همه گیرشناسی آسیب های ورزشی و افتادن دانش آموزان دختر و پسر ایرانی (با تأکید بر رشته، نقش معلم تربیت بدنی، سن، ظرفیت کلاس، سابقه ورزشی و ساعات زنگ ورزش) (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

 پژوهش حاضر با هدف بررسی همهگیرشناسی آسیبهای ورزشی دانشآموزان ایران انجام شده است. در این پژوهش 6300 دانشآموز دختر وپسر 12-16 سال درحالتحصیل در مقطع راهنمایی، از شهرهای تهران، کرج، یزد، خرمآباد، ساری، شهرکرد، بندرعباس، مشهد و تبریز شرکت کردند. آنها بهمدت یک سال تحصیلی بررسی شدند و آسیبهایشان با استفاده از فرم جمعآوری اطالعات و به شیوه آیندهنگر ثبت شد. برای تجزیهوتحلیل دادهها از آمار توصیفی و از جدول متقاطع برای مقایسه متغیر ها با توجه به جنسیت استفاده شد. بیشتر آسیب دانشآموزان پسر در 14 سالگی )3/56 درصد( و دختران در 13 سالگی )4/32 درصد( بود. یافتهها نشان داد که 457 نفر از دانشآموزان )42/10 درصد( دچار آسیب شدند که از این میان بیشترین میزان آسیب در دانشآموزان دختر )4/62 درصد( در خارج از زنگ ورزش )4/35 درصد( و درزمان حضورنداشتنمعلم ورزش )67 درصد(روی دادهبود، اما در دانشآموزان پسر، 4/45 درصد از آسیبها در زنگ ورزش و در حضور معلم ورزش )6/61 درصد( اتفاق اتفاده بود. دختران در کالسهای با جمعیت باالتر در خطر آسیبدیدگی بیشتر بودند )49 درصد(؛ حالآنکه پسران در کالسهای با جمعیت کمتر آسیب بیشتر داشتند )6/39 درصد(. از میان رشتههای گوناگون ورزشی، بیشترین میزان آسیب در پسران در رشتههای فوتبال )69 درصد( وفوتسال )6/11 درصد( و در دختران در رشتههای والیبال )2/17 درصد( و هندبال )7/4 درصد( بود. بیشتر آسیبها در کالسهایی با جمعیت زیاد روی داده بود. دانشآموزان آسیبدیده هیچگونه سابقه فعالیت ورزشی نداشتند و با سابقه کمتر آسیبهای بیشتری داشتند. بیشتر آسیبهای پسران در زنگ ورزش و در دختران در هنگام فعالیتی غیر از ورزشکردن روی داده بود. بهنظر میرسد با تمرکز بر حضور معلمان ورزش در ساعات ورزش و رشتههای ورزشی موردعالقه آنان و افزایش زمان فعالیت به شکل برنامههای مناسب پیشگیری، در زمان فعالیت و غیرورزش بههمراه کنترل جمیت کالسها بتوان از آسیب دانشآموزان پیشگیری کرد. اجرای راهبردی جامع و مناسب شامل بهکارگیری فعالیتهای ورزشی مناسب برای هر گروه سنی، تعیین و کنترل خطرهای احتمالی فعالیتهای ورزشی برای پیشگیری از آسیب بسیار مهم است.