نحوه ادراک و پاسخ کاربران به تغییرات کالبدی شهری با توجه به دل بستگی مکانی آن ها به محیط (موردپژوهی: محلات مرزداران شرقی و دریان نو) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
زمینه و بستر شهری و تغییرات مربوط به آن، از جمله عوامل مؤثر بر دل بستگی مکانی است که خود می تواند بر ویژگی های مختلف فردی و اجتماعی از جمله روابط و احساس افراد تأثیرگذار باشد. با توجه به نحوه تأثیرگذاری تغییرات محیطی و دل بستگی مکانی بر یکدیگر، نحوه درک تغییرات محیطی توسط کاربران با توجه به میزان دل بستگی مکانی آن ها به محیط متفاوت است؛ نحوه ادراک، پیامدها و پاسخ های متفاوتی را از سوی کاربران به همراه دارد. در ارتباط با نحوه ادراک تغییرات محیطیِ متناسب با دل بستگی مکانی، پژوهش های کمی صورت گرفته است. در بیشتر پژوهش ها به رابطه دل بستگی مکانی و نحوه ادراک تغییرات توجه نشده و پژوهش های مذکور، بیشتر از این که در پی تدوین روابط علت و معلول باشند، جنبه توصیفی داشته و تنها به شخص و ویژگی های او توجه کرده اند. پژوهش حاضر به دنبال شناسایی نحوه ادراک، تفسیر، ارزیابی و پاسخ شهروندان به تغییرات مختلف محیط به خصوص کالبدی، متناسب با دل بستگی مکانی افراد است. این مطالعه با استفاده از روش های تحلیل محتوا و نظریه زمینه ای و با استراتژی استقرایی و استفهامی انجام شده و هدف، آن است تا با کشف مفاهیم و مقوله ها و ارتباط میان آن ها، مدلی مرتبط با نحوه ادراک تغییرات محیطی و پاسخ به آن ها براساس دل بستگی مکانی، با بررسی در ساکنان محلات دریان نو و مرزداران شرقی واقع در منطقه 2 شهرداری تهران به دست آید. در نهایت، براساس نحوه ادراک کاربران مشخص شد که دل بستگی مکانی ناشی از تغییرات کالبدی شهری دارای ابعادی شامل: محرک های غیرکالبدی، نوع تغییرات کالبدی و میزان سرعت و وسعت آن، پاسخ های روانی (احساسات و انگیزه های روانی) و پاسخ های عملی است که در قالب زمان و مکانِ مشخص شکل می گیرند. براساس نتایج، پاسخ به تغییرات را می توان در قالب دو دسته ماندن (با ارتباط مؤثر و یا غیرمؤثر با محیط زندگی) و یا نقل مکان (جابه جایی) با اقدام های متفاوت کالبدی تا رفتاری، تعریف نمود.How Users Perceive and Respond to Urban Physical Changes Concerning Place Attachment (Case Studies: Eastern Marzdaran and Daryan No neighborhoods)
Urban context and environment and changes thereto, are among the factors affecting place attachment that by itself influences different personal and social features like personal relationships and feelings. Depending on how environmental changes and place attachment influence each other, the way users perceive environmental changes is different regarding their attachment to place. The way of perception has different consequences and responses from the users. Few studies have been conducted on the way in which people perceive environmental changes regarding place attachment. Little attention has been paid to the relationship between place attachment and the way of perception of urban changes in most of the studies, and these studies are more descriptive than experimental, being more concerned with individual and their individual characteristics. The present paper aims to examine how people perceive, interpret, evaluate and respond to the various environmental changes especially physical, regarding people's attachment to place.
This study was conducted using content analysis and Grounded Theory methods and with inductive and interrogative strategy. Its purpose is to achieve a model related to how the residents of Daryan No and Eastern Marzdaran neighborhoods (located in District 2 of Tehran) perceive and respond to environmental changes by discovering concepts and categories and the relationship between them. Finally, based on the users' perception, it was found that place attachment caused by urban physical changes has dimensions including: non-physical factors, type of physical changes and its speed and extent, psychological responses (psychological feelings and motivations) and practical responses. It is formed in a specific time and place. Based on the results, the response to changes can be defined as two categories of either stay or move (displacement) with different physical to behavioral actions.