زینب السادات حسینی

زینب السادات حسینی

مدرک تحصیلی: دانشجوی دکتری روانشناسی عمومی دانشگاه ازاد اسلامی واحد ایلام، ایلام، ایران.

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۳۱ مورد.
۱.

بررسی مستندات قرآنی کرون مبنی بر عدم وجود بت فیزیکی در زمان پیامبر(ص)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم قرآن و حدیث سال پنجاه و چهارم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱۰۸ 53 - 72

کلید واژه ها: کرون قرآن و بت فیزیکی در زمان پیامبر (ص) ذکر آیین برای بت در قرآن توحید مشرکان قرآنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۱ تعداد دانلود : ۹۶
مستشرقان با رویکردهای مختلف به تحقیق در قرآن پرداخته اند. کرون با استناد به آیات، در مقاله «دین مشرکان قرآنی» ادعای موحد بودن مشرکان را طرح کرد با این دلایل که در مکه بت فیزیکی نبوده تا در قرآن آئین بت پرستی ذکر گردد، مکه محیط کشاورزی نبوده تا هدایایی تهیه گردد، آلهه و لات و...، خدایان کوچک تر و مستقل، واسطه بودند که اعراب به آنها فرشته گفتند و مشرکان با اعتقاد به طیف گسترده خدایان، صرف اعتقاد به توحید خالقیت، موحدند. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی با رویکرد انتقادی ادعای وی را با استناد به آیات بررسی نموده و یافته ها نشان داده که او معنای توحید را بدرستی درنیافته چون مشرکان دچار اعتقاد به تعدد آلهه و عدم اعتقاد به توحید ربوبیت جزئی بودند و مشرکان با توجه به قرائن موجود در آیاتی چون 99 انبیاء، برای لات و آلهه دیگر بت ساخته بودند و آن ها صرف بت خیالی نبودند و از طریق تجارت و یا با توجه به اشاره آیات   به امکان کشاورزی در برخی مناطق عربستان برای تهیه محصول جهت پیشکش، اهدای هدایا با توجه به احترام مشرکان برای بتان ممکن بود و بدون آئین نبود، بنابراین بت فیزیکی و آئین خاص برای بتان در زمان پیامبر(ص) وجود داشته و حضرت(ع) بت شکنِ بت فیزیکی و نیز بتِ مفاهیم ذهنی مشرکان بوده است. 
۲.

نقدی بر آرای جیمز دارمستتر پیرامون باور مهدویت

نویسنده:
منبع: پژوهش های اسلامی خاورشناسان سال ۲ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۳ 91 - 117

کلید واژه ها: آموزه های اسلامی جیمز دارمستتر مستشرقان موعود مهدویت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲ تعداد دانلود : ۱۱۲
یکی از آموزه های مهم دین اسلام که به طور ویژه در مکتب تشیع از جایگاه والایی برخوردار بوده و در مطالعات اخیر خاورشناسان نیز موردتوجه قرار گرفته، باور به مهدویت و ظهور منجی در آخرالزمان می باشد. جیمز دارمستتر از معدود مستشرقانی است که علاوه بر دیدگاه های منحصربه فردش در زمینه ی مهدویت، در این زمینه کتاب نیز نگاشته است. اگرچه اندیشمندان معاصر تا حدودی به بررسی و نقد دیدگاه های برخی از خاورشناسان در زمینه ی مهدویت پرداخته اند، اما این نوشتار، با بهره گیری از روش توصیفی- تحلیلی و به صورت متمرکز، دیدگاه های جیمز دارمستتر را پیرامون مهدویت به چالش کشیده و به نقد آنها پرداخته است. از بررسی دیدگاه-های دارمستتر برمی آید که میزان دسترسی او به منابع اصیل اسلامی همچون قرآن کریم و حدیث، در نظریه-پردازی او در زمینه ی مهدویت تأثیر زیادی گذاشته و سبب شده تا نتواند تصویر درستی از مهدویت ارائه کند. او عقیده ی مهدویت را چیزی بیش از یک داستان خیالی و توهمی که برخاسته از داستان های اساطیری ایرانیان باستان است، ندانسته و آن را ابزاری در دست حیله گران برای رسیدن به قدرت معرفی کرده است؛ در صورتی که طبق تصریح قرآن کریم و روایات معصومان(علیهم السلام) و همچنین منقولات تاریخی، حضرت مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) از نسل پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) بوده و در آخرالزمان ظهور کرده و جهان را پر از عدل و داد خواهد کرد.
۳.

رویکردها و روش های نقد حدیث در الزامات و تتبع دارقطنی از نظر براون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: حدیث پژوهی سال چهاردهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲۷ 173 - 200

کلید واژه ها: جاناتان براون دارقطنی الزامات و تتبع صحیحین رویکردها و روش های دارقطنی نقدهای دارقطنی از صحیحین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۰ تعداد دانلود : ۱۶۲
جاناتان براون به نقد حدیث توجه ویژه نشان داده و در بررسی های علمی، به الزامات و تتبع دارقطنی نیز پرداخته است. این مقاله دیدگاه و موضع وی را در مورد رویکردها و روش های نقد حدیث در الزامات و تتبع دارقطنی می کاود. گردآوری اطلاعات در این اثر به روش کتابخانه ای- رایانه ای و پردازش آن ها به روش توصیفی تحلیلی است. براون شناخت عقیده و روش دارقطنی را با مطالعه آثارش به ویژه الزامات و تتبع دنبال می کند. براون درمی یابد رویکرد دارقطنی به حدیث، اغلب پرداختن به سندهاست؛ در روش شناسی نیز بیشتر آثارش ناظر به سند و علل آن یا وضع و هویت راویان است، افزای ش را هم برای سند و هم برای متن می پذیرد. براون باور دارد جامع ترین دفاع طرفداران حدیث از صحیحین این است که انتقاد دارقطنی، تنها در موارد استثنایی پذیرفتنی است. براون با رویکرد تبیینی تحلیلی و اطلاع رسانی بی طرفانه به این باور می رسد که دارقطنی با نگارش الزامات و تتبع ثابت کر ده است شیفته صحیحین بوده است؛ بنابراین عقاید او در نقد صحیحین ، نقش قابل اعتنایی نداشته، بلکه بررسی و اصلاح دارقطنی ناشی از دقت عمل او در بررسی حدیث بوده است.
۴.

اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و شادکامی مردان مصرف کننده مت آمفتامین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده درمانی کاربردی دوره دوم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۵) 177 - 199

کلید واژه ها: شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی راهبردهای تنظیم شناختی هبجان شادکامی مت آمفتامین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۳ تعداد دانلود : ۳۲۸
هدف: پژوهش با هدف بررسی اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و شادکامی مصرف کنندگان مت آمفتامین انجام شد. روش: طرح پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون همراه با گروه گواه و پیگیری یک ماهه بود؛ جامعه آماری پژوهش شامل همه مردان متأهل مصرف کننده مت آمفتامین مراجعه کننده به مراکز درمانی دولتی و خصوصی (شامل مراکز سرپایی و مراکز اقامتی) شهر کرمانشاه در سال 1397 بود که از بین آن ها 30 مرد به روش نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه پژوهش انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و گواه (15 نفر) جایگزین شدند. هر دو گروه با پرسشنامه های راهبردهای تنظیم شناختی هیجانی گارنفسکی و همکاران (2001) و شادکامی آرگایل و لو (1990) مورد ارزیابی قرار گرفتند؛ سپس گروه آزمایش به مدت 8 جلسه 120 دقیقه ای تحت مداخله شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی کابات - زین (2004) قرار گرفتند. داده های به دست آمده با استفاده از تحلیل واریانس اندازه های مکرر تجزیه وتحلیل شد. یافته ها: نتایج حاکی از تأثیر شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر مؤلفه های راهبردهای تنظیم شناختی هیجانی خود سرزنشگری (76/25 F=، 001/0 < p)، دیگر سرزنشگری  (76/22F=  ، 001/0 < p)، نشخوار ذهنی (76/21F= 001/0 < p)، تمرکز مجدد مثبت (71/29 =F 001/0 < p)، تمرکز مجدد برنامه ریزی (59/27F=  و001/0 < p)، ارزیابی مجدد مثبت (51/26F= ،001/0 < p)، کم اهمیت شماری (91/21F=  ، 001/0 < p)،  پذیرش (63/20F=  ، 001/0< p)،  فاجعه نمایی (23/29 F= ،001/0 < p)، و متغیر شادکامی (29/86F= ، 001/0 < p) و  پایداری این تأثیر در مرحله پیگیری بود. نتیجه گیری: پیشنهاد می شود تا روان شناسان و روان درمانگران ضمن استفاده از نتایج این پژوهش در جهت افزایش راهبردهای شناختی هیجانی سازگارانه و شادکامی و همچنین کاهش راهبردهای شناختی هیجانی ناسازگارانه سوءمصرف کنندگان مواد مخدر؛ با استفاده از رویکردهای  مؤثر   و فراهم آوردن زمینه های سلامت  در سیستم خانواده از پیامدهای منفی  اعتیاد بر خانواده جلوگیری  نمایند.
۵.

کاربست انتقادی نظریه طرحواره های تصویری «عند» در قرآن در معناشناسی شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ادبی - قرآنی سال نهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۳۳) 53 - 82

کلید واژه ها: قرآن عند مجاورت طرح واره های تصویری بسط استعاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۵ تعداد دانلود : ۲۱۳
قوه شناختی به عنوان یکی از مهم ترین قوای ادراکی انسان، مورد کاربرد خداوند در فهم موضوعات قرآنی است. طرح واره های تصویری، الگوهایی تکرارشونده و پویا از تعامل ادراکی و حسی- حرکتی انسان بوده و از تجربیاتی معنادار تشکیل شده اند؛ به نحوی که بیشترین کاربرد را در روابط او با محیط پیرامون دارند. ظرف «عند» که در ترجمه فارسی با واژه «نزد» معادل بوده و مفهومی از مجاورت را منتقل می سازد، در قرآن دارای کاربردهای استعاری متفاوتی است. در پژوهش حاضر به روش توصیفی-تحلیلی، علاوه بر احصای کاربردهای استعاری، طرح واره های واژه «عند» در قرآن که قابلیت تصویرسازی در ذهن مخاطب داشته و مفهومی ویژه را منتقل می سازد، مورد دسته بندی قرار گرفته اند. طبق دستاوردهای پژوهش، طرح واره های مبنایی قابل انطباق با واژه «عند»، شامل «جهتی، مهارشدگی، اتحاد، مجاورت، نیرو و موجودیت» بوده و عنوان«برجستگی» و زیرعنوان«طرح واره خطی (جهتی دوسویه)» از موارد ابداعی مقاله حاضر می باشد. لازم به ذکر است، اصالت دهی به مقوله طرح واره های تصویری در مرزهایِ مفاهیم متافیزیکی در قرآن، باید با دقت و حساسیت صورت گرفته و در تفسیر و برداشت آیات، مجازی بودن کاربردها مورد تاکید و تحلیل قرار گیرد.  
۶.

مدل و ساختار نخبگی در قرآن کریم(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و علوم اجتماعی سال سیزدهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲۵ 5 - 31

کلید واژه ها: نخبه ساختار نخبه قرآنی جامعه آرمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۳ تعداد دانلود : ۴۱۷
قرآن کریم براساس قائده جهان شمولی و جامع نگری، آموزه های وحیانی خود را به شکلی ساختارمند و مبتنی بر الگوی منظم و علمی جهت تأثیرگذاری مطلوب ارائه کرده است. بی تردید با توجه به نقش نخبگان در راهبری جامعه و اهمیت آن از منظر قرآن کریم، چنین ساختار و مدلی گویا از قرآن کریم امری اجتناب ناپذیر است. این مقاله جهت دستیابی به ساختار پیش گفته از روش تحلیل محتوایی و بهره گیری از آیات قرآن کریم استفاده کرده است. پس از استخراج مؤلفه های کاربردی حاصل از کدگذاری ها، ساختار و مدلی براساس چهار رکن اصلی: ویژگی های نخبگان، شیوه های تقویت، کارکرد اجتماعی و معیارهای معرفی و تعریف جدیدی از نخبه بر مبنای شاخصه های موجود و مبتنی بر آموزه های دینی به دست آمد. از دیگر نتایج رابطه دوسویه میان نخبگان و جامعه بود که در صورت مسئولیت پذیری متقابل، زمینه ایجاد جامعه مطلوب و آرمانی در ابعاد تمدنی آن فراهم خواهد شد.
۷.

بررسی تأویلات مفسران در تبیین آیه 52 سوره مریم(س)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تأویلات قرآنی دوره چهارم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۷ 110 - 134

کلید واژه ها: حضرت موسی (ع) تأویل آیه 52 سوره مریم قرب نجوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۰۴ تعداد دانلود : ۱۴۷
داستان حضرت موسی(ع) از جمله موضوعات مورد توجه قرآن بوده که در سوره های مختلفی به فراخور بحث، به زوایایی از آن اشاره شده است. در آیه 52 سوره مریم(س) در کنار سایر آیاتی که به صفات ویژه هر یک از انبیای الهی اشاره می گردد، به ورود حضرت موسی(ع) به کوه طور و نجوای با پروردگار و منزلتی اشاره داشته و کلیم اللهی حضرت موسی(ع) به عنوان صفت برجسته آن حضرت مطرح می گردد که در نگاه مفسران تاویلات ویژه ای داشته است. این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی به تاویلات این آیه پرداخته و میزان نقش ساختار آیه را در تاویلات ارائه شده مورد سنجش قرار می دهد. در پایان این نتیجه حاصل شده است که در پایان این نتیجه حاصل شده است که مفسران تاویل منزلت یابی به مقام رسالت و نیز گفتگو و مناجات پروردگار را دستیابی به علم و آگاهی ایشان از مفاهیم لوح محفوظ دانسته اند.
۸.

تحلیل مفهومی «قرب» حقیقی و مجازی در قرآن کریم با تأکید بر دیدگاه مفسران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآنی و فرهنگ اسلامی سال چهارم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیایی ۱۶) 103-125

کلید واژه ها: قرآن کریم قرب تحلیل مفهومی مجاز حقیقت مفسران مابعدالطبیعه سازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰۱ تعداد دانلود : ۳۸۹
تقرب انسان به پروردگار، به عنوان قرار نهایی و نقطه کمالی او محسوب گشته و دغدغه بندگان باورمند بودهاست. اگر چه به تصریح قرآن، برخی در انتخاب اله و شیوه تقرب به او دچار خطا گشتهاند، اما اصالت مسئله قرب، همواره برقرار است.آنچه مدنظر پژوهش حاضر می باشد،بررسی حقیقت یا مجاز بودن قرب، در آرای مفسران قرآنی و به روش توصیفی- تحلیلی است. قرب با معانی مادی و اعتباری در قرآن کاربرد یافته است.در حالی که دسته قلیل دوم، با نگاه حقیقت انگارانه، مساله قرب را تبیین نموده اند. از مبانی حقیقت انگاران در اثبات دیدگاه خود، ماوراءالطبیعه سازی مفاهیم با کاربردهای مادی در قرآن است که در مورد قرب نیز به وقوع پیوسته است.آنان معتقدند در تفصیل فاصله بین دو پدیده که یک طرف یا دو طرف آن زمان مند و مکان مند نباشد، کاربرد معنای مادی و فیزیکی قرب به عنوان پوسته مفهوم و اصل رابطه همبستگی میان انسان و خداوند، به عنوان هسته آن می باشد. هرگاه در قرآن، معنای موسعی از استعاره یا مجاز درنظر گرفته شود که در مقابلِ حقیقت گویی باشد، می توان گفت که قرآن مفهوم سازی تازه ای از این واژگان ارائه داده است. بنابراین، حقیقت انگاری مفهوم قرب، هیچ تقابلی با اصل تنزیه خداوند نداشته و می توان برای آن وجودی مستقل قائل گردید
۹.

تحلیل اندیشه های رجالی شیخ محمد عاملی در استقصاء الاعتبار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم حدیث سال ۲۵ تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۹۶) 124 - 146

کلید واژه ها: راوی ضمنی وکیل امام استقصاء الاعتبار طرق شیخ طوسی استثنائات ابن ولید تاریخ گذاری روایت معجزه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶ تعداد دانلود : ۴
بی تردید، مباحث رجالی سهم بسزایی در اعتبارسنجی روایات دارند، اما اختلاف دیدگاه های عالمان در برداشت از تعابیر رجالیان متقدم، گاه نیل به حقیقت را دشوار ساخته است. تبیین اندیشه های رجالی شیخ محمد عاملی نواده شهید ثانی که از مدققان فن است، می تواند در این زمینه راهگشا باشد. نوشتار حاضر با روش توصیفی تحلیلی، به تبیین برخی دیدگاه های خاص وی در حوزه اعتبارسنجی روایات و علم رجال می پردازد. بنا به یافته های پژوهش، شیخ عاملی توصیفاتی را که در کتب رجالی متقدم، ذیل نام راوی فرعی مطرح شده، به راوی اصلی برمی گرداند؛ طرق شیخ طوسی به احمد بن محمد اشعری را معتبر می داند؛ وکالت را فقط در شرایط خاص دال بر وثاقت وکیل دانسته، درحالی که برای متأخران، احراز این شرایط اغلب امکان پذیر نیست؛ قائل به تفصیل در معنای «خیر» شده و آن را مفیدِ مدح می داند؛ همچنین، با اقامه شواهد و مدارک، استثنائات ابن ولید را در نوادر الحکمه موجب قدح راوی نمی انگارد؛ که دو دیدگاه آخر ایشان قابل نقد هستند.
۱۰.

اثربخشی گروه درمانی با رویکرد تحلیل ارتباط متقابل (TA) بر کاهش گرایش به روابط فرازناشویی افراد معتاد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات روانشناختی دوره شانزدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ 41 - 56

کلید واژه ها: اعتیاد تحلیل ارتباط متقابل روابط فرازناشویی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۰ تعداد دانلود : ۲۴۹
مطالعه حاضر با هدف بررسی اثربخشی گروه درمانی با رویکرد تحلیل ارتباط متقابل بر کاهش گرایش به روابط فرازناشویی افراد معتاد انجام شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون و گروه کنترل همراه با پیگیری یک ماهه بود. جامعه پژوهش شامل کلیه افراد معتاد مراجعه کننده به مراکز ترک اعتیاد شهر کرمانشاه در سال 1395 بودند که به روش نمونه گیری مبتنی بر هدف، 40 نفر در گستره سنی 25 تا 50 سال انتخاب و به صورت تصادفی به نسبت یکسان در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. به منظور جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه "گرایش به روابط خارج از ازدواج" استفاده شد. برنامه مداخله گروه درمانی با رویکرد تحلیل ارتباط متقابل بر روی گروه آزمایش به صورت گروهی به مدت 10 جلسه 2 ساعته (در هر هفته یک جلسه) اجرا شد؛ گروه کنترل به مدت 2ماه در لیست انتظار قرار گرفت. یافته های به دست آمده از تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر نشان داد که در مرحله پس آزمون و پیگیری، بین دو گروه آزمایش و کنترل، در میزان گرایش به روابط فرازناشویی تفاوت معنادار وجود دارد. با توجه به نتایج تحقیق چنین به نظر می رسد که گروه درمانی با رویکرد تحلیل ارتباط متقابل بر کاهش گرایش به روابط فرازناشویی افراد معتاد مؤثر است.
۱۱.

بررسی برابرنهادهای مشتقات ماده (قرب) در ترجمه آیات قرآن کریم (مطالعه موردی ترجمه فولادوند، آیتی، الهی قمشه ای و موسوی همدانی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ترجمه قرآن و حدیث دوره هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۴ 159-190

کلید واژه ها: ترجمه قرآن برابر نهاد ترجمه تفسیری ترجمه تحت اللفظی مشتقات ماده «قرب»

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۱ تعداد دانلود : ۵۵۲
یکی از چالش های مترجمان قرآن، معادل یابی دقیق واژگان است. در این میان، ماده قرب با بسامد نسبتاً بالا، طیف وسیعی از کاربردها را در قرآن کریم داراست. با توجه به اهمیت برگردان دقیق و صحیح این واژه و مشتقات آن، پژوهش حاضر درصدد بوده است، با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع لغوی و تاریخی، ماده «قرب» و ابعاد معنایی آن را در قرآن کریم مورد بررسی قرار داده تا بر اساس آن به بررسی و ارزیابی معادل های ماده قرب در چهار ترجمه فولادوند، آیتی، الهی قمشه ای، موسوی همدانی بپردازد. در پایان این نتایج حاصل شده است که ابعاد معنایی شامل نزدیکی زمانی، نزدیکی مکانی، اقامه فعل و انجام عمل، در معنای رابطه نسبی و خویشاوندی، دسترسی، به دست آوردن، کثرت و زیادی، رابطه جنسی، ازدواج، پیشکش کردن، منزلت و نزدیکی تکوینی است. همچنین مترجمان برای واژگانی چون تقرب، مقرب، مقربون، قرب الهی معادل سازی ننموده و در برخی موارد از ترجمه، دچار تداخل معنایی گشته اند. همچنین خطای کاربرد معنای تفسیری به جای کاربرد معنای معادل نیز در این ترجمه ها قابل مشاهده است.
۱۲.

تحلیل معنایی «قریب» در قرآن با رویکرد با هم آیی جانشینی صفات الهی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف قرآنی (آفاق دین) سال یازدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴۳ 119 - 148

کلید واژه ها: قریب باهم آیی واژگانی تحلیل رابطه روابط همنشینی و جانشینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۲ تعداد دانلود : ۳۴۰
«قرب» از مفاهیم غایت گرا درنظام باورهای دینی است و صفت «قریب» به عنوان کیفیتی رمزآلود در قرآن، بر مقوله نزدیکی پروردگار به انسان دلالت دارد. این صفت الهی به شکل تکوینی و همراه با آفرینش انسان بر او تجلی یافته و در قرآن در معنای فیزیکی، انتزاعی و متافیزیکی کاربرد داشته است. آیات مرتبط با نزدیکی خداوند به بندگان، به مقام قربی عام اشاره می نمایندکه در قالب افاضه حیات به انسان، احاطت، علم و آگاهی بر خطورات ذهنی و قلبی و تدبیر حاجات و نیازهای مادی و تشریعی اوست. لذا خداوند به طور دائمی و مستمر بر احوال بندگان سمیع، بصیر، علیم بوده و مجیب حاجات اوست. این مقاله به روش توصیفی-تحلیلی و با کمک روابط همنشین و جانشین، باهم آیی صفت «قریب» با سایر صفات الهی را مورد بررسی قرار داده تا به درک واضح تری از آن دست-یابد.نتیجه حاصل این است که اگرچه بسامد این واژه در قرآن به عنوان صفت خداوند، تنها 2 بار و با صفاتی چون مجیب و سمیع بوده اما با پی جویی همنشین ها و جانشین های آن و نیز تحلیل رابطه واژگانی، می توان به این نتیجه دست یافت که پذیرش مسالت بندگان، سرعت پذیرش، حیلوله و علم و احاطت مستخرج از باهم آیی، بیانگر ربوبیت پروردگار است.
۱۳.

گسست یا پیوست میان خدا و انسان، معناشناسی متن های «قرب» در قرآنی کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبان شناختی قرآن سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۱۷) 177 - 194

کلید واژه ها: قرآن خدا انسان قرب تحلیل معناشناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲ تعداد دانلود : ۹۵
قرب از موضوعات مطرح در رابطه میان انسان و خداوند است. قرآن در آیات متعدد، با تکیه بر اصل قرب مستمر خداوند به انسان، تصور هر نوع فاصله را از این رابطه منتفی می داند. برای وجود تفاوت ها و گاه شباهت های الهیاتی در نظام فکری عرب جاهلی با متن قرآنی در مقوله «قرب»، می توان شاهد تحلیل های متنوع از این مسئله بود. در انگاره جاهلی، خداوند تنها خالق هستی مطرح بوده و سایر اله و اولیاء، مدبّر زندگی انسان و واسط ارتباطی او با «الله» هستند. با توجه به محدودیت کاربرد آیات مرتبط با مقوله همبستگی انسان و خداوند، تحلیل متنی آیات موجود، نتایج متقن تری را حاصل آورده و در این مسیر نقش همنشین های ماده قرب بسیار کارا است. با دسته بندی کاربردهای اسمی و فعلی واژگان همنشین و استخراج موارد محدود جانشین، این نتایج حاصل شد که سمع و بصر، علم و اجابت مؤلفه های معنایی رابطه قرب خداوند به انسان اند و هر کدام به طور مجزا و در همنشینی با قرب، در جمله معنادار می شوند. این مؤلفه ها کاربردهای بیم دهی و امیدآفرینی برای انسان فراهم کرده اند. همچنین منظور از قرب مطرح در رابطه انسان و خداوند، به منزلت و بهره اخروی اشاره دارد؛ حتی در انگاره های جاهلی نیز به وجود فاصله میان مشرکان و بت ها و اله اشاره ای نشده و به بیانی دیگر، منظور ایشان از تقرب، همان کسب منزلت و بهره آخرتی است. آنچه در نظام الهیاتی قرآن با انگاره جاهلی در تضاد است، نوع رابطه قرب میان «الله» و انسان است که در گفتمان قرآنی این رابطه، از حاشیه به محور زندگی انسان کشانده شده و پروردگاری متحرک و فعال، ربوبیت امور مادی و نیز امور مربوط به منزلت یابی انسان را برعهده داشته است؛ ضمن آنکه تلقی کاربرد برخی وسایل در افزایش بهره و منزلت، در گفتمان قرآنی اصلاح و تکمیل شده است.
۱۴.

بررسی ماهیت تأویل، مبانی و گونه شناسی روایات تأویلی در کتاب تأویل الآیات الظاهره

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تأویلات قرآنی دوره سوم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴ 56 - 78

کلید واژه ها: استرآبادی تأویل الآیات الظاهره تأویل باطن قرآن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۲ تعداد دانلود : ۳۱۱
اصطلاح تأویل که برگرفته از آیات قرآن و روایات پُرشمار فریقین است، بر وجود معنایی فراتر از ظاهر الفاظ قرآن دلالت دارد. درباره معنا و ماهیت، چگونگی تأویل و گستره آن در قرآن، پیوسته گفتگوهایی در بین محققان وجود دارد و آثار گوناگونی نیز در این زمینه پدید آمده است. کتاب تأویل الآیات الظاهره، نوشته علامه سید شرف الدین حسینی استرآبادی از علمای قرن دهم هجری با رویکرد متفاوتی به معنای تأویل به نگارش درآمده است. بررسی های اولیه نشان می دهد که مؤلف گستره وسیعی از آیات قرآن را با روایات پیشوایان معصوم دین (ع) و با پیش فرض های ویژه ای، تأویل کرده است. این نوشتار که به شیوه توصیفی- تحلیلی نگاشته شده، کتاب تأویل الآیات الظاهره، را از لحاظ ماهیت تأویل، مبانی تأویل و گونه شناسی روایات تأویلی مورد بررسی قرار می دهد. نتایج تحقیق بیانگر آن است که تأویل در این کتاب معنایی عام دارد که شامل معنای ظاهری و باطنی می شود و با این رویکرد، بسیاری از آیات قرآن کریم -که از نگاه مؤلف به نوعی به اهل بیت (ع) ارتباط دارد- با استفاده از روایات این بزرگواران تأویل شده است.
۱۵.

Directional Metaphors of the Word “Qurb” (Nearness to Allah) in the Holy Quran(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبان شناختی قرآن سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۸) 37 - 52

کلید واژه ها: Holy Quran Directional metaphors Word “Qurb nearness

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۷ تعداد دانلود : ۲۲۰
Metaphor, as a part of humans’ verbal communication, is naturally used in the language of religion. Directional metaphors are formed based on the main directions as the original domain and are related to the concepts that indicate the direction and spatial location. Directional metaphors allocate spatial meanings to concepts and thus convey meaning based on humans’ sensory and cultural experiences. The present article employs a descriptive-analytical method to investigate the linguistic aspects of the directional metaphor of the word “qurb” (nearness to Allah) in the Quran, and makes this metaphysical concept understandable in the human mind through referring to its empirical and physical backgrounds. Spatial or local directions, as well as geometric illustrations, create a new understanding for humans. Although the Quran has used several words and phrases to convey the meaning in the application of the directional metaphors, the present study examines the directional metaphors of the word “qurb” (nearness to Allah). In the end, it is concluded that the directional metaphors used for this word are behind and in front, up and down, center and margin, as well as inside and outside.
۱۶.

تبیین شاخصه های نخبگی، استراتژی و بازتعریف آن از منظر قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزه های قرآنی بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳۱ 27 - 52

کلید واژه ها: نخبه به گزینی رشد اثربخشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹۴ تعداد دانلود : ۴۷۵
نخبه شناسی یکی از موضوعات راهبردی جهت رشد و توسعه هر جامعه ای است. قرآن کریم بنا به قاعده جهان شمولی، ویژگی هدایتی و تبیین موضوعات کلیدی، دارای سازوکاری جهت بیان مؤلفه های نخبگی می باشد. دستیابی به تعریفی جامع و کامل از نخبه بر مبنای توانمندی ها و اثربخشی آن در جامعه و شاخصه های نخبگی بر اساس آموزه های وحیانی مورد نظر می باشد. این پژوهش از روش توصیفی تحلیلی و با مطالعه متون دینی و جامعه شناسی انجام شده است. نخبگی در قرآن کریم بر خلاف فرهنگ غربی که بر پایه تفکر «اومانیستی» استوار شده، بر مبنای انتخاب بهتر «به گزینی» از هر حیث، در سایه «مدیریت توحیدی» و «اثربخشی» در جامعه پی ریزی شده است. بر اساس مؤلفه های فوق، سه سطح نازل، میانی و عالی برای نخبگان در قرآن کریم قابل تصور می باشد و طبق این شاخصه ها می توان بازتعریف «نخبه» را از منظر قرآن تبیین نمود.
۱۷.

مقایسه اثربخشی زوج درمانی سیستمی- سازه گرا و آموزش الگوی ارتباطی خانواده کثرت گرا بر رضایت مندی زناشویی زنان مبتلا به سرطان سینه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های مشاوره جلد ۱۸ بهار ۱۳۹۸ شماره ۶۹ 106-132

کلید واژه ها: زوج درمانی سیستمی- سازه گرا الگوی ارتباطی خانواده کثرت گرا رضایت مندی زناشویی سرطان سینه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۶ تعداد دانلود : ۵۷۹
هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی زوج درمانی سیستمی- سازه گرا و آموزش الگوی ارتباطی خانواده کثرت گرا بر رضایت مندی زناشویی زنان مبتلا به سرطان سینه انجام شد. روش : این تحقیق نیمه آزمایشی همراه با طرح پیش آزمون- پس آزمون و گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه زنان مبتلا به سرطان سینه مراجعه کننده به یکی از کلینیک های رادیوتراپی شهر تهران در سال 1394 بود که از بین آنها 30 نفر به روش نمونه گیری مبتنی بر هدف و از طریق مصاحبه انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه آموزش الگوی ارتباطی خانواده کثرت گرا، زوج درمانی سیستمی- سازه گرا وگروه کنترل جایگزین شدند. به منظورجمع آوری اطلاعات از "مقیاس رضایت زناشویی انریچ" استفاده شد. از آزمون های تحلیل کوواریانس یک متغیره و تعقیبی شفه جهت تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که زوج درمانی سیستمی- سازه گرا و آموزش الگوی ارتباطی خانواده کثرت گرا به طور معناداری بر افزایش رضایت زناشویی افراد گروه آزمایش اثربخش بوده اند (01/0 p< ). همچنین نتایج آزمون تعقیبی شفه نشان داد میانگین نمرات گروه آموزش الگوی ارتباطی خانواده کثرت گرا از گروه زوج درمانی سیستمی– سازه گرا به طور معناداری بیشتر است (001/0 p< ). نتیجه گیری : نتایج نشان داد که از بین دو رویکرد زوج درمانی سیستمی- سازه گرا و آموزش الگوی ارتباطی خانواده کثرت گرا، آموزش الگوی ارتباطی خانواده کثرت گرا در اثربخشی بر رضایت مندی زناشویی مؤثرتر از درمان سیستمی-سازه گرا است. بنابراین، آموزش الگوی ارتباطی خانواده کثرت گرا می تواند به عنوان مداخله ترجیحی جهت افزایش رضایت مندی زناشویی زنان مبتلا به سرطان سینه در مراکز مشاوره و روان درمانی در نظر گرفته شود.
۱۸.

نقش آموزه های قرآنی، اسلامی و عرفانی بر سبک زندگی اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: عرفان اسلامی سال ۱۶ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۶۱ 192 - 211

کلید واژه ها: سبک زندگی زندگی اجتماعی آموزه های اسلامی آموزه های عرفانی اندیشه ها باور ها و ارزش ها.192

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۹ تعداد دانلود : ۱۰۴
جوامع اسلامی دچار التقاط شدید فکری و رفتاری هستند. پس از چند سده پیشرفت تمدنی در جوامع اسلامی، هجوم دشمنان مختلف و جنگ های پیاپی و درگیری های داخلی و نیز تکفیر مسلمانان از سوی برخی از مذاهب اسلامی، جامعه اسلامی عقب گردی به سمت و سوی جاهلیتی جدید داشت. این عقب گرد همراه با پذیرش فرهنگ های مسلطی بود که در سده های اخیر توان علمی خود را در فن آوری های مادی نشان داده و در این عرصه ها پیشرفت های چشم گیری داشته اند. این گونه است که نوعی سبک زندگی التقاط در فکر و رفتار در جوامع اسلامی شکل گرفت که نه تنها عامل پیشرفت نشد، بلکه موجبات افزایش عقب افتادگی جوامع اسلامی و تسلط دشمنان دین و ملت شد. نویسنده در این مطلب بر آن است تا با بررسی سبک زیستی در جوامع اسلامی و علل مشکلات کنونی جهان اسلام، راه کار برونرفت را تبیین کرده و اثبات نماید که تنها راه همانا بازگشت به سبک زندگی اسلامی با بازخوانی و به کارگیری آموزه های قرآنی، اسلامی و عرفانی است. چرا که فرازمندترین و جامع ترین سبک زندگی، برنامه ای است که از تعالیم الهی و آموزه های وحیانی استخراج شده باشد. در این راستا دانشوران مسلمان نیزمتناسب با رویکرد علمی- فلسفی و آموخته های خود از اسلام و یافته های خود به ارائه برنامه زندگی اقدام کرده اند. در این میان عرفا نیز طبق آموخته های خود از اسلام و یافته های شهودی و باطنی، دستورالعمل هایی را برای رسیدن به حیات معنوی و زندگی مطلوب بیان کرده اند.
۱۹.

مطالعه تطبیقی نشوز زن با تکیه بر آیه 34 نساء با نگاه تفسیری بانو امین اصفهانی و آیت الله جوادی آملی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تفسیری سال دهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۳۷ 63-82

کلید واژه ها: آیه 34 نساء نشوز تنبیه زن بانو امین اصفهانی آیت الله جوادی آملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۱۰ تعداد دانلود : ۸۹۹
نشوز زنان، یکی از مباحث مطرح در آیه 34 سوره نساء است. این مقاله با تأکید بر این آیه به تبیین آراء تفسیری بانو امین اصفهانی و آیت الله جوادی آملی در معناشناسی و حکم «نشوز» می پردازد و هدف آن مقایسه دیدگاه دو مفسر غیرهمجنس در مفهوم و حکم نشوز است. این تحقیق به روش توصیفی تحلیلی مبتنی بر ابزار کتابخانه ای انجام پذیرفته است و یافته ها، حاکی از آن است که دو مفسر فوق، در معنا و حکم نشوز، اختلاف نظر دارند. امین اصفهانی «نشوز» را به معنای سرپیچی از اطاعت شوهر با تکبر دانسته و حکم آیه را ارشادی می داند، اما آیت الله جوادی آملی معتقد است سربرتافتن همسر از تمکین، بدون قید تکبر، «نشوز» است و زن را در صورت عدم تمکین در آمیزش، «ناشزه» می نامد. وی با خوف نشوز، سه مرحله وعظ، هجر و ضرب را به جهت امر به معروف و نهی ازمنکر از وظایف مرد می داند و ضمن تصریح به ترتّب امور سه گانه در صورت خوف نشوز، ضرب را منوط به آشکارشدن نشوز و نه خوف نشوز می داند امّا در نظر مختار، معنای «نشوز» در این آیه، «جمع شدن زن با غیر» است؛ نه عدم تمکین شوهر. در بیان حکم آیه نیز، با تبیین وجوب تخییری به جمع دیدگاه دو مفسر پرداخته شده است.
۲۰.

اثربخشی ترکیب دو روش درمانی راه حل مدار و روایتی بر تعدیل طرحواره های ناسازگاری اولیه و کاهش گرایش به روابط فرازناشویی زنان متقاضی طلاق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات روانشناختی دوره پانزدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ 165 - 181

کلید واژه ها: راه حل مدار روابط فرازناشویی روایتی طرحواره ناسازگار اولیه و طلاق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۱ تعداد دانلود : ۳۳۹
پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی ترکیب دو روش درمانی راه حل مدار و روایتی بر تعدیل طرحواره های ناسازگاری اولیه و کاهش گرایش به روابط فرازناشویی زنان متقاضی طلاق انجام شد. طرح پژوهش، نیمه آزمایشی همراه با پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه زنان متقاضی طلاق مراجعه کننده به مراکز مشاوره و مددکاری شهر کرمانشاه در سال 1395 بود که از میان آنها 30 نفر به روش نمونه گیری مبتنی بر هدف، انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) گمارده و به پرسشنامه های طرحواره یانگ و گرایش به روابط خارج از ازدواج در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون پاسخ دادند. رویکردهای درمانی راه حل مدار و روایتی به صورت تلفیقی بر روی گروه آزمایش به مدت 8 جلسه 2 ساعته گروهی در هر هفته یک جلسه انجام شد. یافته ها حاکی از اثربخشی معنادار تلفیق این دو رویکرد درمانی بر طرحواره های ناسازگاری اولیه و گرایش به روابط فرازناشویی زنان متقاضی طلاق بود. با استناد به یافته های حاصل از پژوهش پیشنهاد می شود که در مراکز مشاوره و روان درمانی، جهت تعدیل طرحواره های ناسازگاری اولیه و کاهش گرایش به روابط فرازناشویی زنان متقاضی طلاق از تلفیق دو روش درمانی راه حل مدار و روایتی استفاده شود.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان