ایران- عراق: چشم اندازی بر راهبردی شدن مناسبات دوجانبه (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
کشور عراق به دلیل وزن ژئوپلیتیکی و ظرفیت بالقوه اقتصادی، یکی از بازیگران مهم در منطقه خاورمیانه است. حمله نظامی آمریکا به عراق و سقوط صدام درمارس2003 سبب تحولات ژئوپلیتیکی نوینی نه تنها در سیاست خارجی این کشور، بلکه در روابط با همسایگان شد و فرصت های جدیدی را برای سرآغاز مناسبات راهبردی با ایران فراهم کرد. تهران نیز ضمن استقبال از تحولات جدید در عراق پس از صدام، درپی گسترش مناسبات درعرصه های مذهبی، سیاسی، اقتصادی و امنیتی برآمد. به رغم افزایش رقابت های منطقه ای ناشی از خلاء قدرت در عراق و حضور عربستان سعودی به عنوان رقیب استراتژیک ایران در منطقه، بسترهای اصلی برای ایجاد اتحاد راهبردی درمناسبات ایران- عراق به دلایلی بیش از هر زمان دیگری مُهیا است: نخست، تحولات عراق نقش کلیدی در مسائل سیاسی- امنیتی ایران همچون حفظ امنیت، تمامیت ارضی و مقابله با تروریسم دارد. دوم، اشتراکات فرهنگی، پیوندهای مذهبی و مبادلات اقتصادی در ایجاد اتحاد راهبردی دو کشور نقشی مهم دارند. با توجه به این مهم، پژوهش حاضر به تبیین عناصر و متغیرهای اثرگذار بر اتحاد راهبردی دو کشور می پردازد. پرسش اصلی پژوهش حاضر عبارت است از: در پرتو تحولات سیاسی پس از صدام تا چه میزان امکان اتحاد راهبردی در مناسبات دو کشور ایران و عراق وجود دارد؟ فرضیه پژوهش: " با توجه به اشتراک مذهبی، فرهنگی، اقتصادی و مسائل امنیتی، دو کشور ایران و عراق می توانند در راهبرد بلندمدت مناسبات سیاسی خود مکمل واقع شده و به اتحاد راهبردی دست یابند". روش تحقیق در این پژوهش، تبیین علّی و نوع پژوهش کاربردی است.Islamic Republic of Iran and Iraq: The Landskape of Strategic Alliance
Historically, Iraq stands out as one of the Cultural, Religious and Political centres of the Middle East, a leading Country which has constantly exerted a relevant impact on the regional system. Developments in post-Saddam Iraq will not only affect its foreign relations, they will also significantly affect the foreign policy framework and even the fractious political system of its most geopolitically significant neighbor Iran. Due to its Geopolitic weight and potential Economic capacity, Iraq is one of major actors in strategic Middle East region. The US invasion leading to Saddam Hussein’s overthrow in March 2003 provided Iran with a unique opportunity to reshape its national and regional position. By taking advantage of the security vacuum in Iraq, Tehran has been employing a broad policy that tries to manipulate its neighbour’s political, religious, economic and security sectors. This policy, primarily based on security concerns, has two major, interrelated aims: to prevent Iraq from re-emerging as a strategic threat and to limit Saudi Arabia influence. Iran predominantly uses its longstanding ties with some of Iraq’s foremost politicians and political parties to wield influence. Furthermore, it utilises its brand of Shi’a Islam as a political tool for mobilisation. With this regard, In this article, we seek to evaluate Iran’s policy towards Iraq since the US attack in 2003 till now. First, we will point to the regional consequences of the US attack on Iraq, emphasizing major implications for Iran. Second, we will evaluate Iran’s policy towards Iraq’s occupation. Also, We Analysis of opportunities and obstacles to Strategic Alliance Iran and Iraq in the light of Geopolitic evolution in the Middle East. The research methods, Explanation and analytical research was applied.
تبلیغات
