شناسایی ویژگی ها و کنش های معلم حمایت کننده از دیدگاه دانش آموزان: تحلیل کیفی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

پژوهش حاضر با هدف مطالعه ی عمیق ادراک دانش آموزان از حمایت معلم و شناسایی ویژگی ها و کنش هایی که به ادراک بالاتر حمایت معلم منجر می گردند، انجام شد . پژوهش در چارچوب رویکرد پدیدارشناسی و با روش تحلیل محتوای کیفی صورت گرفت . جامعه ی آماری کلیه ی دانش آموزان دختر پایه ی یازدهم شهر تربت حیدریه بودند. با روش نمونه گیری هدفمند و بر اساس نمره ی مقیاس حمایت اجتماعی مالکی، دیمری و الیوت (2000)، 30 نفر از این دانش آموزان (15 نمره ی بالا و 15 نمره ی پایین) در گروه نمونه قرار گرفتند و داده ها با مصاحبه ی نیمه ساختاریافته جمع آوری شدند . بر مبنای یافته ها، دانش آموزان ویژگی های معلم حمایت کننده را در 9 طبقه ی «توانمندی در روابط انسانی»، «ویژگی های شخصیتی مناسب»، «نظارت و ارزشیابی مناسب»، «مهارت در تدریس»، «توانمندی در مدیریت کلاس»، «تعهد شغلی»، «راهنمایی و مشاوره دادن»، «توانمندی علمی» و «کمک به رشد همه جانبه ی دانش آموزان» مطرح نمودند و به ترتیب بر حمایت عاطفی، ابزاری، ارزیابانه و اطلاعاتی تأکید داشتند. نتایج نشان می دهند مهم ترین ویژگی معلمان حمایت کننده از دیدگاه دانش آموزان «توانمندی معلم در روابط انسانی» است. همچنین، برای افزایش ادراک دانش آموزان از حمایت معلم لازم است معلمان از ویژگی های دیگری همچون «روابط مقتدرانه، تشویق و تنبیه مناسب، آرامش داشتن، برگزاری آزمون هماهنگ، مشاوره ی اخلاقی و برگزاری کلاس تقویتی» نیز برخوردار باشند.