ابهام زدایی از تفکر طراحی و شاخص های آن (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

تفکر طراحی به بررسی شیوه عمل طراحان می پردازد و با تفسیر آن سعی بر کشف و معرفی الگوهای متداول دارد. مطالعات متعددی در این زمینه انجام شده است. با این وجود جای خالی منابع داخلی همچنان مشهود است. تفاوت در آراء و خلأ مطالعات تطبیقی در این بین به برداشت های ضعیف و ناقص از تفکر طراحی انجامیده است. تبلور درکی یکپارچه از چیستی تفکر طراحی، در پرتو شناخت خصوصیات و شاخص های آن امکان پذیر خواهد بود. این درحالی است که چیستی و تعریف این ویژگی ها و نحوه ارتباط آنها با یکدیگر همچنان ناشناخته و مورد سؤال است. در پاسخ به این سوال به عنوان هدف پژوهش، دیدگاه های منتقدین مختلف این حوزه در تطبیق با یکدیگر، به روش توصیفی-تحلیلی و به شیوه گردآوری کتابخانه ای، بررسی شدند. نتایج تحقیق در قالب ساختاری مبتنی بر، مبانی، روش و تسهیل گرهای تفکرطراحی، شرح گردید. شکل فرایندی پروسه طراحی، نظام حل مسئله، انسان محوری، یادگیری از خطا، ساخت نمونه و همکاری تخصص ها از جمله مهمترین خصوصیات برشمرده شده در این مسیر بودند. در جمع بندی بحث ویژگی های بنیادین تفکر طراحی به عنوان یک گونه مستقل از اندیشیدن با آنچه شیوه سنتی تفکر نام گرفته است، قیاس شد که نتایج حاکی از تفاوت های اساسی در اصول است. همچنین دسته بندی خصوصیات تفکر طراحی در سه حوزه مبانی، روش و تسهیل گرها، در قالب مدل انجام گردید. این دسته بندی، ساختاری ساده و کاربردی را جهت انتقال مفاهیم به مخاطبان در دسترس قرار می دهد اما امکان طرح الگوهای ساختاری دیگری نیز در آینده وجود دارد.