدید خرده فروشی با استفاده از روش TOPSIS محاسبه شده است. در مطالعه موردی مورد نظر، منطقه 4 شهرداری تهران به عنوان یکی از پرجمعیت ترین مناطق شهر تهران در نظر گرفته شده است و شرکت فروشگاه های زنجیره ای «افق کوروش» با هدف توسعه فروشگاه ها، قصد احداث فروشگاه های جدید در این منطقه را دارد. این منطقه شامل حدود 40 فروشگاه حضوری فعال است که به 2 انبار در تهران تخصیص داده شده اند.یافته ها و نتیجه گیری: بر اساس نتایج معیار فرعی هزینه اجاره از شاخص کلی هزینه و معیار فرعی نزدیکی به مراکز تجاری از شاخص کلی مکان فروشگاه به عنوان بااهمیت ترین و کم اهمیت ترین معیار انتخاب شدند؛ همچنین از میان 5 مکان نامزد، مکان های شماره 4 و 1 به ترتیب دارای بالاترین و پایین ترین الویت برای استقرار فروشگاه جدید انتخاب شدند. برای اعتبارسنجی روش پیشنهادی، نتایج ارزیابی گزینه ها با روش ترکیبی تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی و ارزیابی حاصل ضرب تجمیعی وزنی (AHP-WASPAS) مبتنی بر مجموعه های فازی شهودی بازه ای مقایسه شد. در هر دو روش مکان شماره 4 به دلیل موقعیت مکانی و شرایط رقبا به عنوان بهترین مکان برای احداث فروشگاه خرده فروشی جدید و مکان شماره 1 به عنوان نامناسب ترین مکان برای احداث فروشگاه جدید خرده فروشی انتخاب شدند.

مقدمه و اهداف: درنظرگرفتن خاصیت فسادپذیری و همچنین قابلیت جایگزینی، یکی از مهم ترین چالش های طراحی و بهینه سازی تصمیمات سیستم های مدیریت موجودی توسط فروشنده (VMI) است. این چالش زمانی بیشتر موردتوجه قرار می گیرد که در تقاضا محصول عدم قطعیت وجود داشته باشد. بر این اساس، هدف اصلی این پژوهش، ارائه رویکرد برنامه ریزی پویا تصادفی برای کنترل بهینه تصمیمات در این سیستم های VMI با عدم قطعیت پویا تقاضا است که توسط آن سطح سفارش دهی و موجودی محصولات فسادپذیر در شبکه دوسطحی شامل فروشنده و خریداران بهینه می شود.روش ها: پس از تعریف مسئله موردنظر این پژوهش در توسعه سیستم های VMI، با توجه به عدم قطعیت و خاصیت فسادپذیری، مسئله در یک چارچوب چنددوره ای مدل سازی شده و از رویکرد برنامه ریزی پویا تصادفی(SDP) برای فرمولاسیون آن استفاده می شود. در مدل پیشنهادی، تابع هدف، بیشینه کردن سود انتظاری است که در آن هزینه های مختلف ازجمله سفارش دهی و نگهداری به حساب می آید که هزینه نگهداری وابسته به عمر باقی مانده محصول است؛ به این معنا که هرچه محصول به پایان عمر خود نزدیک شود، هزینه نگهداری آن افزایش می یابد. مدل SDP پیشنهادی این پژوهش به شیوه بازگشتی اجرا می شود و از نرم افزار متلب برای پیاده سازی آن استفاده می شود. هر مرحله از مدل SDP به صورت یک مدل بهینه سازی ساده تر خطی است که با حل کننده CPLEX به صورت کارا حل می شود. یافته ها: نتایج عددی نشان دهنده کارایی روش SDP برای حل این مسئله است و با استفاده از آن می توان با کنترل هزینه های مختلف در یک سیستم VMI و تصمیمات بهینه در مراحل مختلف تحت هر وضعیت، سود در پایان دوره های زمانی را بهبود داد. جایگزینی کالا در صورت مواجهه با کمبود موجب می شود که نخست در صورت کمبود در یک مرکز و ناتوانایی تأمین کننده برای تأمین آن، مرکز، موجودی مازاد خود را عرضه کند تا از کمبود جلوگیری شود. دوم، درصورتی که موجودی انبار یک مرکز توزیع به تاریخ انقضا نزدیک شود، از فساد آن جلوگیری می شود. به طورکلی این امکان موجب کاهش هزینه های کمبود و هزینه فسادپذیری می شود. نتایج مرتبط با طول عمر محصول نشان می دهد که در صورت لحاظ کردن طول عمر باقی مانده محصول در سیستم کنترل موجودی مبتنی بر سیستم VMI می توان از اطلاعات بین لایه توزیع و تأمین برای کاهش قیمت، جابه جایی موجودی آن به یک مرکز دیگر و حتی تغییر سیاست کنترل موجودی استفاده کرد تا نه تنها از فسادپذیری محصول جلوگیری شود، بلکه از هزینه های کمبود و سفارش دهی مجدد نیز کاسته شود. برای مدل کردن این ویژگی، ابتدا یک طول عمر کامل برای هر محصول تازه تأمین شده و سپس یک مجموعه دوره تعریف می شود. به ازای هر دوره برنامه ریزی، درصورتی که محصول به مشتری نهایی تحویل داده نشود (موجودی انبار باشد)، عمر باقی مانده آن یک دوره/ روز از عمر اولیه تعریف شده کسر می شود و به مرور از حالت تازه خارج و در دسته محصولات کهنه قرار می گیرد که مشمول کاهش قیمت می شود؛ همچنین درنتیجه مقایسه مدل پیشنهادی با لحاظ کردن قابلیت جایگزینی، نسبت به حالتی که کمبود در نظر گرفته نمی شود، ملاحظه می شود که بهبود 5/10 درصدی در سود ایجاد می شود.نتیجه گیری: در مدیریت سیستم های VMI مدرن، در نظر گرفتن پویایی در رفتار تقاضا و عدم قطعیت مرتبط با آن بسیار حائز اهمیت است و می تواند بر سود بنگاه ها بسیار تأثیرگذار باشد. رویکرد SDP با در نظر گرفتن سناریوهای محتمل عدم قطعیت تقاضا، امکان ایجاد جایگزینی و نهایتاً توجه به طول عمر محصول، تصمیمات بهینه در وضعیت های مختلف را فراهم می آورد و نه تنها ریسک تصمیم گیری را کاهش می دهد که موجب می شود سود نهایی نسبت به مدل های مقدار اسمی و مدل های کلاسیک در مبانی نظری بهبود قابل ملاحظه ای داشته باشد.

ارزیابی و انتخاب تامین کنندگان یکی از موضوعات مهم در مدیریت زنجیره تامین است. این مسئله به دلیل تاثیرگذاری پارامترهای مبهم و نادقیق تبدیل به یکی از مسائل نامتقن در زنجیره تامین شده است و تاکنون ابزارهای مختلفی در بعد وزن دهی به معیارها و تعیین امتیازات تامین کنندگان از هر معیار پیشنهاد شده است. از طرفی اعداد یا مجموعه های نوتروسوفیک از ابزارهای نوین برای مواجهه با عدم قطعیت توام با اطلاعات مبهم و ناسازگار است که در سالهای اخیر معرفی شده است. منطق نوتروسوفیک به عنوان جامع ترین نوع منطق غیرکلاسیک برای مواجه با عدم قطعیت و نقصان اطلاعات در فرآیند تصمیم گیری بعد از منطق فازی و فازی شهودی معرفی شده است به نحوی که در این منطق درجه عضویت و عدم عضویت و درجه تردید بر خلاف منطق فازی شهودی، به طور مستقل از هم بین صفر تا یک تعیین می شود. در این تحقیق به منظور شناسایی و وزن دهی به معیارهای ارزیابی تامین کنندگان، تکنیک گسترش عملکرد کیفی در فضای نوتروسوفیک توسعه داده شده است. همچنین از رویکرد ارزیابی مبتنی بر فاصله از متوسط راحل ها در شرایط نوتروسوفیک به منظور انتخاب تامین کنندگان برتر به عنوان یک رویکرد جدید استفاده می شود. به منظور درک بهتر فرایند ترکیبی ارائه شده، یک مطالعه عددی در صنعت دارو ارائه شده است. نتایج نشان می دهد که دو معیار موقعیت جغرافیایی تامین کننده و سالهای تجربه در صنعت به عنوان برترین معیارهای ارزیابی بوده و تامین کننده دوم بهترین تامین کننده می باشد.