محمدمهدی صفورایی پاریزی

محمدمهدی صفورایی پاریزی

مدرک تحصیلی: دانشیار روان شناسی تربیتی و عضو هیئت علمی جامعه المصطفی العالمیه قم

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۴۷ مورد.
۱.

تحلیل مفهوم اخلاق درخانواده ازمنظرامام سجاد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اخلاق خانواده صحیفه سجادیه روابط همسری تعامل والدین و فرزندان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵ تعداد دانلود : ۷۵
دستیابی به سبک زندگی دین محور، درگرو رعایت بایسته های اخلاقی است. یکی از منابع اصلی احصاء اصول اخلاق در خانواده منابع دینی است. این پژوهش با هدف مفهوم شناسی اخلاق درخانواده از منظر امام سجاد علیه السلام در صحیفه سجادیه انجام شد.از نظر هدف ،پژوهش حاضرکاربردی است و با رویکردکیفی و روش تحلیل محتوا که به طریقه کد گذاری بازو محوری صورت پذیرفت. در مرحله کد گذاری باز ، پنجاه و چهار دعای کتاب صحیفه سجادیه با مضمون اخلاق درخانواده و سیره آن حضرت به روش کتابخانه ای مورد بررسی قرار گرفت وکه ماحصل کد گذاری باز و محوری رسیدن به (118)کداولیه و (12)مقوله فرعی و (4)مقوله اصلی بود که بر اساس آن مدل اخلاق در خانواده مفهوم بندی شد..یافته های پژوهش در چهار مقوله محوری شامل: رهیافت های اخلاقی عموی در خانواده ،رهیافت اخلاقی ویژه در روابط همسری، تعامل والدین با فرزندانو رهیافت های اخلاقی ویژه تعاملفرزندان با والدینسازمان یافت.اصول اخلاقی عمومی در خانواده شامل چهار مولفه؛«رفتار محبت آمیز»،«عفو وگذشت»،«همکاریو تشریک مساعی »و«احترام متقابل»است. رهیافت های اخلاقی ویژه روابط زوجین براساس مولفه محوری «مدارا و سازگاری » مفوم بندی شد.والدین درارتباط با فرزندان خود به رعایت«بایسته های تربیت» ،«حفظ و مراقبت»، و«نظارت»امر شده و مولفه های رهیافت های اخلاقی فرزندان درارتباط با والدین شامل؛«احسان و نیکی»،«حمایت»، «اطاعت»، و«مراقبت»می شود. یافته های این پژوهش می تواند درجهتسیاست گذاری آموزشی و تربیتی نهادهای فرهنگی- تربیتی همچون، خانواده، آموزش و پرورش، دانشگاه و رسانه ها مورد استفادهقرارگیرد.
۲.

Impact of Observance of Family Members' Rights on Strengthening Family Bonds from a Religious Perspective(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: Family Members Rights Strengthening Family Bonds Religious Perspective

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۰ تعداد دانلود : ۷۴
SUBJECT AND OBJECTIVES : The present study aims at identifying the rights of family members based on religious sources and the impact of their observance on strengthening family bonds. METHOD AND FINDING : Using a descriptive-analytic methodology, this paper deduces the rights of family members and the impact of their observance on strengthening family bonds from family-related verses and traditions. The study shows that One of the factors responsible for stability, peacefulness and efficiency of a family is the respect its members show for each other’s rights. Most inconsistencies that jeopardize the familial efficiency are rooted in spouses not respecting each other’s rights and not giving honest appreciation to each other. Religious sources have considered rights for each one of family members including husband, wife, child, father and mother. Parallel to these rights, they have placed duties on each one of family members. Based on religious sources, it is the observance of rights together with performing duties that strengthen family bonds. CONCLUSION : One of the things that prevents family atmosphere from becoming cold saves family bonds from shattering is the couples' knowledge of their spousal rights, duties and obligations as well as the transparency of the mandatory and non-mandatory limits and expectations. That is, if, from the outset, the husband and wife are well aware of each other's rights and those of their children and set their expectations based on this knowledge, the family will be efficient.
۳.

نقش میانجی بهزیستی روانی در رابطه بین خوش بینی و کارآمدی خانواده(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: خانواده خوش بینی کارآمدی خانواده بهزیستی روانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸ تعداد دانلود : ۲۱
هدف پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه ای بهزیستی روان شناختی در ارتباط بین خوش بینی و کارآمدی خانواده است. جامعه آماری این پژوهش تمام کارمندان متأهل مؤسسات و مراکز آموزش عالی استان قم، مشغول به کار در سال 1399 1400 بوده است. براساس قاعده تاباچنیک و فیدل از جامعه مذکور، باید دست کم 122 نمونه انتخاب شود که با 50 درصد افزایش، در مجموع از 183 تن نمونه گیری گردد. این پژوهش از نوع توصیفی و از شاخه همبستگی بوده و ابزار گردآوری داده ها نیز پرسشنامه است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی برای توصیف داده ها و برای آزمون فرضیه های تحقیق از تحلیل معادلات ساختاری استفاده گردیده است. براساس نتایج به دست آمده، بین خوش بینی و کارآمدی خانواده رابطه مثبت و معنا داری هست. نیز بین خوش بینی و بهزیستی روان شناختی رابطه مثبت و معنا داری وجود دارد. همچنین بین بهزیستی روان شناختی با کارآمدی خانواده رابطه مثبت و معنا داری یافت شد. همچنین نتایج نشان داد: نقش میانجیگری متغیر بهزیستی روانی با ضریب بالا و سطح معنادار قابل قبولی پذیرفته شده است.
۴.

نقش تربیتی مدارا در تحکیم نظام خانواده از منظر صحیفه سجادیه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدارا تربیت خانواده حفظ خانواده تحکیم خانواده صحیفه سجادیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۷ تعداد دانلود : ۱۸۸
رفق و مدارا یکی از عناصر مهم وکلیدی در تمدن سازی و نهادهای اجتماعی، بویژه در نظام خانواده است. ازطرفی صحیفه سجادیه، به عنوان یکی ازمستندترین منابع اسلامی است که به طور مشخص به مساله خانواده پرداخته، و مرجع معتبر برای استخراج مولفه های اخلاقی و تربیتی در این حوزه محسوب می شود. هدف از این پژوهش استخراج نظرامام سجادعلیه السلام در صحیفه سجادیه در خصوص رفق و مدارا در تحکیم خانواده است. روش تحقیق این پژوهش، توصیفی- تحلیلی بوده و از منابع کتابخانه ای برای جمع آوری داده ها استفاده شده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان دادکه، مدارا به عنوان یک مولفه کارآمد، همواره مورد تاکید امام سجادعلیه السلام در صحیفه سجادیه بوده که شامل، مدارای خدا با بندگان ومدارای انسان با اعضای خانواده بویژه ارحام و خویشاوندان ، پدر و مادر، فرزندان و همسر می گردد. همچنین، تبیین راهکارهای پیشنهادی از جمله ترویج عفو وگذشت، ترجیح رحمت بر نقمت و پرورش حس فضیلت جویی، می تواند به حل مشکلات انبوه نهاد خانواده در دنیای امروز کمک شایانی نموده و از معضلاتی همچون اختلافات، طلاق عاطفی و جدایی و مشکلات ناشی از آن پیشگیری نماید.
۵.

پیش بینی رضایت زناشویی بر اساس انعطاف پذیری خانواده با نقش میانجی مرزهای خانواده(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: انعطاف پذیری خانواده مرزهای خانواده رضایت زناشویی انسجام خانواده رابطه زوجین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۱ تعداد دانلود : ۱۳۸
پژوهش حاضر با هدف پیش بینی رضایت زناشویی براساس انعطاف پذیری خانواده با نقش میانجی مرزهای خانواده به روش پیمایشی از نوع همبستگی انجام شد. بدین منظور 366 نفر از زوجین منطقه 19 شهر تهران باروش نمونه گیری در دسترس انتخاب و وارد پژوهش شدند. اطلاعات پژوهش بااستفاده از پرسش نامه رضایت زناشویی با رویکرد اسلامی، مقیاس ارزیابی انسجام و انعطاف پذیری خانوادگی و پرسش نامه مرزهای خانواده جمع آوری و داده ها بااستفاده از مدل یابی معادلات ساختاری تحلیل شد. برای طبقه بندی، پردازش، تحلیل داده ها از نرم افزارهای SPSS و AMOS استفاده شد. ارزیابی مدل فرضی پژوهش بااستفاده از شاخص های برازندگی نشان داد که مدل فرضی با مدل اندازه گیری برازش دارد (95/0=CFI، 92/0=NFI، 07/0=(RMSEA. نتایج نشان داد که رابطه انعطاف پذیری خانواده با واسطه گری مرزهای خانواده بر رضایت زناشویی در سطح 0/05< P معنادار است و مرزهای خانواده در رابطه بین انعطاف پذیری خانواده با رضایت زناشویی زوجین نقش میانجی ایفا می کند. براین اساس برای بهبود رضایت زناشویی، مداخله در انعطاف پذیری خانواده و مرزهای خانواده در زوجین اهمیت ویژه ای دارد.
۶.

نقش واسطه ای رضایت زناشویی در رابطه بین مرزهای خانواده و طلاق عاطفی(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: مرزهای خانواده رضایت زناشویی طلاق عاطفی کارآمدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸ تعداد دانلود : ۶
این پژوهش با هدف بررسی رابطه مرزهای خانواده و طلاق عاطفی با نقش واسطه ای رضایت زناشویی اجرا شده است. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بود. برای این منظور 144 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. آزمودنی ها به سه پرسش نامه مرزهای خانواده اسلامی، رضایت زناشویی و طلاق عاطفی پاسخ دادند. تحلیل داده ها به روش چهارمرحله ای بارون و کنی با استفاده از رگرسیون خطی انجام شد. یافته های پژوهش نشان داد: الف. میان متغیرهای مرزهای خانواده و طلاق عاطفی رابطه منفی معنادار وجود دارد؛ ب. میان مرزهای خانواده و رضایت زناشویی، رابطه مثبت معنادار وجود دارد؛ ج. میان رضایت زناشویی و طلاق عاطفی رابطه منفی معنادار وجود دارد؛ د. رضایت زناشویی در رابطه بین مرزهای خانواده و طلاق عاطفی نقش میانجی دارد؛ بنابراین سامان دهی مرزهای خانواده، با محوریت افزایش رضایت زناشویی، با کاهش طلاق عاطفی همراه است و نتیجه نهایی این ساماندهی و کارآمدی، تحکیم پایه های خانواده خواهد بود.
۷.

ساخت پرسشنامه عوامل آرامش زا- آرامش زدای خانواده بر اساس قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۳۶۳ تعداد دانلود : ۲۰۲
پژوهش حاضر با هدف ساخت، اعتباریابی و رواسازی پرسش نامه عوامل آرامش زا- آرامش زدای خانواده براساس قرآن انجام شد. ابتدا عوامل آرامش زا- آرامش زدای خانواده براساس قرآن به روش تحلیل محتوا استخراج شدند. موافقت 97 و 95 درصدی خبرگان، در مقایسه با عوامل و گویه ها، روایی محتوای این پرسش نامه را نشان می دهد. ارزیابی روایی و پایایی پرسش نامه به روش پیمایشی با انتخاب نمونه دردسترس 488 نفری انجام شد. در این پژوهش برای بررسی روایی مقیاس، از روش تحلیل عاملی استفاده شد. یافته های بخش کمی پژوهش نشان می دهد عوامل شناسایی شده بار عاملی بالا و معناداری دارند. در این میان عامل سلامت روانی-بیماری روانی با شاخص نیکویی برازش تعدیل شده (99/0)، موده-بی توجهی (96/0)، تدبیرمعیشت-بی تدبیری در معیشت (97/0)، تأمین نیازهای اولیه- تأمین نشدن نیازها (96/0)، لباس بودن همسران برای یکدیگر-لباس نبودن (96/0)، رحمت-غضب (91/0)، حسن معاشرت-سوء معاشرت (9/0)، ایمان-ضعف در ایمان (91/0)، رشدیافتگی-رشدنایافتگی (91/0)، انس-اعراض (9/0) نقش و مرز شفاف و مشخص-ابهام و اغتشاش در نقش و مرز (85/0) به ترتیب بیشترین میزان برازش را نشان دادند و برای کل الگو این شاخص 91/0 بود. به منظور بررسی پایایی پرسش نامه از روش همسانی درونی به کمک آلفای کرونباخ استفاده شد و آلفای کرونباخ 98/0 به دست آمد. براساس یافته های پژوهش می توان گفت این پرسش نامه دارای روایی و پایایی بالایی است و عوامل منسجمی از آن به دست می آید که می توان با کاربرد آن، عوامل آرامش زا- آرامش زدای خانواده را براساس قرآن مطالعه کرده و در پژوهش های آتی و همچنین در تشخیص و درمان مسائل خانواده از آن استفاده کرد.
۸.

امکان سنجی بسته مداخله ای کاهش تعارض زناشویی براساس منابع اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۳۴ تعداد دانلود : ۱۰۴
تعارض پدیده ای است که در ارتباط زناشویی به موازات عشق ایجاد می شود و امری اجتناب ناپذیر است. پژوهش حاضر با هدف امکان سنجی بسته مداخله ای کاهش تعارضات زوجین براساس منابع اسلامی به روش نیمه آزمایشی از نوع طرح های تک آزمودنی با خط پایه چندگانه متوالی- اکتشافی انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه زوجینی بودند که به دلیل وجود تعارض، به مرکز مشاوره غدیر در شهر قم مراجعه کرده بودند. از بین ایشان تعداد سه زوج باروش نمونه گیری هدفمند و با ملاک اثبات وجود تعارض براساس پرسش نامه تعارضات زناشویی برای ورود به پژوهش انتخاب شدند. اطلاعات پژوهش بااستفاده از پرسش نامه تعارضات زناشویی قبل و بعد از مداخله جمع آوری شد. بسته مداخله محقق ساخته شامل بسته مداخله ای کاهش تعارضات زوجین براساس منابع اسلامی در قالب یک درمان کوتاه مدت ساختاریافته 9 جلسه ای بود که 10 روان شناس، روایی جلسات درمانی آن را به طورکلی و در سطح ساختار، اهداف و تکنیک ها تأیید کردند. نتایج اجرای بسته مداخله ای بر روی گروه نمونه نشان داد که تعارض زوجین متعارض پس از مداخله، به وضعیت خفیف و بدون آسیب با روند کاهشی و باثبات رسیده است.
۹.

پیش بینی کارکرد خانواده براساس ادراک زوجین از حضور خدا در زندگی با واسطه گری تاب آوری فردی(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: خانواده کارکرد خانواده تاب آوری ادارک حضور خدا چالش زندگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۹ تعداد دانلود : ۱۰۸
خانواده، یکی از مهم ترین نهادهای جامعه و شکل دهنده ی شخصیت آدم ی اس ت. کارکرد بهینه ی خانواده، عامل بسیار تاثیرگذاری در ش کوفایی، رش د و پیش رفت اعضای خانواده است . هدف این پژوهش پیش بینی کارکرد خانواده براساس ادراک زوجین از حضور خدا در زندگی با واسطه گری تاب آوری فردی بود. پژوهش حاضر، یک مطالعه توصیفی از نوع همبستگی است که طبق مراحل پیشنهادی بارون و کنی (1986) و از روش رگرسیون استفاده شده است. بدین منظور 170 معلم از معلمان شهرستان بیرجند استان خراسان جنوبی با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه تصور از خدا (لارنس، 1997)، مقیاس تاب آوری (کانر و دیویدسون، 2003) و مقیاس کارکرد خانواده مک مستر(1983) استفاده شد. نتایج تحلیل های آماری نشان داد که بین ادراک حضور خدا در زندگی با تاب آوری رابطه معنادار مثبت 437 = R و با کارکرد ناسالم خانواده رابطه معنادارمنفی476 = R وجود دارد. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد ادراک حضور خدا 22.1درصد از کارکرد خانواده را تبیین می کند. نتایج حاصل از بررسی فرضیه اصلی پژوهش طبق روش بارون و کنی (1986) نیز نشان داد که تاب آوری رابطه ادراک زوجین از خدا در زندگی با کارکرد خانواده را واسطه گری جزئی (0.304- =  ) می کند.
۱۰.

نقش میانجی خود مهارگری در رابطه بین خوش بینی و کارآمدی خانواده(مقاله ترویجی حوزه)

کلید واژه ها: خوش بینی خودمهارگری کارآمدی خانواده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۲ تعداد دانلود : ۹۰
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین خوش بینی و کارآمدی خانواده با نقش میانجی گری خودمهارگری انجام شد. روش پژوهش، توصیفی و از نوع همبستگی و جامعه آماری شامل تمام افراد متأهل ساکن استان قم بود که به صورت نمونه گیری تصادفی 156 نفر انتخاب شدند. برای گردآوری داده های پژوهش از پرسشنامه های خوش بینی  نوری (1388)؛ سنجش کارآمدی خانواده صفورائی (۱۳۸۸) و خودمهارگری رفیعی هنر (1390) استفاده شد. برای تحلیل داده ها، روش چهار مرحله ای بارون و کنی به کار رفت که یافته های پژوهش نشان داد: الف) بین متغیر پیش بین (خوش بینی) و متغیر ملاک (کارآمدی خانواده) رابطه مثبت معنا داری وجود دارد؛ ب) بین متغیر میانجی (خودمهارگری) و متغیر پیش بین (خوش بینی) رابطه مثبت و معنا داری وجود دارد؛ ج) بین متغیر ملاک (کارآمدی خانواده) و متغیر میانجی (خودمهارگری) رابطه مثبت معنا داری وجود دارد؛ ﻫ) متغیر خودمهارگری به صورت کامل در رابطه بین دو متغیر خوش بینی و کارآمدی خانواده نقش میانجی را ایفا می کند.
۱۱.

ساخت و اعتباریابی پرسشنامه سنجش مرزهای روان شناختی خانواده بر اساس قرآن کریم(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: مرزهای خانواده مرزهای درونی مرزهای بیرونی زیرمنظومه پرسشنامه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۱ تعداد دانلود : ۴۲۲
پژوهش حاضر با هدف ساخت و اعتباریابی پرسشنامه سنجش مرزهای روان شناختی خانواده [1](H.FBQ) براساس قرآن کریم انجام شد. مرزهای خانواده به روش اجتهاد دینی−روان شناختی از آیات قرآن کریم و روایات تفسیری ذیل آنها استخراج و ارائه گردید. الگوی نهایی شامل 5 مرز مرتبه اول، 15 مرز مرتبه دوم و 64 مرز مرتبه سوم است. براساس مرزهای استخراج شده، پرسشنامه طراحی شد. روایی محتوایی گویه ها را کارشناسان براساس CVI و CVR تایید کردند و پایایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ محاسبه شد. پایایی کل پرسشنامه 975/0، مرز های عام 884/0، مرزهای زوجینی 92/0، مرزهای والدینی 925/0، مرزهای برادران−خواهران 789/0 و مرزهای بیرونی 761/0 بود. پرسشنامه در نمونه 600 نفری از خانواده های شهر قم اجرا شد. نتایج تحلیل عاملی بیانگر تأیید روایی سازه برای پنج عامل (مرز) زیربنایی و 164 گویه برای سنجش آنها بود. نتایج مقایسه مرزها بین خانواده های معمولی و خانواده های در معرض طلاق، مؤید روایی سازه و قدرت تفکیک پرسشنامه بین خانواده های بهنجار و نابهنجار است. بررسی ویژگی های روان سنجی پرسشنامه مرزهای خانواده نشان داد که پرسشنامه 164 گویه ای از روایی و پایایی مطلوب برخوردار است.
۱۲.

Analyzing the Women’s Role in the Family Economy based on Religious Teachings(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: family economy consumption patter Womens Role Religious teachings

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۲ تعداد دانلود : ۱۴۹
SUBJECT AND OBJECTIVES : The issue of economy, occupation and livelihood is one of the most primitive and urgent issues that always accompany human life and form a major part of his life. The economic system governing the family should be such that it can overcome the existing problems and obstacles as the human life advances in any era. METHOD AND FINDING : In this regard, the study of family economy and the methods of its management, the explanation of the economic fundamentals of family and the role of each member in its management are of particular importance. It is necessary to identify the correct pattern of consumption in the family and to explain successful strategies in the family economic management. each family member with their good tactfulness has a strong role in managing the family economy. Meanwhile, women’s role is more than others considering their position and responsibility. Identifying the costs and managing the income at home brings about the right consumption and optimal usage of the facilities, resulting in balance, the salvation of problems, the reduction of anxiety and worries, and the governance of peace and tranquility on the family atmosphere. CONCLUSION : Simplicity and avoidance of formalities, creation of love and intimacy, reduction of wastefulness, creation of a spirit of patience and endurance and attention to the poor are the effects of the correct economy in the family. According to this research, the how of household economy management has become clear, in the light of which the existing economic problems in the families can be partly overcome.
۱۳.

ازدواج از دیدگاه شهید مطهری (ره)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ازدواج فلسفه ازدواج مبانی مشاوره اسلامی شهید مطهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۸۶ تعداد دانلود : ۲۴۴
هدف از پژوهش حاضر تبیین دیدگاه های شهید مطهری از مسائل اصلی ازدواج به روش توصیفی تحلیلی با استفاده از مجموعه آثار ایشان است. استفاده از دیدگاه های ایشان در مورد ازدواج به عنوان مبانی در دانش مشاوره اسلامی کارآمد و حائز اهمیت است. ازدواج از دیدگاه شهید مطهری پیمانی است میان زن و مرد در جهت قبول کردن یک سلسله تعهدات و مسئولیت ها که از دو سازه اصلی «تکلیف و مسئولیت» و «حق بهره مندی» تشکیل شده است. مسئله ازدواج در نگاه ایشان از جهات متعددی حائز اهمیت است؛ نخست حفظ هویت و حرمت انسان و به طور خاص زن در جامعه؛ دوم ازدواج همچون سدی مانع از سقوط انسان در دره فحشا و زشتی ها می شود؛ سوم ازدواج انسان را از خودخواهی و خودکامگی نجات می دهد؛ چهارم ازدواج کانون پرورش و تربیت انسان هاست. در نگاه شهید مطهری فلسفه ازدواج در تربیت روحی و رشد اخلاقی، حفظ نسل و ایجاد مودت بین همسران خلاصه می شود. مهمترین کارکردهای ازدواج ایجاد آرامش و طمأنینه (روان شناختی)، امنیت و آرامش (اجتماعی) و ساخته شدن و تهذیب نفوس انسانی (اخلاقی) است. تنها ملاک ضروری برای ازدواج «ایمان» است و سایر ملاک ها به تناسب ایمان مطرح می شوند. در نگاه ایشان مهریه، هدیه ای از طرف مرد به عنوان عاشق به معشوق خویش است؛ چنانچه خواستگاری مرد از زن را مطابق فطرت و تدبیری عاقلانه برای حفظ حرمت زن می داند.
۱۴.

مرزهای درونی خانواده از نگاه روان شناسی و قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زیرمنظومه های خانواده مرزهای خانواده رویکرد ساخت نگر روان شناسی قرآن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶۸ تعداد دانلود : ۴۷۳
مرزهای درونی خانواده از موضوعات مهم روان شناسی است که ناظر به تعاملات اعضای خانواده با یکدیگر است و برای نخستین بار در رویکرد ساخت نگر ارائه شد. پژوهش حاضر، با هدف تبیین مرزهای درونی خانواده بر اساس قرآن کریم انجام شد. برای دست یابی به این  هدف  83 آیه و 70 روایت تفسیری درباره مرزهای درونی خانواده به روش اجتهاد دینی تجزیه و تحلیل شد که نشان دهنده پنج یافته مهم در این موضوع است: نخست اینکه مرزهای درونی خانواده در آیات قرآن کریم به روشنی تبیین شده است و این الگو، قالب پیشنهادی رویکرد ساخت نگر را پوشش می دهد و از نظر کیفیت و کمیت، زیرمنظومه ها و مرزهای آن جامعیت بیشتری دارد؛ دوم اینکه تمام قوانین اخلاق بین فردی و حدود شرعی (واجب، حرام، مستحب و مکروه) ناظر به تعاملات درونی اعضا و زیرمنظومه های سه گانه خانواده ، مرزهای انعطاف ناپذیر و انعطاف پذیر درونی خانواده نامیده می شوند؛ سوم اینکه، تعهد خاص زناشویی، حدود تعاملات جنسی زوجین، حدود انتظارات دوسویه زوجینی، فضای روانی- فیزیکی اختصاصی، رازداری زناشویی و انعطاف در برابر یکدیگر، عمده ترین مرزهای زیرمنظومه زوجینی است؛ چهارم اینکه، ممنوعیت ورود فرزندان به فضای روانی- فیزیکی والدین، مجزا بودن بستر والدین و فرزندان، پرهیز والدین و فرزندان از نگاه به اندام های خصوصی یکدیگر، ممنوعیت سلب مسئولیت نسبت به فرزندان، ممنوعیت ایذاء فرزندان و والدین نسبت به یکدیگر از مرزهای زیرمنظومه والدینی است؛ پنجم اینکه، علاوه بر مرزهای اخلاقی و جنسیتی مردان و زنان، پایبندی به حدود فیزیکی مانند مجزا بودن بستر فرزندان و استیذان برای ورود به حریم دیگری، حفظ حریم روانی و ممنوعیت تجسس در کار یکدیگر، مهم ترین مرزهای زیرمنظومه برادران و خواهران است.
۱۵.

رابطه روان بنه های ناسازگار اولیه و باورهای غیرمنطقی با تعارض زناشویی، نقش تعدیل کننده دینداری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: روان بنه های ناسازگار اولیه باورهای غیرمنطقی در ازدواج تعارض زناشویی و دینداری نقش تعدیل کننده دینداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳۵ تعداد دانلود : ۶۰۳
یکی از مشکلات شایع در دنیای امروز خانواده ها، تعارضهای زناشویی است. هدف این پژوهش توصیفی همبستگی، بررسی رابطه روان بنه های ناسازگار اولیه و باورهای غیرمنطقی با تعارض زناشویی با توجه به نقش تعدیل کننده دینداری است. جامعه آماری این پژوهش را متأهلان استان سمنان تشکیل می دادند که 782 نفر با استفاده از نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای به عنوان شرکت کنندگان پژوهش انتخاب شدند. شرکت کنندگان ضمن ارائه برخی مشخصات جمعیت شناختی، پرسشنامه های پایبندی دینی (JRAQ)، تعارض زناشویی (MCQ-R)، روان بنه های ناسازگار اولیه (YSQ-SF) و باورهای غیرمنطقی (IBT) را پاسخ گفتند. داده ها با استفاده از روشهای همبستگی پیرسون و آزمون Z فیشر مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج، نقش چالشی دینداری در رابطه نمره کل و پنج حوزه روان بنه های ناسازگار اولیه و نمره کل و باورهای غیرمنطقی با تعارض زناشویی را مورد تأیید قرار داد؛ بدین صورت که رابطه روان بنه های ناسازگار اولیه و باورهای غیرمنطقی با تعارض زناشویی در گروه متأهلان با سطح دینداری بالا به میزان معناداری قویتر است. در نتیجه، دینداری متغیری است که تحت تأثیر روان بنه های ناسازگار اولیه و باورهای غیرمنطقی، کنشی متفاوت و گاهی منفی به خود می گیرد. بنابراین تقویت دینداری، لزوما به ناکارامدی روان بنه های ناسازگار و کاهش باورهای غیرمنطقی منجر نخواهد شد.
۱۶.

بررسی تأثیر استفاده از شبکه های اجتماعی بر حجاب و پوشش کاربران با تأکید بر ابعاد دین داری (مورد مطالعه: کاربران زن شبکه اجتماعی اینستاگرام)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دین داری حجاب شبکه های اجتماعی شبکه اجتماعی اینستاگرام زنان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۶۰ تعداد دانلود : ۱۰۹۷
پژوهش حاضر به دنبال بررسی تأثیر استفاده از شبکه های اجتماعی بر حجاب و پوشش کاربران زن با تأکید بر ابعاد دین داری است. جامعه آماری، کاربران فعال شبکه اجتماعی اینستاگرام می باشد. ابزار اندازه گیری پرسشنامه بومی شده میزان دین داری استارک و گلارک در پنج بعد و پرسشنامه محقق ساخته حجاب و پوشش بود. روایی صوری و محتوایی این پرسشنامه به تأیید چند تن از اساتید و صاحب نظران رسید و پایایی آن نیز از طریق یک آزمون مقدماتی با استفاده از آلفای کرونباخ در متغیر دین داری (911/0) و متغیر حجاب و پوشش (751/0) به دست آمد. تجزیه و تحلیل اطلاعات در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی، به وسیله نرم افزار 21/spss صورت گرفته است. یافته های این تحقیق نشان داد تأثیری معکوس میان میزان استفاده از شبکه های اجتماعی، میزان رضایت و میزان اعتماد به شبکه های اجتماعی با حجاب و پوشش کاربران وجود دارد. اما میزان ابعاد دین داری (بعد اعتقادی، بعد مناسکی ، بعد پیامدی، بعد شناختی و بعد احساسی) با حجاب و پوشش کاربران دارای تأثیر مستقیم و مثبت بوده است. همچنین از طریق آزمون تحلیل مسیر مشخص شد که متغیر میزان دین داری بر حجاب و پوشش کاربران تأثیر نسبتاً قوی دارد. در مجموع، نتایج نشان داد که متغیرهای میزان استفاده از شبکه های اجتماعی، ابعاد اعتقادی، مناسکی (مربوط به متغیر دین داری)، میزان اعتماد به شبکه های اجتماعی، میزان رضایت از شبکه های اجتماعی و بعد پیامدی مربوط به متغیر دین داری به ترتیب دارای بیشترین تأثیر بر گرایش به حجاب و پوشش کاربران بوده اند.
۱۷.

بازتعریف خانواده بر اساس قرآن و منابع روایی

تعداد بازدید : ۲۰۰ تعداد دانلود : ۱۵۸
مفهوم شناسی از مباحث پیشینی در هر علمی است؛ تعریف خانواده به لحاظ جایگاه آن و به عنوان موضوعی بین رشته ای از ضرورت و اهمیتی مضاعف برخوردار است. اندیشمندان بر اساس رویکردهای مختلف، تعاریف زیادی از خانواده ارائه داده اند و این پژوهش درصدد است خانواده را بر اساس منابع اسلامی شامل قرآن کریم و روایات تعریف کند. در این پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی صورت گرفته است، منابع اسلامی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت و هیجده عنصر به عنوان عناصر موثر در تعریف خانواده مورد شناسایی قرار گرفت: «بناء، پیمان زندگی مشترک، دائمی، یک زن و مرد، مسلمان، تمایلات جنسی، فرزندان، فرزند همسر، فرزندخوانده، پدربزرگ-مادربزرگ، آرامش، محبت، احساس مسئولیت، مسکن واحد، مدیریت مرد، تامین معیشت، محافظت وپرورش». روایی محتوای عناصر مذکور توسط نه کارشناس متخصص در علوم اسلامی مانند روان شناسی، کلام، قرآن، حقوق، ادیان، تاریخ و سیره» هستند سنجیده شد؛ از این میان دلالت مستندات بر شانزده عنصر مورد تایید کارشناسان قرار گرفت و دلالت مستندات بر دو عنصر «دائمی» و «فرزندخوانده» کافی تشخیص داده نشد. بر اساس مولفه های به دست آمده از منابع اسلامی تعریف خانواده به شرح زیر است: «خانواده بنائی است که با پیمان زندگی مشترک یک زن و مرد مسلمان بنا نهاده می شود و بر اساس آن غالباً زن و مرد با فرزندان و گاهی فرزند همسر، پدر و مادربزرگ در مسکنی واحد و در فضایی همراه با آرامش و محبت، تحت مدیریت و تامین معیشت مرد زندگی می کنند؛ زوجین نسبت به نیازهای هم به ویژه نیاز جنسی مسئول و برای سایرین نقش محافظتی و پرورشی دارند.»
۱۸.

نقش تعدیل کننده هوش معنوی در رابطه بین حمایت اجتماعی و اضطراب مرگ در بیماران کرونایی(مقاله ترویجی حوزه)

تعداد بازدید : ۱۱۲ تعداد دانلود : ۱۰۵
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش تعدیل کننده هوش معنوی در رابطه بین حمایت اجتماعی و اضطراب مرگ در بیماران کرونایی انجام شد. روش پژوهش این تحقیق، توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری شامل همه مردان و زنانی ایرانی است که کرونا را تجربه کرده اند. از جامعه مذکور 134 نفر به روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شد. برای گردآوری داده های پژوهش از پرسشنامه های هوش معنوی عبدالله زاده (1388)، حمایت اجتماعی واکس (1986) و اضطراب مرگ تمپلر (1970) استفاده شده است و نتایج با استفاده از روش های آماری ضریب همبستگی و رگرسیون سلسله مراتبی تحلیل شده است. یافته های پژوهش نشان داد: الف) بین حمایت اجتماعی با اضطراب مرگ رابطه منفی معنی دار وجود دارد. ب) بین هوش معنوی با اضطراب مرگ رابطه منفی معنی دار وجود دارد. ج) هوش معنوی در رابطه بین دو متغیر حمایت اجتماعی و اضطراب مرگ نقش تعدیل کننده دارد. واژه های کلیدی: هوش معنوی، حمایت اجتماعی، اضطراب مرگ، کرونا
۱۹.

نیاز بنیادین انسان به پذیرش و منابع تأمین این نیاز از نگاه قرآن کریم(مقاله ترویجی حوزه)

تعداد بازدید : ۲۳۸ تعداد دانلود : ۱۷۷
پذیرش نیازی جهان شمول است و گستره ی زندگی انسان را در بر می گیرد، ضربه به این نیاز طرح واره های ناسازگار ایجاد می کند و تأمین این نیاز، احساس دریافت محبت، حمایت و معناداری را افزایش می دهد. هدف از این پژوهش شناسایی مفهوم پذیرش و جستجوی منابع و سطوح تأمین این نیاز در قرآن کریم است. به این منظور با شیوه توصیفی - تحلیلی، داده ها مورد بررسی و الگویابی قرار گرفتند. بررسی نشان داد که مفهوم پذیرش در اسلام از توصیف و توصیه به رحمت، محبت، بخشش و امیددهی برداشت می شود و به عنوان گام نخست برای ایجاد رابطه و رشد محبت طرفینی کاربرد دارد. پذیرش به معنای مهربانی و توجه مثبت به کسی است که روی آورده یا ارتباطی ایجاد شده و رفتار یا قصد دشمنی ندارد. نتایج  این تحقیق نشان داد که پنج سطح از ارائه ی پذیرش در قرآن وجود دارد؛ 1) برای کودکان 2) همسران نسبت به یکدیگر 3) پذیرش افراد در جامعه اسلامی 4) پیامبر و رهبران جامعه اسلامی. 5) پذیرش و مهربانی خداوند. در نتیجه بر اساس منابع اسلامی، انسان از محیط های مختلف نیاز خود به پذیرش و محبت را دریافت می کند و پس از رشد عاطفی می تواند این نیاز را در دیگران تأمین کند.
۲۰.

میانجیگری عزت نفس در رابطه جهت گیری مذهبی و رضایت از زندگی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جهت گیری مذهبی عزت نفس رضایت از زندگی میانجیگری عزت نفس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۴ تعداد دانلود : ۶۴۰
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش واسطه ای عزت نفس در رابطه جهت گیری مذهبی و رضایت از زندگی به روش پیمایشی توصیفی از نوع همبستگی انجام شد. جامعه این پژوهش شامل کلیه دانشجویان و طلاب شهر قم بود که با استفاده از روش نمونه گیری دردسترس تعداد 674 دانشجو و طلبه برای گروه نمونه انتخاب شدند که به پرسش نامه های عزت نفس روزنبرگ، مقیاس تجدید نظر شده جهت گیری مذهبی هیل و مقیاس رضایت از زندگی دینر پاسخ دادند. نتایج به دست آمده نشان داد که رضایت از زندگی با عزت نفس و جهت گیری مذهبی درونی، بیرونی فردی و بیرونی اجتماعی  و کل رابطه مثبت معنادار دارد. یافته های پژوهش همچنین نشان داد که عزت نفس، رابطه جهت گیری مذهبی کل با رضایت از زندگی را به طور کامل واسطه گری می کند. با توجه به یافته های این پژوهش پیشنهاد می شود که برای افزایش رضایت از زندگی دانشجویان و طلاب، به تقویت آن دسته از باورهای مذهبی که سبب افزایش عزت نفس افراد می شود، تأکید گردد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان