نسبت فنّاوری و فلسفه تاریخ در تجدد و اسلام (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
هدف: این مقاله به بررسی نسبت فنّاوری و تلقی انسان درباره سیر تاریخ بشر یا فلسفه تاریخ پرداخته است. در حالی که توسعهفنّاوری در کشور ما به یک ضرورت تبدیل شده و یکی از دغدغه های جدی سیاستگذاران و سیاستمدارن در تاریخ معاصر ایران بوده است، اما کمتر به ابعاد علمی و به خصوص فلسفی آن توجه شده است؛ این مسئله که آیا فنّاوری جدید متناسب با رویکرد خاص بشر جدید به تاریخ شکل گرفته یا اینکه فنّاوری جدید نسبت به هر گونه تلقی نسبت به تاریخ بی جهت است و اساساً آیا میان فنّاوری و تلقی انسان به تاریخ یا همان «فلسفه تاریخ» نسبت خاصی وجود دارد؟ روش: این مقاله با استفاده از روش اسنادی- کتابخانه ای انجام گرفته و دارای دو بخش است. در بخش نخست، نسبت فنّاوری جدید و فلسفه تاریخ تجدد بررسی و در بخش دوم، تفاوتهای بنیادین فلسفه تاریخ اسلامی با فلسفه تاریخ تجدد روشن شده و الزامات این تفاوت بنیادین در فهم ماهیت فنّاوری بیانشده است. نتیجه گیری: درحالیکه وجود بشر، وجودی تاریخی است؛فنّاوری، فرعی از این وجود تاریخی است. سیر تاریخی بشر مدرن که نسبت به جهان پیرامونی پیش رونده و سلطه گرایانه است، چنین فنّاوری ای را ایجاب می کند و در جایی که سیر تاریخی بشر دینی و اسلامی شود، در حالیکه نسبت به جهان پیرامونی نسبت هماهنگی داشته باشد و نه سلطه؛ فنّاوری ای با چنین نسبتی ایجاد خواهد شدRelationship between Technology and Philosophy of History in Modernity and Islam
Objectives: The aimof the present paper is to consider the relationship between technology and human being’s attitude toward the course of human being’s history or philosophy of history. Although development of technology has changed to a necessity in our country and has been one of the major concerns of policy makers and politicians of Iran’s contemporary history; less attention has been paid to its scientific and specifically philosophical aspects. At first, development of technology was solely done based on technical view, but then, while technical view was changed to deeper scientific layers, its necessity and cultural aspect were also taken into account. However, till now technology has not attracted the attentions of our scholars and policy-makers from philosophical point of view. The problem is that whether new technology has been formed based on the specific approach of new human beings toward history or whether the new technology is unduly about any attitude toward history, and whether there is any special relationship between technology and human being’s attitude toward history or in another term “philosophy of history”? Method: The present study is conducted through documentary-library methodologyand consists of two sections. In the first section, the relationship between new technology and philosophy of modernity history is taken into account and in the second section; the fundamental differences between philosophy of Islamic history and philosophy of modernity history and necessities of such fundamental difference in understanding the nature of technology are stated. Conclusion: The author of the paper concludes although the essence of human being is a historical essence, technology is a part of historical essence of human being. The historical course of modern human beings which is progressive and hegemonic toward the surrounding world, leads to such technology, and where the historical course of human being becomes religious and Islamic, while it has harmony with surrounding world rather than domination over it; a technology with such relationship will be created.
تبلیغات
