واکاوی نظریه ها و روند دولت سازی جهان غرب و اسلام به مثابه تجربه ای برای نظام جمهوری اسلامی در ایران (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
دولت سازی پس از انقلاب اسلامی در ایران با استفاده از تجارب دولت سازی گذشته وارد مرحله جدید و مهمی از دولت سازی شده است. با سقوط نظام سلطنت و پیروزی انقلاب اسلامی مردم ایران در بهمن ماه سال 1357، اولین نظام سیاسی مردم سالارِ شیعی با عنوان «جمهوری اسلامی ایران» و با محوریت «ولایت فقیه» در زمان غیبت امام عصر(عج) تحقق یافت. به طوری که برای اولین بار پس از 1400 سال در تاریخ اسلام و ایران، دین اسلام و مذهب شیعه با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران با ارائه الگو برای اداره جامعه، به طور مستقیم وارد مدیریت عرصه سیاسی با رویکرد مردمی شده است. در مرحله کنونی، نظام «جمهوری اسلامی» به عنوان نقطه عطف و اولین تجربه تاریخ سیاسی شیعه در مردم سالاری دینی استقرار یافت که سازوکار دولت سازی موجود در آن بر مبنای فقه سیاسی شیعه و محوریت «ولایت فقیه»با «مردم سالاری دینی» و «قانون اساسی» برآمده از تجارب عقل بشری به عنوان الگوی جدید برای دولت اسلامی معرفی گردیده است. تمدن غرب پس از دوره افول قدرت کلیسا، دوره جدیدی از دولت سازی را در دو محور دولت سازی «درون زا» و «برون گرا» تجربه نموده است. همچنین نظریات متعددی از قبیل نظریات «حقوقی»، «کثرت گرایی»، «کارکردگرایی» و نظریه «طبقاتی دولت» نیز منجربه ایجاد دولت های «محافظه کار»، «لیبرال»، «دموکراتیک»، «فاشیسم»، «کمونیسم»، «رفاهی» و «نئولیبرال» در تمدن غربی شده است. تجارب دولت سازی در تمدن اسلامی نیز دولت های اهل سنت به پادشاهی های مطلقه و یا دموکراسی های سکولار ختم گردید و در تشیع نیز علاوه بر مدت کوتاه تجربه نظام امامت، در دوران غیبت دولت های شیعی به سلطنت های استبدادی رسید که البته مدل مشروطه با آرمان تحدید قدرت سلطنت و افزایش اختیارات پارلمان نیز در ایران تجربه شد.Exploring the Theories and Processes of government Formation in the Western World and Islam
There are numerous theories about the State such as "legal", "pluralism", "functionalism", "developmental" and "class state" theories that lead to the creation of "conservative", "liberal", "democratic", "fascist", "Communist", "welfare" and "neoliberal" theory of state that have become the norm in Western civilization. The experiences of state-building in Islamic civilization also led to Sunni governments to secular monarchies or secular democracies, and in addition to the short-lived experience of the Imamate system in Shi'ism, the Shi'ite governments came to despotic monarchies during the absence of a constitutional model. The aspiration to regain power and increase parliamentary powers was also experienced in Iran. But the process of state-building after the Islamic Revolution of Iran, using the experiences of past state-building, has entered a new and important stage of state-building for the realization of a “new Islamic civilization”. At the present stage, the Islamic Republic system has been established as a turning point and the first experience of Shi'a political history in religious democracy, with the current state-building mechanism based on the dynamic political jurisprudence and the centrality of "Velayat-e Faqih" with "religious democracy" and "The constitution» Based on the human experience of other societies has been introduced as a new paradigm for the Islamic State. However, based on the "descriptive-analytical" approach in this study, theories of government and the process of state-building in the Western world and Islam as the state-building experience for the model of the Islamic Republic of Iran are discussed.
تبلیغات
