لیلا عرفانیان قونسولی

تحقیق حاضر به بررسی فرضیه برجستگی تدریجی و تأثیر آن بر کنایه پرداخته است تا بررسی شود عامل مهم در دسترسی ذهن به معنای کنایه چیست. هدف از انجام این تحقیق، سنجش RT (زمان خواندن) و شناسایی و تبیین رابطه بین 3 متغیر نوع بافت (تحت اللفظی، تمثیلی) و میزان آشنا بودن عبارت (بسیار آشنا، آشنا و ناآشنا) و سرعت خواندن (آهسته، هم زمان و سریع) کنایه بوده است. برای هر کدام از نمونه های کنایه، یک بافت تأثیرگذار در معنای تحت اللفظی کنایه و یک بافت تأثیرگذار در معنای تمثیلی همان کنایه به وجود آمد. از نرم افزاری برای انجام آزمایش صفحه متحرک خودمهار استفاده شد که توانایی سنجش زمان خواندن عبارت ها را داشت. نتایج نشان داد، نمونه های کنایه، فرضیه برجستگی تدریجی را به طور کامل تأیید نکردند و نتایجی خلاف فرضیه برجستگی تدریجی حاصل شد به این صورت که بافت بیشتر بر معنای برجسته پیشی می گرفت و در درک تأثیر می گذاشت و این دو تأثیر موازی یکدیگر نداشتند. همچنین، بر اساس نتایج تحقیق چنین به نظر می رسد که معنای برجسته هم در عبارت های تمثیلی بسیار آشنا و هم در عبارت های تمثیلی آشنا، معنای تمثیلی است و معنای برجسته در عبارت های تمثیلی ناآشنا معنای تحت اللفظی و معنای تمثیلی است. واژه های کلیدی: زبان تمثیلی، زبان شناسی شناختی، فرضیه برجستگی تدریجی، کنایه. Salience Hypothesis

اینمقاله برآنست تااحتمال حدس معنای واژگان وعدم ارجاع پی در پی به فرهنگ لغاترادرفرایندترجمه بررسی کندوبهامکان آموزش اینشیوه بهمترجمان بپردازد.سؤالی کهاین تحقیق درپی یافتنپاسخی برایآنست این می باشد که آیادرترجمه،می توان تفاوتی درترجمهانواع مختلف واژه،اعم ازبسیطومرکبواشتقاقی قائل شد،به گونه ای که باعدم رجوع پی در پی به فرهنگ لغات،ترجمه متون باسرعت بیشتری انجام شودوبه فراینددرک آسیب نرسد؟وآیامی توان باآموزش ساختارواژگان زبان به مترجم،به ترجمه وی سرعت بیشتر داده وکیفیت انتقال مفاهیم رابالاتر ببریم؟برای پاسخ گویی به این سؤال،چهار متن باموضوع سفرنامه انتخاب شدو700 واژه محتوایی ازهر متن استخراج گردید.سپس به بررسی انگیختگی(رابطه مستقیم بین صورتومعنا)درواژگان مرکبواشتقاقی این متون پرداخته شدوبابررسی های آماری این نتیجه به دست آمدتعدادواژگانی که ازترکیب معنای اجزای تشکیل دهنده واژه می توان به معنای کل واژه دست یافت وبه عبارتی واژگان انگیخته،هم درمیان واژگان مرکب وهم واژگان اشتقاقی،بیش ازواژگان نیمه انگیخته و ناانگیخته است.بنابراین دربرخی متون،مترجم بایافتن ودانستن معنای واژگان بسیط وساختارواژه،می تواندمعنای واژگان مرکب ویااشتقاقی راکه باآنها مواجه می شود،تاحدزیادی حدس بزندونیازبه صرف وقت برای یافتن معنای واژگان مرکبواشتقاقینیست.

یکی از دغدغه­های اصلی دانشجویان فارسی زبان در کلاس­های آموزش زبان انگیسی این است که قواعد منفی­سازی و سؤالی کردن صیغه­های مختلف فعل را نمی­توانند به درستی بیاموزند و از تعدد قواعد رنج می­برند. تحقیق حاضر مبتنی بر تجربة شخصی پژوهشگرانی است که پس از تحصیل در رشتة زبانشناسی، ناخودآگاه در آموزش زبان انگلیسی به دانشجویان فارسی­زبان از شیوه­ای جدید به نام قاعده­آموزی استفاده می­کردند و متوجه بهبود یادگیری قواعد زبان انگلیسی در دانشجویان شدند. در این روش(قاعده­آموزی)، با استفاده از یافته­های زبان­شناسان، به جای توضیح تک­تک صورت­های صیغه­ها، قاعده­ای کلی بیان می­شود که می­توان آن را در همة صورت­ها به­کار برد. در این مقاله برای آزمون روش قاعده­آموزی، 40 دانشجو در دو کلاس زبان عمومی انتخاب شدند. پس از اطمینان از همگن بودن آن­ها، در چهار جلسة ابتدای کلاس، دانشجویان یک کلاس به روش سنتی آموزش دیدند و دانشجویان کلاس دیگر به روش قاعده­آموزی و سپس، آزمونی از هر دو گروه گرفته شد. نتیجة آزمون نشان داد بازده دانشجویانی که به شیوة جدید آموزش داده شده بودند، بالاتر از بقیة دانشجویان بود.

انگیختگی به معنی وجود سرنخی در صورت برای رسیدن به معناست؛ چیزی که ما را مستقیما از صورت به معنا رهنمون می شود و این بدان معناست که رابطه صورت و معنا، همواره یا تنها قراردادی نیست یا این که رابطه قراردادی در پاره ای مواقع به رابطه تصویرگونه مبدل می شود. یکی از انواع انگیختگی، انگیختگی معنایی است. واژه هایی انگیختگی معنایی دارند که رابطه معنایی بین اجزای تشکیل دهنده واژه و کل واژه وجود داشته باشد. در زمینه انگیختگی، عده ای بر این باورند که واژگان ابتدایی بشر انگیخته بوده اند و با گذشت زمان و به دلیل تغییرات آوایی و... درجه انگیختگی واژگان کاهش یافته است. در این پژوهش، نگاه عمیق تر و دقیق تری به این پدیده داشته ایم و برای بررسی این فرضیه، با انتخاب چهار متن سفرنامه از زمان حال و استخراج 2800 واژه محتوایی به بررسی انگیختگی معنایی در این متون پرداخته ایم و سپس آنها را با 2800 واژه استخراج شده از چهار متن در دویست سال پیش مقایسه نمودیم تا با بررسی ها و مقایسه های آماری دریابیم که از دویست سال پیش تاکنون، انگیختگی معنایی در بین واژگان زبان فارسی افزون گشته یا کاهش یافته است. مقایسه نتایج حاصل از بررسی این دو دوره نشان می دهد که افزایش معناداری در شمار واژگان دارای انگیختگی معنایی در زمان حال، نسبت به 200 سال پیش به چشم می خورد؛ بنابراین، شاید بتوان ادعا کرد از 200 سال گذشته تاکنون، انگیختگی معنایی در واژگان زبان فارسی افزایش یافته است و از این نقطه نظر، زبان فارسی به سمت شفافیت پیش رفته است و نه تیرگی.

در این مقاله، در پی آنیم تا دریابیم که آیا جان اشتاین بک که در زمان اوج فعالیت های فمینیسم در غرب می زیسته است، تحت تأثیر این فعالیت ها قرار گرفته است و کمکی در جهت پیش برد این جریان انجام داده است یا خیر؛ تا با مطالعه ی نتایج حاصل از بررسی رمان خوشه های خشم و بررسی تاریخچه ی فمینیسم در غرب دریابیم جنبش زنان در پی رسیدن به چه چیزی بوده است و چه کسانی در پیش برد این جریان، کمک کرده اند. برای یافتن پاسخی برای این پرسش ها، از دیدگاه های زبان شناختی استفاده نموده ایم. در زبان شناسی اعتقاد بر این است که نویسنده، بر اساس معرفت زمینه ای که دارد، از ساخت های خاص، واژگان و اصطلاحات خاصی در گفتار یا نوشتار خویش استفاده می کند که با بررسی نوشتار یا گفتار وی و استخراج این واژگان و ساخت های گفتمان مدار، می توان به معرفت زمینه ای وی که بیان گر تجربه های قبلی، وضعیت اجتماعی، فرهنگی و خانوادگی وی می باشد دست یابیم. بر این اساس، در این مقاله، پس از بررسی واژگان و ساخت های مورد استفاده در این رمان، به این نتیجه رسیدیم که جان اشتاین بک نیز از نویسندگان روشن فکری بوده است که در جهت برقراری عدالت در جامعه می کوشیده است و در رمان خویش، سعی در نشان دادن توانایی های زنان و جایگاه ناعادلانه ی آنان در جامعه دارد. هم چنین پس از بررسی تاریخچه ی فمینیسم و بررسی تصویر تمام نمای آن که در رمان خوشه های خشم منعکس شده است به این نتیجه رسیدیم که جنبش زنان، نه تنها در پی رساندن زنان به حقوق خویش می باشد، بلکه در پی این بوده است که عدالت اجتماعی در جامعه حکم فرما باشد و از این رو، نه تنها زنان در جبهه ی فمینیسم می کوشیدند، بلکه طبقه ی کارگر، مردان، نویسندگان و هر انسان روشن فکری که در پی برقراری عدالت در جامعه بوده است، در راستای تحقق آن تلاش می کرده است.

مثنوی معنوی مولانا یکی از بزرگترین منابع حکمت آموز دینی و اخلاقی است که در ورای ابیات آن، معارف و آموزه های عرفانی و دینی نهفته است که با بررسی دقیق این کتاب، می توان به آن دریای معارف راه یافت. در این نوشته، به بررسی یکی از حکایات این کتاب با نام ""رنجانیدن امیری خفته ای را که مار در دهانش رفته بود"" پرداختیم و پس از بررسی های زبانشناختی و دینی دریافتیم که مولانا، با استفاده از واژگان، صنایع ادبی و با بهره گیری از تلمیحاتی همچون استفاده از حکایتها، روایتها و آیه های قرآن و استفاده از معرفت زمینه ای، از معنای ظاهری که بیانگر حکایت است، به معنای باطنی که همان معارف و پندهای اخلاقی و دینی است رهنمون شده است . بر پایه ی بررسی ها این نتیجه حاصل شد: پیام این داستان، شکیبایی در برابر دشواریها و اعتماد به حکمت خداوندی؛ تحمل سختی هایی که با دور کردن بدیها از خویش و رفتن به راه مستقیم، ارتباط دارد؛ و دوستی با دانایان به رغم آسیب های ظاهری که از آنان به ما وارد گردد.