اجتهاد بر پایه مفهوم مصلحت عمومی در اندیشه سیاسی نائینی به مثابه فقه سیاسی عملگرا (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
مصلحت عمومی در فقه سیاسی شیعه مفهومی متاخر شناخته می شود و در گفتمان فقهی در حوزه حکمرانی کمتر به این مقوله در ساحت عمومی و امر سیاسی پرداخته شده است اما این مفهوم در منظومه اندیشه سیاسی نائینی با تبیینی مبتنی بر عقل و نقل یکی ار مولفه های عمده در تشکیل حکومت مشروطه در عصر غیبت است.این رویکرد مهم در آستانه نهضت مشروطیت توسط این فقیه عالی قدر و مرجع دینی شیعه در دوران معاصر مطرح و بسط یافته و زمینه ساز استقرار حکومت مشروطه در عصر غیبت را فراهم آورد و از امهات اندیشه سیاسی جدید محسوب می شود، که علامه نائینی با رویکردی درون دینی و مستدل در رساله تنبیه الامه وتنزیه المله تقریر نموده است.این پژوهش تلاش دارد با استفاده از رویکرد تفسیری اسکینر ضمن در «زمینه» قرار دادن ایده علامه نائینی، با تمرکز بر واژگان هنجارین «مصلحت عمومی» در آن «زمانه»، نشان دهد که نائینی در چه زمینه گفتاری اندیشیده است و ایده او دقیقا با اجتهادی عمل گرایانه در فقه سیاسی شیعه برای مبارزه با استبداد و طرد آن و تامین مصلحت عمومی جامعه اسلامی و تمام شهروندان تکوین یافته است. پرسش اصلی پژوهش بر محور موضوع موصوف در این نوشتار به این شکل سامان یافته که اجتهاد علامه نائینی بر پایه مفهوم مصلحت عمومی در اندیشه سیاسی وی معطوف به چیست؟ فرضیهپژوهش بیان می کند اندیشه سیاسی نائینی در دفاع از مشروطیت مبتنی بر اجتهاد پویا در فقه سیاسی شیعه از مصادیق مهم عملگرایی سیاسی است که بر رعایت مصالح عمومی منطبق با ادله عقلی و نقلی در عصر غیبت استوار شده است.Ijtihad based on the concept of public interest in Naini’s political thought as a pragmatic political jurisprudence
General interest in Shiite political jurisprudence is known as a late concept, and in jurisprudential discourse in the field of governance, this issue is less addressed in general and political matters. However, this concept is one of the main components in the formation of the constitutional government in the time of the Absence in Naini’s political thought, with an explanation based on reason and expression. This important approach was introduced and developed at the beginning of the constitutional revolution by this great jurist and Shiite religious authority in the contemporary era and paved the way for the establishment of the constitutional government in the time of the Absence. And is considered as one of the pillars of the new political thought, which Allameh Naini has interpreted with an intra-religious and reasoned approach in his treatise “Alert the nation and the religion”. Using Skinner's interpretive approach and focusing on the normative terms of "public interest" at the "time", this study tries to show in what context Naini thought, while focusing on Allameh Naini's thinking in the "context", and his idea developed precisely with the pragmatic ijtihad in Shiite political jurisprudence to fight against tyranny and its rejection and to ensure the general interest of the Islamic community and all citizens. The main research question based on the subject mentioned in this article is organized in such a way that “what is the ijtihad of Allameh Naini based on the concept of public interest in his political thought?”. The research hypothesis states that Naini’s political thought in defending constitutionalism based on dynamic ijtihad in Shiite political jurisprudence is one of the important examples of pragmatism and politics, which is based on the observance of public interests in accordance with rational and narrative arguments in the time of the Absence.
تبلیغات
