کاربست هوشمندی در آینده پژوهی به منظور دستیابی به فرایندهای «دیدبانی هوشمند راهبردی» (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

پژوهش حاضر در پی پاسخ گویی به این پرسش است که «چگونه می توان با بهره گیری از دانش هوشمندی توان دیدبانی سازمان را در راستای جلوگیری از غافلگیری، ارتقا داد؟». به منظور برجسته کردن دیدبانی ابتدا چالش های آن را بررسی و سپس، کاربست هوشمندی را در فعالیت های آینده پژوهی مطالعه کرده ایم. روش پژوهش، آمیخته، طرح پژوهش، اکتشافی متوالی، و نظریه آن، مبنایی بوده است. دانش به دست آمده از مرحله کیفی، از طریق تکمیل پرسش نامه توسط فعالان آینده پژوهی حاضر در مراکز پژوهشی و تصمیم سازی کشور پردازش شد. گفتنی است، جامعه آماری این پژوهش، براساس اطلاعاتی تکمیل شده است که پژوهشگران در مقاله ها، کتاب ها، و کتابچه های مجموعه مقالات ارائه داده اند (معرفی خودشان به عنوان فعال حوزه آینده پژوهی یا فعال حوزه هوشمندی). درنهایت، فرایندهای دیدبانی هوشمند راهبردی، با تکیه بر ویژگی های دانش هوشمندی، ارائه شده است که با بهره گیری از تکرار گام ها برای دستیابی به بیشینه اطلاعات از محیط سازمان، می تواند با اطمینان بیشتری به شناسایی نشانه های ضعیف تغییر، درک نیات راهبردی رقبای سازمان، و هشدار به هنگام راهبردی در مورد شگفتی سازهای آینده بپردازد. این فرایندها می توانند در راستای مدیریت راهبردی در سازمان ها به کار روند و با توجه به کمبود منابع دانشی در حوزه دیدبانی در کشور، برای افزایش کارایی فعالیت های آینده پژوهی، راهگشا خواهند بود.