«امیر پازواری» و «امیری» در بستر پژوهش های ادبیات عامه مازندران (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

زندگی نامه امیر پازواری، مشهورترین بومی سرای مازندران، با نبود سندی در تاریخ و ادبیات با گمانه زنی های بسیاری همراه شده، نیز انتساب امیری های گردآوری شده به امیر پازواری مورد مناقشه است. ازاین رو این جستار با بررسی پژوهش های انجام شده به روش کتابخانه ای درباره امیر پازواری و امیری، در صدد برآمده است تا بازنمایی درستی از این شاعر بومی سرا و سروده هایش ارائه دهد. نقد و بررسی پژوهش های مختلف نشان می دهد با توجه به مبهم بودن دوران زندگی شاعر، نامشخص بودن زمان و مکان وفات او و صحت یا عدم صحت انتساب به پازوار باید با تردید به هویت شاعری که به پازواری شهرت یافته است، نگریست، زیرا پازواری بودن امیر فاقد سند تاریخی است و به موجب تسامح و جابه جایی پسوند مازندرانی و جایگزینی پسوند پازواری رواج یافته است. نیز در کهن ترین و مفصل ترین نسخه یافت شده، امیریِ معروفی که بدان بر پازواری بودن شاعر استناد می شد، وجود ندارد. امیری های گردآوری شده در کنزالاسرار مازندرانی که بعدها با نام دیوان امیر پازواری چاپ شده، سروده شخص امیر پازواری نیست. وجود اشعار دیگر شعرا با استناد به کنزالاسرار مازندرانی، بررسی سبک شناسانه امیری ها به ویژه تقابل قدمت و تازگی استعمال افعال و واژه ها، اختلاف نظر محققان در وزن و قالب، نیز اختلاف تعداد امیری های چاپ شده مؤید این موضوع است.